© Hamilton / stock.adobe.com
Ogrodowiec zwyczajny (Thamnophis sirtalis) jest najbardziej znanym wężem swojego rodzaju.
Do tej pory naukowcy odkryli 34 różne gatunki pończosznika (Thamnophis) należącego do podrzędu węży. Planujesz zakup pończosznika? Tutaj dowiesz się, na co należy zwrócić uwagę podczas hodowli.
Ogólnie rzecz biorąc, żyworodny wąż pończosznik (Thamnophis sirtalis) przypomina wyglądem zaskrońca. Należy do podrodziny zaskrońcowatych (Natricinae), jest smukły i ma długi ogon. Poszczególne gatunki pończosznika różnią się jednak cechami zewnętrznymi, takimi jak ubarwienie i budowa ciała.
Do najbardziej znanych gatunków należą:
Większość gatunków ma ciemny kolor podstawowy, na którym czasami pojawiają się zielone odcienie. Niektóre zwierzęta można również rozpoznać po dwóch pasach na bokach i jednym na grzbiecie. Pasy te lśnią w kolorze zielonym, niebieskim, szarym lub żółtym. Inne podgatunki, takie jak Thamnophis sirtalis parietalis, fascynują czerwonym wzorem w kropki na bokach. Z kolei brzuch jest zwykle jasny – biały lub szary.
© mgkuijpers / stock.adobe.com
Wielkość również zależy od gatunku węża. Na przykład Thamnophis sirtalis similis osiąga ponad metr długości, podczas gdy Thamnophis radix zwykle nie przekracza 80 centymetrów.
Oczywiście zachowanie węża zależy od różnych czynników. Niemniej, niektóre gatunki tych połozowatych uchodzą za wyjątkowo łagodne, podczas gdy inne uważane są za bardziej bojowe. Na przykład wąż pończosznik błyskawicznie ucieka, gdy zbliża się zamęt. Niektóre osobniki wydzielają również wydzielinę o nieprzyjemnym zapachu, gdy czują się osaczone. Wąż pończosznik nie jest jednak jadowity.
Pończoszniki są zazwyczaj aktywne w ciągu dnia, a w naturze zapadają w hibernację. Dlatego zaleca się stworzenie sztucznej hibernacji poprzez odtworzenie warunków klimatycznych panujących w naturalnym środowisku od października, dostosowując temperaturę i ilość światła dziennego.
Podczas hibernacji najpierw należy umieścić węża w wyściełanej skrzynce hibernacyjnej, umieszczonej w chłodnym pomieszczeniu (12–14°C w dzień i około 10°C w nocy). Na początku listopada należy przenieść zwierzę wraz ze skrzynką do lodówki o temperaturze wynoszącej około 6 do 8°C.
Od końca grudnia można zacząć przerywać hibernację, wykonując te same czynności w odwrotnej kolejności. Generalnie wąż nie je w okresie zimowym i mniej więcej co tydzień należy kontrolować jego samopoczucie.
Każdy gatunek węża czuje się komfortowo w otoczeniu, do którego był przystosowany przez wiele lat w swoim naturalnym środowisku. W związku z tym nie da się uogólnić warunków utrzymania wszystkich pończoszników.
Przy odpowiedniej wiedzy wiele z tych gatunków można hodować we własnych czterech ścianach. Do tego celu zazwyczaj nadaje się terrarium o minimalnych wymiarach wynoszących 80 x 40 x 40 cm. Wielkość terrarium zawsze należy dostosować do wielkości węża, przy czym obowiązuje zasada ogólna: Im więcej miejsca Twój wąż ma do dyspozycji, tym bardziej komfortowo się czuje.
Większość gatunków pończosznika wymaga podobnych warunków klimatycznych. Wilgotność powietrza powinna wynosić 40–60%, co można osiągnąć poprzez regularne spryskiwanie terrarium.
Ponadto średnia temperatura powinna wynosić 22–28°C, a w nocy powinna spadać do temperatury pokojowej (około 21°C). Twój wąż ucieszy się jednak również z miejsca w terrarium, gdzie będzie mógł się opalać w ciągu dnia w cieplejszych temperaturach, wynoszących maksymalnie 35°C.
Większość węży lubi zagrzebywać się w ziemi. Dlatego dno terrarium należy wypełnić odpowiednią ilością ściółki, na przykład piaskiem czy żwirkiem. Kolejnym naturalnym zachowaniem węży jest kąpiel i pływanie, dlatego w terrarium nie powinno zabraknąć zbiornika z wodą.
Idealnym dopełnieniem wyposażenia terrarium będą odpowiednie rośliny i elementy umożliwiające wspinaczkę, takie jak gałęzie lub kamienie. Udekoruj przedmioty tak, aby mogły służyć również jako kryjówki dla Twojego zwierzęcia.
W zależności od wieku, jako pokarm nadają się różne zwierzęta, takie jak ryby (np. filet z pstrąga tęczowego), myszy, szczury lub bezkręgowce.
Jeśli młode zwierzęta odmawiają przyjmowania pokarmu, można je najpierw zachęcić do jedzenia dżdżownicami lub małymi żywymi rybkami (np. gupikami lub danio pręgowanymi). Następnie można stopniowo zacząć podawać im filety rybne, a w miarę dorastania zastępować je częściami myszy i szczurów. Od tej chwili węża należy karmić za pomocą pęsety.
Generalnie wystarczy karmić młode węże mniej więcej co drugi lub trzeci dzień. Z kolei w przypadku zwierząt dorosłych zaleca się odstępy między karmieniami wynoszące około sześciu dni.
Jeśli rozważasz zakup węża pończosznika, możesz wcześniej uzyskać informacje o hodowcach za pośrednictwem Europejskiego Stowarzyszenia Hodowców Węża Pończosznika (EGSA – European Garter Snake Association). W każdym razie należy zachować ostrożność w stosunku do podejrzanych ofert internetowych, ponieważ handlu na czarnym rynku nielegalnie przewożonymi i najczęściej chorymi zwierzętami egzotycznymi od lat końca nie widać.
Po znalezieniu godnego zaufania hodowcy, który sprzedaje zdrowe zwierzęta, cenę ustala się na podstawie różnych czynników (np. gatunku, pochodzenia i wieku). Koszty zakupu jednego osobnika zaczynają się od około 130 złotych.
Należy również wziąć pod uwagę kolejne koszty związane z terrarium, wyposażeniem i badaniami weterynaryjnymi. Koszty prądu i pokarmu, w zależności od wielkości terrarium, wynoszą mniej więcej 450 złotych rocznie.
Średnia długość życia mniejszych pończoszników wynosi około 8–10 lat, choć większe osobniki mogą żyć o 1–2 lat dłużej. Szczególną rolę odgrywają żywienie i warunki utrzymania węża, ponieważ popełnione w tym zakresie błędy mogą szybko doprowadzić do choroby.
© Natalia Kuzmina / stock.adobe.com
Pończoszniki występują w USA, Kanadzie i Meksyku. Każdy gatunek przystosowany jest do swojego siedliska, czy to w górach, czy nad morzem. Najchętniej przebywają w środowisku wilgotnym, np. w pobliżu cieków wodnych, bagien i jezior. Potrafią jednak przetrwać również w mniej wilgotnych siedliskach, takich jak lasy.
Ogólnie rzecz biorąc, większość gatunków węża pończosznika uważana jest za węże „łatwe” w hodowli. Zwłaszcza T. sirtalis sirtalis, T. s. parietalis i T. radix są popularnymi wężami dla początkujących.
Jeśli nie masz żadnego doświadczenia w hodowli węży, przed zakupem dokładnie zapoznaj się z tym tematem. Fakt, że te specyficzne zwierzęta chorują często z powodu niewłaściwych warunków utrzymania, nie jest niestety wyjątkiem w praktyce weterynaryjnej, lecz codziennością.
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
