© Froggy / stock.adobe.com
Gekon lamparci to najpopularniejszy z gekonów hodowanych w warunkach domowych. Jego spokojna, ciekawska natura sprawia, że gad ten uchodzi za zwierzę łatwe do oswojenia przez człowieka. Dlatego też dla początkującego terrarysty zakup właśnie gekona lamparciego jest jedną z najlepszych opcji. Dowiedz się wszystkiego o jego hodowli, pielęgnacji oraz odpowiednim wyposażeniu terrarium.
Gekon lamparci, zwany też eublefarem tygrysim lub gekonem tygrysim, to gad z rzędu łuskonośnych z rodziny eublefarów. Prościej – gekon lamparci jest gatunkiem jaszczurki aktywnej wieczorem i nocą. Gekony zasiedlają naszą planetę od ponad 50 milionów lat. Żyją w lasach deszczowych, w górach i na pustyniach – te gady dostosowują się mistrzowsko do warunków atmosferycznych obszarów, które zasiedlają.
Ewolucja gekonów według dzisiejszego stanu wiedzy swój początek miała w Azji Południowo-Wschodniej. Do dziś spotkać tam można najstarszych przedstawicieli kręgowców z tej gromady zwierząt. Gekona lamparciego po raz pierwszy opisał brytyjski zoolog John Edward Grey w roku 1827. Prawdopodobnie gekon tygrysi również rozwijał się w Azji Południowo-Wschodniej, skąd rozprzestrzenił się z czasem na terytoria Indii, Pakistanu, Afganistanu, Iranu i Iraku po Syrię i Turcję.
Gekon lamparci preferuje półsuche po suche terytoria jako środowisko życia. Jego gatunek zasiedla w przeważającej mierze zwrotnikowe i podzwrotnikowe pustynie i półpustynie o lekko piaszczystym, ale dość twardym podłożu. Typowych pustyni piaszczystych gekony lamparcie zdecydowanie unikają. Jaszczurki te mieszkają bowiem pod powierzchnią – pod kamieniami i w otworach i jamkach w ziemi.
Gekony lamparcie w swoim środowisku naturalnym latem żyją w lekko wilgotnym i bardzo ciepłym klimacie o temperaturach do 40°C w ciągu dnia. Zimą dostosowują się one bez problemu do chłodniejszego i bardziej suchego klimatu. Temperatury dzienne spadają wówczas poniżej 20°C. Nocą pojawiają się czasami przymrozki.
Swoją nazwę gekon lamparci zawdzięcza wyjątkowemu wzorowi na swoim ciele. Jasna, beżowo-brązowa barwa podstawowa z czarnymi plamkami przypomina bowiem sierść lamparta. Według niektórych badaczy im wilgotniejsze i ciemniejsze jest środowisko życia tych jaszczurek, tym ciemniejsze jest też ich ubarwienie. Hodowla domowa doprowadziła do wykształcenia się linii o różnorodnych odcieniach i wzorach. Łącznie gekon lamparci występuje dziś w czterech podgatunkach:
Najczęściej spotykanym w domowych terrariach jest Eublepharis macularius. Tę łacińską nazwę można przetłumaczyć jako „plamisty o prawdziwych powiekach”. Dlaczego? Tego gekona lamparciego cechuje bowiem obecność ruchomych powiek osłaniających gałki oczne – jako jedyny z gekonów śpi on z zamkniętymi oczami.
Gekony lamparcie mierzą od 25 do 30 cm, wliczając ogon, który zajmuje około połowę długości całego ciała. Jaszczurki te są zatem naprawdę okazałymi przedstawicielami swojego rodzaju. Ważą od 40 do 100 gramów. Głowa gekona lamparciego ma kształt walca, ciało jest dość krępe, lekko spłaszczone od góry. Jego oczy osadzone są na stosunkowo dużej głowie po bokach, szeroko rozstawione. Naturalnym kolorem tęczówki gekonów tygrysich jest żółtawobrązowy po złoty, źrenice mogą przyjąć kształt wąskiej kreski. W przypadku gekonów albinosów oczy wykazują lekko czerwone zabarwienie.
Skóra gekona lamparciego jest z reguły pokryta bardzo drobnymi łuskami, wobec czego w dotyku wydaje się być delikatnie aksamitna. Zewnętrzna warstwa skóry jest regularnie zrzucana – regeneruje się i odnawia. Długi ogon gekona służy jego koordynacji ruchowej przy bieganiu, wspinaniu się i skokach. W ogonie gekona składują się też rezerwy pokarmowe w postaci tłuszczu. Jest wyraźnie segmentowany i… bardzo czuły! Łatwo się odgrywa, na szczęście jednak odrasta.
Palce gekona tygrysiego zakończone są – zamiast czepnymi przylgami, jak u wielu jego krewnych – pazurkami. Przez to nie potrafi wspinać się po gładkich powierzchniach, jest za to wyśmienitym kopaczem i z gracją i precyzją porusza się po kamienistych powierzchniach.
Gekony tego gatunku w hodowli domowej osiągają wiek nawet ponad 20 lat.
Gekony lamparcie cieszą się ogromną popularnością wśród terrarystów. Z jednej strony jest to spowodowane ich atrakcyjnym wyglądem, z drugiej przyjazną i ufną wobec człowieka naturą. Jeśli przygarniesz gekona lamparciego pod swój dach, szybko zaobserwujesz jak z łatwością porzucił on swój strach i dystans. Te jaszczurki to towarzyskie zwierzęta, jednak nie powinny być trzymane z innymi gatunkami, gdyż wykazują silne zachowania terytorialne.
Gekony tygrysie są aktywne o zmierzchu. Jeśli oświetla się im terrarium, wychodzą z ukrycia, gdzie spędzają większość dnia, i pozornie bez celu przemierzają terrarium wzdłuż i wszerz – najczęściej w poszukiwaniu czegoś do zjedzenia. Ponieważ gekony te uwielbiają się wspinać po kamieniach, łatwo je wtedy spotkać na szczytach dekoracji terrarium.
© mzphoto11 / stock.adobe.com
Gekony nie popadają w zimowy sen tak, jak robią to niektóre ssaki, jednak zimą są znacznie mniej aktywne – hibernują. Spowalnia wówczas ich przemiana materii, przestają przyjmować jedzenie, przyjmują jedynie od czasu do czasu nieco wody.
Hibernacja wspiera zdrowie gadów i stanowi ich naturalną potrzebę, nie jest jednak w chowie domowym nieodzowna. By umożliwić pupilowi popadnięcie w stan hibernacji, temperaturę w terrarium należy zredukować stopniowo do około 10 do 12°C nocą i 15 do 18°C w dzień. Można również postawić terrarium w chłodniejszym pomieszczeniu, jeśli istnieje taka możliwość. W tym czasie nie podaje się gekonom pokarmu, jednak nigdy nie może w terrarium zabraknąć miski ze świeżą wodą. Pod koniec okresu hibernacji przez dwa tygodnie stopniowo należy znów podnosić temperaturę w terrarium do 25 do 35°C.
Gekony lamparcie są stosunkowo łatwe w utrzymaniu i pielęgnacji. W ciągu dnia temperatura w terrarium tych ciepłolubnych gadów powinna wynosić od 25 do 35°C, a wilgotność powietrza od 40 do 50%. Nocą temperatura powinna utrzymywać się w okolicach 20°C, a wilgotność wzrosnąć do 70%.
Najlepsza do trzymania w jednym zbiorniku będzie grupka złożona z samca i kilku samic, gdyż samce gekona tygrysiego mogą prowadzić między sobą zażarte walki o terytorium.
Gekon tygrysi czy też lamparci potrzebuje suchego terrarium (tak zwanego terrarium pustynnego), odpowiedniego dla gatunków zamieszkujących skalne szczeliny i korytarze pod powierzchnią. Dla gekona zasada brzmi tak: im większe terrarium, tym lepsze! Minimalne wymiary terrarium dla jednego dorosłego osobnika to 60 x 40 x 40 cm, z każdym kolejnym osobnikiem należy doliczyć przynajmniej 0,03 m2.
Gekony lamparcie to zwierzęta zdolne do przystosowania się do różnych warunków, dlatego wyposażenie terrarium dla tych jaszczurek nie stawia specjalnie wygórowanych, szczególnych wymagań. Niemniej bardzo istotną rolę odgrywa w ich przypadku odpowiednie podłoże. Gekony te wymagają stabilnego podłoża o wielu wypukłościach, dającego możliwości schowania się w licznych kryjówkach. Najlepsze są podłoża piaskowo-żwirowe lub piaszczysto-gliniane, uzupełnione większymi kamieniami. To ostatnie podłoże przed włożeniem do terrarium należy zmoczyć wodą. Warstwa podłoża powinna mieć od 3 do 10 cm wysokości. Zaopatrz terrarium w jaskinie skalne czy drewniane gałęzie – gekonom z pewnością się to spodoba.
Gekon lamparci wymaga stosunkowo wysokiej wilgotności powietrza, dlatego – zwłaszcza w czasie wylinki czyli zrzucania skóry przez gekona – zaleca się częste zraszanie terrarium. W tym celu można także wyłożyć plastikową pokrywkę czy miskę wilgotnym mchem.
Gekony lamparcie potrzebują odpowiedniego naświetlenia oraz temperatur dniem i nocą. Dzięki światłu i temperaturze powinien być również symulowany przebieg pór roku. Z racji tego, że gekony te są zwierzętami aktywnymi nocą, nie wymagają żarówek UV, ale w ciemnych pomieszczeniach powinny być oświetlane w ciągu dnia.
Jako zwierzęta aktywne nocą gekony tygrysie w swoim środowisku naturalnym wygrzewają się po zmroku na nagrzanych kamieniach. Podłoże terrarium również powinno być ogrzewane za pomocą mat lub kabli grzewczych.
Higiena w terrarium to zagadnienie bardzo ważne dla zdrowia gekona lamparciego. Codziennie z terrarium należy usuwać mocz i kał. Codziennie również należy przepłukać miskę z wodą pod bieżącą ciepłą wodą, dopiero wtedy zastąpić wodę do picia świeżą. Z terrarium należy również usuwać resztki pokarmu oraz, w okresie wylinki, zrzuconą przez gekona warstwę skóry.
Co je gekon lamparci? Gekony lamparcie pożywiają się przede wszystkim żywymi owadami takimi jak szarańcze, karaluchy czy świerszcze. Posiłek dorosłego gekona powinien składać się z dwóch do czterech owadów, niekoniecznie codziennie. Pamiętać należy o regularnym podawaniu suplementów witaminowych i sproszkowanego wapnia – do dwóch razy w tygodniu. Proszkiem można posypać insekty do karmienia. Najlepiej pozwolić gekonowi samodzielnie łapać swoją zdobycz.
Cena zakupu gekona lamparciego waha się od 100 zł do 250 zł, może jednak wzrosnąć nawet kilkakrotnie za osobniki o rzadkim ubarwieniu.
