© artepicturas / stock.adobe.com
Astryldowate to przepiękne ptaki śpiewające, które zdobyły popularność ze względu na swoje kolorowe upierzenie.
Oprócz niezwykłej urody, kolorowe astryldowate zachwycają również swoją radością życia. Jednak, chcąc trzymać je w domu, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii.
Do rodziny astryldowatych zaliczamy ponad 130 różnych gatunków, z których większość posiada przepiękne upierzenie.
W przeciwieństwie do zeberek, których samce mają charakterystyczny pasek na piersi i plamę na policzku, rozróżnienie płci bywa u nich na pierwszy rzut oka niemożliwe. U wielu gatunków płeć można jednak rozpoznać po zachowaniu w okresie godowym lub śpiewie.
W zależności od gatunku, waga tych ptaków waha się od 7 do 17 gramów, a wzrost od 8 do 17 centymetrów.
Zasadniczo, przedstawiciele tej rodziny to spokojne, łagodne ptaki, chociaż w okresie lęgowym samce mogą zachowywać się agresywnie. Są aktywne w ciągu dnia i bardzo lubią przebywać w towarzystwie swoich krewnych.
Podobnie jak wyglądem, mogą różnić się od siebie zachowaniem i na przykład Astryld czarnorzytny (Estrilda troglodytes), uważany jest za ufnego, podczas gdy inne gatunki cenią sobie spokój. Jednak większość z nich ma jedną cechę wspólną – uwielbiają swobodny lot, podczas którego głośno śpiewają.
Co ciekawe, to wcale nie oznacza, że usłyszysz ich ćwierkanie. Śpiew niektórych z nich jest tak cichy, że nie jest przez nas bezpośrednio odbierany.
Niektóre ptaki są bardziej oswojone niż inne, ale zasadniczo większość z nich zdecydowanie lepiej czuje się w towarzystwie innych ptaków niż człowieka.
Podstawą dobrego zdrowia ptaków jest naturalnie odpowiednie żywienie. Jeśli ich dieta jest zbilansowana, dostarcza im wszystkich niezbędnych składników odżywczych – białek, witamin, węglowodanów, tłuszczy i minerałów.
Możesz je pokryć za pomocą pokarmu dla ptaków, który został opracowany specjalnie z myślą o takich egzotycznych zwierzętach jak astryldowate. Dobrym jego uzupełnieniem będą drobnoziarniste odmiany prosa i mozgi kanaryjskiej, niepryskany mniszek lekarski, babka lancetowata lub szczaw.
Smacznym urozmaiceniem są także gałązki zawierające jaja mszyc (raz w tygodniu).
Aby zaspokoić ich zapotrzebowanie na minerały, zaleca się podawanie żwirku i kostek mineralnych, świeżą wodę oraz piasek dla wsparcia trawienia.
Oprócz pokarmu i wody należy zwrócić uwagę na kilka innych kwestii:
1. Pielęgnacja pazurów
Szorstkie naturalne gałęzie pomagają w ścieraniu pazurków, przez co u niektórych gatunków zazwyczaj można zrezygnować z ich obcinania. Niemniej, czasami może okazać się to konieczne. Jeśli nie masz w tym zakresie doświadczenia, lepiej powierz to zadanie lekarzowi weterynarii, który zrobi to, nie naruszając naczyń krwionośnych, a w razie małego wypadku po prostu włóż ptaszka do klatki i daj mu czas na odpoczynek. Z reguły delikatnie naruszone naczynie zagoi się samo, ale dla bezpieczeństwa można opatrzyć je hemostatyczną watą chłonną.
2. Higiena
Czyste otoczenie jest bardzo ważne również dla ptaków. Dlatego co najmniej raz w tygodniu konieczna jest wymiana podłoża i regularne czyszczenie zabrudzonych gałązek. Wanienka do kąpieli także sprawi radość jedynie wówczas, kiedy woda w niej będzie świeża.
To samo dotyczy wody pitnej – zwykła woda z kranu będzie zazwyczaj w zupełności wystarczająca, pod warunkiem, że będzie czysta. Wszelkie niezjedzone resztki pokarmu należy jak najszybciej usunąć z klatki, aby zapobiec ich zepsuciu.
Ptaki trzymane w odpowiednich dla gatunku warunkach żyją średnio od pięciu do dziesięciu lat. Sposób utrzymania i żywienie mają zatem decydującą rolę. Typowymi dolegliwościami w ich przypadku jest wynikająca z braku ruchu nadwaga lub owrzodzenia łap spowodowane nieodpowiednimi grzędami.
Jeśli Twoi podopieczni wyglądają na chorych, nie zwlekaj z wizytą u lekarza weterynarii. Niepokój powinny wzbudzić objawy, takie jak nastroszone pióra (nie mylić z pierzeniem) czy utrata apetytu. Częstymi chorobami są inwazje pasożytów (np. roztoczy), lub niedobory żywieniowe.
W zależności od gatunku, astryldowate osiągają dojrzałość płciową w wieku około trzech miesięcy, chociaż do lęgów powinny mieć co najmniej sześć miesięcy. Po połączeniu się w parę, ptaki nie potrzebują dużo czasu, aby wybudować gniazdo.
Rozmnażają się chętnie i bez większych problemów. Ich gniazda są zazwyczaj kuliste lub wydłużone z krótkim otworem wlotowym. Samica składa do sześciu białych jaj – jedno dziennie.
Jaja wysiadywane są przez przedstawicieli obu płci, a młode wykluwają się po około dwóch tygodniach. Kolejne trzy tygodnie później młode są w stanie samodzielnie latać i mogą opuścić gniazdo.
Ich ceny zależą od gatunku i pochodzenia – może to być kilkadziesiąt złotych, ale także znacznie więcej. Do tego należy doliczyć bieżące wydatki na pokarm, oświetlenie i zabiegi weterynaryjne.
Gdzie można kupić astryldowate?
Kupując ptaki egzotyczne, należy pamiętać, że w przypadku niektórych z nich obowiązuje zakaz eksportu. Są kraje, które wymagają specjalnego zezwolenia na ich trzymanie lub rejestracji. Dowiedz się więc zawczasu, czy w Twoim miejscu zamieszkania jest to w ogóle możliwe.
Poza tym, zwracaj szczególną uwagę na to, od kogo kupujesz zwierzęta i unikaj podejrzanych hodowców czy sprzedawców. Z reguły rozpoznasz ich po tym, że nie podają żadnych szczegółowych informacji na temat pochodzenia zwierząt lub rozdzielają pary podczas sprzedaży.
Dlatego przed dokonaniem zakupu warto rozejrzeć się w lokalnych schroniskach dla zwierząt lub oficjalnych sklepach zoologicznych.
W naturze ptaki te występują w Australii, Azji i Afryce. Żyją z reguły w grupach i najlepiej czują się na otwartych łąkach, stepach i sawannach, przy czym niektóre gatunki żyją również w lasach deszczowych lub na wilgotnych bagnach i trzcinowiskach.
Ze względu na ich niezwykłą urodę, ptaki te zaczęto sprowadzać do Europy już w XVIII i XIX wieku. W 1754 roku kochanka francuskiego króla Ludwika XV Madame de Pompadour otrzymała w prezencie pierwszego sprowadzonego motylika fioletowouchego.
Z biegiem czasu hodowcy próbowali hodować je w Europie, co okazało się niezwykle trudne.
W swoim naturalnym środowisku niektóre astryldowate (np. amadyna wspaniała, bengalik oliwkowy są obecnie bardzo rzadkie, ponieważ przez długi czas były masowo odławiane. Aby chronić ptaki, wprowadzono nawet zakaz wywożenia niektórych gatunków.
Ze względu na niewielkie rozmiary, ptaki te często trzymane są w zbyt małych klatkach lub pojedynczo, co absolutnie nie powinno mieć miejsca. Astryldowate potrzebują bowiem stałego kontaktu z innymi przedstawicielami swojej rodziny oraz odpowiedniej przestrzeni do swobodnego latania.
Aby zwierzęta były zdrowe i zachowały dobrą kondycję, należy trzymać je w grupach co najmniej czterech osobników. W tym celu doskonale sprawdzi się duża pokojowa, odpowiednio wyposażona woliera. W przypadku pary minimalne wymiary klatki wynoszą 80 x 40 x 40 centymetrów (długość x szerokość x wysokość). Generalnie klatka dla ptaków nigdy nie jest za duża.
Nie należy używać okrągłych, ozdobnych lub powlekanych klatek, które stwarzają ryzyko zatrucia lub zranienia się ptaków.
Odpowiednie wyposażenie
Oprócz wielkości grupy i przestrzeni, bardzo ważne jest wyposażenie klatki. Jej podłoże należy wysypać dostępnym w sklepach zoologicznych piaskiem.
Ponieważ astryldowate bywają bardzo aktywne i ciekawskie, w klatce nie może zabraknąć specjalnych zabawek i możliwości wspinaczki w postaci naturalnego drewna lub specjalnych huśtawek. Absolutnie wykluczone są wszelkie ostro zakończone czy plastikowe przedmioty, ponieważ stanowią realne zagrożenie dla lubiących podgryzanie ptaków.
Dla każdej pary należy przygotować oddzielne gniazdo do spania. Ponadto, w ptasim domku musi znaleźć się kilka misek na wodę i pokarm, które można przymocować do jej ścian.
Odpowiedni klimat
Klatkę czy wolierę należy ustawić z dala od przeciągów. Temperatura, w której zwierzęta czują się komfortowo zależy w dużej mierze od gatunku. Większość z nich preferuje wysokie temperatury, wynoszące co najmniej 15°C. Idealna wartość mieści się w zakresie od 18 do 25 stopni Celsjusza, a wilgotność około 60%.
Można to osiągnąć, instalując lampy UVA lub UVB, które świecą przez 12–14 godzin – wówczas uzyskanie letniego klimatu nie będzie stanowiło żadnego problemu.
Socjalizacja z innymi gatunkami
Wiele gatunków astryldowatych można trzymać razem bez obaw o walki terytorialne. Należy jednak pamiętać, że przedstawiciele każdego gatunku powinni być trzymani co najmniej w parach, a niektóre gatunki nie nadają się w ogóle do socjalizacji.
Na przykład melba pstra (Pytilia melba) lub kraśniczek diamentowy (Stagonopleura guttata) zachowują się jak myśliwi, co uniemożliwia wspólne życie z innymi astryldowatymi.
| Nazwa: | Astryldowate (Estrildidae) |
| Wielkość: | ok. 8–17 centymetrów |
| Długość życia: | 5–10 lat |
| Utrzymanie: | przynajmniej w parach, najlepiej w grupach |
| Socjalizacja z innymi zwierzętami: | w zależności od gatunku |
| Klatka: | osobny pokój lub woliera o minimalnych wymiarach 8 x 4 x 4 metry plus schronienie dla par |
| Pokarm: | specjalny pokarm dla astryldowatych, nasiona, świeży pokarm zielony, uzupełniająco żwirek i szkielety mątw |
| Poziom trudności: | średnio wymagający |
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
