© Tatyana Gladskih / stock.adobe.com
Swędzi, piecze i boli: Nie tylko u ludzi, lecz i u coraz większej liczby psów pojawiają się alergie pokarmowe. Co za tym stoi i jak optymalnie odżywiać psa alergika?
Niestrawności i nietolerancje pokarmowe wobec poszczególnych produktów spożywczych są od dawna już problemem nie tylko człowieka. Także nasz najlepszy czworonożny przyjaciel — pies rozwija coraz częściej alergie pokarmowe. Konkretne substancje z pożywienia wywołują alergię, stając się tak zwanymi alergenami. Alergeny są przez organizm postrzegane jako zagrożenie, w konsekwencji czego system immunologiczny organizmu rozpoczyna z nimi walkę. Sposobem systemu immunologicznego na zwalczanie alergenów jest wydzielanie naturalnych przeciwciał. Reakcja alergiczna jest tak naprawdę reakcją systemu immunologicznego na alergen.
Taki mechanizm obronny organizmu psa, który prowadzi do poważnych problemów skórnych i problemów z przewodem pokarmowych, nie uruchamia się jednak od razu. Tłumaczy to, dlaczego pies przez lata je określoną karmę i dobrze ją znosi, po czym nagle dostaje na nią reakcji alergicznej. Alergia pokarmowa rozwija się poprzez powtarzający się kontakt z alergenem. Przed alergią z reguły występuje faza uczuleniowa, z której zarówno pies, jak i właściciel często nie zdają sobie sprawy.
Zasadniczo każdy składnik pokarmowy może wywołać reakcję alergiczną. Ponieważ pies reaguje nadwrażliwością poprzez powtarzalne przyjmowanie danego składnika pokarmowego, nie dziwi fakt, że najczęściej uczulają regularnie podawane karmy. Do najczęściej uczulających składników w karmach dla psów należą więc obecne w nich białka i związki białka z wołowiny, wieprzowiny i mięsa drobiowego, a także produkty mleczne i zboża zawierające gluten, na przykład pszenica. Także dodatki do karm, takie jak sztuczne aromaty i substancje konserwujące czy tanie wypełniacze wywołują często reakcje alergiczne.
Zarówno nadwrażliwość pokarmowa, jak i alergia pokarmowa przysparzają psu niestety wielu cierpień. Leczone powinny być poprzez zaplanowaną, odpowiednio dopasowaną dietę. Najczęściej objawy widoczne są na skórze czworonoga. Psy z alergią często dotknięte są silnym świądem, zwłaszcza łap, uszu i okolicy łopatek. Dotknięte alergią psy drapią się i liżą tak intensywnie, że w swędzących miejscach wypada im sierść, a na ciele pojawiają się rany. Nierzadko w skutek tego dochodzi do zapaleń łysych fragmentów skóry. Poza reakcjami na skórze wiele psów cierpi również na zaburzenia trawienia. Biegunka, wymioty i wzdęcia są więc kolejnymi symptomami alergii lub nietolerancji pokarmowej.
Wymienione wyżej symptomy mogą wystąpić u każdego psa — niezależnie od jego rasy czy jej braku. Badania wykazują jednak, że niektóre rasy psów mają skłonności do alergii i nietolerancji pokarmowych częściej niż inne. Do ras z typową dla nich predyspozycją do alergii pokarmowych należą na przykład owczarki, golden retrievery, labradory, jamniki, dalmatyńczyki i boksery. Także cocker i springer spaniele, west highland white teriery, lhasa apso, shar-pei i sznaucery miniaturowe w statystykach odnotowywane są wysoko. Jeśli opiekujesz się pieskiem jednej z powyższych ras, zwracaj szczególną uwagę na jego odżywianie, a wszelkie możliwe oznaki potencjalnej alergii traktuj zawsze poważnie.
Jeśli zauważysz objawy, takie jak swąd, łyse miejsca na skórze czy problemy trawienne u swojego psa, niezwłocznie umów się na wizytę u weterynarza. Tylko lekarz weterynarii będzie potrafił postawić jednoznaczną diagnozę i wykluczyć inne schorzenia. Doradzi w zakresie leczenia alergii poprzez specjalną dietę, polegającą na unikaniu wywołującego alergię składnika. By udało się ułożyć taki plan żywieniowy, weterynarz musi najpierw ustalić, co stanowi dla psa alergen. By go odnaleźć, stosuje się zazwyczaj tak zwaną dietę eliminacyjną. Przez około sześć do dziesięciu tygodni psu podaje się wyłącznie jedno źródło białek i jedno źródło węglowodanów. Z reguły objawy po zastosowaniu diety eliminującej ustępują. W ciężkich przypadkach proces łagodzenia objawów trwa nawet dwanaście tygodni. Niezmiernie ważne, by w czasie pracy nad postawieniem diagnozy karmić psa faktycznie wyłącznie zaleconą przez weterynarza karmą dietetyczną. Nawet najmniejsze porcje innego pokarmu mogą sfałszować wynik testu. Dotyczy to zarówno innych karm, jak i przysmaków, które na diecie eliminacyjnej również są wykluczane. Po upływie około dziesięciu tygodni można włączać do diety stopniowo inne rodzaje mięsa. Jeśli symptomy alergii pojawią się znowu, należy zrezygnować z podawanego ostatnio rodzaju mięsa. Dzięki tej metodzie można z powodzeniem stwierdzić, jaki składnik pokarmowy powoduje reakcje alergiczne.
Jeśli już wiesz, na jaki alergen reaguje organizm psa, możesz uniknąć reakcji alergicznej poprzez zwykłe wykluczenie uczulającej substancji. Jeśli samodzielnie przygotowujesz posiłki dla swojego psa, masz pełną kontrolę nad używanymi do ich przygotowania składnikami. Istnieje też jednak szeroki wachlarz hipoalergicznych karm dla psa. Hipoalergiczny w tym kontekście oznacza, że karma zawiera niewiele składników i to takich o niskim potencjale alergennym.
Najczęstsze alergeny, takie jak mięso wołowe czy wieprzowe, zboża, produkty sojowe i mleczne są w procesie wytwarzania karm hipoalergicznych zupełnie wykluczane. Produkty te najczęściej powstają z rzadkich rodzajów mięsa, na przykład kangura, koniny czy bawołu. Warzywa — najczęściej jeden rodzaj, dobroczynne zioła i nienasycone kwasy tłuszczowe z olejów rybnych dopełniają składów posiłków hipoalergicznych i dbają o to, by zaopatrywać organizm psa we wszystkie ważne składniki odżywcze. Obecne często w innych karmach dla psów zboża zastępowane są poprzez ryż, ziemniaki, kasze lub kukurydzę. W przypadku nietolerancji zbóż najlepiej zdecyduj się na karmy dodatkowo w wariantach bezzbożowym lub bezglutenowym.
Poprzez zrezygnowanie lub unikanie typowych alergenów karmy hipoalergiczne dla zdecydowanej większości psów są doskonale strawne. Jeśli Twój pies jest szczególnie wrażliwy na pokarmy, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby podawać mu karmy hipoalergiczne na stałe. Należy jednak pamiętać przy tym, że pies zawsze musi otrzymywać z pożywieniem odpowiednią ilość składników odżywczych i minerałów, by móc żyć w pełni zdrowia. Najlepiej skonsultuj się z lekarzem weterynarii, by dowiedzieć się, która karma będzie najlepiej dostosowana do indywidualnych potrzeb Twojego psa. Dzięki karmie dopasowanej nie tylko pod kątem alergii, lecz również wieku, wagi i poziomu aktywności fizycznej psa, będzie on mógł pomimo nietolerancji pokarmowych prowadzić bez przeszkód zdrowe i szczęśliwe życie.
