Zerwanie więzadła krzyżowego u psa

Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego należy do najczęstszych chorób ortopedycznych u psów. Powstaje rzadziej w wyniku różnego rodzaju urazów, a częściej z powodu powoli postępującego procesu zwyrodnieniowego.

Czy zerwanie więzadła krzyżowego u psa jest niebezpieczne?

Opiekunowie psów słusznie obawiają się tego urazu. Powoduje on bowiem silne dolegliwości bólowe i w dłuższej perspektywie prowadzi do zwyrodnień stawu kolanowego. Dlatego nie należy lekceważyć żadnej kulawizny u psa i w przypadku jej zauważenia jak najszybciej skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Objawy: Jak objawia się zerwanie więzadła krzyżowego u psa?

Jeśli więzadło zostało zerwane w wyniku urazu, głównym objawem jest nagła, silna kulawizna, powodowana przez dotkliwy ból.

W przypadku częściowego zerwania więzadła krzyżowego lub niewielkich uszkodzeń poszczególnych włókien, przez kilka dni pies będzie wykazywał lekką kulawiznę. Może ona nawet zniknąć samoistnie po pewnym czasie, ale jeśli więzadło było już uszkodzone, może ulec całkowitemu zerwaniu przy minimalnym obciążeniu. Wówczas kulawizna będzie dużo bardziej wyraźna. Pies będzie odciążał chorą kończynę podczas stania i chodzenia oraz odstawiał ją na bok podczas siedzenia. Ponadto, staw kolanowy będzie opuchnięty i ciepły. Jeśli uszkodzona została także łąkotka, kulawizna będzie jeszcze bardziej widoczna.

Diagnoza: Jak wykrywamy zerwanie więzadła krzyżowego u psów?

Lekarz weterynarii będzie zazwyczaj podejrzewał zerwanie więzadła krzyżowego już na podstawie wstępnego wywiadu z opiekunem zwierzęcia i opisanych objawów. W ramach badania ortopedycznego wykona on różne testy, mające na celu potwierdzenie swoich przypuszczeń.

Bardzo czuły i niezawodny jest test szufladowy. Pies układany jest na boku, a lekarz weterynarii chwyta chorą kończynę powyżej i poniżej kolana. Jeśli udo i podudzie przesuwają się względem siebie, wynik próby jest dodatni.

Łatwiejszy do wykonania w przypadku psów z silniejszymi mięśniami uda jest test kompresji piszczeli – lekarz weterynarii chwyta udo psa i zgina staw skokowy, a staw kolanowy pozostaje wyprostowany. W przypadku zerwania więzadła krzyżowego przedniego guzowatość kości piszczelowej wypychana jest do przodu.

Inne metody diagnostyczne obejmują test rozciągania i sprawdzanie stabilności rotacyjnej. Badania obrazowe, takie jak rentgen, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa mogą dodatkowo dostarczyć informacji na temat uszkodzeń stawu. W niektórych przypadkach konieczne jest również przeprowadzenie artroskopii chorego stawu.

Leczenie: Jakie metody leczenia są dostępne?

Do dyspozycji mamy różne techniki chirurgicznego leczenia zerwanego więzadła krzyżowego u psa, których celem jest trwałe ustabilizowanie stawu kolanowego. Istnieją techniki obejmujące zastąpienie więzadła własnymi strukturami tkanki łącznej lub sztucznymi materiałami oraz rekonstrukcje wewnątrz- i zewnątrztorebkowe. Ponadto, dostępne są także zabiegi zmieniające biomechanikę stawu, polegające na przekierowaniu sił oddziałujących na staw kolanowy.

Do najpopularniejszych z nich należą osteotomia kątowa (ang. Tibia Plateau Leveling Osteotomy, TPLO) oraz technika wysunięcia guzowatości piszczeli (ang. Tibial Tuberosity Advancement, TTA). Zarówno TPLO jak i TTA mają na celu zapobieganie przesuwaniu się kości piszczelowej do przodu podczas obciążania kończyny.

Oczywiście wszystkie metody mają zalety i wady, w oparciu o które lekarz weterynarii zadecyduje, która z nich będzie najlepsza w danym przypadku.

Czy możliwe jest uniknięcie operacji?

Leczenie zachowawcze (niechirurgiczne) ma na celu przywrócenie bezbolesnego funkcjonowania stawu kolanowego i polega na podawaniu leków, fizjoterapii, oszczędzaniu chorej kończyny oraz stosowaniu odpowiedniej diety.

Takie leczenie ma jednak sens jedynie w przypadku małych i lekkich psów. Ze względu na duże prawdopodobieństwo trwałego uszkodzenia stawu kolanowego, lekarze weterynarii na ogół odradzają leczenie zachowawcze.

© Christoph Hähnel / stock.adobe.com

Rokowania: Jakie są szanse powodzenia leczenia zerwanego więzadła krzyżowego u psa?

Szanse na powrót do pełnej sprawności w przypadku zerwania więzadła krzyżowego u psa zależą od wielu czynników. Decydująca jest jak najszybsza diagnoza oraz natychmiastowe wdrożenie leczenia (najlepiej chirurgicznego). Im dłużej bowiem zerwane więzadło pozostaje nieleczone, tym większe będą uszkodzenia stawu kolanowego. Można je co prawda zrekonstruować w każdym momencie, jednak powstałe zwyrodnienia pozostaną z psem do końca życia.

Przyczyny zerwania więzadła krzyżowego u psa

Więzadła krzyżowe są częścią aparatu więzadłowego kolana. Więzadła krzyżowe przednie i tylne zapobiegają przesuwaniu się uda i podudzia względem siebie, obracaniu się podudzia do wewnątrz i przemieszczaniu się go w kierunku uda, a także nadmiernemu wyprostowaniu kolana.

Więzadło krzyżowe przednie jest narażone na większe obciążenia niż tylne i co za tym idzie, częściej ulega zerwaniu, czego powodem są głównie predyspozycje genetyczne i zmiany zwyrodnieniowe.

Przyczyny zwyrodnień nie są jeszcze w pełni znane, ale przypuszcza się, że mogą wynikać z nieprawidłowej budowy kończyn, chorób zwyrodnieniowych i zapalenia stawów. Ryzyko zerwania więzadeł rośnie także w przypadku zmian związanych z wiekiem oraz nadwagą. Więzadło krzyżowe jest wówczas osłabione i jego poszczególne włókna bardziej podatne na uszkodzenia. Ich gojeniu się towarzyszy bliznowacenie i tym samym utrata elastyczności oraz stabilności. Częściowe zerwanie może z czasem przekształcić się w całkowite zerwanie.

Bardzo często zerwane zostaje również więzadło krzyżowe w drugim stawie kolanowym, ponieważ zwyrodnienia i przeciążenia rzadko są jednostronne. W wielu przypadkach dochodzi także do uszkodzenia łąkotki – albo pęka, albo zostaje uszkodzona w wyniku przewlekłej niestabilności stawu kolanowego. Rzadziej przyczyną zerwania więzadła krzyżowego jest nagły przeprost kolana lub nadepnięcie na dziurę w ziemi i zdarza się to częściej u młodych psów, zwłaszcza u przedstawicieli takich ras jak labrador, golden retriever czy rottweiler. Poza tym, na uszkodzenie więzadła dużo bardziej narażone są psy z nadwagą.

Zapobieganie: Jak zapobiec zerwaniu więzadła krzyżowego u psa?

Szczególnie w przypadku większych psów, które są bardziej podatne na jego uszkodzenie, należy dbać o prawidłową dietę – unikać nadwagi, ponieważ powoduje ona przeciążenie stawów i więzadeł krzyżowych.