Robaki u psa: Przegląd gatunków 

Robaki należą do typowych pasożytów, które atakują psa. Jakie są rodzaje robaków? Czy te małe szkodniki żyją wyłącznie w jelitach psów, czy też w innych narządach? Zebraliśmy wszystkie ważne informacje na temat robaków u psa.

Robaki u psa: Robaki jelitowe w skrócie

Większość rodzajów robaków, które atakują psy, kolonizuje ich jelita. W dalszej części przedstawiamy pokrótce różne typy i drogi transmisji:

Glisty

Glisty (Toxocara canis) należą do robaków jelitowych. Żyją one w jelicie cienkim psa i żywią się tam miazgą pokarmową.

Glisty są przenoszone doustnie przez psa połykającego jaja robaków. Czasem może wystarczyć, że pies po prostu powącha zarażonego kolegę. Możliwe jest również przenoszenie przez skażone przedmioty lub glebę. W tym ostatnim przypadku, jaja mogą przetrwać do czterech lat w chłodnych, wilgotnych warunkach.

Gdy jaja glisty w końcu dotrą do psich jelit, wykluwają się z nich larwy. Przy okazji warto wspomnieć, że samica glisty składa do 200 000 jaj dziennie. Dostają się one do jelita grubego wraz z nienadającymi się do przetworzenia resztkami pokarmu, a następnie są wydalane z kałem psa.

Tęgoryjce

Tęgoryjce (Uncinaria stenocephala lub Ancylostoma caninum) również należą do robaków jelitowych. Przysysają się do jelit psa i tam żywią się jego krwią. Jaja tęgoryjca są również wydalane z kałem psa.

Zakaźne larwy zazwyczaj dostają się do organizmu psa doustnie – bezpośrednio lub poprzez spożycie zarażonych żywicieli pośrednich przez psa. Tęgoryjce mogą również aktywnie penetrować organizm przez skórę, co może prowadzić do swędzących infekcji skórnych. Ponadto, możliwe jest przeniesienie choroby na szczenięta poprzez mleko matki.

Włosogłówki

Włosogłówki (Trichuris vulpis) również należą do robaków jelitowych. Ściśle mówiąc, żyją w jelicie grubym zarażonych psów i żywią się tam krwią swojego gospodarza.

W porównaniu z glistami i tasiemcami, włosogłówki odgrywają w naszych regionach niewielką rolę, ale z pewnością mogą wystąpić. Zarażone psy wydalają jaja pasożyta w swoim kale. Mogą one zakażać przez kilka lat.

Larwy włosogłówki są spożywane doustnie. W jelitach larwy wylęgają się z osłonek jajowych i wnikają w błonę śluzową jelita.

Tasiemce

Prawdopodobnie najbardziej znanymi pasożytami u psa są tasiemce. Należą do robaków jelitowych, które żyją w jelicie cienkim psa. Podobnie jak łańcuch, tasiemce składają się z pojedynczych ogniw (proglotydów).

Tasiemiec stale tworzy nowe „ogniwa łańcucha” w okolicy szyi. W zamian za to traci na swoim końcu dojrzałe proglotydy, które – w zależności od gatunku robaka – mogą zawierać nawet do 100 000 jaj.

Te człony końcowe są następnie wydalane z kałem psa lub migrują z jelita. To z kolei prowadzi do swędzenia w okolicy odbytu u psa, wobec czego ruchy chorych zwierząt przypominają trochę jazdę na sankach – pies przesuwa pupę po podłodze, aby złagodzić swędzenie.

Najczęstsze rodzaje tasiemców to:

• tasiemiec psi (Dipylidium caninum)
• tasiemiec bąblowcowy wielojamowy i jednojamowy (Echinococcus multilocularis i granulosus)
• tasiemiec nieuzbrojony
• Mesocestoides spp.

Nicienie sercowe u psa

U psów występują nie tylko robaki, które kolonizują jelita i rozprzestrzeniają się poprzez kał. Nicienie sercowe (Dirofilaria immitis), a dokładniej ich larwy, są przenoszone na psa przez zakażone komary podczas zasysania krwi.

Larwy (mikrofilarie) następnie rozwijają się dalej pod skórą i migrują do naczyń krwionośnych psa. Larwy we krwi dojrzewają do postaci „dorosłych” robaków (filarii), które następnie osiedlają się w tętnicy płucnej i sercu.

Choroby wywołane przez robaki występujące w sercu są bardziej powszechne w krajach śródziemnomorskich i Ameryce Północnej. Jednak ze względu na urlopy czy sprowadzanie zwierząt z zagranicy infekcje stają się również w naszych stronach coraz częstsze.

Nicienie płucne u psa

Nicienie płucne (Angiostrongylus vasorum i Crenosoma vulpis) są przenoszone na psy przez ślimaki. Ślimak służy tutaj jako żywiciel pośredni, w którym odbywa się część rozwoju nicieni płucnych.

Jeśli pies zje zarażonego ślimaka, larwy dostają się do jelita psa. Następnie larwy migrują poprzez naczynia krwionośne i limfatyczne do oskrzeli, tchawicy i tętnicy płucnej.

Dorosłe robaki składają tam jaja. Pies je wykasłuje i zwykle połyka ponownie. Larwy są następnie wydalane z kałem. Po wydostaniu się na zewnątrz mogą ponownie zainfekować ślimaki – cykl zaczyna się od nowa.

© jarun001 / stock.adobe.com

Objawy: Jakie są główne objawy robaków u psa?

Bez względu na rodzaj robaka, objawy zwykle nie pojawiają się, dopóki robaki nie zaczną się masowo rozmnażać w organizmie psa. Zainfekowane zwierzęta często wykazują niespecyficzne objawy, takie jak zły stan ogólny i osłabienie.

Inne ważne objawy zakażenia robakami jelitowymi to:

• utrata wagi
• wymioty
• biegunka
• anemia
• niedrożność jelit i dróg żółciowych (możliwe są nawet zgony!)

Robaki sercowe i płucne objawiają się następującymi symptomami:

• kaszel
• duszności
• w zaawansowanych stadiach: zwiększona skłonność do krwawień
• Nagłe zgony są możliwe, jeśli robaki blokują większe naczynia.

Diagnostyka: Jak można wykryć robaki u psa?

Z wyjątkiem robaków sercowych, wszystkie gatunki robaków mogą być wykryte poprzez badanie próbek kału. Jaja lub larwy nie są jednak wydalane z kałem za każdym razem. Dlatego zaleca się pobieranie próbek od psa przez trzy kolejne dni. Są one następnie badane w laboratorium lub bezpośrednio przez lekarza weterynarii.

Aby wykryć zarażenie robakami sercowymi, lekarz weterynarii musi pobrać krew od psa. Larwy (mikrofilarie) są następnie wykrywane we krwi. Istnieją teraz również szybkie testy, które można wykorzystać do znalezienia konkretnego białka, które samice robaków uwalniają do krwi psa.

Terapia: Jak leczyć zakażenie robakami u psa?

Istnieje wiele różnych leków służących pozbyciu się robaków. W zależności od rodzaju robaka, może być konieczne leczenie psa przez dłuższy okres.

Środki odrobaczające występują w postaci tabletek, past, a nawet jako preparaty spot-on. Są one dostępne tylko u weterynarza i nie można ich kupić bez recepty.

W przypadku choroby wywołanej przez robaki sercowe, terapia nie jest niestety tak prosta. Leczenie jest skomplikowane i wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi. Z uwagi na to, że zakrzepica i inne możliwe powikłania mogą również powodować śmierć, leczenie powinno być prowadzone wyłącznie przez wyspecjalizowanych lekarzy weterynarii.

Profilaktyka: Czy można uniknąć robaków u psa?

Najpierw zła wiadomość: Zarażenia robakami nie da się uniknąć nawet przy najlepszej higienie i wysokiej jakości karmie. Możesz natomiast uniknąć ciężkiego przebiegu zakażenia robakami. Dlatego też lekarze weterynarii zalecają badanie kału psa pod kątem obecności pasożytów co najmniej cztery razy w roku. Przydatne może być również profilaktyczne odrobaczanie przynajmniej cztery razy w roku.

Robaki sercowe są tu niestety znów wyjątkiem. Możliwości zwalczania dorosłych robaków są dość ograniczone, ale możliwa jest dobra profilaktyka przeciwko larwom. W tym celu psy z grupy ryzyka są poddawane terapii od pierwszego miesiąca życia, zanim dojdzie do ewentualnego zarażenia. Powtarza się to co cztery tygodnie przez okres do jednego miesiąca po ostatniej możliwej infekcji. Dodatkowo można również zabezpieczyć psa specjalną obrożą przed ukąszeniami komarów.