Padaczka u psa (epilepsja u psa) 

Padaczka u psa jest zespołem neurologicznym pierwotnie spowodowanym zaburzeniami w pobudzeniu i przekazywaniu skojarzeń komórek nerwowych w częściach mózgu. Z definicji pies cierpi na tę przypadłość, jeśli na przykład co najmniej dwa napady padaczkowe występują w odstępie dłuższym niż 24 godziny.

Napad padaczkowy z kolei odnosi się do wystąpienia choroby w określonym momencie. Ponieważ dokładny mechanizm nie został jeszcze dogłębnie zbadany, naukowcy zakładają, że dochodzi do braku równowagi między pobudzeniem a zahamowaniem. Efekt pobudzający wywoływany jest przez sól glutaminianu lub aminokwas asparaginian. Natomiast neuroprzekaźnik kwas gamma-aminomasłowy (GABA) ma hamujący wpływ na komórki nerwowe.

Przyczyny

Istnieje wiele możliwych przyczyn padaczki u psów. Weterynarz rozróżnia dwie różne postacie: padaczkę objawową o znanej przyczynie i padaczkę idiopatyczną.

Padaczka objawowa może być wywołana przez wiele różnych chorób:

• anomalie (np. wodogłowie)
• traumę (np. urazy głowy)
• guzy
• problemy z wątrobą i nerkami
• infekcje/stany zapalne
• niski poziom glukozy we krwi
• zatrucia
• rzadko: choroby spichrzeniowe

O wiele bardziej powszechna jest jednak idiopatyczna postać padaczki. Zwierzęta dotknięte chorobą mają od jednego do pięciu lat w momencie wystąpienia pierwszego napadu. Na początku napady występują w długich odstępach czasu. Rasy takie jak np. sznaucery, cocker spaniele i pudle są szczególnie podatne na tę chorobę.

Objawy

Ogólnie rzecz biorąc, napad padaczkowy u psów przebiega w czterech różnych fazach:

1. Faza prodromalna = dotknięte chorobą zwierzęta wykazują niepokój na kilka godzin lub dni przed faktycznym napadem
2. Aura = większość psów dąży do zwiększonej bliskości z opiekunem i może wykazywać dalsze zmiany w zachowaniu
3. Ictus = pies wykazuje wyżej wymienione główne objawy
4. Faza ponapadowa = faza powrotu do zdrowia

W tych fazach mogą pojawić się następujące objawy choroby:

• nagłe przewracanie się
• skurcze toniczne (silnie napięte mięśnie) i kloniczne (spazmatycznie drgające mięśnie)
• mimowolne oddawanie moczu i kału
• utrata przytomności
• ruchy żucia
• halucynacje (np. „łapanie nieistniejących much”, szał, szczekanie lub gryzienie ogona)
• nadmierne wydzielanie śliny (ślinotok)
• zmiany charakteru

Napady padaczkowe mogą mieć różne nasilenie i dzielą się na różne formy w zależności od czasu trwania i występowania objawów. Na szczególną uwagę zasługują dwie szczególne formy napadu padaczkowego:

Status epilepticus

Status epilepticus (stan padaczkowy) to napad trwający dłużej niż pięć minut lub dwa lub więcej napadów z rzędu, w czasie których pies nie odzyskuje przytomności w przerwach między napadami. Jeśli Twój pies jest w stanie padaczkowym, należy jak najszybciej skonsultować się z weterynarzem, ponieważ istnieje ryzyko zgonu.

Napady klasterowe lub seryjne

Jeśli pies ma dwa lub więcej napadów w ciągu 24 godzin, nazywamy je napadami klastrowymi. Ponieważ częstsze występowanie napadów jest znakiem, że należy dostosować leki, w tym przypadku również należy udać się do weterynarza.

© Khaligo / stock.adobe.com

Rozpoznanie

W celu zdiagnozowania padaczki u psów postępuje się metodą wykluczenia. Najpierw weterynarz może dowiedzieć się ważnych informacji o procesie chorobowym poprzez szczegółowy wywiad z opiekunem (anamneza). Szczegóły, takie jak wcześniejsze leki, przyjęcie substancji toksycznych lub skłonności genetyczne mogą przyspieszyć rozpoznanie. Bardzo pomocne mogą być również nagrania wideo z zajścia. Po przeprowadzeniu ogólnego badania klinicznego i badania neurologicznego przychodzi czas na dalsze badania:

• Badanie krwi, aby wykluczyć przyczyny organiczne
• Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej i jamy brzusznej w celu wykrycia ewentualnych przerzutów lub guzów
• Rezonans magnetyczny albo tomografia komputerowa
• Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego
• EEG

Terapia

Co mogę zrobić, jeśli mój pies ma napad padaczkowy?

Widok zwierzęcia w trakcie napadu jest z pewnością przerażający, lecz niestety niewiele możesz dla niego zrobić w tym momencie. Jeśli Twój pies wykazuje wyraźne oznaki zbliżającego się ataku, możesz przenieść go do środowiska o najniższym możliwym ryzyku obrażeń i, jeśli to możliwe, zapewnić ciszę w pomieszczeniu.

Nie próbuj wyciągać języka z pyska psa. W tej sytuacji Twój czworonożny przyjaciel nie ma kontroli nad mięśniami szczęki i istnieje duże niebezpieczeństwo ugryzienia.

Udokumentuj napad padaczkowy możliwie jak najdokładniej. Film lub szczegółowy opis mogą dostarczyć cennych informacji dla weterynarza. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na czas trwania napadu.

Jeśli nie jest to stan padaczkowy, nie jedź od razu z pupilem do weterynarza podczas napadu. Najprawdopodobniej przybędziesz do weterynarza dopiero po ataku, tak więc znacznie łatwiej będzie Twojemu psu odzyskać siły w znajomym otoczeniu.

Jakie długoterminowe leczenie jest dostępne w przypadku postaci idiopatycznej?

Jeśli u Twojego psa zdiagnozowano padaczkę idiopatyczną, a częstotliwość napadów wzrasta, weterynarz rozpocznie długotrwałą terapię mającą na celu zmniejszenie zarówno częstotliwości, czasu trwania, jak i nasilenia napadów. W tym celu dostępne są różne leki, które można ze sobą łączyć. Dopóki nie zostanie ustalona prawidłowa dawka, weterynarz będzie przeprowadzał badania w coraz większych odstępach czasu. W przypadku szczególnie ciężkich napadów, omówi z Tobą kwestię podawania leków doraźnych.

Jaką terapię stosuje się dla postaci objawowej?

Tutaj leczenie zależy wyłącznie od przyczyny. W przypadku niektórych chorób wyzwalających padaczkę można rozpocząć obiecującą terapię, ale istnieją również choroby podstawowe, których nie da się wyleczyć.

Rokowania

Mimo iż idiopatyczna postać padaczki u psów jest nieuleczalna, w większości przypadków opiekun i weterynarz mogą ją skutecznie kontrolować, jeśli leki zostały dobrane prawidłowo. Natomiast rokowanie w przypadku padaczki objawowej i pozamózgowej jest silnie zależne od choroby podstawowej. Właściwa metoda terapii, współpraca opiekuna psa z weterynarzem, rozpoznawanie wczesnych objawów w odpowiednim czasie i prawidłowe podawanie leków są ważne dla powodzenia terapii.

Prewencja

Niestety, padaczce u psów nie można zapobiec. Jednak dobra współpraca z weterynarzem może zmniejszyć zakres dalszych napadów padaczkowych.