Jak widzą psy? 

Rzucasz psu piłkę bez ostrzeżenia i dziwi Cię, jak szybko i sprawie zlokalizował ją wzrokiem i złapał do pyszczka? A może zadajesz sobie pytanie, jak Twój pupil widzi w nocy albo czy rozróżnia kolory? Wzrok psa niezaprzeczalnie funkcjonuje nieco inaczej niż ludzki. Wyjaśniamy najważniejsze różnice i odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania odnośnie tego, jak widzi pies.

Czy psy odróżniają kolory?

Według teorii Younga-Helmholtza około 6 milionów tak zwanych czopków w siatkówce ludzkiego oka percypuje barwy trichromatycznie. Znaczy to, że ludzkie oko rozróżnia trzy barwy podstawowe – zielony, niebieski i czerwony. Kiedy receptory odpowiedzialne za postrzeganie czerwieni i niebieskiego zostaną jednocześnie pobudzone, zobaczymy wówczas kolor fioletowy. W ten sposób odróżniamy także inne barwy zmieszane.

Oko psa funkcjonuje inaczej – dichromatycznie. Psy odróżniają dwie barwy – żółtą i niebieską. Postrzeganie innych barw jest ograniczone. Psy orientują się więc znacznie bardziej w stopniu jasności obiektów niż w ich kolorycie. Zielony czy pomarańczowy psy postrzegają jako różne odcienie żółtego. Kolor fioletowy widzą jako niebieski, a czerwony jako ciemnoszary lub czarny. Nie jest to jednak dla psa żaden problem. Świetnym tego dowodem jest praca niektórych psów jako przewodnicy dla osób niewidomych i niedowidzących. Psy przewodzące niewidomym nie widzą wprawdzie, czy światło przy przejściu jest akurat zielone czy czerwone, ale reagują na zmiany jasności lampy. W siatkówce oka psa znajduje się bowiem ogromna ilość pręcików odpowiedzialnych za widzenie przy słabym oświetleniu, zwłaszcza po zmroku.

Jak psy postrzegają ruch?

Obecne w siatkówce psa receptory światłoczułe zwane pręcikami to specjaliści w odróżnianiu między tym, co jasne i tym, co ciemne. Pręciki ustalają także częstotliwość migotania – definiują od jakiej częstotliwości zmian jasne-ciemne postrzegany będzie jednolity choć nieostry obraz. U ludzi frekwencja ta wynosi 60 zmian na sekundę, u psów jest znacznie wyższa, dlatego zwierzęta te doskonale radzą sobie z postrzeganiem szybko poruszających się przedmiotów, na przykład rzuconej im piłki. Za to umiejętność postrzegania przedmiotów nieruchomych jest u psów znacznie słabiej rozwinięta. Jeśli schowasz się gdzieś i pozostaniesz w bezruchu, pies znajdzie Cię raczej po zapachu, posługując się dalece rozwiniętym węchem, niż Cię zauważy. Dostrzec może Cię wówczas, gdy zaczniesz się poruszać. Wzrok psa nie do końca „dotrzymuje kroku” jego doskonałemu słuchowi i niezawodnemu węchowi.

Jak psy widzą w nocy?

Jako krewny wilka – doskonałego łowcy polującego głównie nocą – domowy pies doskonale widzi o zmierzchu i nocą.

Jak to możliwe, że psy widzą tak doskonale w ciemności? Poza ogromną ilością pręcików w siatkówce psa umiejscowione jest tak zwana makata odblaskowa. Jest to odbijająca światło warstwa położona pod siatkówką oka zbudowana ze struktur przypominających kryształy. Jej zadaniem jest ponowne przekierowanie promieni świetlnych na siatkówkę, przez co receptory reagują silniej.

Zjawisko to można zaobserwować na przykład, gdy nocą reflektory samochodu spotkają się z oczami zabłąkanego psa, maszerującego przy poboczu, czy sarenki przebiegającej przez ulicę. Makata odblaskowa w oczach tych ssaków świeci wówczas żółtym lub zielonkawym światłem.

Poza tym psy posiadają stosunkowo dużą powierzchnię rogówki i sporą soczewkę, co również sprzyja dobremu widzeniu w ciemności.

© raymond allan/EyeEm / stock.adobe.com

Jak zbudowane jest oko psa?

Oko psa zbudowane jest podobnie do oka ludzkiego. Ten złożony organ można ogólnie podzielić na część przednią, środkową i tylną.

Na zewnątrz gałki ocznej znajduje się gruba, biała warstwa ochronna, nadająca gałce kształt, tak zwana twardówka, a także położona bezpośrednio przed źrenicą przezroczysta rogówka. Rogówka silnie skupia promienie świetlne, co ma znaczący wpływ na zdolność widzenia.

Środkową warstwę oka stanowi błona naczyniowa podzielona na trzy części: przednią – tęczówkę (iris) z położoną centralnie źrenicą (pupilla), środkową – ciało rzęskowe (corpus ciliare) i tylną – naczyniówkę (choroidea). Tęczówka nadaje oku psa kolor i dzięki mięśniom – zwieraczowi i rozwieraczowi źrenicy – zwęża ją lub rozszerza, regulując tak dopływ światła. Ciało rzęskowe podtrzymuje soczewkę i nadaje jej kształt, przez co wpływa na jej zdolności skupiające. Ponadto produkuje ciecz wodnistą, która reguluje ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Położona za ciałkiem szklistym siatkówka oka zbudowana jest z wielu warstw komórek – pręcików i czopków, komórek dwubiegunowych i wielobiegunowych. Taka budowa umożliwia siatkówce odbieranie sensoryczne światła i barw. Bodźce wzrokowe prowadzone są przez ten nerw do mózgu i tam interpretowane.

Częste choroby oczu u psów

Niestety oczy naszych pupili również może dotknąć jakieś schorzenie. Zaczerwienione oczy czy obniżona zdolność widzenia to przykładowe objawy, po których można wnioskować, że coś dzieje się z oczami psa. W takim przypadku naturalnie należy udać się po poradę do weterynarza.

Najczęstsze choroby oczu u psów:

• Jaskra – skutek uszkodzenia nerwu wzrokowego poprzez wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego
• Katarakta – sutek zmętnienia soczewki
• Zapalenie błony naczyniowej
• Cherry-Eye – powiększenie się i wypadanie gruczołu trzeciej powieki
• Zwichnięcie soczewki