Anaplazmoza u psa 

Ciepłe letnie miesiące zachęcają do długich spacerów na łonie natury. Niestety z takich wycieczek nasz podopieczny nierzadko przynosi do domu owiane złą sławą kleszcze. Jeśli kilka dni po ukąszeniu pasożyta wystąpi u niego nagła kulawizna lub gorączka, przyczyną może być anaplazmoza u psa. W poniższym artykule dowiesz się wszystkiego, co warto wiedzieć na temat tej dolegliwości.

Czy anaplazmoza u psa jest niebezpieczna?

Na początek dobra wiadomość: Chociaż stosunkowo dużo zwierzaków zarażonych jest bakteriami Anaplasma, u niewielu z nich faktycznie rozwija się infekcja. Poza tym, w przypadku wdrożenia odpowiedniego leczenia, możliwe jest jej skuteczne wyeliminowanie.

Niemniej, objawy anaplazmozy mogą być bardzo poważne, a w najgorszym przypadku może okazać się ona śmiertelna. Ponadto, u osłabionych zwierząt istnieje ryzyko, że stanie się chorobą przewlekłą.

Objawy: Jakie są najczęstsze objawy choroby?

Bakterie Anaplasma atakują białe krwinki i szybko rozprzestrzeniają się po całym organizmie, w związku z czym mogą wywoływać różne objawy. Do najczęstszych z nich należą:

• zapalenie stawów i gorączka
• kulawizna
• zwiększona skłonność do krwawień z powodu niedoboru płytek krwi
• spadek liczby białych i czerwonych krwinek (niedokrwistość i leukopenia), co z kolei wywołuje dalsze objawy, takie jak osłabienie, zły stan ogólny, utrata masy ciała, zatrzymanie wody (obrzęki)
• powiększone węzły chłonne (limfadenopatia) z obrzękiem śledziony (splenomegalia) i wątroby (hepatomegalia)

Jeśli dojdzie do zachorowania na anaplazmozę, jej przebieg jest bardzo ostry. Po fazie ostrej następuje faza subkliniczna (utajona), podczas której objawy ustępują. W tym czasie patogeny są albo całkowicie eliminowane albo pozostają w komórkach krwi.

Jeśli jednak układ odpornościowy zwierzęcia jest osłabiony, na przykład w wyniku innej choroby, anaplazmoza może stać się chorobą przewlekłą. W takim wypadku ponownie pojawiają się ciężkie objawy.

Przypadki śmiertelne zdarzają się na wszystkich etapach, ale na szczęście są one rzadkie.

Diagnoza: Jak wykrywamy anaplazmozę u psów?

Ponieważ anaplazmoza u psa wywołuje bardzo zróżnicowane objawy i przypomina inne choroby, takie jak erlichioza czy babeszjoza, bardzo istotna jest prawidłowa diagnoza.

Jeśli podczas wywiadu z opiekunem zwierzęcia lekarz weterynarii będzie podejrzewał anaplazmozę, zleci wykonanie badań krwi. Przeprowadza się je zazwyczaj w specjalistycznych laboratoriach i na ich wyniki trzeba poczekać kilka dni.

Najczęściej wykonywanym testem jest oznaczanie przeciwciał metodą pośredniej immunofluorescencji. Można go jednak przeprowadzić dopiero od dziesiątego dnia po zakażeniu, ponieważ wcześniej wykrycie ich nie będzie możliwe.

Anaplazmozę uważa się za potwierdzoną od wyniku (miana przeciwciał) 1:100. Ponieważ tworzenie przeciwciał w organizmie może być opóźnione, w przypadku negatywnego wyniku testu należy go powtórzyć po upływie czterech tygodni.

Oprócz tej pośredniej metody diagnostycznej, obecność patogenów można wykryć również bezpośrednio, wykonując rozmaz krwi lub stosując metodę PCR (reakcję łańcuchowej polimerazy).

Leczenie: Jakie metody leczenia są dostępne?

Leczenie anaplazmozy u psa przebiega dwutorowo. Z jednej strony podaje się zwierzęciu specjalistyczne leki, aby zabić patogeny.

W tym celu często stosuje się antybiotyki w postaci doksycykliny lub tetracykliny przez okres około trzech tygodni. Lekiem skutecznym w zwalczaniu pasożytów jednokomórkowych jest również imidokarb.

Z drugiej strony wdrażane jest leczenie objawowe w postaci wlewów dożylnych i transfuzji krwi. W przypadku ciężkich reakcji zapalnych stosowane są także preparaty kortyzonu.

Ważne: Po zakończeniu leczenia konieczne jest kilkukrotne wykonanie badań krwi, aby jak najszybciej wychwycić ewentualne pogorszenie się stanu zwierzęcia.

© tatomm / stock.adobe.com

Rokowania: Jakie są szanse powodzenia leczenia anaplazmozy u psów?

Anaplazmoza u psa jest w większości przypadków uleczalna, pod warunkiem wdrożenia odpowiedniego leczenia. Pomimo przejścia infekcji, testy na obecność przeciwciał mogą pozostać dodatnie nawet przez ponad rok. Ponadto, nie można wykluczyć ponownego zachorowania.

Przyczyny: Jak dochodzi do zachorowania?

Podobnie jak bakterie Ehrlichia, Anaplasma należą do rodziny riketsji. Dlatego anaplazmoza nazywana jest również erlichiozą monocytarną.

Patogeny te można znaleźć w ślinie różnych gatunków kleszczy, które przenoszą je podczas ukąszenia.

W naszych szerokościach geograficznych największą rolę w transmisji anaplazmozy odgrywa kleszcz pospolity (Ixodes rhizinus). Choroba pojawia się zazwyczaj w ciepłych miesiącach od marca do listopada, ponieważ kleszcze są w tym okresie szczególnie aktywne.

Po upływie około pół tygodnia od ukąszenia, patogeny zaczynają uszkadzać komórki krwi, koncentrując się przede wszystkim na białych krwinkach (leukocytach). Są one stałym elementem wrodzonego układu odpornościowego i pomagają rozpoznawać i niszczyć patogeny.

Bakterie Anaplasma są w stanie w krótkim czasie rozprzestrzenić się po całym organizmie przez krwiobieg, atakując narządy, takie jak nerki, mózg, płuca i wątroba.

Dwa różne patogeny

Istnieją dwa gatunki bakterii Anaplasma, które różnią się zarówno pod względem objawów, które wywołują, jak i występowania:

Anaplasma phagozytophilum

Gatunek ten wywołuje anaplazmozę granulocytarną u psów, kotów, ludzi i wielu innych gatunków zwierząt.

Występuje powszechnie w całej Europie i szacuje się, że nawet jedna trzecia psów może być nim zarażona. Ponieważ jednak większość czworonogów wytwarza wystarczającą ilość przeciwciał, tylko u bardzo niewielkiej liczby rozwijają się objawy.

Aby przenieść patogen, kleszcz musi pozostać wbity w ciele ofiary co najmniej jeden do trzech dni. Stopień zakażenia anaplazmozą granulocytarną zależy od wariantu genowego gatunku.

Anaplasma platys

W przeciwieństwie do Anaplasma phagozytophilum, Anaplasma platys wywołuje małopłytkowość. Jest to zdecydowanie rzadszy wariant anaplazmozy i występuje prawie wyłącznie w południowej Europie. Choroba ta przebiega często bezobjawowo i dotyka wyłącznie psów.

Zapobieganie: Jak zapobiegać anaplazmozie u psów?

Najlepszym sposobem zapobiegania anaplazmozie jest unikanie w miarę możliwości obszarów, gdzie występują kleszcze.

Jak wiadomo jest to raczej niewykonalne, dlatego należy regularnie stosować profilaktykę przeciw kleszczom. Istnieje wiele różnych środków, które skutecznie odstraszają te pasożyty. Zaliczamy do nich preparaty miejscowe, obroże oraz tabletki.

Poza tym, po każdym spacerze należy dokładnie sprawdzić sierść psa pod kątem obecności niechcianych pasażerów, zwłaszcza jeśli byliśmy w lesie czy na łące. Starajmy się także jak najszybciej usunąć kleszcza, aby zmniejszyć ryzyko infekcji.