© Rodney / stock.adobe.com
Buty, kable, telefony, flamastry, sofy, dywany czy kosze na śmieci – nic nie wydaje się bezpieczne od destrukcyjności niektórych psów. W bardzo krótkim czasie niesforne czworonogi potrafią wywrócić mieszkanie i meble do góry nogami. Dlaczego niektóre psy niszczą i jak można przerwać to zachowanie?
Opiekunowie psów są przerażeni, kiedy po raz pierwszy wracają do domu, a ich salon wygląda jak pole bitwy. Kiedy początkowa złość opadła, a mieszkanie znów jest w miarę uporządkowane, większość ludzi zadaje sobie pytanie: Czy to był jednorazowy wybryk? Co mam zrobić, jeśli taka sytuacja się powtórzy? Jedno jest pewne, po takim doświadczeniu następnym razem nie wyjdziesz z mieszkania tak lekkim krokiem. Najpóźniej, gdy Twój pies pogryzie wartościowe rzeczy lub musi iść do weterynarza, bo połknął duży, twardy przedmiot, wszyscy opiekunowie psów wiedzą, że ich interwencja jest konieczna. Ale co można zrobić z tak destrukcyjnym zachowaniem?
Wyobraź sobie, że wracasz do domu ze stresującego spotkania, otwierasz drzwi wejściowe i widzisz papier toaletowy rozwinięty po całym korytarzu, pogryziony ulubiony fotel i całą zawartość kosza na śmieci leżącą na drogim dywanie. Zrozumiałe jest, że większości ludzi bardzo trudno jest zachować spokój i nie panikować w takiej sytuacji. Ale nawet jeśli nakrzyczysz na psa i rzucisz wazonem o ścianę, szybko zdasz sobie sprawę, że: to nie jest rozwiązanie i tylko pogorszy sytuację.
Nawet jeśli jest to trudne, a może nawet brzmi trochę głupio: najpierw zamknij na chwilę oczy, policz w myślach do 10 i oddychaj głęboko i równomiernie. Zauważysz, że się uspokajasz i bardziej kontrolujesz swój początkowy gniew. Zanim od razu zabierzesz się do pracy i zaczniesz zbierać śmieci, czyścić dywan i ponownie zwijać papier toaletowy, złap swojego psa i idź z nim na spacer lub pobiegajcie. To nie tylko odpręży Ciebie, ale także Twojego psa, który prawdopodobnie jest również dość wzburzony po tak dużej destrukcyjności. Na świeżym powietrzu można przygotować się na panujący w domu chaos i spokojnie przemyśleć, jakie mogą być kolejne kroki w celu poprawy sytuacji.
Możesz spróbować „zabezpieczyć” swój dom w ciągu najbliższych kilku dni, chowając wszelkie cenne lub niebezpieczne przedmioty lub nacierając je płynami o nieprzyjemnym zapachu, które zniechęcą psa do ich pogryzienia. Ale te środki pomogą tak naprawdę tylko na krótki czas. Tak zwane „anonimowe kary”, które są oferowane jako rozwiązanie na niektórych forach, raczej pogarszają sytuację niż pomagają na dłuższą metę. Więc trzymaj ręce z dala od „pistoletów natryskowych”, które rozpylają wodę na pysk psa za pomocą pilota, gdy tylko zbliży się do danej rzeczy, lub „brzęczących puszek”, które spadają na ziemię i płoszą psa, gdy tylko dotknie jakiś przedmiot.
Niemniej jednak najlepiej nie zostawiać cennych przedmiotów lub rzeczy, które łatwo zepsuć, gdy następnym razem wyjdziesz z domu. Schowaj buty do szafy, nie zostawiaj rozrzuconej brudnej bielizny i bezpiecznie schowaj kable telefoniczne za szafami. W ten sposób możesz przynajmniej ograniczyć szkody, jakie Twój pies może wyrządzić podczas Twojej nieobecności.
Problem z wymienionymi tutaj „środkami pierwszej pomocy” polega na tym, że zwalczają one jedynie objawy i nie analizują przyczyn zachowania psa. Trwałe rozwiązanie problemu zapanowania nad „wandalizmem” czworonoga można rozpocząć wyłącznie od ukierunkowanego poszukiwania przyczyn. Jedno jest pewne: Żaden pies nie niszczy dlatego, że drażnienie się z Tobą sprawia mu przyjemność. Za tym niewłaściwym zachowaniem zwykle kryją się poważne problemy psychiczne lub fizyczne, które bardzo obciążają psa.
© boryanam / stock.adobe.com
Możliwym pierwszym krokiem do dotarcia do sedna przyczyny jest zapytanie: „Kiedy mój pies niszczy rzeczy?”. Czy wykazuje destrukcyjność tylko wtedy, gdy przebywasz poza domem? Czy zaczyna niszczyć zaraz po Twoim wyjściu z domu, czy dopiero po dłuższej nieobecności? Aby się tego dowiedzieć, możesz na przykład zainstalować w pokoju małą kamerę, która filmuje psa podczas Twojej nieobecności.
Jeżeli Twojemu psu zajmuje trochę czasu, zanim zacznie niszczyć rzeczy po opuszczeniu przez Ciebie domu, to prawdopodobnie dzieje się to z nudów. W rzeczywistości nuda jest głównym wyzwalaczem destrukcyjnych zachowań u psów. Psy pozbawione wyzwań, które doświadczają zbyt małej aktywności fizycznej i umysłowej, mają tendencję do szukania własnych „zadań”. Wyciągając kable, przeglądając śmieci czy podgryzając poduszki, starają się zaspokoić swoją tłumioną ciekawość oraz rozładować nadmiar energii.
Niezależnie od tego, czy jest to duży pies pasterski, czy też mały „kanapowiec”: każdy pies uwielbia się ruszać i chce być stymulowany umysłowo. Oczywiście pociąg do zajęć różni się w zależności od rasy, wieku oraz płci, ale żaden pies nie jest stworzony do leżenia w domu przez cały dzień i czekania na swojego pana. Jeśli zauważasz, że Twój czworonóg psuje i gryzie przedmioty z nudów, zdecydowanie musisz zadbać o większą ilość zajęć i aktywności w życiu codziennym. Szybki spacer wokół bloku to zdecydowanie za mało, aby zadowolić znudzonego psa. Zabieraj swojego psa na wycieczki na łono natury, pozwalaj mu biec obok, gdy jeździsz na rowerze, biegaj z nim lub pływajcie w jeziorze. Ty najlepiej znasz swojego psa i będziesz wiedzieć, jaki rodzaj ruchu sprawia mu największą przyjemność.
Oprócz zajęć fizycznych psy pragną również wyzwań umysłowych. Zabawki rozwijające inteligencję, zabawy w poszukiwanie, aportowanie lub nauka drobnych trików i sztuczek to odpowiednie sposoby mentalnego rozwijania psa i kierowania jego energii w pożądanym kierunku. Dodatkowo warto wybrać się do szkoły dla psów.
Zapisz swojego psa na odpowiednią dyscyplinę sportu dla psów, na którą możesz go regularnie zabierać. Agility, obedience, dog dance czy mantrailing: Oferta psich sportów jest obecnie tak różnorodna, że z pewnością każdy czworonóg znajdzie coś dla siebie. Niektóre psy, które pierwotnie były hodowane jako psy pracujące, mogą być również szkolone jako psy służbowe lub ratownicze.
Psy, które są zajęte fizycznie i psychicznie, są znacznie bardziej zrównoważone i spokojne w domu. Nawet najbardziej aktywny wulkan energii po takim wysiłku lubi zdrzemnąć się chwilę w swoim koszyku lub na kanapie. Zanim wyjdziesz z domu na dłuższe spotkanie bez psa, zabierz swojego czworonoga na długi spacer i pobaw się z nim w aportowanie – w ten sposób zmęczy się i na pewno doceni ciszę i spokój w domu. Jeśli wyjeżdżasz na dłuższy czas i martwisz się, że Twój pies może się znów znudzić, daj mu coś do zajęcia podczas Twojej nieobecności, dzięki czemu zostawi Twoje meble w spokoju. Pudełko z psimi zabawkami, stary kocyk czy kula z jedzeniem wzbudzą zainteresowanie Twojego psa i odwrócą jego uwagę od destrukcyjności.
Oprócz braku wyzwań oraz znudzenia, stres i strach są również możliwymi przyczynami destrukcyjnych zachowań. Jeśli zauważyłeś podczas małego testu monitoringu z kamerą, że Twój pies zaczyna „wyładowywać się” w Twoim mieszkaniu zaraz po tym, jak wyszedłeś i chwyta za meble, może to oznaczać, że Twój pies jest zestresowany z powodu lęku separacyjnego. Ten lęk przed byciem opuszczonym i samotnością jest często poprzedzony bardzo niespokojnym zachowaniem. Psy cierpiące na takie zaburzenie lękowe będą szczekać, wyć, chodzić niespokojnie, a nawet oddawać mocz, gdy tylko zdadzą sobie sprawę, że ich pan chce wyjść z domu bez nich.
W przeciwieństwie do niszczenia wynikającego z nudy, nie będziesz w stanie rozwiązać problemu z lękiem separacyjnym bez profesjonalnej pomocy. Jeśli obawiasz się, że niepokój i stres są czynnikami wywołującymi destrukcyjność Twojego psa, porozmawiaj bezpośrednio ze swoim lekarzem weterynarii, psim trenerem lub psychologiem zwierzęcym. W oparciu o swoją wiedzę i doświadczenie mogą sklasyfikować zachowanie Twojego zwierzaka i zalecić odpowiednie profesjonalne szkolenie dla Ciebie i Twojego czworonoga. Z pewnością minie trochę czasu, zanim Twój pies przezwycięży zaburzenie lękowe i będziesz móc zostawić go samego na krótki czas bez obaw. Zachowaj cierpliwość i nie przeciążaj psa zbyt szybko. Eksperci będą mogli udzielić Ci wskazówek, jak wspólnie poradzić sobie z tym dłuższym etapem terapii i wyjść z niego silniejszym.
Czasami destrukcyjność psów jest tylko fazą, która sama przeminie. Na przykład, gdy młode psy cierpią z powodu zmiany uzębienia, która zwykle ma miejsce między trzecim a siódmym miesiącem życia, mają tendencję do „gryzienia” wszystkiego, co dostanie się między zęby. Podobnie jak małe dzieci, które wkładają wszystko do buzi, niektóre szczenięta po prostu odkrywają swój świat w ten sposób. Nogi krzeseł, poduszki, dywany – nic nie jest bezpieczne, gdy na horyzoncie pojawia się ten mały pyszczek. Nawet jeśli ta faza oralna zwykle ustępuje samoistnie, a szczeniak powoli dorasta, należy jak najszybciej wyznaczyć dla niego limity. Z pełną miłości konsekwencją szczenięta mogą już nauczyć się, czego się od nich oczekuje i jakie rzeczy stanowią dla nich tabu.
Wychowanie pełne miłości i konsekwencji jest wymagane również wtedy, gdy pies dopiero w nastoletnim wieku wykazuje coraz bardziej destrukcyjne zachowania. Podobnie jak my, ludzie, psy również przechodzą okres dojrzewania. W zależności od rasy, psy stają się dojrzałe płciowo w wieku około sześciu miesięcy lub dopiero po pierwszym roku życia. W tym czasie przypływu hormonów oraz tworzenia się nowych komórek nerwowych Twój pies przechodzi ciężki okres. Podczas gdy niektóre psy po prostu zachowują się uparcie i ignorują polecenia, inne dojrzewające psy testują swoje granice do granic możliwości. W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie „Jak daleko mogę się posunąć, zanim mój pan się zdenerwuje?”, niektóre młode psy gryzą sofy, ukochane buty, a nawet całą szafę.
Ważne jest, aby teraz postępować konsekwentnie i pokazać psu, że nie będziesz tolerować tak niesfornych zachowań. Trzymaj się swoich poleceń i nagradzaj psa smakołykiem, na przykład wtedy, gdy uda mu się nad sobą zapanować. W ten sposób Twoje zwierzę nauczy się, że to nie jego niesforne, buntownicze zachowanie doprowadzi go do celu, ale raczej posłuszeństwo oraz podporządkowanie. Jeśli Twój pies okazuje się być bardzo uporczywym przypadkiem, którego nie można „przekupić” nagrodą, nie bój się wcześnie szukać pomocy u psiego eksperta. Zaburzenia lękowe oraz tendencje do agresji często rozpoczynają się w okresie dojrzewania. Im wcześniej zostaną rozpoznane, tym większe szanse na zdrowy rozwój psychiczny Twojego psa.
Faktycznie mówi się, że są psy, które gryzą wszystko, mimo że żadna z powyższych przyczyn ich nie dotyczy. Nawet jeśli jest to raczej rzadkie w naszym kraju, niektóre psy są po prostu głodne, kiedy atakują koc, buty lub poduszkę. Nic nie pozostaje bezpieczne dla psów, które zostały poddane ścisłej diecie: W dręczącym głodzie przeszukują szafki kuchenne i kosze na śmieci, by w końcu zaspokoić swój szał gryzienia wszystkiego, co znajdą w mieszkaniu. Nie tylko z tego powodu „dieta zerowa” jest nie tylko złym sposobem na utratę kilogramów, nie tylko dla nas, ludzi, ale także dla psów. Psy z nadwagą potrzebują pokarmu, który jest niskokaloryczny, ale nadal zawiera wszystkie ważne składniki odżywcze niezbędne dla ich zdrowia.
Cokolwiek może leżeć u podstaw destrukcyjności Twojego psa: Zawsze kieruj się uczciwością wobec siebie, badając przyczynę i późniejsze możliwe rozwiązania. Większość opiekunów psów chce dla swojego psa jak najlepiej, ale nikt nie jest idealny. Błędy w wychowywaniu psa mogą się zdarzyć, czy to z powodu braku czasu, niewiedzy, czy stawiania nadmiernych wymagań. Kluczem jest to, że je rozpoznajesz i chcesz coś z nimi zrobić. Nigdy nie jest za późno, aby przemówić psom (oraz ich opiekunom) do „rozsądku”!
