© Julia Mashkova / stock.adobe.com
Pies jak wilk: Wilczak Saarloosa nie tylko wyglądem przypomina wilka. Jego powściągliwość, naturalna skłonność do ucieczek i instynkt łowiecki to również cechy typowo wilcze. Dlatego psy tej rasy wymagają doświadczonego opiekuna, posiadającego dużą wiedzę, czas i empatię.
Chociaż historia krzyżowania psów z wilkami sięga kilka pokoleń wstecz, wilczak Saarloosa do dziś zachował prymitywne i instynktowne zachowania swojego dzikiego krewnego. Jego wrodzona nieśmiałość wobec obcych, wyraźny instynkt ucieczki, ale również niezwykle krótki czas reakcji świadczą o tym, że w żyłach tego czworonoga płynie prawdziwie wilcza krew.
Charakterystyczne dla wilka zachowanie, które może występować w formie naturalnej rezerwy lub nawet bojaźliwości, różni się w zależności od psa. Podczas gdy jeden wilczak Saarloosa będzie zachowywał się bardziej jak pies i będzie otwarty na nowe sytuacje, u innego może dominować typowa dla wilków podejrzliwość. Niemniej jednak wszyscy przedstawiciele wilczaków przejawiają pewną nieufność i ostrożność. Zgodnie z wzorcem rasy, takie usposobienie jest bardzo pożądane i powinno być brane pod uwagę przez opiekunów tego wilczaka.
Mniej lub bardziej rozwinięty instynkt ucieczki, który warunkuje przeżycie wilka na wolności, może stać się problematyczny w przypadku psa domowego – wilczak, który chce uciec przed nieznaną sytuacją lub obcym człowiekiem jest trudny do opanowania. To naturalne zachowanie dominuje wszystkie inne – w takim momencie pies przestaje odbierać komendy swojego opiekuna. Remedium może stanowić odpowiednia socjalizacja oraz konsekwentne szkolenie, pełne miłości i cierpliwości, które pomoże przekonać tego wrażliwego czworonoga, że obcy ludzie i nowe sytuacje nie stanowią dla niego zagrożenia i że może polegać na swoim przewodniku.
Jeśli człowiekowi uda się zaskarbić zaufanie psa tej rasy, znajdzie w nim niezawodnego partnera i wiernego członka rodziny, który jest otwarty na dzieci, inne zwierzęta domowe oraz odwiedzających dom gości. Wilczaki wyróżnia jeszcze jedna cecha: niezwykła lojalność i przywiązanie do „wilka przewodnika” – swojego opiekuna. Absolutnego posłuszeństwa i poddania jednak nie można od nich wymagać. Wilczaki Saarloosa to dumne zwierzęta o niezależnym charakterze, dlatego zawsze kwestionują znaczenie kryjące się za wydawanymi poleceniami. Na pewno nie będą zainteresowane wykonywaniem bezmyślnych ćwiczeń czy ciągłym powtarzaniem tych samych zabaw. Jako opiekun psa tej rasy, musisz wymyślić coś więcej, aby zaspokoić fizyczne i umysłowe potrzeby tego wymagającego i energicznego zwierzęcia.
Podobnie jak wilczak czechosłowacki, również ta rasa rozpoczęła się dość wątpliwym eksperymentem, polegającym na krzyżowaniu psów z wilkami. Holenderski miłośnik natury i psów Leendert Saarloos (1884-1969) był szczęśliwym posiadaczem owczarków niemieckich, które kochał ponad wszystko, ale jednocześnie uważał, że rasa ta jest zbyt „uczłowieczona”. Zatem, aby odtworzyć bardziej prymitywny typ, który lepiej sprawdzałby się w roli psa pracującego, skrzyżował owczarka niemieckiego o imieniu Gerard van der Fransenum z wilczycą Fleuri. W tej fazie eksperymentu ponownie skrzyżował ich potomstwo z ojcem, redukując wilczą krew swoich królików doświadczalnych do jednej czwartej.
W trakcie dalszych zabiegów hodowlanych okazało się jednak, że uzyskane egzemplarze zupełnie nie sprawdzały się jako psy pracujące. Ich nieśmiałość i bojaźliwość nie przystawały do wymagań stawianych niezawodnemu psu służbowemu czy przewodnikowi niewidomych. Niemniej jednak, w 1975 roku psy te uznano jako nową rasę. Ich pierwotna nazwa „Europese Wolfhond“ (wilczak europejski) została na późniejszym etapie zmieniona na „Saarloos Wolfhond“, na cześć ich holenderskiego hodowcy.
Przedstawiciele tej holenderskiej rasy psów, figurujący pod numerem 311 we wzorcach rasy FCI, z wyglądu nadal bardzo przypominają wilka. Wilczak Saarloosa jest mocno zbudowany i ma dość długie kończyny, ale jego długość jest większa od wysokości, dzięki czemu nie sprawia wrażenia „wysokonożnego”. Psy mierzą od 65 do 75 centymetrów, a suki od 60 do 70 centymetrów. W zależności od wzrostu i płci, waga dorosłego wilczaka waha się od 30 do 45 kilogramów.
Saarloosa wyróżnia typowy dla wilka lekki, sprężysty chód oraz wyraz pyska z przeważnie żółtymi, migdałowatymi i skośnie osadzonymi oczami. Podobieństwo do wilka potęguje również kolor i faktura sierści. Tak samo jak u jego dzikiego krewnego, letnia szata różni się dość znacznie od zimowej. Podczas gdy w lecie na całym ciele przeważa włos okrywowy z małą ilością podszerstka, w zimie podszerstek jest obfity i razem z włosem okrywowym tworzy gęstą szatę, zapewniającą doskonałą ochronę przed zimnem, i tworzącą kryzę wokół szyi. Sierść wilczaka Saarloosa występuje w trzech różnych wariantach:
Mimo uderzającego podobieństwa do wilka, ostatnie oficjalne krzyżowanie z wilkiem miało miejsce kilka generacji temu. Nie bez powodu kojarzenie psów i wilków jest obecnie w większości krajów niezgodne z prawem. Skrajna bojaźliwość tych dzikich, często agresywnych wilczych hybryd jest bowiem nierzadko zbyt trudna do opanowania. Niemniej jednak w ostatnich latach w niektórych krajach Europy i USA zaobserwowano niebezpieczną tendencję do dolewania coraz większej ilości dzikiej krwi do psów domowych. Na czarnym rynku, w Internecie czy w mediach społecznościowych możemy coraz częściej spotkać oferty sprzedaży hybrydy wilka o znacznie większej niż przewidziana standardem ilości genów wilka, oferowanych jako wilczaki Saarloosa z fałszywymi dokumentami. O tym, że istnieje duży popyt na te zwierzęta świadczą chociażby ceny szczeniąt, które zagranicą sięgają nawet 3 tysięcy euro. Poza wyglądem nie mają one jednak niestety wiele wspólnego z rasowymi wilczakami Saarloosa.
Jeśli chcesz kupić prawdziwego wilczaka Saarloosa, bardzo dokładnie przyjrzyj się wybranemu przez siebie hodowcy – zwróć uwagę czy jest zarejestrowany w odpowiednim klubie rasy i tym samym podlega wymogom hodowlanym ustalonym przez FCI. Celem renomowanych hodowców jest hodowla zdrowych psów o silnym charakterze, które nie są ani zbyt lękliwe ani zbyt nerwowe oraz odpowiednia ich socjalizacja. Odpowiedzialni hodowcy dbają więc o socjalizację swoich szczeniąt i nie zostawiają jej wyłącznie przyszłym nabywcom maluchów. Będą również chcieli sprawdzić, czy ich podopieczni trafią w odpowiednie ręce, dlatego możesz spodziewać się, że przeprowadzą z Tobą mały wywiad. Nawet czystej krwi Saarloosy powinny być bowiem trzymane wyłącznie przez specjalistów, którzy mają wystarczającą wiedzę na temat zachowania nie tylko psów, ale również wilków.
Ceny za rasowego wilczaka Saarloosa z dobrej hodowli, który przeszedł wstępną socjalizację i wszystkie badania zaczynają się od ok. 4000 złotych. Podczas zakupu nalegaj na otrzymanie wszystkich niezbędnych dokumentów, takich jak rodowód i zaświadczenie o wykonanych badaniach DNA. Nawet jeśli szczeniak jest dla Ciebie ważniejszy niż jakiekolwiek dokumenty, pamiętaj, że tylko dokumenty zatwierdzone przez FCI są gwarancją odpowiedzialnej, kontrolowanej hodowli z wykorzystaniem zdrowych i spełniających wymagania wzorca rasy zwierząt.
W przypadku wilczaków Saarloosa występuję niewiele chorób typowych dla rasy, a zalecane i dobrowolne badania genetyczne psich rodziców zapewniają możliwość dalszego ograniczenia istniejących wad. Średnia długość życia przedstawicieli tej rasy wynosi od 10 do 12 lat, ale zdarzają się także osobniki ponad 16-letnie.
Niemniej jednak, u wilczaków mogą wystąpić następujące dolegliwości:
W przypadku wszystkich wyżej wymienionych chorób dostępne są badania genetyczne, które pozwalają przewidzieć predyspozycje genetyczne danego psa. Wykluczenie z hodowli czworonogów z pozytywnym wynikiem takich badań zapewnia dalsze zminimalizowanie ryzyka wystąpienia choroby.
Aby Saarloos zachował zdrowie przez całe swoje życie, sam zdrowy materiał genetyczny naturalnie nie wystarczy. Trzeba mu ponadto zapewnić warunki utrzymania odpowiednie dla rasy oraz właściwe żywienie. Tylko jaka dieta będzie najlepsza dla wilczaka Saarloosa?
Psy pierwotnych ras, takie jak Saarloos, należy żywić dietą zbliżoną do diety ich dzikich przodków. Do pewnego stopnia wszystkie znane dziś rasy psów są spokrewnione z wilkiem, dlatego też zasada ta tak naprawdę obowiązuje w odniesieniu do wszystkich czworonogów.
Podobnie jak wilki, psy są mięsożercami. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że ich dieta nie powinna ograniczać się tylko do mięsa – wilki bowiem zjadają swoje zdobycze w całości, łącznie z krwią, zawartością jelit i kośćmi. Poza tym, w ich jadłospisie znajdują się również rośliny, jagody i owoce. Zatem oprócz sporej ilości mięsa, psy potrzebują także tłuszczów i kości, aby pokryć swoje zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Dieta zbliżona do diety drapieżców składa się w około 80% z mięsa mięśniowego (np. wołowiny, kurczaka, jagnięciny, dziczyzny lub kaczki), około 15% tłuszczu, około 10% kości i 10% podrobów.
W celu uzyskania optymalnego, wysokiej jakości składu pożywienia, zawierającego wszystkie niezbędne składniki odżywcze, większość opiekunów wilczaków Saarloosa stawia na dietę opartą na surowych produktach. Jednak, jeśli nie przekonuje Cię taki rodzaj żywienia czy barfowanie i nie czujesz się komfortowo samodzielnie przygotowując posiłki dla Twojego podopiecznego, możesz wybrać gotową karmę. Dobrej jakości karma dla psów z supermarketu, sklepu zoologicznego czy Internetu wyróżnia się dużą zawartością wysokiej jakości mięsa i niewielką ilością węglowodanów, takich jak zboża.
Jeszcze ważniejsza od tego, co powinno znaleźć się w misce wilczaka Saarloosa, jest z całą pewnością kwestia odpowiedniego szkolenia i socjalizacji. Oprócz jedzenia, szczeniak potrzebuje przede wszystkim Ciebie jako opiekuna, który da mu poczucie bezpieczeństwa i któremu będzie mógł zaufać. Bez tego będzie tym płochliwym psom bardzo trudno odnaleźć się w codziennym życiu psa domowego. Oparta na zaufaniu relacja między Tobą i Twoim podopiecznym jest więc warunkiem udanej socjalizacji i osiągnięcia celów szkoleniowych.
W przypadku przedstawicieli tej rasy, socjalizacja szczeniąt ma decydujące znaczenie i determinuje to, czy Saarloos wyrośnie na otwartego, towarzyskiego psa domowego, czy lękliwego, a nawet agresywnego, a co za tym idzie, trudnego do opanowania współlokatora. Pies powinien przechodzić stałą socjalizację między czwartym i szesnastym tygodniem życia. W przeciwieństwie bowiem do czworonogów, które nie przeszły odpowiedniej socjalizacji lub przeszły ją zbyt późno, u szczeniąt ciekawość jednak dominuje nad strachem. Celem socjalizacji jest umożliwienie zwierzęciu poznania jak najwięcej różnych rzeczy, które pojawiają się w codziennym życiu oraz wytłumaczenie mu, że obcy ludzie, zwierzęta, nieznane dźwięki czy dziwne przedmioty nie stanowią dla niego żadnego zagrożenia.
Aby psa nie przemęczyć i nie wystraszyć, ważne jest, aby trudność ćwiczeń zwiększać powoli i stopniowo. Warto zacząć od krótkich wycieczek w mniej ruchliwe okolice, a następnie wydłużać je i wybierać miejsca, w których pies będzie miał okazję spotkać więcej ludzi czy psów. Zachowaj również wyczucie w przyzwyczajaniu go do podróży samochodem i zostawania samemu. Tak jak w wielu innych przypadkach, również tutaj najważniejsza jest cierpliwość: Nie zniechęcaj się niepowodzeniami, a w sytuacjach stresowych przerwij ćwiczenie i po prostu wróć do niego później. Nawet jeśli masz ochotę pocieszyć swojego zdenerwowanego pupila słowami otuchy czy głaskaniem – nie rób tego, ponieważ w ten sposób potwierdzisz jego stres i strach. Postaraj się wyprowadzić go ze stresującej sytuacji i zapewnić mu ochronę i pewność, której mu w danym momencie brakuje. W ten sposób nauczysz go, że zawsze może na Tobie polegać.
Wilczak Saarloosa jest uważany za trudnego, a nawet niemożliwego do wyszkolenia. Jednak nie jest to do końca prawdą. Saarloos, który od szczenięcia przechodził odpowiednią socjalizację i nauczył się, że może zaufać Tobie jako „przywódcy stada”, nie będzie miał nic przeciwko wykonywaniu Twoich poleceń. Nie należy jednak zapominać, że jest bardzo inteligentnym psem i charakteryzuje się dużą niezależnością, która każe mu myśleć samodzielnie i kwestionować sens wydawanych komend. Aby zmotywować go do wykonywania ćwiczeń, potrzeba więc nieco wyobraźni. Dzięki różnorodnym zadaniom i zabawom, dużej ilości ruchu (co najmniej dwie do trzech godzin dziennie urozmaiconych spacerów), oraz opiekunowi dysponującemu wystarczającą ilością czasu, opanowania, cierpliwości i wiedzy, wychowanie tego wymagającego psa z pewnością może się udać.
