© martinjan / stock.adobe.com
Wilczak czechosłowacki charakteryzuje się mocną i jednocześnie bardzo elegancką sylwetką.
Rasa czechosłowackich wilczaków wywodzi się z eksperymentalnego krzyżowania owczarków niemieckich z wilkami. Wilczak jest zatem bliższy pochodzeniu wszystkich psów niż inne rasy. Ze swoim wilczym wyglądem i zachowaniem, zdecydowanie powinien trafiać do opiekunów z dużym doświadczeniem z wymagającymi rasami.
Wilczak czechosłowacki jest rozpoznawalny dzięki swojej budowie, klinowatej głowie, szarawej sierści, jasnej masce i silnemu umięśnieniu, które umożliwia mu szybkie i zwinne poruszanie się.
Samce wilczaka czechosłowackiego zazwyczaj osiągają wysokość w kłębie około 65 centymetrów, suki natomiast nie więcej niż 60 centymetrów.Jeśli chodzi o wagę, samce ważą co najmniej 26 kilogramów, a suki 20 kilogramów.
Wytrzymała i odporna na warunki atmosferyczne sierść wilczaka czechosłowackiego ma kolor od żółto-szarego do srebrno-szarego. Sporadycznie występuje również kolor ciemnoszary.
Charakterystyczna dla wszystkich odmian kolorystycznych jest jasna maska, która wyraźnie się wyróżnia, podobnie jak białe oznaczenia na klatce piersiowej i podstawie szyi. Szczególną cechą, którą wilczak dzieli również z wilkiem, jest sezonowa adaptacja sierści. Jego sierść jest więc wyraźnie inna zimą niż latem.
Zimą potężny podszerstek pokrywa całe ciało wilczaka czechosłowackiego, który wraz z wierzchnią warstwą tworzy gęstą sierść sięgającą od uszu, przez brzuch, aż po łapy.
Czechosłowacki wilczak posiada lekko wysklepione czoło z tylko umiarkowanie wyraźnym stopem. Wąskie, skośne i zwykle bursztynowe oczy nadają wilczakowi typowy wilczy, dziki wygląd. Jego trójkątne uszy są średniej wielkości i również zdradzają wilcze dziedzictwo.
Wilczak czechosłowacki jest w stanie wyrazić siebie na wiele różnych sposobów, zarówno mimicznie, jak i gestykulacyjnie. Ci, którym uda się nauczyć tego języka, mogą komunikować się niewerbalnie z tym inteligentnym i wszechstronnym czworonogiem. Jeśli chodzi o szczekanie, pies ten jest bardzo powściągliwy – jedynie jego wilcze wycie może wystawiać momentami tolerancję sąsiadów na próbę.
© sandrafotodesign / stock.adobe.com
Bliskie pokrewieństwo z wilkiem jest zauważalne na wiele sposobów u tego rasowego psa. Z jednej strony cechuje go typowy dla wilków dystans wobec wszystkiego, co nowe i nieznane, który połączony jest z wrodzonym instynktem ucieczki.
Z drugiej strony charakterystyczne zachowania łowieckie, które świadczą o wielkiej odwadze i nieustraszoności, także charakteryzują czechosłowackiego wilczaka aż do obecnego pokolenia.
Przede wszystkim ogromna szybkość reakcji, ekstremalna wydajność oraz dobry zmysł wykrywania i orientacji wilczaka czechosłowackiego predestynowały go do pracy jako pies służbowy dla wojska i policji. To właśnie zapotrzebowanie czechosłowackiej armii na szczególnie bystre i oryginalne psy pracujące i użytkowe było początkiem pierwszych prób hodowlanych.
Wilczak miał połączyć dobre cechy owczarka niemieckiego z cechami wilka i stać się lepszym i bardziej wydajnym psem granicznym niż owczarki niemieckie używane do tej pory. Służby liczyły przede wszystkim na większą siłę psa, który miał być jak najbardziej podobny do wilka.
Jednak taki „zły wilk” pojawił się tak naprawdę tylko w kilku egzemplarzach. To, co okazało się problematyczne i ostatecznie nie nadawało się do służby, to przede wszystkim duża nieśmiałość i płochliwość psów hybrydowych.
Zdrowa nieufność i pewna powściągliwość są dziś pożądane zgodnie ze standardem FCI. Dzięki odpowiedzialnej hodowli, konsekwentnemu wychowaniu i kompleksowej socjalizacji możliwe jest ukierunkowanie tych cech na pozytywne i społecznie odpowiednie ścieżki.
W takich warunkach wilczak czechosłowacki może przekształcić się w nieustraszonego towarzysza, który okazuje się bardzo posłuszny i posłuszny podczas szkolenia. Jego lojalne oddanie opiekunowi okazuje się bardzo pomocne.
Jego ponadprzeciętna inteligencja sprawia, że jest wdzięcznym uczniem nawet w wymagających ćwiczeniach, pod warunkiem, że postrzega je jako pożyteczne. Inteligentny pies rodowodowy jest bowiem w stanie krytycznie kwestionować powierzone mu zadania.
Jeśli przyciąga Cię wygląd i zachowanie podobne do wilka u psów tej rasy, najpierw zadaj sobie pytanie, czy jesteś w stanie sprostać wymaganiom tego wyjątkowego psa:
Z pewnością potrzeba dużego doświadczenia, cierpliwości i empatii, aby zaoferować temu temperamentnemu psu odpowiednie szkolenie i zajęcie, którego potrzebuje. Tylko doświadczeni opiekunowie psów będą w stanie odpowiedzieć na jego specjalne potrzeby i wyszkolić go tak, aby był psem przystosowanym społecznie, biorąc pod uwagę jego specjalne wymagania.
Zgodnie ze swoją naturą, pies ten musi być intensywnie ćwiczony zarówno fizycznie, jak i umysłowo, aby stać się zrównoważonym i zadowolonym ludzkim kompanem.
Równie ważna jak duża ilość ruchu i aktywności, a także konsekwentne i pełne miłości szkolenie, jest staranna i przede wszystkim wczesna socjalizacja. Może to wyeliminować naturalny strach nieśmiałego psa przed obcymi ludźmi, zwierzętami i sytuacjami oraz przygotować go do życia w społeczeństwie.
Odpowiednio wyszkolony i uspołeczniony wilczak czechosłowacki może być wykorzystywany jako pies rodzinny. Zwłaszcza w kontaktach z dziećmi na pierwszy plan wysuwa się cierpliwa i kochająca strona charakteru tego niezwykle lojalnego – choć także niezwykle wymagającego – czworonożnoga.
Jeśli masz dobrze ogrodzoną posesję, wytrzymały wilczak może być również trzymany na zewnątrz. Ponieważ jednak lubi towarzystwo i nie lubi zostawać sam na zbyt długo, drugi pies z pewnością dobrze by mu w tym przypadku zrobił.
Potrzebuje również możliwości wycofania się do suchej, osłoniętej budy w przypadku złej pogody. Oczywiście długie przebywanie na zewnątrz i swobodne bieganie po posesji nie zastąpi wspólnych spacerów i wycieczek na łono natury. Pies ten potrzebuje silnej więzi ze swoim przywódcą stada i nigdy nie powinien być pozostawiony sam sobie na zbyt długo.
Osoba, która spędza kilka godzin dziennie poza domem i lubi wylegiwać się na kanapie po pracy, z pewnością nie jest odpowiednim opiekunem dla tego aktywnego i wrażliwego psa. Oprócz dużej aktywności fizycznej i umysłowej, jakich potrzebuje wilczak, także jego wychowanie wymaga dużego nakładu czasowego i konsekwencji.
Brak edukacji, bezsensowna przemoc lub zaniedbanie mogą mieć niebezpieczne konsekwencje dla psa tej rasy. Chociaż z natury jest dobroduszny i nie zaatakuje człowieka bez powodu, jest bardzo pewnym siebie i silnym psem, który w końcu zbuntuje się, aby przejąć stado, jeśli nie będzie odpowiednio prowadzony.
Aby zapobiec takim sytuacjom, ważne jest, aby pokazać psu od najmłodszych lat, że jesteś odpowiednim przywódcą stada. Autorytet, pewność siebie, doświadczenie, ale także cierpliwość i umiejętność odpowiedniego chwalenia psa to niezbędne cechy, które należy wykształcić.
Ważne jest, aby od szczenięctwa przypisać mu rolę „najniższego rangą” w rodzinie i pozwolić mu na dobre doświadczenia w tej roli we wszystkich dziedzinach życia.
Przyzwyczajaj wrażliwego i płochliwego czworonożnego przyjaciela do nowego otoczenia, ludzi, hałasów lub innych zwierząt jak najwcześniej – ale delikatnie i stopniowo. Każdego dnia pokazuj mu coś nowego. Nawet jeśli jest to tylko dziecko na hulajnodze lub traktor na polu. I daj mu poczucie, że może czuć się bezpiecznie z Tobą jako przywódcą stada i że nie jest konieczna Twoja interwencja.
Dobre szkolenie i intensywna socjalizacja są niezwykle ważne w przypadku tego psa, ale oczywiście to nie wszystko. Wilczak czechosłowacki potrzebuje również odpowiedniej pielęgnacji i zbilansowanej diety, aby zachować dobre zdrowie i witalność.
Właściwa pielęgnacja sierści, regularne odrobaczanie i coroczne szczepienia także powinny być częścią rutyny każdego opiekuna psa.
Dużym wyzwaniem jest z pewnością zamiana sierści u tego psa, która ma miejsce dwa razy w roku. Zmienia on wtedy swoją sierść z letniej na zimową i odwrotnie.
Zwłaszcza podczas zrzucania gęstej zimowej sierści, ilość włosów, które wilczak traci w ciągu kilku tygodni, jest prawie niemożliwa do opanowania. Nawet jeśli odkurzacz prawie nigdy nie stoi w miejscu, prawdopodobnie zawsze znajdziesz kępki włosów w odległych zakątkach domu.
Umiejętność przymknięcia oka na brak czystości w domu jest z pewnością pomocna na tym etapie. Jednak poza sierścią w okresach linienia, ten rodowodowy pies wnosi do domu zaskakująco mało brudu. Kąpiel również nie jest zwykle konieczna przy jego mocnej, przylegającej sierści.
Wilczak czechosłowacki ma niewielkie wymagania żywieniowe. Zazwyczaj toleruje każdą dobrą karmę dla psów – suchą lub mokrą, gotowaną w domu lub surową (metoda barf). Ważne jest, aby zawierała wszystkie składniki odżywcze, których potrzebuje pies.
To, czego potrzebuje pies, zależy od jego wieku, wagi, wielkości, poziomu aktywności i innych okoliczności życiowych. Na przykład, jeśli pies jest jeszcze młody, dużo ćwiczy lub jest trzymany na zewnątrz w zimnych porach roku, z pewnością będzie potrzebował bardziej treściwej karmy niż senior, który ma mniej ruchu.
Spojrzenie na szczegółową tabelę żywieniową, a także rozmowa z lekarzem weterynarii, dostarczą Ci bardziej precyzyjnych informacji na temat indywidualnych potrzeb psa.
© Cinzia / stock.adobe.com
Podczas rozwoju hodowli rasy niestety w niektórych fazach wystąpił chów wsobny. W ten sposób mogły rozwinąć się różne choroby dziedziczne. Jedną z nich, która występuje częściej u wilczaka czechosłowackiego, jest dysplazja stawów biodrowych.
Jednak w poważnych hodowlach wszystkie szczenięta są badane pod kątem tej choroby. Podobnie u tej rasy częściej występują choroby, które dotykają również owczarka niemieckiego.
Przy dobrym utrzymaniu i opiece, a także regularnej opiece zdrowotnej, wilczak czechosłowacki może żyć od 13 do 16 lat.
Dopiero gdy cała rodzina jest przekonana, że czechosłowacki wilczak jest odpowiednim psem dla Was, zacznij szukać odpowiedniego hodowcy. Od tego momentu musi minąć jednak jeszcze trochę czasu, zanim zabierzesz wymarzonego szczeniaka do domu.
Ponieważ suczki tej rasy zwykle rodzą tylko raz w roku, oczekiwanie na nowego psa może być stosunkowo długie. Wykorzystaj ten czas na spokojne przemyślenie zakupu. Jednocześnie lepiej poznaj hodowcę i poczyń wszelkie niezbędne przygotowania w swoim domu.
W końcu będziesz potrzebować nie tylko dużej ilości karmy i akcesoriów dla psów, ale także będziesz musieć „zabezpieczyć” swój dom przed szczeniakiem. Wilczak czechosłowacki jest temperamentny, a szczenięta szczególnie lubią testować granice. Przed wprowadzeniem się czworonożnego przyjaciela lepiej więc odłożyć na bok przedmioty, które mogą zostać uszkodzone, a które są ci bardzo bliskie czy kosztowne.
Czechosłowacki wilczak kosztuje średnio od 3500 do 5000 złotych od renomowanego hodowcy.
Historia tej interesującej rasy psów sięga bardzo śmiałego eksperymentu biologicznego z połowy lat pięćdziesiątych XX wieku. W ówczesnym Związku Radzieckim biolog Karel Hartl skrzyżował owczarki niemieckie z wilkami karpackimi. Zleciło mu to wojsko. Armia poszukiwała bardziej oryginalnych psów służbowych, które byłyby lepiej przystosowane do ekstremalnych warunków pogodowych panujących na terenach przygranicznych Czechosłowacji. Ponadto psy te miały charakteryzować się szczególną ostrością.
Dla Hartla, który początkowo nie zamierzał tworzyć rasy psów za pomocą swoich eksperymentów, głównym celem było zainteresowanie naukowe i ustalenia dotyczące płodności i osobliwości anatomicznych dwóch osobników wynikające z eksperymentów.
Próby krzyżowania 24 starannie wyselekcjonowanych psów pasterskich z czterema wilkami karpackimi miały odbyć się w placówkach straży granicznej w ČSSR. Minęły trzy żmudne lata, aż 26 maja 1958 roku na świat przyszedł pierwszy miot.
Wilczyca Brita – pierwotna matka czechosłowackiego wilczaka – do tego czasu odmawiała krycia i raniła wszystkie wybrane reproduktory. Do krycia doszło dopiero wtedy, gdy agresywny i niezwykle dominujący samiec owczarka Cézar z Březového háje przypadkowo wszedł do zagrody wilczycy.
Hartl kontynuował kojarzenie mieszańców wilka z psem pierwszego pokolenia z owczarkami niemieckimi. W ten sposób przez lata rozwinęły się cztery linie hodowlane, do których wielokrotnie krzyżował również mieszańce wilka z psem. Ostatnia krzyżówka wilka miała miejsce w 1983 roku.
Chociaż już pierwsze pokolenie wykazywało pewne zdolności szkoleniowe, hybrydy były nadal zbyt nieśmiałe i agresywne, aby mogły być wykorzystywane w wojsku.
Dopiero od około piątego pokolenia kilka psów mogło być wykorzystywanych jako psy służbowe. Jednak dopiero po kompleksowej i wczesnej socjalizacji, dzięki której psy te ściśle wiązały się z ludźmi.
Dla wojska wysiłek ten był prawdopodobnie zbyt duży – powstrzymali się od chęci kontynuowania rozwoju tej nowej rasy psów służbowych. W 1971 roku hodowla czechosłowackiego wilczaka niemal stanęła w miejscu.
Po wycofaniu się wojska jako klienta, hodowla wilczaka przez długi czas leżała odłogiem. Dopiero dziesięć lat później, w 1982 roku, zainteresowani hodowcy i kynolodzy założyli „Klub Czechosłowackich Wilczaków”. W rezultacie wysiłki hodowlane zostały wznowione.
Kynologiczna organizacja parasolowa ČSSR wkrótce uznała wyniki hodowli za nową rasę narodową. W 1989 r. nastąpiło tymczasowe uznanie przez FCI. Dziesięć lat później, w 1999 roku, wilczak czechosłowacki został ostatecznie uznany.
Od tego czasu jest wymieniony pod numerem standardu FCI 332 w grupie 1 (Owczarki i inne psy pasterskie), sekcja 1 (Owczarki).
