© acceptfoto / stock.adobe.com
Tosa inu lubi obserwować swoje otoczenie.
Japoński tosa (tosa inu) jest nie tylko jedną z najrzadszych ras psów na świecie, ale także ostatnią, która była oficjalnie wykorzystywana do walk. Ten olbrzymi molos, znany również pod nazwą mastif japoński, jest uważany za wzór wytrzymałości, odwagi i opanowania, i powinien trafić wyłącznie do osób z dużym doświadczeniem w szkoleniu psów.
Tosa figuruje w klasyfikacji FCI (Międzynarodowej Federacji Kynologicznej) pod numerem 260 w grupie 2. Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do zaganiania bydła. Przy wysokości w kłębie od 55 centymetrów (suki) do 60 centymetrów (psy) i wadze od 50 do 70 kilogramów, tosa inu jest bardzo dużym i atletycznie zbudowanym psem, który od swojego opiekuna wymaga nie lada siły.
Imponujący wygląd tosa podkreśla jego dumna i elegancka postura, a dobrze rozwiniętą muskulaturę uwidacznia krótka sierść, która może być czerwona, czarna, płowa, morelowa lub pręgowana, przy czym najbardziej popularny jest ciepły, mocny odcień czerwieni. Dopuszczalne są dyskretne białe znaczenia na klatce piersiowej lub łapach.
Charakterystyczna dla rasy jest szeroka czaszka z mocną, kwadratową kufą. Niewielkie wiszące uszy są wysoko osadzone, zwisający ogon jest gruby u nasady i zwęża się ku końcowi.
© Dogs / stock.adobe.com
„Najcichsi są najodważniejsi”: To samurajskie przysłowie doskonale opisuje tę największą japońską rasę psów. Pod względem charakteru tosa inu jest spokojnym, wrażliwym zwierzęciem, sprawiającym wrażenie wzniosłego, niemal majestatycznego. Z daleka bacznie obserwuje swoje otoczenie, ale nie ma w zwyczaju reagować nerwowo czy agresywnie.
Chociaż ten pewny siebie olbrzym za sprawą swojej odwagi i nieustraszoności jest niezawodnym psem stróżującym i obrońcą, trudno go wyprowadzić z równowagi. Dzikie i głośne szczekanie zupełnie nie jest w jego stylu.
Tosa nie potrzebuje robić wokół siebie zamieszania agresywnym czy głośnym zachowaniem. Jego mocna i umięśniona sylwetka, imponująca wielkość i waga są wystarczająco odstraszające. Niemniej, absolutnie nie ma potrzeby się go obawiać.
Co prawda w niektórych krajach został wpisany na listę psów uznawanych za agresywne ze względu na swoje gabaryty i siłę, ostatnią rzeczą, którą można o nim powiedzieć, to że jest agresywny czy skory do ataków, chociaż nie oznacza to, że należy te jego właściwości lekceważyć. Uprzejmego dystansu, który tosa inu zachowuje w kontaktach z nieznajomymi, oczekuje on również z ich strony. Nie lubi być dotykany bez pytania, a bliższe kontakty z obcymi są dla niego wyjątkowo nieprzyjemne.
W stosunku do obcych tosa inu jest powściągliwy, ale wobec członków swojego dwunożnego stada niezwykle lojalny. Mimo, że pierwotnie został wyhodowany do walk psów, silnie przywiązuje się do rodziny.
Jeśli ten japoński mastif będzie pełnił funkcję psa rodzinnego, a jego opiekunowie będą wychowywali go konsekwentnie i z wyczuciem, będą zdumieni, jak wrażliwy i łagodny może się okazać. Najlepiej czuje się w towarzystwie swoich ludzi, a w stosunku do dzieci jest wyjątkowo cierpliwy i opiekuńczy.
Mimo wszystko tosa nie jest typowym psem rodzinnym. Oprócz wspomnianej cierpliwości i opanowania, ma bowiem silny charakter i własne zdanie. W połączeniu z niezwykłą pewnością siebie i skłonnością do dominacji, cechy te sprawiają, że niełatwo dostosowuje się do naszych norm społecznych i wymagań.
Bezwzględnie wymaga więc wczesnej i kompleksowej socjalizacji oraz nieprzerwanego szkolenia, aby móc odnaleźć się we współczesnej codzienności. Jeśli jednak mamy odpowiednie doświadczenie i również fizycznie czujemy się na siłach, aby opanować tego mastifa, bardzo szybko przekonamy się, że jest on wyjątkowo lojalnym czworonogiem, który w każdej sytuacji murem stoi za swoją rodziną.
W rzeczywistości niewiele osób może odpowiedzieć na to pytanie zdecydowanym „tak”. Utrzymanie tego psa jest bowiem ciężką pracą w najprawdziwszym tego słowa znaczeniu. Już ze względu na swoją wielkość powinien trafić w ręce silnych i wysportowanych osób. Jako opiekunowie musimy być fizycznie w stanie zapanować nad tym kolosem.
Tosa inu potrzebuje dużo ruchu i z pewnością nie nadaje się do mieszkania w mieście. Podczas spacerów powinien być trzymany na smyczy. Spotkania z innymi psami, zwłaszcza samcami nie zawsze przebiegają bowiem spokojnie. Dzieci czy starsze, słabsze osoby nigdy nie powinny zostawać z nim same.
Jeśli mamy dużo doświadczenia w radzeniu sobie z dużymi i pewnymi siebie psami, czujemy się psychicznie i fizycznie na siłach, aby go wychować i dysponujemy odpowiednią ilością środków finansowych, niezbędnych do utrzymania tak dużego psa, znajdziemy w tosa inu wiernego towarzysza i obrońcę, pod warunkiem oczywiście, że jego posiadanie nie jest zabronione w naszym miejscu zamieszkania.
Jest to spokojny pies, który rzadko się denerwuje i jest bardzo wrażliwy na nastroje swoich opiekunów. Z pewnością nie powinien trafić do osób, którym brakuje pewności siebie, szukających dużego i ciężkiego psa, aby ten brak zrównoważyć.
Ale nawet jeśli jesteśmy fizycznie w stanie zapanować nad tym ciężkim molosem, intensywna socjalizacja i konsekwentne szkolenie są absolutnie niezbędne. Tylko w ten sposób można utrzymać w ryzach jego zachowanie „typowego macho”.
Już jako szczeniak powinien mieć kontakt z wieloma różnymi psami i nauczyć się, że dominacja nie jest najlepszą drogą. Zdecydowanie zalecane jest odwiedzanie psiego przedszkola, a następnie szkoły dla psów. Dobrym pomysłem na wspieranie harmonijnej koegzystencji z tosa inu jest także przygotowanie i przystąpienie do egzaminu na psa towarzyszącego.
W przeciwieństwie do wychowania, pielęgnacja tosa inu jest niewymagająca. W zupełności wystarczy regularne wyczesywanie jego krótkiej i ściśle przylegającej do ciała sierści.
Tosa inu cieszy się dobrym zdrowiem. Nie istnieją w jego przypadku żadne typowe dla rasy choroby, chociaż podobnie jak w przypadku prawie wszystkich średnich i dużych psów problemem może być dysplazja stawu biodrowego.
Zwłaszcza w fazie wzrostu nie należy go pod żadnym pozorem przeciążać fizycznie. Długi jogging czy zbyt częste korzystanie ze schodów są absolutnie niedopuszczalne. Poza tym, ważne jest, aby mieć w domu miękki koc, a na późniejszym etapie również ortopedyczne legowisko, które oszczędza stawy psa. Tosa inu ma bowiem skłonności do modzeli, jeśli leży zbyt długo na twardej powierzchni.
Średnia długość życia przedstawicieli tej rasy wynosi od 10 do 12 lat.
Aby zapobiec dysplazji stawu biodrowego, opiekunowie powinni kontrolować ilość podawanego swoim podopiecznym jedzenia. Podczas gdy szczenięta potrzebują wysokoenergetycznej karmy, kaloryczność posiłków piesków po ukończeniu około szóstego miesiąca życia powinna być stopniowo zmniejszania, aby zapobiec zbyt szybkiemu wzrostowi.
Problemy ze stawami, takie jak dysplazja stawu biodrowego czy łokciowego, powstają często właśnie w wyniku zbyt szybkiego wzrostu psów, za którym nie nadążają kości.
Poza tym psy te nie mają szczególnych wymagań względem żywienia. W równym stopniu uwielbiają mięso i ryby, które chętnie jedzą w postaci surowej (BARF), gotowanej, suchej lub mokrej. Pamiętajmy także, że zwierzęta te łatwo przybierają na wadze. Zwłaszcza jeśli w ich rodzinie zdarzały się przypadki nadwagi należy szczególną uwagę zwracać na ilość podawanego pokarmu, uwzględniając także wszystkie przysmaki, które zresztą warto ograniczyć do minimum.
Aby dowiedzieć się, co i w jakiej ilości powinno trafiać do miski naszego pupila, warto skonsultować się z lekarzem weterynarii. Nie tylko bowiem ilość karmy, ale również jej skład i zawarte w niej składniki odżywcze zależą od kryteriów, takich jak wiek, waga, poziom aktywności i sposób utrzymania. Dieta jest zawsze kwestią indywidualną oraz kwestią gustu. Warto więc wypróbować, co pies lubi i dobrze toleruje.
Bardzo ważne jest, aby tosa miał stały dostęp do świeżej wody pitnej. Ze względu na duże fafle i ślinienie się zwłaszcza podczas jedzenia, miskę z wodą należy przepłukiwać kilka razy dziennie i napełniać świeżą wodą. W przeciwnym razie bardzo szybko mogą rozwinąć się w niej bakterie.
W przeciwieństwie do innych znanych ras psów z Japonii, takich jak akita inu, kishu, hokkaido czy shikoku, tosa inu nie jest rodzimą rasą. Mastif ten jest wynikiem krzyżowania z zachodnimi psami.
Kiedy w połowie XIX wieku dobiegła końca era wojowniczej szlachty i po wielu latach polityki izolacji w Japonii zaczęła pojawiać się nowoczesność, coraz więcej obcokrajowców przybywało do kraju, przywożąc ze sobą nowe rasy psów. Zachodnie zwierzęta były często większe, bardziej bojowe i wytrwałe. Posiadały więc wszystkie cechy, które były wysoko cenione w walkach psów, które przeżywały wówczas swój rozkwit.
W celu stworzenia czworonoga do japońskich walk psów, w 1872 roku po raz pierwszy skojarzono shikoku z buldogiem, a następnie z mastifem oraz wyżłami niemieckimi. W tworzenie rasy były prawdopodobnie zaangażowane również bulteriery oraz bernardyny.
Chociaż jasnym celem hodowli od początku było stworzenie idealnego psa bojowego, w tamtym czasie nie istniał jeszcze żaden program hodowli. Dopiero w latach dwudziestych XX wieku zaczęto importować zachodnie psy, aby wykorzystać je w hodowli tosa inu.
Pierwszy sukces tych profesjonalnych starań hodowlanych odnotowano w 1924 roku, kiedy w hodowli użyto doga niemieckiego. W latach pięćdziesiątych do tego celu sprowadzono również doga z Bordeaux, chociaż nie udało się potwierdzić jego wpływu na hodowlę tosa inu.
Tosa inu jest jedyną rasą psów na świecie, która została wyhodowana wyłącznie do walk i do dzisiaj jest oficjalnie wykorzystywana w tym celu w Japonii. Jednak japońskich walk psów, których początki sięgają XIV wieku, nie można porównywać z brutalnymi i krwawymi walkami, które odbywały się w XVIII wieku, zwłaszcza w Anglii, i które zostały słusznie zakazane.
Walki tosa inu przypominały bardziej walki zapaśników sumo, podczas których miały za zadanie pokonać swoich przeciwników, sprowadzając ich na ziemię wyłącznie za pomocą nóg i ciała. Agresywne zachowanie, takie jak warczenie czy gryzienie, prowadziło wówczas do ich dyskwalifikacji. Walki psów w Japonii do dzisiaj podlegają tym samym zasadom i rytuałom.
FCI uznała nową stworzoną rasę w 1964 roku, chociaż jej wzorzec nieco różnił się od wzorca japońskiego Japan Kennel Klub. Podczas gdy japoński standard definiuje przede wszystkich cechy charakteru, które predestynują tosa inu do walk psów, jego odpowiednik opracowany przez FCI jest bardziej szczegółowy i koncentruje się nie tylko na zdolnościach bojowych, ale również cechach wizualnych.
Nawiasem mówiąc, nazwa tosa inu, która oznacza po prostu „psa z Tosa”, została zaczerpnięta z japońskiej nazwy lenna – Tosa-han. Pierwsze próby hodowlane miały bowiem miejsce właśnie na tym terenie. Rasa znana jest również pod nazwami „mastif japoński”, „sumo-inu” czy „pies bojowy tosa”.
W swojej ojczyźnie, tosa nadal bywa wykorzystywany do walk psów. Jednak w pozostałej części świata, z dala od tradycji japońskich walk, pełni głównie rolę psa stróżującego i czasami również rodzinnego, ale szanse na spotkanie tosa inu w Europie są nikłe. Jest on bowiem jedną z najrzadszych ras psów na świecie. Stworzenie w Europie własnej hodowli jest zatem trudne ze względu na mocno ograniczoną liczbę zwierząt hodowanych.
Kolejnym utrudnieniem jest fakt, że tosa inu znajduje się na liście psów uznawanych za agresywne, co jest spowodowane jego wykorzystaniem w walkach psów w Japonii. W Niemczech, Francji i Liechtensteinie rasa ta może być wwożona i trzymana tylko w określonych przypadkach i po spełnieniu rygorystycznych wymagań. W Danii, Irlandii i szwajcarskim kantonie Valais jego import i hodowla są całkowicie zabronione.
© Dogs / stock.adobe.com
Jeśli interesuje nas zakup tosa inu, powinnyśmy z wyprzedzeniem zapoznać się z ewentualnymi ograniczeniami, obowiązującymi w naszym kraju. Warto też wziąć pod uwagę fakt, że nie wszędzie będzie można z naszym podopiecznym spędzić wakacje.
Nawet jeśli nie jest to dla nas przeszkodą, zakup tosa inu należy dokładnie przemyśleć, chociaż w zasadzie dotyczy to zakupu każdego czworonoga. Jednak w przypadku tej rasy szczególnie ważne jest, aby odpowiedzieć sobie na pytanie, czy pies będzie pasował do naszego stylu życia. Trzymanie psa wpisanego na listę ras uznawanych za agresywne może stanowić dla jego opiekuna prawdziwe wyzwanie, czego należy mieć świadomość.
Ponieważ rasa ta jest bardzo rzadka, ceny jej przedstawiciel z profesjonalnej hodowli zaczynają się od 6000 zł. Uwaga na rzekome okazje: Za niższą ceną często kryją się problemy zdrowotne i braki socjalizacyjne zwierząt.
Tosa zdecydowanie nie jest psem dla każdego. Potrzebuje doświadczonego, silnego psychicznie i fizycznie opiekuna, który będzie w stanie stawić mu czoła. Z drugiej strony, dobrze zsocjalizowany i konsekwentnie szkolony mastif japoński jest wiernym towarzyszem rodziny, której zawsze jest gotowy bronić.
| Cechy szczególne: | Duży, muskularny tosa inu był pierwotnie hodowany do walk psów. Obecnie wykorzystywany jest głównie jako niezawodny pies stróżujący, rzadziej jako typowy pies rodzinny. |
| Charakter: | odważny, cierpliwy, opanowany, nieufny wobec obcych |
| Wielkość: | 55 cm (suki) 60 cm (psy) |
| Waga: | 50–70 kg, rzadziej do 90 kg |
| Sierść: | krótka, czerwona, czarna, płowa, morelowa lub pręgowana, możliwe niewielkie białe znaczenia |
| Pielęgnacja sierści: | niewymagająca |
| Aktywność: | umiarkowana |
| Pies dla początkujących: | nie |
| Szczekanie: | znikome |
| Długość życia: | ok. 10–12 lat |
| Typowe choroby: | dysplazja stawu biodrowego, łokciowego |
| Cena: | od 6000 zł |
| Grupa FCI: | Pinczery, sznaucery, molosy, psy górskie i szwajcarskie psy do bydła |
| Pochodzenie: | Japonia |
„Życie bez mopsa jest możliwe, ale bezcelowe” – powiedział kiedyś komik i pisarz Loriot. Autorka zgadza się z tym bez zastrzeżeń i dodaje: „Życie bez konia, kota i królika również!”. Jej serce bije dla wszystkich zwierząt dużych i małych, i cieszy się niezmiernie, że może pisać o swojej pasji jako niezależny autor. Poprzez swoje artykuły chciałaby podnieść świadomość na temat dobrostanu zwierząt i udzielić przydatnych wskazówek ich miłośnikom.
