© Konstantin / stock.adobe.com
Dostojna broda, duże uszy i zwarta budowa ciała na krótkich łapach charakteryzują typową sylwetkę tego małego psa ze Szkocji. Niepowtarzalny wygląd połączony z uroczym charakterem sprawił, że grono zwolenników rasy terier szkocki szybko rośnie. Dziś „Scottie”, jak pieszczotliwie nazywają go jego fani, jest popularnym psem rodzinnym i miejskim.
Terier szkocki z zadbaną sierścią jest łatwy do rozpoznania na pierwszy rzut oka, ponieważ pies o wadze około 10 kg i wysokości w kłębie do 28 cm hipnotyzuje wręcz swoim wyglądem: Spiczaste uszy osadzone są na głowie, która jest dość długa w stosunku do ciała, a wydatna broda nadaje jej nieco ponury wyraz. Ciało jest zwarte i muskularne, ogon wyprostowany. Krótki, miękki podszerstek tworzy w połączeniu z szorstkim, kręconym włosem okrywowym wodoodporną sierść. Większość terierów szkockich jest czarna, ale są też pręgowane i pszeniczne osobniki rasy.
Terier szkocki to jednak z czterech ras terierów pochodzących ze Szkocji, obok blisko spokrewnionych ze sobą Skye Teriera, West Highland White Terriera i Cairn Teriera. Pod względem wizualnym Scottie wygląda statecznie, ale należy pamiętać też o następujących faktach: Historia tej rasy sięga zaledwie około 150 lat wstecz. Przypuszczalnie przodkowie dzisiejszych Scottie pochodzili z okolic hrabstwa Perthshire i wyżyn szkockich, ale nie byli zbytnio zbliżeni do swojego dzisiejszego standardu. Ich ówcześni opiekunowie byli zainteresowani głównie ich umiejętnościami myśliwskimi: Muskularne teriery o mocnych zębach były wykorzystywane do polowania na lisy, borsuki oraz wydry i prawdopodobnie miały dłuższe nogi niż dzisiejsze Scotties. Korzenie współczesnego teriera szkockiego sięgają połowy XIX wieku, kiedy to został pierwotnie wyhodowany w szkockim mieście Aberdeen. Nazwa rasy w początkowym okresie istnienia brzmiała również „Aberdeen Terrier“.
W 1879 r. psy te zostały po raz pierwszy pokazane na wystawie i szybko stały się popularne poza Szkocją. Szczególnie w latach 20. i 30. XX wieku czarny terier szkocki stał się modnym psem i w końcu kilkakrotnie trafił do Białego Domu wraz z prezydentami USA: Rodzina Franklina D. Roosevelta mieszkała ze swoim ukochanym psem Falą, z kolei szkockie teriery Barney i Miss Beazley mieszkały tam jako „pierwsze psy” pod rządami prezydenta George’a W. Busha na początku XXI wieku. Obecnie nie widać wprawdzie zbyt dużej liczby terierów szkockich na ulicach, jednak rasa jako taka nadal cieszy się małą, ale lojalną grupą fanów. Scotties są obecnie najbardziej rozpowszechnione w ich oficjalnym kraju pochodzenia, Wielkiej Brytanii, a także w USA.
Szkocki terier to dostojny i zrównoważony pies, który jest zawsze lojalny wobec bliskich. Obcych natomiast ceni mniej i trzyma się od nich na dystans – dotyczy to również psów, których nie zna, ale jest pod tym względem zwykle mniej drapieżny niż wielu jego kolegów terierów. Ten odważny czworonóg strzeże dzielnie swojego terytorium, ale nie ma skłonności do ujadania. Scottie niełatwo się denerwuje i należy raczej do spokojnych terierów. Jest jednak zawsze w ruchu i nie lubi być sam. To, co może pobudzić w nim dawnego łowcę, to potencjalna zdobycz: Należy pamiętać, że ten pies w głębi serca pozostaje myśliwym i dlatego nie można go wszędzie spuszczać ze smyczy.
Jak to często bywa w przypadku wychowywania psa – konsekwencja to klucz do sukcesu. Należy jednak pamiętać o następujących zasadach: Nawet najlepiej wychowany terier szkocki nie będzie psem uległym. Nawet jeśli wystawi na próbę Twoją cierpliwość, nigdy na niego nie naciskaj, ostre słowa nigdy nie są odpowiednie. Zawsze motywuj czworonożnego przyjaciela i zawsze i to bez wyjątku pozostań wierny ustalonym przez Ciebie zasadom – w ten sposób terier szkocki może być z powodzeniem szkolony nawet przez początkujących, którzy chcą się uczyć życia z psem. Szkolenie może zająć trochę więcej czasu ze względu na upór tej rasy i osobowość typową dla terierów. Zamiast działać przeciwko nim, ważne jest, aby pracować z tymi typowymi cechami. Pomocne jest uczęszczanie na zajęcia dla szczeniąt z psami tej rasy, a następnie do szkoły dla psów. Kontakt z innymi czworonogami i, oczywiście, wczesne wpojenie zasad i socjalizacja w domu hodowcy zapobiegnie temu, że Twój kompan stałby się samotnikiem.
© ondrejprosicky / stock.adobe.com
W niektórych liniach hodowlanych teriera szkockiego częściej występuje osteopatia czaszkowo-żuchwowa (CMO), dziedziczna choroba kości czaszki. Ryzyko rzadko występującego „Scotty Cramp”, przypominającego napady zaburzenia koordynacji ruchowej, można znacznie zmniejszyć poprzez odpowiedzialną hodowlę. Starsze Scotties są bardziej podatne na rozwój raka pęcherza niż inne rasy. Samce mają zwykle powiększoną prostatę, chociaż skutki tego są często ledwo zauważalne – jednak psy dotknięte tym problemem powinny być regularnie badane.
Należy również zauważyć, że wraz z wiekiem Scotties mają tendencję do podwyższonych wartości wątrobowych, chociaż w wielu przypadkach nie występuje choroba tego narządu. W związku z tym, psy te mają całkiem normalną przewidywaną długość życia. Przyczyna nieprawidłowości w wartościach nie została jeszcze ustalona z całą pewnością, podejrzewa się zaburzenie enzymatyczne. Ogólnie rzecz biorąc, terier szkocki jest wytrzymałą rasą, która może osiągnąć wiek 12 lat i więcej przy odpowiednich ćwiczeniach i zdrowej diecie.
Kompaktowy terier szkocki ma tendencję do nadwagi, dlatego też należy zwrócić szczególną uwagę na zbilansowaną, pełnowartościową dietę, która dostarczy zwierzęciu wszystkiego, czego potrzebuje. Niezależnie od tego, czy podajesz psu karmę suchą czy karmę mokrą, wybieraj takie z dużą ilością pełnowartościowego białka. Unikaj karm dla zwierząt z tanimi wypełniaczami, takimi jak płatki zbożowe, ponieważ to sprawia, że twój czworonożny przyjaciel zapełni się na krótko, ale często będzie to prowadziło do niestrawności. Jeśli terier szkocki wprowadza się jako nowy współlokator, najlepiej podawać mu przez kilka dni jedzenie, do jakiego jest przyzwyczajony. Dopiero wtedy, gdy Twój czworonożny przyjaciel poczuje się z Tobą jak w domu, możesz zmienić mu dietę, przy czym należy postępować powoli i dzień po dniu dodawać coraz więcej nowej karmy do znanego już pokarmu. Nie przesadzaj z przysmakami: Jeśli chcesz nagrodzić swojego Scottie smakołykami, odpowiednia będzie również sucha karma z codziennej racji żywnościowej. Przysmaki dentystyczne dla psów lub suche gryzaki, jak również porcja surowej wołowiny od czasu do czasu, są zdrowymi przysmakami dla Twojego towarzysza i wspomagają również pielęgnację zębów. Oczywiście Twój terier szkocki powinien mieć zawsze wystarczającą ilość wody do picia.
Podobnie jak w przypadku wielu innych ras psów, futro Scottie zmieniło się na przestrzeni dziesięcioleci i potrzebuje więcej pielęgnacji niż w przypadku jego przodków myśliwych. Grubą sierść należy przycinać regularnie, tj. przynajmniej co trzy miesiące. W ten sposób luźne włosy są usuwane z sierści za pomocą trymera. Jest to szczególnie ważne, ponieważ Scottie nie zmienia sierści dwa razy do roku – potrzebuje więc pomocy człowieka, aby pozbyć się starego włosa. Samo strzyżenie powinno być wykonane przynajmniej za pierwszym razem przez profesjonalistę – najlepiej psiego fryzjera, który wie, jak prawidłowo przyciąć teriery szkockie. Po pewnych obserwacjach i wyczuciu pożądanego efektu, opiekunowie psów, którzy chcą się uczyć i mają cierpliwość oraz ambicję, mogą spróbować swoich sił w samodzielnym trymowaniu – w internecie można znaleźć kilka pomocnych poradników.
Ponadto, Twój kompan powinien być szczotkowany kilka razy w tygodniu: Aby to zrobić, najpierw wyszczotkuj całego psa, a następnie ponownie przeczesz sierść grzebieniem. W szczególności pod pachami i na tylnych nogach tworzą się kłaczki. Aby Twój czworonożny przyjaciel mógł doświadczyć rytuałów pielęgnacyjnych w zrelaksowany sposób, warto regularnie ćwiczyć z nim szczotkowanie i czesanie. Jeśli kąpiel jest konieczna, użyj specjalnego szamponu dla psów i wypuść psa na zewnątrz tylko wtedy, gdy jest całkowicie suchy, zwłaszcza w zimnych porach roku.
Również zadbane zęby są istotne dla dobrego samopoczucia Twojego psa: Niektórzy opiekunowie Scotties przyzwyczajają swoje szczeniaki do codziennej pielęgnacji zębów specjalną szczoteczką dla psów, jak również pastą do zębów i w ten sposób skutecznie zapobiegają powstawaniu kamienia nazębnego.
Terier szkocki lubi długie spacery, ale nie wykazuje wyraźnych ambicji sportowych – jego krótkie nogi byłyby raczej przeszkodą. Uwielbia jednak spędzać czas na świeżym powietrzu i nie jest zdecydowanie typowym kanapowcem. Uprawianie sportu jest możliwe, jeśli Twój Scottie go polubi: Odpowiednio dobrane do wielkości psa agility lub jogging z Twoim dorosłym Scottie to dobre opcje, aby utrzymać w formie tego psa rodzinnego, którego sierść skrywa wiele mięśni. Scotties również kochają zabawki i gry, zwłaszcza myśliwskie.
© Stephen / stock.adobe.com
Zanim Twój nowy towarzysz się wprowadzi, musisz przygotować dla niego akcesoria i pożywienie. Odpowiednie wyposażenie podstawowe obejmuje na przykład kilka łatwych do czyszczenia misek na jedzenie i wodę, a także przytulne miejsca do spania w postaci koców i legowisk dla psów. Twój czworonożny towarzysz będzie również potrzebował obroży lub szelek dostosowanych do jego aktualnego rozmiaru, smyczy do codziennych spacerów i ewentualnie linki do ćwiczeń. Odpowiednie zabezpieczenie jest ważne przy planowanych podróżach samochodem – czy to za pomocą transporterów, które dostępne są w wielu wariantach, pasów dla psa czy krat do bagażnika. Dobrym zakupem mogą też być specjalne pokrowce ochronne do samochodu.
Twój terier szkocki będzie naturalnie potrzebował też kilku niezbędnych akcesoriów do pielęgnacji: Oprócz szczotki i grzebienia dla psa, przyda Ci się szampon dla psa oraz szczypce do kleszczy i nożyczki do pazurów. Istnieje wiele zabawek, których możesz użyć, aby uradować swojego małego Scottie – i to nie tylko w młodym wieku!
Ciekawostka: Terier szkocki stał się jednym z symboli Szkocji, dlatego powstało tam wiele pięknych i zabawnych akcesoriów ku uciesze fanów Scottie – od biżuterii czy koszulek z charakterystyczną sylwetką psa po oryginalne szkockie ciasteczka maślane w kształcie Scottie.
Ten pewny siebie pies pasuje do ludzi, którzy akceptują jego upór i poprowadzą go we właściwym kierunku. Dobrze czuje się na wsi i w mieście, nadaje się także jako pies do mieszkania. Rasa jest uważana za przyjazną dla początkujących, ale powinni oni być przygotowani na szukanie wskazówek dotyczących treningu terierów. Potrafi być niezwykle dobrym towarzyszem zarówno dla rodzin, jak i osób samotnych, młodych i starszych, choć często ma tendencję do skupiania się na jednym opiekunie. Szkocki terier jest oddanym towarzyszem zabaw dla dzieci, które traktują go z szacunkiem i dają mu możliwość wycofania się, kiedy tego potrzebuje.
Należy jednak zauważyć, że terier szkocki nie jest najwłaściwszym wyborem, jeśli szukasz spokojnego czworonoga, który chce się tylko przytulać. Terier powinien trafić tylko do domu, który doceni go nie tylko pomimo, ale właśnie ze względu na jego terierowe cechy. Koegzystencja z innymi zwierzętami domowymi, takimi jak koty czy świnki morskie, może mieć miejsce dopiero po długotrwałym zapoznawaniu się zwierząt. Najlepiej byłoby, gdyby Scottie poznał przedstawicieli tych gatunków jako mały szczeniak. Ponadto: Jeśli wybierasz się na wakacje, terier szkocki będzie bardzo dobrym towarzyszem podróży w wiele miejsc, chętnie przyłączy się do Ciebie choćby podczas pieszych wypraw. Wiele hoteli podejmuje teraz dobrze wychowane psy jako swoich gości.
Dla fana Scottie, który pragnie nabyć szczeniaka tej rasy, jedyną opcją jest renomowany hodowca. Tylko wtedy masz pewność, że będziesz się cieszyć prawdziwym terierem szkockim. Przynależność do związku jest podstawowym warunkiem do wyboru hodowli, bo do tego potrzeba znacznie więcej niż przypadkowego samca i suczki. Wymagana jest tutaj duża wiedza na temat zdrowia rasy, typu i charakteru, aby móc osiągnąć sensowny cel hodowlany.
Najwcześniej w wieku ośmiu tygodni Twój nowy współlokator będzie gotowy do zamieszkania z Tobą. Wtedy zwykle ma identyfikator, a więc także chip, został już kilkakrotnie odrobaczony i zaszczepiony. Pamiętaj o terminach ponownych szczepień!
Jeśli szukasz starszego Scottie, możesz mieć szczęście i znaleźć go w schronisku dla zwierząt, gdzie teriery szkockie, które straciły swoje domy z różnych powodów, czekają na nowego opiekuna. W wielu krajach można znaleźć w Internecie organizacje, które specjalizują się w szukaniu domów dla Scotties w potrzebie. Wyszukiwarki internetowe pomogą Ci w tej kwestii bardzo szybko.
Życzymy wielu wspaniałych przygód razem z Twoim Scottie!
