© liza_m / stock.adobe.com
red irish setter
Setery irlandzkie zyskały swego czasu niemałą popularność wśród miłośników psów i wprowadzały się tłumnie do ich domów. Jednak nie zawsze niestety kończyło się dla tych eleganckich myśliwych tak zupełnie dobrze – niektórzy opiekunowie nie wzięli pod uwagę, że wychowanie setera irlandzkiego wymaga dużego doświadczenia oraz stosunkowo dużego nakładu czasu.
Jedno spojrzenie w przepiękne, mądre oczy tego setera może roztopić doszczętnie serce miłośnika psów. Seter irlandzki to bez wątpienia jeden z najbardziej eleganckich myśliwskich psów. Nie tylko ze względu na długą, jedwabistą sierść w mahoniowym kolorze oraz ciemne oczy o wyrazistym spojrzeniu, ale również przez smukłą i dostojną budowę ciała – długa, szczupła głowa oparta na muskularnej szyi, puchate wiszące uszy i wyraźny stop podkreślają jeszcze elegancki wygląd psów tej rasy. Kończyny setera irlandzkiego są łykowate, ogon masywny i osadzony raczej nisko. Tylne łapy i brzuch są pokryte dużą ilością sierści. Seter irlandzki waży około 30 kg, posiada przy tym doskonałe proporcje. W kłębie osiąga wysokość do 70 cm.
Podobnie jak inne setery, seter irlandzki mahoniowy należy do grupy wyżłów. Te niezwykłe psy potrafią doskonale węszyć zwierzynę podczas polowań – gdy stają wyprostowane, myśliwy wie, że jego kompan coś zwęszył. Potrafią ustawić się tak, by wskazać zwierzynę. Setery irlandzkie wykorzystywano przede wszystkim w polowaniach na słonki i kaczki. Rasa seter irlandzki mahoniowy powstała na początku XIX wieku w Irlandii, gdzie tamtejsze setery zostały skrzyżowane prawdopodobnie z francuskimi spanielami i brytyjskimi pointerami. Na początku hodowli seter irlandzki mahoniowy i seter irlandzki biało-czerwony były uznawane za tę samą rasę. W 1874 oba warianty zostały zaprezentowane na wystawie psów po raz pierwszy, a dwa lata później zawiązał się pierwszy klub seterów irlandzkich – Ulster Irish Red Setter Club, który określał je wspólną nazwą „Irish Setter”. Od 1882 uznawane były jednak tylko mahoniowe, a w 1886 przyznano rasie Irish Red Setter pierwszy własny standard. Dziś, obok linii hodowlanych ukierunkowanych na typ pracujący, nadający się wyłącznie dla doświadczonych opiekunów psów, istnieją również hodowle typu wystawowego, który wymaga nieco mniejszej ilości ruchu i zadań, jednak wciąż nie staje się łatwy w utrzymaniu.
W domu seter irlandzki jest z reguły spokojny, przyjazny, posłuszny, nawet nieco wycofany. Jednak, gdy tylko postawi łapę na zewnątrz, czuje zew natury – pod elegancką powłoką tkwi wybitny łowca, który regularnie chce się oddawać swojej pasji. Kiedy seter irlandzki zwietrzy zająca na skraju lasu, niestety zapomina o swoim wychowaniu i, podążając za instynktem, pędzi, co sił w nogach. Wobec obcych jest wprawdzie na początku dość zachowawczy, ale raczej otwarcie i przyjaźnie nastawiony. Także z innymi psami dogaduje się raczej dobrze. Seter irlandzki uwielbia pieszczoty po skończonej pracy, jednak nierzadko wymaga przestrzeni i możliwości niezależności – jeśli potrzeby psa tej rasy są respektowane, ten mądry zwierzak z całą pewnością staje się dla swojego opiekuna niezawodnym kompanem na całe życie.
Seter irlandzki ze względu na silny instynkt łowiecki nie nadaje się dla początkujących opiekunów – ułożenie go jest wymagające i wymaga doświadczenia. Poza pasją do polowań pies ten jest także z natury niezależny, co naukę posłuszeństwa czyni wyzwaniem. Najważniejsza w wychowaniu setera irlandzkiego jest bez wątpienia konsekwencja, jednak musi ona iść w parze z odpowiednią dozą empatii. Seter, który otrzyma jasne zasady, będzie się nimi chętnie kierował. Ogromną rolę w wychowaniu setera irlandzkiego odgrywa także jego odpowiednie zaangażowanie. Wspólne aktywności wzmacniają poza tym więź między psem a opiekunem, co przy okazji ułatwia wychowanie. Z czworonogiem tej rasy warto odwiedzić szkołę tresury dla psów.
Setery irlandzkie niestety wykazują tendencje do dysplazji stawu biodrowego. Jeśli planujesz zakup psa tej rasy od hodowcy, koniecznie zwróć uwagę, by był to zrzeszony w FCI profesjonalny hodowca, który do rozrodu dopuszcza jedynie osobniki wolne od złych tendencji, minimalizując ryzyko wystąpienia ich u szczeniaków. Zadbaj, by piesek nie był obciążony tendencjami do nadwagi, ponieważ ta jeszcze przyczynia się do problemów ze stawami. W niektórych liniach hodowlanych wystąpił też postępujący zanik siatkówki, który może prowadzić do całkowitej ślepoty. Na szczęście istnieje test, dzięki któremu można wykluczyć genetyczne dziedziczenie zaniku siatkówki. Zdrowe setery irlandzkie mahoniowe żyją przeciętnie od 12 do 14 lat.
Wysportowany seter potrzebuje, jak każdy zresztą pies, posiłków złożonych przede wszystkim z dużej ilości mięsa, ponieważ jego żołądek przystosowany jest do trawienia wysokiej jakości białka zwierzęcego. Niezależnie od tego, czy podaje się mu karmę mokrą czy karmę suchą, na pierwszym miejscu w składzie posiłek dla psa powinien zawierać mięso. Zboża nie powinny być raczej zawarte w karmach dla psa, zwłaszcza dla setera irlandzkiego, który wykazuje częste nietolerancje glutenu. Jeśli planujesz zmianę karmy na inną, przeprowadzaj ją bardzo ostrożnie, kroczek po kroczku – codziennie dodawaj do starej karmy coraz więcej nowej aż do zupełnego jej zastąpienia. Przyzwyczajaj psa najlepiej do kilku karm podobnej jakości równocześnie – wówczas, gdy producent zmieni trochę skład karmy, nie powinny pojawić się przeboje żołądkowe u pupila. Koniecznie zapewnij psu chwilę odpoczynku po spożytym posiłku, na przykład w postaci drzemki. Inaczej może dojść do groźnego skrętu żołądka. Setery, które mają zbyt mało ruchu na co dzień, często cierpią z powodu nadwagi. Sprawdzaj tuszę psa i szybko interweniuj, jeśli zobaczysz, że przybiera na wadze. Nie zapominaj o świeżej wodzie dla pupila!
By seter irlandzki imponował piękną, jedwabną sierścią, wymaga regularnej pielęgnacji. Codzienne szczotkowanie zapobiegnie kołtunieniu się sierści. Seter irlandzki nie posiada podszerstka, dlatego praktycznie nie linieje i szczotkowanie dzięki temu nie jest bardzo czasochłonne. Niezwykle ważna w przypadku seterów jest pielęgnacja uszu, ponieważ wiszące uszy tych czworonogów są wrażliwe na zapalenia i inwazje pasożytów, bo panuje w nich wilgotny i ciepły klimat. Regularnie czyść uszy swojego pupila przy pomocy specjalnych środków dostępnych w sklepach zoologicznych. Kontroluj długość pazurków czworonoga: zwłaszcza psy starsze, mniej aktywne fizycznie nie ścierają pazurów wystarczająco, co niesie za sobą różne niebezpieczeństwa. Jeśli nie masz pewności, jak poprawnie obcinać pazurki, poradź się lekarza weterynarii, jak dobrze to robić. Doskonałą metodą, by utrzymać w zdrowiu z kolei zęby pupila i zapobiegać kamieniowi nazębnemu i związanych z nim chorób uzębienia, jest mycie zębów psa specjalną pastą. Jeśli brzmi to dla Ciebie jak opcja, ucz psa tego codziennego rytuału ze szczoteczką i pastą już za szczeniaka.
Pewnie się domyślasz, co może być ulubionym zajęciem setera irlandzkiego – polowanie. Oczywiście jest możliwe, by był w 100% szczęśliwy i bez tego! Pies ten bez wątpienia potrzebuje dużo ruchu na świeżym powietrzu – niezależnie od pogody. Dorosły seter irlandzki będzie doskonałym towarzyszem podczas joggingu czy jazdy na rowerze, dostosowanej do jego możliwości. W utrzymaniu tego psa musisz pamiętać nie tylko o treningu fizycznym, ale i o wspieraniu wysiłku intelektualnego. Doskonałe, by połączyć jedno z drugim, są sporty dla psów lub choćby zabawy w poszukiwanie przedmiotów – na zewnątrz czy też wewnątrz. Setery doskonale poza tym aportują. W grę wchodzą również Agility czy Flyball – cała masa różnorodnych możliwości, by zapewnić wysiłek fizyczny i umysłowy wymagającemu seterowi irlandzkiemu. W mieszkaniu możesz zaoferować pupilowi z kolei zabawkę na inteligencję. Wypróbuj różne opcje i przekonaj się, co Twojemu pupilowi podoba się najbardziej. Po pracy czy zabawie seter irlandzki mahoniowy ceni sobie wspólną z ulubionym opiekunem chwilę relaksu – oczywiście wraz z solidną dawką pieszczot!
Wielu miłośników psów zakochuje się w tej przepięknej rasie, jednak niewielu z nich jest tak naprawdę w stanie sprostać wychowaniu i prawidłowemu utrzymaniu tego energetycznego łowcy. Seter irlandzki nadaje się wyłącznie dla opiekunów z doświadczeniem, którzy dodatkowo albo są wysportowani, albo często odwiedzają lasy i pola, gdzie pies mógłby się swobodnie wybiegać. Jeśli podoła się fizycznemu i umysłowemu zaangażowaniu psa, seter irlandzki może śmiało mieszkać z całą rodziną – zdecydowanie lepiej dogada się jednak ze starszymi dziećmi. Niezmiernie ważne jest, by przed wprowadzką psa każdy domownik wyraził na nią zgodę i rozumiał, jakie następstwa niesie ze sobą obecność czworonoga. Seter irlandzki nie nadaje się do życia w miejskim mieszkaniu. Potrzebuje wokół siebie wiele zieleni – najlepiej zabezpieczonego ogrodu, w którym mógłby bez przeszkód biegać i węszyć.
Seter irlandzki mahoniowy niechętnie zostaje sam – weź to pod uwagę, zanim zdecydujesz się na jego zakup. Potrzebuje bliskości z rodziną oraz troskliwej opieki podczas Twojej nieobecności czy niedyspozycji – wyjazdu czy choroby. Jeśli planujesz wyjazd w góry, weź ze sobą setera! Możecie wspólnie przeżywać przygody. Weź pod uwagę, że utrzymanie psa to nie tylko spory nakład czasu, ale i niemałe wydatki. Poza tymi jednorazowymi, jak koszt zakupu psa i jego podstawowego wyposażenia, istnieją jeszcze wydatki regularne – na wysokiej jakości karmę z dużą zawartością mięsa, na wizyty u weterynarza czy podatek od posiadania psa.
Psy rasowe kupuj zawsze od hodowców zrzeszonych w międzynarodowych organizacjach, którzy muszą trzymać się ustalanych przez nie zasad i podlegają ich kontrolom. Nie daj się przekonać osobom, które twierdzą, że papiery rodowodowe to zbędny wydatek, a hodowle bez nadzoru organizacji też są profesjonalne – dokumentacja i przynależność do organizacji to konieczne wymogi, by kupić szczeniaka od danego hodowcy! Profesjonalny hodowca gromadzi dokumentację medyczną rodziców i każdego szczeniaka. Bada na przykład kondycję stawów rodziców, by zminimalizować ryzyko wystąpienia dysplazji w miocie. Hodowca powinien przyjąć Cię do siebie, pokazać, w jakich warunkach wychowują się szczeniaki, pozwolić Ci je poznać i wybrać swojego przyszłego przyjaciela. Rodzice piesków powinny robić wrażenie spokojnych, zrównoważonych i przyjacielskich. Hodowca powinien być skory do rozmów o charakterze szczeniąt, powinien wypytać Cię o Twoje dotychczasowe doświadczenia z psami oraz oczekiwania wobec przyszłego pupila. To znak, że zależy mu na dobru jego podopiecznych. Szczeniak powinien opuścić matkę najwcześniej po upływie ośmiu tygodni od przyjścia na świat, powinien być odrobaczony i zaszczepiony, zaczipowany i powinien posiadać książeczkę zdrowia. Hodowca powinien dać Ci trochę dotychczas podawanej szczeniakowi karmy, czasem także jego ulubioną zabawkę czy kocyk, by pożegnanie z rodziną i rodzeństwem oraz aklimatyzacja w nowym miejscu była choć troszkę prostsza.
Jeśli nie zależy Ci na tym, żeby przygarnąć akurat szczenię, a zadowoli Ci także dorosły pies rasy seter irlandzki mahoniowy, poszperaj w internecie – niewykluczone, że znajdziesz organizację wspierającą psy tej rasy, szukającą dla nich nowych domów. Być może w pobliskim schronisku czeka na nowego opiekuna porzucony seter irlandzki. Odwiedź pobliskie schronisk – może tam znajdziesz wymarzonego czworonoga, niekoniecznie rasowego?
Tak czy inaczej życzymy znalezienia wymarzonego czworonożnego przyjaciela i wielu wspólnych radosnych chwil!
