© nspooner / stock.adobe.com
Owczarek niemiecki to najbardziej popularna rasa użytkowa na świecie, wszak za sprawą niezwykłej inteligencji i przyjaznej natury tych wszechstronnych psów nadają się one także doskonale do życia z ludzką rodziną.
Żadna inna rasa psa nie może być wykorzystywana do tak różnorodnych celów i zadań jak właśnie owczarek niemiecki. Pierwotnie hodowane jako psy pasterskie owczarki dziś wykorzystuje się także przede wszystkim jako psy policyjne i stróżujące, a także jako psy poszukiwawcze i terapeutyczne, psy-ratowniki i psy-przewodniki. Nie tylko w swojej ojczyźnie, Niemczech, lecz na całym świecie owczarek niemiecki przoduje jako tak zwany pies służbowy.
Żaden człowiek i żadne urządzenie nie zdoła zastąpić w pracy tego odważnego, wytrwałego i godnego zaufania psa. Jego instynkt, wytrzymałość i pewność siebie jest wręcz legendarna. Dzięki wysokiej inteligencji, zdolności do nauki i posłuchowi oraz zdumiewającemu zapałowi do pracy błyskawicznie podejmuje nowe wyzwania i za wszelką cenę stara się im sprostać. Ponadto owczarek niemiecki bardzo przywiązuje się do swojego człowieka. Wobec właściciela pozostaje zawsze wierny, lojalny i niezawodnie stoi u jego boku. Owczarek niemiecki jest kombinacją wytrzymałości, pracowitości i posłuchu, co czyni go tak popularną rasą, predestynowaną do tak różnorodnych zadań.
Wierność i niezawodność względem człowieka sprawia, że owczarek niemiecki jest także uwielbianym psem rodzinnym. Faktycznie pies tej rasy – o ile jest dobrze wychowany i wyżyty fizycznie – sprawdza się doskonale jako towarzysz dla rodziny z dziećmi. Dobrze zsocjalizowany owczarek niemiecki dogada się i z małymi dziećmi, i z innymi zwierzętami. Psy tej rasy, którym nie poświęcono wystarczającej ilości uwagi, rozwijać mogą złe zachowania, które tym zrównoważonym psom są z zasady obce. Mogę stać się nerwowe i nadpobudzone, przez co trudniej będzie nad nimi zapanować. Wyżyte fizycznie i umysłowo owczarki niemieckie to natomiast szczere złoto: dla rodziny stają się towarzyszami zabaw, sportów i niewiarygodnie wiernymi obrońcami.
Z wysokością w kłębie między 60 a 65 cm u samców i 55 do 60 cm u suczek owczarek niemiecki należy do przedstawicieli ras średnich lub dużych. Doskonałe proporcje jego ciała odzwierciedlają jego przeznaczenie psa użytkowego i pracującego. Owczarki niemieckie mają krzepką, muskularną i jednocześnie atletyczną budowę, są zwinne i szybkie, nie mają tendencji do bycia ociężałymi. Cechuje je szeroki i mocny chód, który świadczy o ich ogromnej wytrzymałości.
Klinowata głowa psów tej rasy, pozostająca w harmonijnym stosunku do reszty ciała, zakończona jest prostą kufą i czarną truflą nosową. Tuż pod kufą znajduje się imponujący zgryz nożycowy z 42 zębami. Pionowo stojące, skierowane do przodu uszy oraz ciemne, położone nieco skośnie oczy sprawiają, że owczarek niemiecki zawsze wygląda na czujnego i skoncentrowanego.
Przez długi czas standard rasy według FCI, gdzie owczarek niemiecki przedstawiany jest z numerem 166 w grupie owczarków i psów zaganiających, uznawał wyłącznie odmianę krótkowłosą. Krótka sierść powinna przy tym przylegać mocno do ciała i być wzmacniana przez gęsty podszerstek, który miał stanowić niezawodną ochronę przed śniegiem, deszczem i zimnem.
Dopiero w roku 2008 FCI uznała także typ długowłosy. Długa, miękka szata, która nie przylega do ciała, formuje przy uszach, łapach i ogonie bujne miotełki i spodenki. Mocno owłosiona szyja wygląda jak charakterystyczna grzywa. Najczęstsze umaszczenia zarówno krótkiej, jak i długiej sierści owczarka to czarne z brązowymi, żółtymi lub jasnoszarymi oznaczeniami, jednobarwne czarne lub wilczo-szare lub szare z brązowymi oznaczeniami.
Mimo że sporadycznie pojawia się w miocie białe szczeniątko owczarka niemieckiego, standard FCI od 1933 uznaje to umaszczenie za niewłaściwe. W 1968 roku „Shepherd Dog Club of America“, odpowiedzialny za standard rasy w „American Kennel Club“, także przyjął takie stanowisko. Wyjątek stanowi dziś tylko „Canadian Kennel Club“, który akceptuje białe owczarki niemieckie w swojej księdze hodowlanej. W 2011 roku FCI z białego owczarka niemieckiego uczyniła samodzielną rasę „Berger Blanc Suisse“ (biały owczarek szwajcarski).
© milanvachal / stock.adobe.com
Przez lata istnienia hodowli owczarki niemieckie stawały się coraz większe i masywniejsze. Krytycy skarżą się, że obecny typ ma niewiele wspólnego z pierwotnym owczarkiem niemieckim, który charakteryzował się lżejszą budową, mniejszą muskulaturą, był szybszy i zręczniejszy. Spór pomiędzy hodowcami doprowadził do wykształcenia się dwóch linii hodowlanych: uszlachetniającej oraz wydajnościowej. Hodowla uszlachetniająca preferuje masywniejszy typ budowy z opadającymi plecami do lekko pochylonego krzyża, hodowla wydajnościowa natomiast stawia na lżejszy typ i kładzie nacisk na umiejętności użytkowe.
Protoplaści owczarków niemieckich żyli prawdopodobnie już w VII wieku na terenie Niemiec. Krótkowłose psy już wtedy wykorzystywane były do różnych zadań. Ich głównym zadaniem był wprawdzie wypas i strzeżenie owiec, jednak i na dworach pilnowały majątków gospodarzy.
Historia znanego nam dziś owczarka niemieckiego oficjalnie zaczyna się w XIX wieku. W roku 1871 pruski ochmistrz Max von Stephanitz, uchodzący za twórcę rasy, rozpoczął celową hodowlę tych wszechstronnych psów.
Przełomowe sukcesy przyniósł Stephanitzowi samiec „Hektor von Linksrhein“, którego kupił w 1898 i przemianował na „Horanda von Grafratha”. Horand był pierwszym psem, którego wpisano do księgi hodowlanej dopiero co powstałego „Związku Owczarka Niemieckiego” („Verein für Deutsche Schäferhunde“). Od niego oraz jego brata o imieniu „Luchs von Sparwasser“ Staphanitz rozpoczął swoje wysiłki założenia celowej hodowli. Horand von Grafrath, Luchs von Sparwasser i suczka „Mari von Grafrath“ uchodzą za rodziców wszystkich rasowych owczarków niemieckich. Najwięcej owczarków niemieckich swoje korzenie ma właśnie w tej linii hodowlanej.
Cel hodowli Stephanitza był jasno określony. Chodziło mu o wyhodowanie wielostronnego psa użytkowego, na temat którego istoty i umiejętności miał dokładne wyobrażenia. Cechy takie jak odwaga, wierność, posłuszeństwo, wytrwałość i wytrzymałość uczyniły owczarka niemieckiego popularną rasą służbową w policji i wojsku w wielu krajach na całym świecie. W czasie obu Wojen Światowych cechy te określano „niemieckimi cnotami”. Owczarek niemiecki został symbolem narodowosocjalistycznej ideologii. W związku z antyniemieckim resentymentem brytyjski klub kynologiczny zmienił nazwę rasy na „Alsatian Wolf Dog“, by pozbyć się członu „niemiecki”. Dopiero w 1977 roku przywrócono rasie pierwotną nazwę.
Nie tylko po stronie niemieckiej, lecz także po stronie Aliantów owczarki niemieckie były pożądanymi psami wojskowymi. Zyskały także wprawdzie złą sławę – przez służbę w obozach koncentracyjnych oraz wierną kompankę samego Adolfa Hitlera – suczkę owczarka niemieckiego „Blondi”. Zachowały się liczne zdjęcia propagandowe pokazujące ich razem. Mimo tej instrumentalizacji oraz zdziesiątkowaniu w czasie II Wojny Światowej rasa przetrwała i ponownie wróciła do łask jako najbardziej pożądana rasa psów użytkowych na świecie, a wskutek jej transformacji na rasę rodzinną zyskała jeszcze bardziej na popularności.
Wraz ze wzrostem popularności rasy wzrosła także niestety liczba typowych dla rasy schorzeń. Występująca dziś u wielu ras dysplazja stawu biodrowego po raz pierwszy stwierdzona została właśnie u owczarka niemieckiego. Inną chorobą stawów, z którą zmaga się wielu przedstawicieli rasy, jest dysplazja stawu łokciowego, a także zwyrodnieniowe zwężenie kanału lędźwiowo-krzyżowego znane jako zespół ogona końskiego, prowadzące do paraliży. Ponadto u owczarków występują często schorzenia oczu oraz alergie.
© Karola / stock.adobe.com
Testy genetyczne u szczeniąt w hodowli mają na celu obniżenie ryzyka wystąpienia chorób dziedzicznych. Psy, które są obciążone genetycznie, zostają wykluczone z rozpłodu. Jeśli interesujesz się zakupem szczenięcia rasy owczarek niemiecki, dowiedz się, czy piesek został przez hodowcę poddany wszystkim zalecanym badaniom i czy „przeszedł” je pomyślnie. Koniecznie kup szczenię od zrzeszonego hodowcy, który inwestuje w swoich podopiecznych czas i pieniądze na opiekę zdrowotną oraz chętnie udziela wszelkich informacji. Naturalnym jest, że zdrowego i badanego regularnie pieska nie dostaniesz w okazyjnej cenie. Cena za szczenię rasy owczarek niemiecki nie jest jednak bardzo wysoka w porównaniu do cen psów innych ras, wynosi około 1 500 do 2 000 zł.
Zanim zdecydujesz się na konkretnego hodowcę, musisz wiedzieć, w jakim celu chcesz nabyć swojego owczarka niemieckiego. Większość hodowców koncentruje się na określonej linii i różnych cechach u swoich zwierząt. Jak silnie rozwinięty jest u pieska zmysł pasterski czy pracowitość, zależy także w dużej mierze przecież właśnie od hodowli. Dowiedz się najpierw czy określony hodowca prowadzi hodowlę uszlachetniającą czy wydajnościową i wybierz taką, która najbardziej odpowiadać będzie Twoim wyobrażeniom i wymaganiom. Nawet jeśli chcesz trzymać owczarka niemieckiego wyłącznie w charakterze psa rodzinnego, musisz pamiętać o tym, że psy tej rasy nawet z linii uszlachetniającej wciąż wymagają dużego zaangażowania umysłowego i fizycznego i z całą pewnością nie zadowolą się krótkim spacerem dookoła bloku.
Jednym z najważniejszych czynników, decydujących o tym, jakie pożywienie jest dla danego psa najlepsze, jest poziom jego aktywności fizycznej. Psy, które codziennie spędzają kilka godzin pracując i dużo się ruszając, mają rzecz jasna wyższe zapotrzebowanie energetyczne niż psy rodzinne, które z reguły zażywają dłuższego odpoczynku. Jednak w zbilansowanej diecie każdego psa, niezależnie od wykonywanych przez niego zadań, nie może zabraknąć białek, substancji mineralnych i witamin, niezbędnych do jego zdrowego rozwoju. Najważniejszym dla psów źródłem białek jest mięso, które powinno stanowić 70% pożywienia, czy to w postaci karmy suchej, przygotowanego własnoręcznie posiłku czy podawane na surowo (hasło: dieta typu BARF). Pozostałe 20 do 30% diety powinny stanowić warzywa i owoce, które zaopatrują organizm psa w dalsze ważne witaminy i substancje mineralne. Zbyt duża ilość zbóż oraz cukier w jakiejkolwiek ilości zdecydowanie nie zaliczają się do odpowiedniego pożywienia dla psa.
Odkryj ofertę karm dla owczarka niemieckiego w sklepie dla psa zooplus!
Ponieważ owczarki niemieckie, jak wiele psów dużych ras, mają tendencje do problemów ze stawami, ważne jest, by przez kilka pierwszych miesięcy życia pieska, starać się zapobiegać jego zbyt intensywnemu wzrostowi. Badania wykazują, że zachorowania na dysplazję stawu biodrowego nie mają związku wyłącznie z genetycznymi predyspozycjami, lecz także ze sposobem odżywiania. Zbyt kaloryczne posiłki lub za duża ilość tłuszczy przyspieszają już i tak szybki wzrost szczenięcia i mogą doprowadzić do problemów ze stawami w wieku dojrzałym. Wybrany przez Ciebie hodowca z pewnością doradzi Ci w kwestii żywienia psa i da próbkę dotychczasowego pożywienia. Pamiętaj, że szczenię powinno przyjmować specjalne karmy dla szczeniąt. Hodowca prawdopodobnie doradzi Ci, byś nie przeciążał szczeniaka zbyt dużą ilością ruchu. Na samym początku Waszej wspólnej przygody nie każ psu chodzić po schodach. Także naturalne fazy odpoczynku wspierają zdrowy rozwój kości i stawów.
By pies był zdrowy i szczęśliwy nie wystarczy samo dobre odżywianie, lecz także dbałość o jego wychowanie oraz należyta pielęgnacja. Krótka sierść owczarka niemieckiego jest stosunkowo łatwa w pielęgnacji, jednak regularne szczotkowanie jest niezbędne dla zachowania zdrowej struktury sierści. Niezbędne jest także regularne odrobaczanie oraz szczepienia. Ponadto powinieneś kontrolować stan uszu, oczu i pazurów. Także one od czasu do czasu wymagają czyszczenia, ewentualnie skrócenia, a w przypadku wystąpienia zmian kontroli u lekarza weterynarii.
Zanim zdecydujesz się przygarnąć pod swój dach owczarka niemieckiego koniecznie przemyśl najpierw czy poradzisz sobie z jego żywieniem, pielęgnacją i wychowaniem. Owczarki niemieckie są przede wszystkim psami użytkowymi i jako takie powinny być postrzegane przez swoją ludzką rodzinę. Do wspólnego życia w harmonii niezbędne jest odpowiednie umysłowe i fizyczne zaangażowanie psa. Jako właściciel owczarka niemieckiego powinieneś nie tylko mieć czas i ochotę na długie wspólne spacery czy wycieczki rowerowe, lecz także na sport dla psa i jego tresurę.
Dzięki swojej wszechstronności owczarek niemiecki może uprawiać niemal każdą dyscyplinę sportową dla psów, nadaje się zarówno do Agility, jak i do Dog Dancingu czy Obedience. Nieważne na jaki sport się zdecydujesz, pozytywne skutki wspólnego treningu z pewnością zauważysz szybko. Psy, które są zaangażowane fizycznie i umysłowo, nie tylko chętnie będą rozkoszować się momentami wytchnienia, lecz są ogólnie grzeczniejsze i bardziej posłuszne. Jeśli poświęcisz odpowiednią ilość czasu na wychowanie i ruch z owczarkiem niemieckim, będziesz cieszył się towarzystwem kochanego, posłusznego i wiernego czworonożnego przyjaciela!
