© avanheertum / stock.adobe.com
Tervueren jest jedną z czterech uznanych odmian owczarka belgijskiego. Charakterystyczną cechą tego średniej wielkości psa pasterskiego są jego czarna maska i przyczernienia na długiej sierści. Tervueren kocha swoją rodzinę ponad wszystko, ale wymaga od niej dużo czasu i aktywności.
Leżąc na swoim posłaniu, ten elegancki pies ze stoickim spokojem znosi panujący w domu zgiełk i wydaje się, że nic nie wyprowadzi go z równowagi. Trudno więc uwierzyć jak bardzo zmienia się jego temperament, gdy tylko znajdzie się na zewnątrz. Staje wówczas przed swoim opiekunem i w oczekiwaniu na zapewnienie mu rozrywki wesoło merda ogonem. A kiedy człowiek po chwili biegania, skakania, wyścigów i rzucania patyków ze swoim podopiecznym jest wyczerpany, tervueren zdaje się pytać czy to już naprawdę wszystko na dziś.
Tervueren jest bardzo aktywnym i inteligentnym psem, który musi być czymś zajęty. Krótkie spacery wokół bloku będą kroplą w morzu jego potrzeb. Każdy, kto rozważa nabycie psa tej rasy, powinien sobie uświadomić, że ten owczarek belgijski wymaga kilku godzin codziennej aktywności. Urozmaicone spacery, psie sporty, takie jak agility czy treningi angażujące go również umysłowo są w jego przypadku punktem obowiązkowym.
Jeśli zapewnimy mu wystarczająco dużo treningu fizycznego i umysłowego, ten niegdyś pies pracujący będzie łatwym w prowadzeniu i posłusznym psem rodzinnym, który za swoje ludzkie stado wskoczy w ogień. Jest wesoły, troskliwy i przyjaźnie usposobiony. Bardzo kocha dzieci – w końcu z młodymi dwunożnymi nadają na tych samych falach, jeśli chodzi o chęć do zabawy i szaleństw. Niemniej jednak dzieci powinny nauczyć się szanować granice i potrzeby tego pięknego i dumnego psa.
W zależności od wychowania i socjalizacji zwierzęcia, może się zdarzyć, że wrażliwy tervueren stanie się nerwowy lub szorstki, ale na pewno nie agresywny – zwłaszcza w stosunku do swoich opiekunów, których kocha i w obronie których stanie w każdej sytuacji.
© CALLALLOO CANDCY / stock.adobe.com
W stosunku do obcych tervueren jest bardzo nieufny – w końcu bycie psem pasterskim i pilnowanie swojego „stada” ma w swojej naturze. Te cechy stają się oczywiście coraz mniej pożądane u psa rodzinnego, jednak dzięki jego inteligencji i pojętności bardzo dobrze odnajdzie również w innych zajęciach niż stróżowanie. W ostatnich latach był na przykład wykorzystywany jako pies przewodnik osób niewidomych i niepełnosprawnych. Dla tervuerena bardzo ważne jest poczucie, że jest potrzebny. Jeśli do tego zapewnimy mu odpowiednią dawkę ruchu, będzie idealnym partnerem w naszym życiu codziennym.
Z wyglądu tervueren zupełnie nie przypomina swojego słynnego krewnego – owczarka niemieckiego. Jego kwadratowa i średniej wielkości budowa ciała jest uosobieniem siły i sprawności fizycznej, którą bardzo chętnie nam zaprezentuje chociażby na psim placu zabaw, gdzie swoją szybkością i skocznością zachwyci niejednego miłośnika psów. Pomimo swojej atletycznej budowy, średniej wielkości tervueren wygląda bardzo elegancko, co jest zasługą jego charakterystycznej, pięknej, wysoko noszonej głowy z czarną maską. Suki o wielkości w kłębie wynoszącej przeciętnie 56 cm są nieco mniejsze niż psy, które dorastają do 66 cm, a ich waga, jak na psów tych rozmiarów przystało, waga się od 20 do 30 kg.
Cztery odmiany owczarka belgijskiego (malinois, groenendael, laekenois oraz tervueren) różnią się od siebie umaszczeniem i długością sierści. Wraz z groenendaelem, tervueren należy do długowłosych przedstawicieli rasy. Jego sierść jest gruba, gładka i zwisająca w dół. Wokół szyi i na przedpiersiu obfite włosy tworzą grzywę i żabot. Bujna sierść porasta również ogon, uszy i tylną stronę ud, tworząc tak zwane portki. Na głowie sierść jest z kolei krótka. Maska, która w przypadku tervuerena i malinoisa powinna być wyraźnie zaznaczona prezentuje się na tym tle wyjątkowo urokliwie.
Zgodnie ze wzorcem rasy, maska, górna i dolna warga oraz powieki aż do uszu powinny być jednolicie czarne. Pozostała sierść, najlepiej w płowym kolorze, powinna być możliwie ciepłej barwy, ale nie za jasna czy „wyblaknięta”. Końcówki włosów tervuerena są czarne, tworząc charakterystyczne przyczernienia, które sprawiają, że płowa maść podstawowa sprawia wrażenie ciemniejszej. Czarny odcień wydaje się być jakby nieco ulotny i nigdy pokrywa sierści psa w postaci dużych łat. Obok preferowanych, płowych przedstawicieli rasy, spotkamy również osobniki o umaszczeniu szarym z czarnym nalotem.
© Sabine Glässl / stock.adobe.com
Do końca XIX wieku, niewiele się mówiło o cechach wyróżniających poszczególne typy owczarka belgijskiego. W Belgii przez długi czas występowała duża liczba różnego typu psów pasterskich i zaganiających o różnej sierści i jej odmianach. Psy tej rasy uchodziły za przydatne psy robocze, ale nie cieszyły się powodzeniem wśród wyższych klas społecznych. Aby zaprowadzić porządek wśród tak różnorodnych przedstawicieli tej rasy, lekarz weterynarii, prof. A. Reul, w 1891 roku połączył siły z innymi kynologami i razem z nimi sprawił, że zostały one uznaną rasą psów. W tym celu, 29 września 1891 roku w Brukseli założono klub owczarka belgijskiego „Club du Chien de Berger Belge “.
Wkrótce potem, po dokonaniu pierwszej inwentaryzacji z udziałem 117 psów, 3 kwietnia 1892 roku powstał pierwszy wzorzec rasy, który obejmował psy o 3 rodzajach sierści (długiej, krótkiej i szorstkowłose). W wyniku ścisłej selekcji i wykorzystania kilku wybranych psów hodowlanych, chciano ugruntować wymienione odmiany. Niemniej, w kolejnych latach istniało coraz więcej sporów dotyczących dozwolonych typów i kolorów Balijczyków (owczarków belgijskich) i wzorzec rasy był często aktualizowany.
Obowiązujący dziś wzorzec rasy uznaje tylko cztery typy owczarka belgijskiego, w tym tervuerena, który podobnie jak malinois, laekenois i groenendael nosi nazwę belgijskiego miasta.
Ze względu na swoje płowo-czarne umaszczenie, malinois najbardziej przypomina tervuerena, chociaż posiada on krótszą sierść. Laekenois jest również krótkowłosy, a jego szata jest nieco bardziej szorstka, sztywna i sucha. Podobnie jak w przypadku tervuerena, sierść groenendaela jest długa, ale jednolicie czarna na całym tułowiu. Tak, jak wyboista była droga do uznania tych czterech odmian, jeśli chodzi o charakter, morfologię i użytkowość, miłośnicy i zwolennicy owczarka belgijskiego zawsze byli zgodni, uznając przedstawicieli wszystkich czterech typów za wyjątkowo stabilnych i opanowanych.
Aby ugruntować wyodrębnione typy podobnych pod względem charakteru czworonogów, nie wolno krzyżować ich ze sobą. Hodowcy, którzy z reguły skupiają się wyłącznie na jednym typie, mają zatem do dyspozycji niewielką pulę genów zwierząt dopuszczonych do rozrodu, zwłaszcza, że owczarek belgijski w przeciwieństwie do swojego bardziej znanego niemieckiego krewnego, należy do rzadkich ras psów. Jedną z zalet ich niewielkiej popularności jest na pewno to, że tervuereny (podobnie jak pozostałe trzy odmiany) są bardzo zdrowym psami, u których w zasadzie nie diagnozuje się dolegliwości charakterystycznych dla rasy. Poza pojedynczymi przypadkami epilepsji, które zdarzały się w historii ich hodowli, psy tej rasy zdają się nie chorować. Nawet typowa dla psów tej wielkości dysplazja stawów biodrowych występuje u owczarków belgijskich stosunkowo rzadko.
Jako nabywcy psa rzadkiej rasy, powinnyśmy być świadomi, że poszukiwania profesjonalnego hodowcy mogą nam zająć trochę czasu. W większości przypadków musimy liczyć się z nierzadko dalekimi wyjazdami i długim czasem oczekiwania na szczenię. Nie spieszmy się więc i nie kupujmy pierwszego lepszego pieska oferowanego przez wątpliwego hodowcę. Jeśli szukamy stabilnego i zdrowego psa rasowego, wraz z którym nie zafundujemy sobie żadnych nieprzyjemnych niespodzianek, zwróćmy się do rzetelnego hodowcy, który ma doświadczenie w hodowli psów danej rasy i który będzie służył nam radą i wsparciem już po odbiorze szczeniaczka. Ceny u hodowcy rasowego tervuerena, który przeszedł wszystkie niezbędne badania i szczepienia oraz posiada rodowód zaczynają się od 3000–4000 zł.
© Sabine Glässl / stock.adobe.com
Jeśli zastanawiamy się nad kupnem tervuerena, powinnyśmy zawczasu pomyśleć o pielęgnacji, jakiej będzie potrzebował nasz przyszły podopieczny. Tak, jak w przypadku każdego innego psa, należy go regularnie szczotkować, czyścić uszy, oczy, zęby oraz przycinać pazury, aby zapobiec ewentualnym infekcjom lub w porę je zauważyć. Pomimo swojej długiej sierści, tervueren jest uważany za niewymagającego w pielęgnacji, a jego szata – w przeciwieństwie do innych długowłosych ras psów – nie ma skłonności do kołtunienia się. Szczotkowanie dwa do trzech razy w tygodniu w zupełności wystarczy do utrzymania sierści w dobrej kondycji. Kąpiel w jego przypadku konieczna jest tylko w wyjątkowych przypadkach.
Ważne jest natomiast, aby jak najwcześniej przyzwyczaić naszego pupila do regularnego szczotkowania oraz kontroli łap, uszu i zębów.
Tervuereny są z natury prawdziwymi wulkanami energii i siedzenie w miejscu przychodzi im z dużym trudem, zwłaszcza w młodym wieku. Jednak dzięki cierpliwości i konsekwencji oraz nieszczędzeniu pochwał (w postaci przysmaków, głaskania czy wspólnej zabawy), przekonanie naszego żywiołowego szczenięcia, że warto siedzieć spokojnie nie będzie takie trudne.
Równie ważną, a przez to także kontrowersyjną kwestią jest żywienie psów. Prawidłowa dieta bez wątpienia w dużej mierze przyczynia się do zdrowia naszego czworonoga i gwarantuje mu zachowanie witalności, siły i odporności przez wiele lat. Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie jaka karma jest najzdrowsza dla tervuerena – każdy z nich ma inne zapotrzebowanie na energię oraz składniki odżywcze. Zależy to w mniejszym stopniu od rasy, a bardziej od indywidualnych czynników, takich jak wiek, waga, wysokość, poziom aktywności, stan zdrowia oraz wykorzystanie danego psa. Dlatego podczas komponowania menu dla naszego podopiecznego zawsze warto skonsultować się z lekarzem weterynarii.
Generalnie, żeby spełnić szczególne wymagania żywieniowe kilkutygodniowego szczenięcia i zapobiec jego zbyt szybkiemu wzrostowi, należy podawać mu specjalną karmę dla szczeniąt, która dostarczy wszystkich potrzebnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach.
Dieta dorosłych psów – niezależnie od indywidualnych uwarunkowań – powinna zawierać około 70-80% mięsa, aby pokryć ich zapotrzebowanie na białko, oraz nieco warzyw i owoców. Unikajmy natomiast niezdrowych węglowodanów, pochodzących np. ze zbóż, a także cukru, sztucznych wzmacniaczy smaku czy chemicznych środków konserwujących.
Oprócz pielęgnacji i odpowiedniego dla gatunku żywienia, bardzo istotne jest wspólne spędzanie czasu z tervuerenem, zatem jego przyszli opiekunowie powinni zadać sobie pytanie, w jaki sposób będą w stanie angażować go fizycznie i umysłowo, aby spełnić jego wymagania i zaspokoić potrzeby w tym zakresie. Nie ulega wątpliwości, że psy tej rasy absolutnie nie nadają się dla osób, które większość wolnego czasu spędzają przed telewizorem. Tervueren lubi bowiem hasać na łonie natury, potrzebuje dużo ruchu i urozmaiconych zajęć. Choć dom z ogrodem będzie zdecydowanie lepszym rozwiązaniem niż mieszkanie w bloku, jego wielkość będzie odgrywała mniejszą rolę niż czas, który jako opiekunowie z nim spędzimy.
Wspólne spacery, wycieczki rowerowe, wędrówki i wszelkie inne wyprawy będą najlepszym pomysłem na wspólne spędzanie czasu. Im więcej możemy zaproponować naszemu czworonogowi i częściej wykonywać wspólne aktywności, czy to w lesie, ogrodzie czy na placu zabaw dla psów, tym mocniejsza więź utworzy się między nami, i tym posłuszniejszy i spokojniejszy będzie nasz tervueren. Nawet początkujący miłośnicy psów bez problemu dadzą sobie radę z wychowaniem tego owczarka belgijskiego, pod warunkiem, że będą na tyle przedsiębiorczy, aktywni i kreatywni, aby zaspokoić jego potrzeby. Pewne jest natomiast, że z tervuerenem nigdy nie będziemy się nudzić!
| W skrócie: | Owczarek belgijski jest typem sportowca i potrzebuje dużej ilości ruchu. Dlatego jest często wykorzystywany do pracy w policji, ale przy odpowiednim szkoleniu sprawdzi się również jako pies rodzinny. |
| Wzrost w kłębie: | do 66 cm |
| Waga: | 25–30 kg |
| Średnia długość życia: | 10–14 lat |
| Cena: | od 3000 zł |
| Charakter: | uważny, żywiołowy, inteligentny, zwinny |
| Sierść: | krótka lub długa, gładko- lub szorstkowłosy |
| Kolor sierści: | płowy, płowy z czarnym nalotem i czarną maską, jednolicie czarny |
| Trudność w wychowaniu: | średnia |
| Pielęgnacja: | mało wymagający |
| Potrzeba ruchu: | duża |
| Pochodzenie: | Belgia |
