© deviddo / stock.adobe.com
Jest silny jak niedźwiedź, pływa zwinnie jak ryba: Nowofundland nie może wyprzeć się swojej przeszłości jako psa pracującego, który pomagał rybakom wyciągać sieci i łodzie z wody. Do dziś zachował swoją siłę, wytrzymałość, odporność na warunki atmosferyczne i zamiłowanie do pływania, nawet jeśli jest obecnie popularnym na całym świecie psem rodzinnym.
Siła i wytrzymałość były cechami charakterystycznymi przodków nowofundlanda. Miejscem pochodzenia rasy oraz jej nazwy jest kanadyjska wyspa Nowa Fundlandia. Odporne na warunki atmosferyczne psy o imponującej posturze i wyraźnej miłości do wody pomagały mieszkającym tam rybakom i żeglarzom w ich codziennej pracy. Nawet ekstremalne warunki klimatyczne, burze, śnieg i mróz nie mogły zaszkodzić miejscowym psom. Jako psy pociągowe i wodne ciągle pomagały w trudnych pracach, takich jak wciąganie sieci rybackich i wyciąganie łodzi rybackich z wody. Te silne i kochające wodę psy niestrudzenie zanurzały się w często wzburzonych wodach i zasłynęły jako doskonałe psy pracujące nawet poza granicami Nowej Fundlandii.
Nawet jeśli dokładne korzenie tej rasy psów są niejasne, uważa się, że rasa wywodzi się z mieszanych ras psów pierwszych europejskich rybaków i tych pochodzących od kanadyjskich tubylców, Indian Micmac i Beothuk. Pierwotny wyspiarski typ trzymany przez rdzennych mieszkańców Nowej Fundlandii zmieszał się z różnymi psami europejskimi przywiezionymi na atlantycką wyspę przez żeglarzy i osadników z Europy. Gęsty podszerstek nowofundlanda sugeruje, że arktyczne psy zaprzęgowe, takie jak pies polarny Inuitów i Eskimosów, również odegrały rolę w tworzeniu tej rasy.
Czarno-białe (rzadziej brązowe) psy rasy mieszanej, które powstały z krzyżówek między psami tubylców i europejskich marynarzy, zostały po raz pierwszy wymienione jako „psy nowofundlandzkie” w XVIII wieku . W dzienniku angielskiego kapitana Cartwrighta te niezwykłe psy po raz pierwszy były określane mianem „psów nowofundlandzkich”. Ich dobra opinia psa pracującego i psa-ratownika wkrótce potem dotarła do Europy, a w XIX w. wzbudziła zainteresowanie angielskich i francuskich klas średnich i wyższych. Bohaterskie legendy o nowofundlandzie jako psie ratownictwa wodnego, któremu zawdzięcza życie wielu marynarzy, doprowadziły do rozpowszechnienia się nowofundlanda jako psa „luksusowego” w Europie.
Te imponujące psy zostały po raz pierwszy pokazane na wystawie psów w 1860 roku w brytyjskim Birmingham. 15 lat później angielski Kennel Club zaczął prowadzić księgę hodowlaną dla psów nowofundlandzkich. Kolejne jedenaście lat później (1886) w Anglii powstał „The Newfoundland Club” – jeden z najstarszych angielskich klubów dla psów i pierwszy klub hodowlany dla rasy nowofundland.
Niechęć do zbytniego nasłonecznienia i jednoczesna miłość do wody nowofundlanda nie dziwi przy tak gęstej, wodoodpornej sierści z miękkim podszerstkiem. Sierść, która sprawia, że jego silne i dobrze umięśnione ciało wydaje się jeszcze bardziej masywne, jest według FCI dozwolona w trzech wariantach kolorystycznych: czarnym, biało-czarnym i brązowy.
Prawdopodobnie najczęstsze jest czarne umaszczenie, które powinno być według standardu jak najbardziej jednolite. Przy czym historycznie większe znaczenie ma wariant biało-czarny, który notabene przyczynił się do rozwoju Landseera. We wzorcu FCI dla nowofundlandów preferowane są te, które mogą wykazać się czarną głową z białą pręgą, czarnym grzbietem z równomiernymi oznaczeniami i czarnym zadem. Reszta futra powinna być biała i niezbyt mocno cętkowana. Umaszczenie brązowe, które nawiasem mówiąc nie odpowiada standardowi rasy w jej ojczystej Kanadzie, waha się od czekoladowego do kasztanowego brązu. Białe oznaczenia na klatce piersiowej, placach i końcu ogona są dozwolone u jednolicie czarnych lub brązowych psów.
Hodowla siwych nowofundlandów jest niepożądana, ponieważ wariant ten może prowadzić do tak zwanego „syndromu niebieskiego psa”, a tym samym do utraty sierści.
Wspólną cechą wszystkich odmian barwnych jest umiarkowanie długa i prosta sierść okrywowa (z dopuszczalną lekką falą), połączona z mocnym, ale miękkim podszerstkiem, który w zimie jest jeszcze gęstszy niż w lecie. Podczas gdy na głowie, pysku i przy uszach włos jest raczej krótki i delikatny, przede wszystkim przednie i tylne nogi, a także ogon pokryte są długim, gęstym włosem.
Niedźwiedzi wygląd nowofundlanda o „wzroku misia” wynika nie tylko z jego gęstego futra, ale także z imponujących rozmiarów i masy. Dorosłe samce mają średnią wysokość w kłębie 71 cm, dorosłe suki są nieco mniejsze – 66 cm w kłębie. Ich ciała są zwykle nieco dłuższe i dlatego mniej masywne niż u samców. Mimo to, również suki nadal ważą sporo, bo około 54 kg. U samców średnia waga wynosi orientacyjnie 68 kg.
© Beatrice / stock.adobe.com
Nowofundland to pies spokojny, opanowany i sympatyczny. Już jego dobroduszne spojrzenie z wiernych ciemnych oczu zdradza jego życzliwą i łagodną naturę. Dzięki tym cechom ten łagodny olbrzym jest idealnym psem rodzinnym. Psy rasy nowofundland rozwijają szczególnie bliskie relacje z dziećmi. Nie tylko jego miłość do zabaw, ale przede wszystkim rozwaga i cierpliwość robią wrażenie w kontaktach z dziećmi. Ale również w stosunku do innych członków rodziny ten pies dużej rasy okazuje się być szczególnie czułym i lojalnym towarzyszem. Potrzebuje bliskiego kontaktu ze swoimi ludźmi, chciałby być wszędzie i naprawdę cieszy się czułością i pieszczotami, jakimi obdarzają go jego bliscy.
Mimo swojej siły i rozmiarów jest wszędzie mile widzianym gościem, dzięki swojej łagodnej naturze i wysokiemu progowi irytacji. Ten „niedźwiedź” wśród psów nie jest napastnikiem ani nie gryzie, rzadko też szczeka – w końcu przy jego imponującym wyglądzie raczej tego nie potrzebuje. Nie jest też wrogo nastawiony ani agresywny w stosunku do obcych, jednak w razie zagrożenia nie zawahałby się chronić swoich ludzi.
Nowofundland lubi spokój i z pewnością nie nadaje się do szkolenia jako pies stróżujący, ale jego zdolność do samodzielnego działania w sytuacjach zagrożenia i odwaga czynią z niego niezawodnego obrońcę życia i zdrowia. W połączeniu z zamiłowaniem do wody, które zachował do dziś, nowofundland jest doskonałym psem ratowniczym, często wykorzystywanym w ratownictwie wodnym. Ten były pies przybrzeżny w wodzie jest całkowicie w swoim żywiole. Uwielbia pływać i bez obaw zanurza się we wszelkiego rodzaju zbiornikach wodnych. W każdym razie trudno będzie przejść obok wody z psem nowofundlandzkim bez wymuszonej przez niego krótkiej kąpieli. Ćwiczenia na świeżym powietrzu i wiele okazji do kąpieli są niezbędne dla tego żądnego przygód psa. Nawet lodowate temperatury, deszcz i wiatr nie są w stanie zaszkodzić jego „niedźwiedziemu futru”, słońca jednak raczej unika i latem wycofuje się do chłodniejszych, zacienionych miejsc.
Choć bezsprzecznie krajem pochodzenia nowofundlanda jest Kanada, to za pierwotny kraj tej szlachetnej rasy psów uważa się obecnie Anglię, ponieważ to właśnie tam ustanowiono pierwszy wzorzec rasy i tym samym rozpoczęto celową hodowlę nowofundlanda. W międzynarodowym standardzie FCI nowofundland figuruje dziś pod numerem 50, w grupie 2 (pinczery i sznaucery, molosowate, szwajcarskie psy górskie) i sekcji 2.2 (molosowate, psy górskie).
Jeśli chcesz, aby nowofundland dołączył do Twojej rodziny, najlepiej zwrócić się do renomowanego hodowcy, którego hodowla przebiega według ścisłych wytycznych standardu FCI. To jedyny sposób, aby ta szlachetna rasa była naprawdę czysta i zdrowa.
Kompleksowa opieka weterynaryjna, badanie rodziców i rodzeństwa pod kątem ewentualnych chorób dziedzicznych, wykonanie wszystkich zalecanych szczepień, odpowiednia dla gatunku dieta, jak również dobra socjalizacja szczeniąt to tylko kilka z wielu innych zadań, z którymi musi zmierzyć się profesjonalny hodowca podczas wychowywania swoich szczeniąt. Nie trzeba dodawać, że tak przebadany i chroniony szczeniak nie jest dostępny w „okazyjnej cenie”. Chociaż cena – w zależności od hodowcy i poszczególnych krzyżówek – może się nieco różnić, należy się spodziewać wydatku co najmniej 3000 do 6000 złotych, aby mieć zdrowe szczenię z papierami.
Warto też udać się do schroniska dla zwierząt, gdzie co jakiś czas oddawany jest nowofundland, którego pierwotny opiekun z powodów zawodowych lub prywatnych nie może dłużej trzymać. W niektórych okolicznościach dobrym wyborem może być również pies rasy mieszanej. Dziedzictwo nowofundlanda widać od razu u większości psów ras mieszanych. W najlepszym przypadku mieszaniec odziedziczy dobroduszną naturę nowofundlanda – ale bez jej podatności na pewne choroby dziedziczne.
Mimo wszelkich środków ostrożności podjętych przez hodowcę i lekarza weterynarii, nie da się bowiem całkowicie uniknąć skłonności do wielu chorób charakterystycznych dla rasy. Podobnie jak w przypadku większości dużych i szybko rosnących ras psów, niektóre nowofundlandy mają problemy ze stawami, szczególnie w okolicy bioder i łokci. Inne schorzenia ortopedyczne, takie jak zerwanie więzadeł krzyżowych, kardiomiopatia rozstrzeniowa i nowotwory kości są również częste u nowofundlandów.
Nawet jeśli nie można wykluczyć tych chorób, ryzyko ich wystąpienia można przynajmniej zmniejszyć poprzez wybór renomowanego hodowcy, odpowiednią hodowlę i opiekę, jak również stosowanie diety odpowiedniej dla danego gatunku. Oprócz wskazówek dotyczących hodowli, opieki i wychowania, hodowca przy zakupie młodego nowofundlanda poda Ci plan żywienia szczeniąt, którego należy się trzymać. Ponieważ każda zmiana w jedzeniu może prowadzić do problemów trawiennych, należy przeprowadzać zmianę stopniowo. Ponadto, regularne wizyty u weterynarza i sumienne realizowanie podstawowych szczepień ochronnych są niezbędne do utrzymania zdrowia czworonoga.
© Beatrice / stock.adobe.com
Psy generalnie potrzebują diety bogatej w białko. Najważniejszym dostawcą białka jest mięso, które powinno stanowić około 70% diety psa. Można je podawać w formie pełnowartościowej suchej i/lub mokrej karmy. Ponadto oferuje się metodę karmienia BARF (biologicznie odpowiednie dla danego gatunku surowe karmienie), w której psy karmione są surowym mięsem, podrobami, warzywami oraz suplementami witaminowymi i mineralnymi w oparciu o ich pierwotną dietę. Dieta ta odpowiada wartościom odżywczym mięsa zwierząt, na które te psy niegdyś polowały. Jednak osoby początkujące powinny wcześniej dokładnie zapoznać się z tą metodą odżywiania. Dokładne wymagania żywieniowe psa powinny być znane, aby na tej podstawie obliczyć skład i ilość karmy. W przeciwnym razie może dojść do poważnych objawów niedoboru, które są niebezpieczne dla zdrowia psa.
W razie wątpliwości warto skonsultować się z weterynarzem, do którego masz zaufanie. Oprócz mięsa należy podawać czworonożnemu przyjacielowi owoce i warzywa w proporcji 20 do 30%, aby zapewnić dostateczną ilość witamin i mikroelementów. Ziarna powinny być dodawane do karmy tylko w niewielkich ilościach. Upewnij się również, że pies ma zawsze dostęp do dużej ilości świeżej wody pitnej.
Ogólnie rzecz biorąc, nowofundlandy są uważane za bardzo wytrzymałe psy, które mogą – i chcą – wychodzić na zewnątrz przy każdej pogodzie. Deszcz, zimno czy wiatr nie przeszkadzają tym olbrzymom w harcach w plenerze. Nowofundland jest historycznie przyzwyczajony do surowego klimatu kanadyjskiego wybrzeża, lubi słońce tylko w ograniczonym stopniu.
Gruba sierść psów, która doskonale chroni je przed wodą i wiatrem, wymaga oczywiście również intensywnej pielęgnacji. W domu nowofundlanda nie powinno zabraknąć specjalnych szczotek, którymi należy codziennie pielęgnować jego sierść. Podobnie jak sierść, również oczy i uszy wymagają regularnej pielęgnacji. Do czyszczenia zębów są zazwyczaj wystarczające odpowiednie kości do żucia.
Każdy, kto decyduje się na zakup takiego psa, musi być świadomy, że tak duży i futrzaty czworonożny przyjaciel wymaga kompleksowej opieki. Osoby przywiązujące dużą wagę do czystości z pewnością źle zniosą obecność takiego towarzysza. Przy trzymaniu nowofundlanda należy wziąć pod uwagę jego potrzebę dużej ilości ruchu na świeżym powietrzu i zamiłowanie do pływania we wszystkich rodzajach wód. Duża działka, gdzieś wśród pól i lasów, z własnym ogrodem i blisko jeziora, w którym mógłby pływać, to byłby istny raj dla nowofundlanda.
W każdym razie, ten kochający wolność pies nie nadaje się do życia w mieście. I tu nie chodzi o to, że nowofundland jest tak bardzo zainteresowany długimi spacerami. Aby być szczęśliwym, potrzebuje raczej możliwości pływania. Wycieczki nad jezioro czy wakacje nad morzem (w pobliżu psiej plaży) powinny być więc zdecydowanie uwzględnione w planach przez Ciebie jako opiekuna nowofundlanda.
Nowofundland jest więc idealnym psem dla aktywnych i żądnych przygód rodzin. Zaraz po miłości do wody nowofundland obdarza bowiem ogromną miłością swoich ludzi.
