© cynoclub / stock.adobe.com
Stosunkowo mało znany poza swoją ojczyzną mudi to prawdziwie wszechstronny pies – jako pies pracujący wypasa bydło oraz pozbywa się szczurów z domu i podwórka, jako pies rodzinny jest niestrudzonym towarzyszem dla aktywnych osób, które są w stanie zaoferować mu odpowiednie zajęcia.
Ten średniej wielkości pies pasterski pochodzący z Węgier dorasta do maksymalnej wysokości w kłębie wynoszącej 47 centymetrów. Suczki ważą od 8 do 11 kg, a waga psów nie przekracza 13 kg. Ma klinowatą głowę, zwężającą się w kierunku nosa, co w połączeniu ze stojącymi uszami podkreśla czujny wyraz jego pyska. Niektórzy przedstawiciele rasy rodzą się bez ogona lub ze szczątkowym ogonem. Na głowie oraz z przodu tułowia sierść jest zazwyczaj krótka i gładka, a na reszcie ciała długa, gruba oraz falista lub kręcona. Mudi są zazwyczaj czarne, chociaż zdarzają się również osobniki płowe, białe, szare lub marmurkowe. Ponieważ rasa ta jest jeszcze bardzo młoda, poszczególni jej przedstawiciele mogą się od siebie różnić wizualnie.
Pierwsze wzmianki o mudim w źródłach pisanych pochodzą z książki z 1815 roku, w której opisano psa pasterskiego średniej wielkości, o stojących uszach, który optycznie do złudzenia przypomina dzisiejszego mudiego. Rasa ta jest wynikiem krzyżowania różnych węgierskich psów pasterskich i zaganiających z małymi owczarkami pochodzącymi z Niemiec. Jest blisko spokrewniony z węgierskimi rasami pumi oraz puli, a także z owczarkiem chorwackim. W 1936 roku rasa została po raz pierwszy oficjalnie opisana i nadano jej nazwę po szczególnie charakterystycznym, czarnym samcu o imieniu mudi.
Obecnie mudi są bardzo popularnymi psami pracującym na Węgrzech – wypasają tam wszystkie zwierzęta gospodarskie, od bydła przez owce, po konie. Ci niezależni pomocnicy samodzielnie wypędzają rano świnie czy gęsi na pola, gdzie ich pilnują, aby wieczorem sprowadzić je z powrotem do gospodarstwa. Nad będącymi pod ich opieką zwierzętami panują przede wszystkim za pomocą wzroku i głosu. Jednak te wszechstronne psy rzadko spotkamy poza Węgrami, chociaż można zauważyć powolny wzrost ich popularności przede wszystkim w krajach skandynawskich. Księga hodowlana rasy jest nadal otwarta, co oznacza, że psy z Węgier, które odpowiadają wzorcowi rasy, ale nie posiadają rodowodu, mogą zostać oficjalnie zaakceptowane.
© Uros Petrovic / stock.adobe.com
Mudi to typowy pies pasterski – bystry, ciekawski i niezwykle pojętny. Bez sprzeciwu poddaje się konsekwentnemu przywództwu, ale zawsze zachowuje przy tym część swojej niezależności, która była nieodzowna w przypadku wykonywania zadań, do których został stworzony. Uważany jest za odważnego i nieustraszonego, a za sprawą swojej dominującej postawy jest w stanie bez problemu zapanować nawet nad bardzo trudnymi stadami. W przeciwieństwie do niektórych innych psów pasterskich, mudi nigdy nie podgryza swoich podopiecznych, ale rozkazuje im absolutnie bez kontaktu fizycznego. Te węgierskie owczarski są zawsze gotowe na nowe przygody i bardzo lojalne w stosunku do swojej rodziny, w tym również innych wchodzących w jej skład czworonogów. Mudi uwielbia spędzać czas ze swoim opiekunem i pomimo swojej szorstkości w obejściu z bydłem, w stosunku do ludzi jest czułym kompanem. Jest również bardzo wrażliwy, co należy wziąć pod uwagę w procesie szkolenia. Wszelkie przejawy agresji ze strony człowieka mają na niego bardzo negatywny wpływ. W stosunku do obcych mudi jest zdystansowany, czasami nawet traktuje ich z nieufnością. Jest czujny i uważny, a w związku z tym niestety również szczekliwy.
Mudi to stosunkowo młoda i pierwotna rasa, charakteryzująca się dużą wytrzymałością fizyczną. Przy zapewnieniu jej przedstawicielom odpowiednich warunków utrzymania i pielęgnacji, mogą żyć nawet 15 lat. Jednak, aby utrzymać mudiego w dobrej formie i kondycji, należy zagwarantować mu odpowiednią dawkę ruchu oraz wyzwań umysłowych, bez których może mieć skłonności do zaburzeń behawioralnych, takich jak agresja i apatia. Pomimo niespożytej energii szczeniaków, pamiętajmy, że do ukończenia przez nie 12–15 miesiąca życia, nie powinny brać udziału w żadnych treningach sportowych, ponieważ mogą one doprowadzić do trwałych uszkodzeń układu mięśniowo-szkieletowego. W tym okresie pieski powinny również unikać korzystania ze schodów. Gdy pies w pełni dorośnie, możemy powoli, ale systematycznie wdrażać aktywności sportowe, które są korzystne zarówno dla jego umysłu, jak i ciała.
Zdrowa dieta to taka, która jest optymalnie dostosowana do psa i jego potrzeb. Dla naszego mudiego wybierajmy więc taką karmę, na szczycie składu której znajduje się mięso. Żyjąc na wolności jako drapieżnik żywiłby się oczywiście zawartością żołądka swoich ofiar, a w razie potrzeby również owocami czy roślinami, ale głównym elementem diety zawsze powinno być mięso. Gotowe pożywienie w postaci suchej lub mokrej karmy zostało opracowane w taki sposób, aby stosunek wszystkich zawartych w nim składników odżywczych był jak najbardziej zrównoważony. Wybierając produkty dla naszego pupila, kierujmy się ich wysoką jakością i jak najmniejszą zawartością zbóż.
Młodego psa należy karmić częściej niż dorosłego, któremu w zupełności wystarczą dwa posiłki dziennie. Niezbędna ilość karmy zależy natomiast nie tylko od jego wielkości, ale także stopnia aktywności. Warto zapoznać się ze wskazówkami producenta danej karmy, ale niezależnie od nich obserwujmy naszego pupila, w tym jego wagę, abyśmy mogli w porę zauważyć ewentualne przybieranie czy utratę wagi. Obliczając dzienne porcje, nie zapominajmy o wszelkich podawanych między posiłkami przysmakach. Chcąc natomiast zmienić karmę na nową, róbmy to stopniowo, dodając ją do dotychczasowej sukcesywnie w coraz większych ilościach. W ten sposób zapobiegniemy reakcjom nadwrażliwości w postaci biegunki czy wymiotów. Pamiętajmy także o zapewnieniu psu stałego dostępu do świeżej wody.
Miękka sierść mudiego jest łatwa w pielęgnacji i nie ma skłonności do plątania się. Niemniej, w okresie linienia najlepiej sięgać po szczotkę codziennie, aby usunąć wypadającą sierść i ograniczyć jej ilość w domu. Niektórzy opiekunowie psów regularnie myją im zęby specjalną pastą i szczoteczką do zębów dla psów, aby zapobiec tworzeniu się kamienia nazębnego. Jeśli małego mudiego przyzwyczaimy do takich zabiegów, również jako dorosły psiak nie będzie miał problemów, aby się im poddawać, a zachowanie zdrowych zębów do późnej starości jest zdecydowanie warte wysiłku. Uzupełniająco możemy podawać psu również przysmaki lub gryzaki dentystyczne. Codziennie warto sprawdzać uszy mudiego i w razie potrzeby zastosować specjalny płyn do czyszczenia. Od czasu do czasu rzućmy także okiem na jego pazury i przytnijmy je w razie potrzeby. Zbyt długie lub wrastające mogą być źródłem silnego bólu. Zwłaszcza starsze psy mają tendencję do rozwijania problemów w tym zakresie ze względu na ich niedostateczne ścieranie. Do pedicure możemy użyć odpowiednich obcinaczy lub co kilka tygodni powierzyć tę czynność lekarzowi weterynarii.
W przypadku mudiego wczesna socjalizacja jest wyjątkowo ważna, aby stał się otwarty na nowe rzeczy, sytuacje, innych ludzi i zwierzęta. Powinna ona mieć miejsce jeszcze u hodowcy i być kontynuowana w nowym domu. Szczególnie ważnym etapem w rozwoju szczenięcia i jego szkoleniu jest czas między 12 i 16 tygodniem życia. Wówczas można wiele zdziałać i odcisnąć zarówno pozytywne jak i negatywne piętno na zwierzęciu.
Jeśli mudi uzna nas za swoich przewodników i odda przywództwo w nasze ręce, jego wychowanie nie będzie sprawiało problemów, pod warunkiem oczywiście, że podejdziemy do niego z wyczuciem i konsekwencją. Ten inteligentny pies potrzebuje równie inteligentnego dwunożnego przyjaciela – w przeciwnym razie z jego punktu widzenia bardziej logiczne będzie postępowanie według swoich zasad, w końcu odpowiedzialność za stado powinien przejąć mądrzejszy. Pomimo swojej bystrości i pojętności, natura nie wyposażyła mudiego we wrodzoną chęć zadowalania członków swojego ludzkiego stada, która jest właściwa innym psom pasterskim, na przykład border collie. Oznacza to, że jeśli mudi nie widzi sensu w powierzonym mu do wykonania zadaniu, z całą pewnością prędzej czy później przestanie je wykonywać. To samo dotyczy także niektórych psich sportów, ponieważ pies ten znany jest ze swojego czasami zbyt pragmatycznego podejścia do życia. Z młodym mudim warto odwiedzać przedszkole dla psów, gdzie będzie mógł poznać inne psie maluchy i nauczyć się funkcjonowania z nimi w harmonii, a na późniejszym etapie również szkołę dla psów, jeśli trenerzy będą stosowali odpowiadające nam metody.
Były pies pracujący wymaga dużo ruchu również jako pies do towarzystwa. Jeśli więc nie mamy gospodarstwa z żywym inwentarzem, musimy zarezerwować sobie dużo czasu na zorganizowanie dla niego alternatywnych zajęć. Bardzo dobrym pomysłem są psie sporty, takie jak agility, dog dancing czy obedience – pod warunkiem, że pamiętamy o jego niezależnym charakterze. Mudi może być również świetnym psem ratowniczym. Chętnie będzie nam towarzyszył podczas biegania lub – przy odpowiednim przeszkoleniu i w pełni rozwiniętym psie – jazdy na rowerze lub konno. Niewątpliwą zaletą tego psa pasterskiego jest brak instynktu łowieckiego, dzięki czemu bez obaw możemy pozwalać mu na swobodne eksplorowanie terenu na spacerze. Mudi lubi też wyzwania umysłowe – z chęcią będzie uczestniczył w szkoleniu z klikerem oraz tropieniu. Przy zbyt małej aktywności, przedstawiciele tej rasy mogą rozwijać zaburzenia behawioralne, takie jak agresja czy apatia. Niemniej, pamiętajmy o zaplanowaniu przerw na regenerację, aby uniknąć nadmiernej ekscytacji.
© Dogs / stock.adobe.com
Mudi z pewnością nie jest psem odpowiednim dla osób, które wolny czas najchętniej spędzają przed telewizorem. Będzie natomiast idealnym kompanem dla osób wysportowanych, lubiących przebywać na świeżym powietrzu niezależnie od warunków atmosferycznych, a najlepiej takich, które są w stanie zaoferować mu dom z ogrodem. Warto pamiętać, że może on przejawiać chęć „zaganiania” innych zwierząt domowych, wprawiając je w nie lada w zakłopotanie, ale również o tym, że mudi, który ma zapewnione odpowiednie zajęcia, będzie przyjaźnie nastawiony do wszystkich członków rodziny, zarówno tych dwu- jak i czworonożnych. Przedstawiciele tej rasy uważani są za bardzo zorientowanych na swoich opiekunów i źle znoszących rozłąkę ze swoim stadem, o czym warto pamiętać podczas planowania urlopu. Niewykluczone jednak, że nie będzie konieczna żadna specjalna opieka, ponieważ wiele hoteli obecnie oferuje możliwość przyjazdu ze swoim pupilem. Mudi jest wprost idealnym towarzyszem wakacyjnych pieszych wędrówek.
Decydując się na adopcję psa, przyjmujemy na siebie odpowiedzialność na wiele lat. Przed zakupem nie zapominajmy, że potrzebuje on codziennej porcji zajęć i nie wystarczą my zwykłe spacery wokół bloku, po których z ochotą ułoży się na kanapie. Weźmy pod uwagę również koszty jego utrzymania – oprócz wydatku związanego z samym zakupem psa i niezbędnym wyposażeniem (kosze, koce, smycz, obroża lub szelki, transporter, preparaty do pielęgnacji, takie jak szczotki, pęsety do usuwania kleszczy i obcinacze do pazurów, zabawki, miski), regularnie będziemy musieli ponosić koszt dobrej jakości karmy, ubezpieczenia, podatku oraz wizyt u lekarza weterynarii.
Podjęliśmy decyzję, to musi być mudi! Fantastycznie! Być może konieczne będzie uzbrojenie się w cierpliwość podczas szukania naszego wymarzonego czworonoga, ponieważ poza Węgrami mudi jest bardzo rzadko spotykany. W zależności od tego, gdzie mieszkamy, najbliższy hodowca może być od nas oddalony o setki kilometrów. Warto zwrócić się do klubów owczarków węgierskich, które będą w stanie udzielić nam najbardziej rzetelnych informacji na temat prowadzących aktualnie działalność hodowlaną hodowców oraz współpracujących hodowców z Węgier.
Nawet jeśli wciąż zgodne ze wzorcem zwierzęta bez dokumentów pochodzenia są wpisywane do księgi hodowlanej, warto jest skontaktować się z doświadczonym hodowcą rasy, który stawia zdrowie i dbanie o prawidłowy rozwój piesków, zarówno fizyczny jak i umysłowy, na pierwszym miejscu. Dłuższe podróże czy okres oczekiwania na szczeniaczka są bez wątpienia warte zachodu. Jeśli wybierzemy już konkretnego hodowcę, odwiedźmy go w domu, aby poznać warunki, w jakich przebywają zwierzęta. Mudi absolutnie nie powinny być trzymane w zamknięciu i powinny sprawiać wrażenie zrównoważonych i w dobrej kondycji. Szczenięta wprowadzą się do nas najwcześniej w wieku ośmiu tygodniu, będą miały wszczepiony czip do identyfikacji, kartę szczepień oraz rodowód.
Na stronach niektórych klubów znajdziemy także zakładkę „psy pasterskie w potrzebie”. Jeśli interesuje nas dorosły mudi, możemy rozejrzeć się również tam, ponieważ wielu przedstawicieli rasy trafia na Węgrzech do schronisk, gdzie czekają na nowe domy. Co prawda w większości przypadków zwierzęta te nie mają rodowodu, ale biorąc pod uwagę pochodzenie tej młodej rasy, która wywodzi się z małych węgierskich gospodarstw, nie powinno to stanowić większego problemu. Niemniej, przed podjęciem ostatecznej decyzji, porozmawiajmy z organizacją pośredniczącą o charakterze psa, aby dowiedzieć się, czy mamy potencjał na stworzenie idealnego duetu.
Życzymy wielu wspaniałych chwil spędzonych w towarzystwie mudiego.
Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące mudiego:
Tak, mudi może być psem rodzinnym, ale pod warunkiem, że zaspokojone zostaną jego potrzeby w zakresie zajęć fizycznych i umysłowych. Jest przyjazny, lojalny i czuły w stosunku do wszystkich członków rodziny, ale potrzebuje aktywnych opiekunów, którzy są w stanie poświęcić mu odpowiednio dużo czasu i uwagi.
Owczarek węgierski potrzebuje dużo ruchu i aktywności umysłowej, co najmniej od jednej, do dwóch godzin dziennie. Oprócz regularnych spacerów, chętnie bierze udział w zajęciach, takich jak agility, trening posłuszeństwa i inne psie sporty, które pozwolą mu spożytkować energię i pozwolą uniknąć problemów behawioralnych.
Ceny szczeniąt oscylują zazwyczaj w okolicy 4000 zł, ale mogą się różnić w zależności od hodowcy i pochodzenia pieska.
Mudi nie jest typowym psem stróżującym, ale pasterskim, który kontroluje zwierzęta za pomocą wzroku i głosu. Jest jednak bardzo czujny i może pełnić funkcję stróża rodziny, ale nie jest agresywny wobec obcych.
