© Juan Aunión / stock.adobe.com
Pewności siebie temu pokaźnych rozmiarów mastifowi hiszpańskiemu o donośnym głosie nie można odmówić. Jako były pies stróżujący, nie bałby się zawalczyć o znajdujące się pod jego opieką stado owiec nawet z wilkami, niedźwiedziami czy innymi drapieżnikami, ale oprócz swojej ogromnej siły i skłonności do dominacji, mastif hiszpański charakteryzuje się dużą umiejętnością samokontroli.
Aktywność, siła i wytrzymałość wyróżniały już przodków mastifa hiszpańskiego. Choć niewiele wiemy o pochodzeniu tej rasy psów, przyjmuje się, że ich przodkami były duże psy sprowadzone na Półwysep Iberyjski przez Greków i Fenicjan około 2000 lat temu. Te silne, odważne psy o wrodzonym instynkcie obronnym były bardzo popularne głównie wśród hiszpańskich pasterzy. Już w XII wieku towarzyszyły one licznym stadom owiec podczas ich wędrówek i wypasu, i chroniły je przed wilkami, niedźwiedziami i złodziejami. Według przekazów ustnych z Kastylii z XVIII wieku, o bezpieczeństwo stada liczącego około 1000 owiec dbało z reguły pięć mastifów, czyli na jednego mastifa przypadało prawie 200 zwierząt, którymi musiał opiekować się samodzielnie, praktycznie bez instrukcji pasterza. Mastif hiszpański był bardzo ceniony ze względu na swoje nieprzeciętne umiejętności psa pasterskiego, w związku z czym podczas przepędzania owiec pasterze bardzo o nie dbali – na wędrówki zabierano tyle samo jedzenia dla psów, co dla pasterzy, a każdemu, kto w jakikolwiek sposób zaszkodziłby temu czworonogowi groziły wysokie kary ze strony Mesty, średniowiecznej organizacji zrzeszającej hiszpańskich hodowców owiec. Już samo posiadanie tak cennego psa musiało być zatwierdzone przez Mestę.
Do dziś mastif hiszpański jest bardzo ceniony wśród pasterzy w Hiszpanii, gdzie stoi na straży stad owiec pasących się na przydomowych pastwiskach, a także tych wędrujących. Z wyjątkiem Pirenejów Aragońskich, Nawarry i okolic Los Monegros, gdzie popularnością cieszy się mastif pirenejski, mastifa hiszpańskiego spotkamy w całej Hiszpanii, zwłaszcza w górach Asturii i okolicach León oraz w Górach Kantabryjskich, Estremadurze oraz na wszystkich wysoko położonych pastwiskach. W zależności od regionu, w którym występuje nazywany jest również Mastín Leonés, Mastín Extremeño oraz Mastín Manchego. Poza Hiszpanią mastif hiszpański nie jest z szczególnie popularny.
Pewny siebie, czasem dominujący charakter mastifa hiszpańskiego można zauważyć w jego wyglądzie, a nieśmiałość jest mu tak samo obca jak zbędna agresywność. Jego umięśniona sylwetka, o mocnym kośćcu emanuje siłą i wytrzymałością. Przy minimalnej wysokości 77 cm w przypadków psów i 72 cm w przypadku suk, mastif hiszpański bez wątpienia należy do dużych ras psów. W Hiszpanii niektórzy hodowcy hodują, nie bacząc na standardy Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI) dotyczące czystości rasy, osobniki o wysokości dochodzącej do 100 cm i wadze osiągającej 110 kg. Jednak nawet według wzorca FCI, psy te mogą osiągać wagę do 70 kg.
Gładka, niezbyt długa sierść podkreśla proporcjonalną, harmonijną budowę mastifa. Okrywę włosową, która jest bardzo gruba i odporna na wszelkie warunki atmosferyczne, zdradzającą pochodzenie tego hiszpańskiego psa pasterskiego, który podczas swoich górskich wędrówek w towarzystwie owiec był narażony na niskie temperatury, psy tej rasy zmieniają dwa razy w roku. Umaszczenie mastifa hiszpańskiego jest bardzo zróżnicowane, ale zgodnie z wzorcem FCI preferowana jest maść jednolita – żółta, płowa, czerwona, czerwona jelenia, aż po czarną i wilczastą, chociaż dozwolone są także inne kombinacje, takie jak pręgowane czy łaciate, oraz niewielkie białe znaczenia.
W kontraście do wyjątkowo długiej kufy, jego uszy są małe i wiszące. Szyja krótka, silna, z podwójnym podgardlem, a klatka piersiowa głęboka i szeroka. Pomimo swojej masy ciała, mastif hiszpański jest aktywnym psem, który zgodnie ze wzorcem rasy charakteryzuje się funkcjonalną harmonią budowy, zarówno w postawie, jak i w ruchu.
© caxa75onohoi / stock.adobe.com
Mastif hiszpański jest w pełni świadomy swojej siły. Ten ciężki olbrzym o głębokiej, zgrzytliwej barwie głosu, sprawia wrażenie niezwykle pewnego siebie i jest świadomy onieśmielającego, pełnego szacunku wrażenia, jakie wywiera na wielu ludziach i zwierzętach, co sprawia, że nie musi niepotrzebnie demonstrować swoich możliwości. Pomimo tego, że dzięki swojemu silnemu instynktowi obronnemu i wrodzonej nieufności w stosunku do obcych sprawdza się doskonale jako pies stróżujący, nigdy nie atakuje bez powodu. Co prawda mastify hiszpańskie chcą chronić swojej rodzinę i broniłyby jej do utraty sił, jeśli zaszłaby taka potrzeba, ale dzięki wysokiej inteligencji potrafią doskonale ocenić, kiedy należy przystąpić do ataku, a kiedy nie jest to konieczne. W głębi duszy, przedstawiciele tej hiszpańskiej rasy psów są bardzo zrównoważoni i pogodni. Mają wysoki próg wrażliwości i nie pozwalają innym psom wyprowadzić się z równowagi. Ich żywiołowość i wesoła natura oraz delikatność, a nawet czułość względem członków swojego stada, sprawiają, że te wyjątkowe psy pasterskie i stróżujące sprawdzą się doskonale jako psy rodzinne. Ze swoją rodziną mastif hiszpański czuje się najlepiej i najchętniej nie odstępowałby jej na krok. Uwielbia zabawy z najmłodszymi i przy odpowiedniej socjalizacji może zamieszkać w domu z małymi dziećmi. Jest świadomy swojej ogromnej siły i używa jest w miarowy sposób, ale mimo wszystko nie powinien zostawać z małymi dziećmi sam, bez nadzoru.
Mastify mają opinię chętnych do nauki, otwartych na szkolenie, ale ich opiekunowie powinni mieć świadomość, że nie należą do typów psów, które za wszelką cenę będą chciały przypodobać się swojemu człowiekowi. Mastif hiszpański ma swój rozum i nawet jeśli uwielbia przebywanie ze swoją rodziną, czasami może pokazać swoją drugą, upartą stronę. Zwłaszcza psy przejawiają czasem dominujące zachowanie, jeśli wywiera się na nie zbyt dużą presję, dlatego może zdarzyć się, że osoba postronna będzie miała wrażenie, że to mastif wychowuje swojego opiekuna, a nie odwrotnie. Oprócz konsekwencji, cierpliwość i zaufanie są najważniejszymi czynnikami w wychowywaniu psów tej rasy.
Liczbę hodowców poza granicami Hiszpanii można dość łatwo oszacować – ich listę znajdziemy w związkach podlegających FCI, w ramach której mastif hiszpański figuruje pod numerem 91 w grupie 2 (pinczery, sznaucery, molosy, szwajcarskie psy do bydła), sekcji 2.2 (molosy typu górskiego).
Jeśli zdecydujemy się na zakup psa tej rasy z przeznaczeniem na psa rodzinnego i do towarzystwa, musimy sprawdzić czy wybrany przez nas hodowca prowadzi swoją działalność zgodnie ze standardem FCI i posiada odpowiednie certyfikaty. Tylko w ten sposób zyskamy pewność, że nasz przyszły podopieczny będzie posiadał najważniejsze cechy rasy oraz charakterystyczne dla niej dobre zdrowie.
Ponieważ w niektórych krajach mastif hiszpański został wpisany na listę potencjalnie niebezpiecznych ras psów, a jego utrzymanie podlega pewnym regulacjom, w ostatnich latach hodowcy mają problem ze znalezieniem domu dla swoich szczeniąt. W związku z tym wielu z nich likwiduje hodowle, dlatego poza Hiszpanią znalezienie szczenięcia mastifa hiszpańskiego nie będzie łatwym zadaniem. Jednak, jeśli pomimo wszystkich przeszkód znajdziemy odpowiedniego hodowcę, przed zakupem psa powinnyśmy dowiedzieć się czy trzymanie go w naszym rejonie wymaga zezwolenia, ale na to i na wszystkie inne interesujące nas pytania na pewno chętnie odpowie sam hodowca. A jeśli nie uda nam się go znaleźć, warto zajrzeć do schroniska dla zwierząt – być może znajdziemy tam innego dużego czworonoga, czekającego na nowy, kochający dom.
Jeśli natomiast uda nam się znaleźć czystej krwi mastifa, który został wyhodowany zgodnie z wzorcem rasy, z reguły nie będziemy musieli martwić się o jego zdrowie i ewentualne charakterystyczne dla rasy dolegliwości. Mastif hiszpański uważany jest za bardzo wytrzymałego, który dzięki swojej budowie pozostaje niewrażliwy na większość chorób, jednak podobnie jak wszystkie psy dużych ras ma tendencję do zapadania na dysplazję stawów biodrowych, którą dzięki odpowiednim staraniom hodowlanym można znacznie ograniczyć.
Ponieważ problemy z układem kostnym i stawami są często związane ze zbyt szybkim tempem wzrostu i zbyt szybkim przybieraniem na wadze, hodowcy i opiekunowie psów tej rasy powinni uważać, żeby ich nie przekarmiać. Lekarze weterynarii zalecają podawanie wysokiej jakości karmy, którą najlepiej podzielić na trzy posiłki dziennie. Ponadto, aby zmniejszyć ryzyko zapalenia błony śluzowej żołądka, nie należy podawać psu dużych porcji jedzenia oraz unikać nadmiernej aktywności fizycznej i zabawy tuż po posiłku.
Na pytanie dotyczące idealnej diety nie ma jednej odpowiedzi, ponieważ każdy pies ma inne potrzeby, które różnią się w zależności od wielkości, poziomu aktywności i stanu zdrowia zwierzęcia. Duże psy, do których należy mastif hiszpański mają większe zapotrzebowanie energetyczne i w związku z tym potrzebują większej ilości pożywienia. Należy jednak zwracać uwagę na wartość kaloryczną posiłków, aby nie dopuścić do ich nadwagi. Generalnie, psy potrzebują bogatej w mięso karmy, zawierającej niewielką ilość zbóż. Aby tę potrzebę spełnić, mamy do dyspozycji różne rodzaje suchej i mokrej karmy lub dietę BARF. Poza tym, pamiętajmy, aby nasz pies miał stały dostęp do świeżej wody pitnej.
Mastif hiszpański należy – przynajmniej pod względem pielęgnacji – do psów niewymagających. Szczotkowanie i czyszczenie uszu raz na jakiś czas z reguły w zupełności wystarczą. Jedynie w okresie zmiany sierści na wiosnę i na jesieni, pielęgnacja sierści powinna być nieco bardziej intensywna.
Bardziej skomplikowane jest wychowanie psów dużych ras. Dla tych, którzy oczekują od swojego podopiecznego bezwzględnego posłuszeństwa lub liczą na jego gotowość do przypodobania się swojemu opiekunowi, mastif hiszpański z pewnością nie będzie dobrym wyborem. Jego duża pewność siebie i inteligencja sprawiają, że ma tendencję do robienia niektórych rzeczy po swojemu. Zwłaszcza w przypadku wywierania na nim zbyt dużej presji i niepotrzebnej szorstkości w wychowaniu, mastif stanie się uparty, a jego wychowanie będzie stanowiło wyzwanie nawet dla doświadczonych opiekunów psów. Nie oznacza to jednak, że nie można go wyszkolić. Jeśli jesteśmy świadomi cech charakteru tego charyzmatycznego czworonoga, przy dużej dozie empatii, cierpliwości i pełnej miłości konsekwencji wychowamy go na przyjaznego i wiernego towarzysza. Ułożony w ten sposób mastif po dłuższym spacerze ze swoim opiekunem chętnie odpocznie u jego boku i odda się pieszczotom członków swojej rodziny. Aby wspierać jego zrównoważony charakter musimy zaplanować sporą ilość czasu na aktywność fizyczną w jego towarzystwie. Może to być na przykład aportowanie, które dostarcza mastifowi hiszpańskiemu wiele radości.
Przed zakupem mastifa hiszpańskiego, należy uświadomić sobie wydatki, które będziemy musieli ponieść w związku z jego utrzymaniem. Przede wszystkim należy zainwestować w podstawowe wyposażenie, takie jak smycz, kosz, koce, miski, zabawki oraz transporter. Do tego musimy doliczyć koszty karmy, której psy takiej wielkości potrzebują dużo, koszty regularnych wizyt u lekarza weterynarii i ewentualnego leczenia.
Poza tym, jeszcze przed zakupem musimy się zastanowić, czy możemy zaoferować naszemu mastifowi hiszpańskiemu odpowiednie warunki bytowe. W małym mieszkaniu w bloku psy tej rasy nie będą czuły się dobrze. Dom z ogrodem, w którym przebywając będzie mógł obserwować otoczenie i realizować swój instynkt psa stróżującego będzie dla niego najlepszym środowiskiem. Dlatego jeśli nie jesteśmy pasterzami i chcemy trzymać mastifa jako psa rodzinnego, możemy być spokojni: Nie zawsze musi mieć pod swoją opieką stado owiec, aby być szczęśliwym.
