© Sally Wallis / stock.adobe.com
Już w średniowieczu chart szkocki deerhound był wykorzystywany do polowań na jelenie. Chociaż rasa ta straciła swoje pierwotne przeznaczenie, nadal zachowuje tę samą szybkość, zwinność i poziom nieustraszoności. Dzięki swojemu łagodnemu charakterowi duże charty o szorstkiej sierści są dziś popularnymi psami rodzinnymi.
Nawet jeśli jego imponujące rozmiary, szorstka sierść i arystokratyczna charyzma na to nie wskazują: Szkocki Deerhound jest milutkim, przyjaznym psem rodzinnym – łatwym w obsłudze, posłusznym i gotowym do adaptacji. Uwielbia przebywać z rodziną, jest wrażliwy na jej nastroje i ma silną „wolę zadowolenia” – chciałby się wszystkim podobać i nie skrzywdziłby nawet muchy. Dla dzieci jest cierpliwym towarzyszem zabaw i niezawodnym obrońcą, a dla swojego „przywódcy stada” jest niezawodnym kompanem, który zawsze wiernie stoi u jego boku. Do obcych i innych psów podchodzi z wyraźną rezerwą, ale nie jest agresywny ani przesadnie nieśmiały.
Trudno sobie wyobrazić, że ten spokojny i milutki czworonóg jest groźnym i nieustępliwym myśliwym, który w średniowieczu nie bał się nawet walki z jeleniami dwukrotnie większymi od siebie. Już w XV wieku polował na swoje ofiary na wzgórzach i polanach szkockich Highlands, ścigając je przez ponad 60 km, łapiąc, ciągnąc do ziemi i potrząsając nimi, dopóki myśliwy go nie zastąpił. Do dziś nie stracił nic z tych umiejętności łowieckich – jego szybkość, siła i wytrzymałość są nadal niezwykłe. I choć dziś spokojnie spaceruje na smyczy jako dobrze wychowany pies rodzinny, jego oczy i uszy są w ciągłej gotowości. Deerhound wyczuwa nawet najmniejszy szelest i ruch dzięki swoim wyostrzonym zmysłom.
Osoby, które chcą trzymać psa rasy chart szkocki Deerhound jako psa rodzinnego i towarzyszącego, powinny zawsze mieć świadomość, że początki tej rasy wiążą się z polowaniami. Pasją tej rasy wciąż jest swobodne bieganie i, nawet jeśli w domu pies sprawia wrażenie spokojnego i zaadaptowanego, może cieszyć się czasem spędzonym na kanapie tylko wtedy, gdy wcześniej dobrze się wyszaleje. Deerhound nie tylko potrzebuje dużo miłości i uwagi, ale także aktywności fizycznej i psychicznej.
Zewnętrznie Deerhound ma również cechy typowe dla chartów: Podobnie jak Greyhound, ma charakterystyczny spadzisty, szeroki i mocny zad, mocną, gęstą kość i dobrze wyściełane łapy. Porusza się zręcznie i płynnie, stwarza mocne, harmonijne wrażenie i osiąga imponującą prędkość w sprincie. Jego doskonały wzrok, mocny zgryz i wyraźny słuch – cechy, które zachowuje do późnej starości – świadczą o tym, że w przeszłości był znakomitym psem myśliwskim.
Imponująca jest również wielkość Deerhounda. Na przykład minimalna wysokość samca wynosi 76 cm w kłębie, a w przypadku suczek, które są zazwyczaj nieco mniejsze, jest to 71 cm. Wielu przedstawicieli rasy jest jeszcze większych, ponieważ wzorzec rasy nie określa górnej granicy wysokości w kłębie. Nie mniej godna uwagi jest niska waga eleganckich chartów, która mimo znacznych rozmiarów ciała wynosi zaledwie od 36,5 do 45,5 kg. Charty szkockie nigdy nie sprawiają wrażenia ociężałych, a podczas gdy wiele innych psów z wiekiem staje się coraz bardziej leniwych i grubszych, Deerhoundy na ogół zachowują grację i sprawność fizyczną nawet jako psy w wieku starczym.
Pomimo eleganckiego, niemal arystokratycznego wyglądu, pies rasy Deerhound sprawia wrażenie solidnego i oryginalnego, co zawdzięcza głównie swojej kudłatej, szorstkiej sierści, nie jest ona zbyt bujna, ale mimo to dobrze się układa i skutecznie odpycha wodę. Sierść jest bardzo zróżnicowana pod względem kolorystycznym. Umaszczenie może być ciemnoszare lub srebrnoszare, ciemno-niebieskoszare, szare pręgowane, żółte, czerwone piaskowe i czerwonobrązowe.
Deerhound ma małe różowe uszy, które w stanie spoczynku są zagięte do tyłu. Ogon, mocny u nasady, jest bardzo długi i sięga prawie do ziemi.
© mfotohaus / stock.adobe.com
Psy o podobnym wyglądzie pojawiają się już na obrazach pochodzących z okresu przed narodzeniem Chrystusa i z III wieku. I choć do dziś nie ma pewności co do dokładnego rodowodu Deerhounda, uważa się, że rasa ta wywodzi się od wielkich chartów celtyckich. Nie wiadomo, czy już Celtowie wykorzystywali ten typ psa do polowań, ale Deerhound był z pewnością wykorzystywany w średniowieczu przez szkocką szlachtę do polowań na jelenie. Już w XV wieku klany szkockie hodowały psy do tego zadania. Psy „Highland Deerhound” powinny gwarantować szybkość, siłę, zwinność i odwagę.
Wraz z wynalezieniem precyzyjnej broni myśliwskiej, postępującą industrializacją i wydzierżawieniem dawnych terenów łowieckich słynne psy myśliwskie stopniowo traciły pracę.
Zwycięstwo Anglików nad Szkotami położyło również kres hodowli w wielu miejscach. Około 1830 roku szkocka rasa chartów była na skraju wyginięcia, ale na szczęście bracia Archibald McNeill i Lord Colonsay zajęli się rasą z Highland i z najlepszych okazów stworzyli słynną linię Colonsay. Rodzina McNeilla hodowała Deerhoundy do 1914 roku. W 1886 roku powstał brytyjski Deerhound Club, który ustanowił wzorzec rasy.
Dzięki wielu pozytywnym cechom, które sprawiają, że jest on miłym i niezawodnym partnerem nawet dla osób niebędących myśliwymi, chart szkocki Deerhound zachował swoją popularność nawet po zaprzestaniu swojej pierwotnej działalności. Obecnie są one wykorzystywane przede wszystkim jako psy do towarzystwa i psy rodzinne, a także jako psy sportowe w wyścigach chartów. Deerhoundy są również wykorzystywane do polowań na zające, co jest nadal dozwolone i popularne w niektórych regionach. Na całym świecie są hodowcy, którzy poświęcają się rasie z wielką pasją i troską, przyczyniając się do zachowania wielu pozytywnych cech rasy Deerhound.
Wiesz już wiele o tej rasie i uważasz, że chart szkocki Deerhound jest odpowiednią rasą dla Ciebie? Następnym krokiem jest poszukiwanie hodowcy. Listę zarejestrowanych hodowców można uzyskać od klubów chartów lub Związku Kynologicznego w Polsce. Dzięki temu można obniżyć ryzyko trafienia na „hodowcę ilościowego”, którzy często sprzedają swoje psy jako pozorne „okazje” w Internecie lub w ogłoszeniach prasowych. Renomowani hodowcy są zazwyczaj zrzeszeni w nadrzędnym stowarzyszeniu lub klubie, który zwraca uwagę na przestrzeganie wzorca rasy i regularnie kontroluje hodowców i zwierzęta. Certyfikowane rodowody gwarantują, że są to zdrowe i towarzyskie szczeniaki, które pochodzą z kochającej i starannej hodowli. Obciążenia genetyczne są utrzymywane na jak najniższym poziomie dzięki ścisłej procedurze wykluczania z hodowli. Cena za szczenię, które jest już odrobaczone i zaszczepione, wynosi obecnie około 3000 do 5000 złotych.
© Kim / stock.adobe.com
Jeśli chcesz kupić Deerhounda, prędzej czy później musisz zadać sobie pytanie, czym się go karmi – w końcu psy mają inny organizm niż my, ludzie, i nie tolerują wielu produktów, które my jemy. Mają inne zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze i potrzebują specjalnej karmy dla psów, która optymalnie zaspokaja te potrzeby. Nie można jednak obliczyć tego zapotrzebowania żywieniowego dla wszystkich psów rasy Deerhound, ponieważ nie wszystkie psy są takie same. Ich potrzeby różnią się w zależności od wieku, wzrostu, wagi i poziomu aktywności. Szczeniak charta, który wciąż rośnie, potrzebuje specjalnej karmy dla szczeniąt, która spełnia wyższe wymagania energetyczne młodego psa. Z kolei u starszych psów zapotrzebowanie na energię jest niższe, ale może gwałtownie wzrosnąć z powodu dużego obciążenia sportowego, na przykład związanego z wyścigami chartów lub coursingiem.
Lekarze weterynarii czy też kalkulator internetowy stosują wzór metabolicznej wagi ciała do obliczenia zapotrzebowania energetycznego. Zwykle jednak nie bierze się pod uwagę indywidualnej, rzeczywistej aktywności psa. W końcu trudno to ująć w matematyczny wzór, ponieważ poziom aktywności psa również podlega ogromnym wahaniom. Czy pies mieszka z dziećmi lub innymi psami? Jak bardzo się stresuje? Czy często jeździ na wystawy psów lub bierze udział w wyścigach chartów? Czy przeważnie chodzi na smyczy, czy może dużo biega na wolności? Jak reaguje na bodźce? Czy jest spokojny, czy niespokojny? Wszystkie te czynniki mają wpływ na dzienne zapotrzebowanie energetyczne psa. Nawet jeśli ta wiedza początkowo komplikuje kwestię zapotrzebowania na składniki odżywcze i właściwego żywienia, powinna raczej pomóc nie dać się zwariować licznym formułom i prawidłowościom. Wyliczenia są jedynie zaleceniami i nie odzwierciedlają w sposób 1:1 tego, czego naprawdę potrzebuje Twój pies. Słuchaj też swojego przeczucia! Pies, który nie ma nadwagi, jest zwinny, czujny i silny, ma dobre mięśnie, lśniącą sierść i czujne, jasne oczy, z pewnością spożywa odpowiednią karmę.
Zasadniczo znanych jest tylko kilka chorób typowych dla rasy Deerhound. Jednym z problemów występujących u wielu dużych chartów jest skręt żołądka, który może dotknąć nawet zupełnie zdrowe psy i w wielu przypadkach prowadzić do śmierci. Aby zmniejszyć ryzyko, warto podzielić dzienną dawkę pokarmową psa na dwa (odpowiednio mniejsze) posiłki. Należy również zapewnić psu co najmniej godzinę odpoczynku po jedzeniu – wspólne zajęcia, podczas których pies się dużo rusza, intensywne biegi lub dzikie zabawy muszą poczekać jakiś czas po jedzeniu.
Jak już wiesz, prawidłowe żywienie psa wymaga pewnej wiedzy i doświadczenia. Na szczęście jednak w kwestii pielęgnacji można w przypadku charta szkockiego odetchnąć z ulgą. Dzięki szorstkiej, rozczochranej sierści, szkockie Deerhounds są psami łatwymi w pielęgnacji. Przy mocnej sierści wystarczające jest sporadyczne szczotkowanie.
Czas, który zaoszczędzisz dzięki niskim wymaganiom pielęgnacyjnym tej rasy, musisz nadrobić, utrzymując Deerhounda w sposób właściwy dla jego gatunku. Jak wszystkie charty, ten szkocki czworonóg potrzebuje ogromnej ilości ruchu. Zwykłe spacery na smyczy nie zadowalają Deerhounda. Należy zadbać o to, aby mógł dużo biegać – na przykład jako towarzysz wycieczek rowerowych, na specjalnych obiektach dla psów wyścigowych, w ramach coursingu, czy też w plenerze. W tym ostatnim przypadku należy jednak zwracać uwagę na instynkt łowiecki psa. Deerhoundy, jako tzw. sighthoundy, mają wyjątkowo dobry wzrok i mogą nagle puścić się biegiem za potencjalną zdobyczą, której opiekun nawet przez sekundę nie zauważył. W tym przypadku decydującym czynnikiem jest to, jak dobrze pies reaguje na przywołanie. Na szczęście Deerhoundy są bardzo zorientowane na ludzi i chętnie podporządkowują się swoim opiekunom. Jeśli pies żyje w bliskim kontakcie z Tobą, otrzymuje dużo miłości i uwagi, ma dużo przestrzeni i może się poruszać w sposób odpowiedni dla charta, jego postawa i wychowanie – nawet dla początkujących – nie będą stanowiły problemu.
