© Dogs / stock.adobe.com
Charty afgańskie to wspaniałe psy o bardzo silnym charakterze.
Od tysiącleci te fascynujące zwierzęta w swoim ojczystym Afganistanie uchodzą za cenne i kosztowne. Również dzisiaj ci długowłosi biegacze są dla wielu miłośników psów na całym świecie rasą wyjątkową. Pierwotnie hodowane były jako psy myśliwskie, jednak w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat zasłynęły przede wszystkim jako efektowne psy wystawowe.
Długa jedwabista szata, opływowe kształty i dystyngowana postawa – chart afgański to prawdziwie urzekający widok.
Uwagę zwraca jego niesamowita sierść, która sprawia, że wygląda on tak, jakby miał na sobie spodnie. Na czole z kolei posiada pukiel jedwabistych włosów, przypominający grzywkę. Jego sierść jest długa i gruba – już u przodków tej rasy miała za zadanie chronić ich przed zimnym, górskim powietrzem. Zgodnie ze standardem rasy, wszystkie kolory umaszczenia są dozwolone.
Wierzchnią część ogona, który ten elegancki pies zazwyczaj nosi wysoko w górze, pokrywa jedynie krótki włos, a jego końcówka jest zakręcona.
Charty afgańskie zaliczane są do wysokonożnych ras psów. Samce osiągają wysokość do 74 cm w kłębie, wzrost samic sięga z reguły 69 cm, przy wadze maksymalnie 30 kg.
Jeśli szukasz psa łatwego do ułożenia i posłusznego, ta skomplikowana psia osobowość może nie zadowolić Cię w stu procentach. Charty afgańskie pierwotnie były nad wyraz samodzielnymi myśliwymi, niechętnie się podporządkowywały i pomimo często zażyłych relacji z ludźmi zachowały nieco niezależności, a nawet upartości.
Przedstawiciele tej rasy nie mają tendencji do nadmiernego ujadania, są jednak bardzo czujni, jeśli chodzi o ich najbliższych i terytorium. W swoich czterech ścianach chart afgański zachowuje się zwykle spokojnie, na zewnątrz natomiast jest niesamowicie ruchliwy.
Ze względu na bardzo silny instynkt łowczy puszczanie charta afgańskiego wolno na niezabezpieczonym terenie nie wchodzi w grę – gdy pies tej rasy dojrzy potencjalną zdobycz, nadaremne są wszelkie próby przywołania go do siebie. Wobec obcych ludzi i innych zwierząt charty afgańskie są powściągliwe, o ile ich całkowicie nie unikają. Psy te są znane z nieprzeciętnej pamięci, dzięki której nawet po wielu latach dobrze wiedzą, przez kogo jak zostały potraktowane.
© volofin / stock.adobe.com
Wychowanie charta afgańskiego to zadanie dla doświadczonego opiekuna, który będzie cieszył się wyzwaniem, jakim wychowanie tego silnego charakterologicznie psa niewątpliwie jest. Jako niezależny łowca chart afgański niekoniecznie będzie posłuszny człowiekowi, zorientowany jest raczej na samodzielne działanie niż podporządkowywanie się poleceniom. Dlatego bardzo ważne jest jego odpowiednie wychowanie.
Można nauczyć go posłuszeństwa, jednak nauka ta wymaga od właściciela niemałych pokładów cierpliwości oraz konsekwencji. Charty afgańskie są z reguły wrażliwymi psami, które szorstkość będą miały człowiekowi za złe – takie podejście zmienia te dumne zwierzęta w nieufne i bojaźliwe i nigdy nie powinno mieć miejsca w ich wychowaniu.
Jeśli szukamy bezwarunkowo posłusznego czworonoga, przedstawiciele tej rasy nie dostarczą nam stuprocentowej satysfakcji. Jednak miłośnicy chartów afgańskich cenią te szlachetne zwierzęta za ich silną osobowość i lojalność. Wiedzą, że tajemnicą sukcesu we współżyciu z nimi stanowi balans pomiędzy dyscypliną oraz wyrozumiałością, który nie jest zawsze taki łatwy do odnalezienia, dlatego początkujący właściciele szybko mogliby poczuć się zmęczeni i bezradni.
Właściciel odpowiedni dla niezwykle szybkiego charta sam powinien być bardzo wysportowany. Sporadyczne poranne joggingi zdecydowanie nie są w tym przypadku wystarczającą aktywnością fizyczną. Chart afgański do dyspozycji powinien mieć duży zabezpieczony ogród, po którym mógłby się bez ograniczeń poruszać.
Ponieważ jest to pies delikatny, preferuje domostwa o opanowanej atmosferze, nie lubi chaosu – najlepiej odnajdzie się w spokojnym domu należącym do wysportowanych właścicieli. Z dziećmi psy tej rasy dogadują się z reguły dość dobrze, jednak mowa tu o dzieciach nieco starszych i oczywiście nauczonych szacunku do zwierzęcia. Na szorstkie traktowanie dumne afgany reagują bowiem bardzo wrażliwie.
Przed przygarnięciem charta należy ustalić, czy wszyscy domownicy decyzję taką akceptują oraz czy żaden z nich nie cierpi na alergię. Młode afgany nie mają natomiast z reguły najmniejszego problemu z zaakceptowaniem kotów domowych.
Przed przygarnięciem zwierzęcia należy ustalić kto w razie naszej choroby lub wyjazdu będzie opiekował się naszym pupilem. Pamiętajmy, że także wówczas afgan będzie potrzebował dużej ilości ruchu. A jeśli najchętniej zabralibyśmy go ze sobą w podróż, rozeznajmy się przed wyjazdem, czy do naszej destynacji możemy przyjechać z czworonogiem.
Ważne: Chart afgański jest wymagający w utrzymaniu, dlatego nie jest polecany dla amatorów. Jeśli jesteśmy zainteresowani tym niezwykłym czworonogiem, musimy zdać sobie sprawę, że decydując się na jego przygarnięcie musimy już mieć pewne doświadczenie w wychowywaniu psów, być pewni siebie i konsekwentni – wychowanie charta afgańskiego jest niemałym wyzwaniem.
Poza kosztami zakupu zwierzęcia, uwzględnić trzeba koszty podstawowego wyposażenia dla naszego nowego podopiecznego, w skład którego wchodzą:
Do tego dochodzą oczywiście regularne wydatki na karmę, podatek oraz kontrole weterynaryjne. Należy liczyć się także z wydatkami na leczenie pupila w razie jego zachorowania. Jeśli to możliwe, warto wykupić również ubezpieczenie kosztów leczenia psa.
Długą, jedwabistą sierść afganów należy codziennie szczotkować, co jest zajęciem czasochłonnym, gdyż wymaga dokładnego rozczesywania pod każdym kątem i dotarcia do wszelkich zakamarków, by uniknąć kudłacenia. Szczotkować sierść pupila trzeba ostrożnie, by nie wyrywać włosów i już od lat szczenięcych przyzwyczajać go do rytuałów pielęgnacyjnych.
Po każdym spacerze usuń z sierści psa liście i gałązki, które z łatwością grzęzną w długiej sierści. Ponieważ szata afgana powinna rozwijać się naturalnie, nie stosuje się u niego maszynek czy nożyczek do strzyżenia.
Aby zapobiec inwazji pasożytów oraz porządnie wyczyścić sierść, od czasu do czasu można zorganizować afganowi kąpiel z użyciem delikatnego szamponu. Niektórzy opiekunowie psów tej rasy kąpią swoich podopiecznych co trzy, cztery tygodnie, a po spłukaniu szamponu nakładają dodatkowo odżywkę, która ułatwia późniejsze rozczesywanie włosów.
W ramach zabiegów pielęgnacyjnych, zwróć szczególną uwagę na długie uszy afganów, kontroluj ich stan, najlepiej codziennie sprawdzaj, czy nie zagnieździły się w nich pasożyty lub nie pojawiły zmiany skórne – w wilgotnych warunkach panujących pod uszami nie trudno o stan zapalny.
W czasie jedzenia afgan powinien mieć podwiązane uszy, by nie lądowały nieustannie w misce i były zabezpieczone przez kłami psa. W tym celu możemy zastosowanie specjalne opaski zabezpieczające na uszy, do noszenia których powinnyśmy przyzwyczajać psa od szczenięcia.
Pielęgnacja zębów może odbywać się poprzez podawaniu psu przysmaków dentystycznych lub regularne szczotkowanie jego kłów specjalną szczoteczką oraz pastą do zębów dla psów.
© Mariana / stock.adobe.com
Zajęcia ruchowe powinny zajmować większość wolnego czasu psa tej rasy. Bardzo chętnie będzie towarzyszył nam podczas joggingu lub jazdy na rowerze, jednak najlepszym dla niego sportem są oczywiście wyścigi psów, w trakcie których będzie mógł naprawdę dać upust swojej energii.
Czworonóg ten jest wytrwały, ale najbardziej charakterystyczną jego cechą jest szybkość – afgany potrafią rozwinąć prędkość nawet do 60 km/h.
Także coursing stanowi dla tego czworonożnego miłośnika sportów doskonałe zajęcie. Sport ten polega na pogoni za plastikową przynętą na odcinku od 500 do 1000 m na wolnym powietrzu. Ponieważ psy biegają z reguły w parach, muszą nosić kagańce, gdyż istnieje ryzyko, że wyścigi za zdobyczą przerodzą się w szamotaninę.
Charty afgańskie nie sprawdzą się natomiast w sportach dla psów typu agility.
Zasadniczo większość afganów cieszy się przy odpowiedniej pielęgnacji i wystarczającej aktywności fizycznej bardzo dobrym zdrowiem. Rasa ma lekką predyspozycję do dysplazji stawu biodrowego oraz zaćmy.
Choroba zwana miopatią afganów występuje wyłącznie u tej rasy. Polega ona prawdopodobnie na uwarunkowanej genetycznie mutacji istoty białej w rdzeniu kręgowym w odcinku szyjnym i piersiowym. Najczęściej występuje w pierwszym roku życia i w ciągu zaledwie kilku tygodni prowadzi do całkowitego paraliżu wszystkich czterech kończyn. Profesjonalni hodowcy potrafią wykluczyć ryzyko choroby za sprawą kompetentnej selekcji osobników do rozrodu.
Charty afgańskie przy dobrym zdrowiu osiągają wiek średnio od 12 do 14 lat.
Chart afgański, podobnie jak i inne psy, lubuje się w mięsie. Faktycznie mięso powinno znajdować się na szczycie jego listy żywieniowej. W związku z tym odpowiednia ilość białka zwierzęcego w diecie czworonogów jest bardzo ważna.
Więcej na ten temat dowiesz się w magazynie zooplus, w zakładce żywienie psów. Bogaty wybór suchej i mokrej karmy znajdziesz w sklepie internetowym zooplus.
Jeśli planujesz zmianę karmy, przeznacz na ten proces kilka dni – mieszaj stopniowo nową karmę ze starą aż do całkowitego jej zastąpienia. Wówczas zminimalizujesz ryzyko podrażnienia żołądka, objawiającego się najczęściej biegunką lub wymiotami. Ta sama zasada obowiązuje, kiedy do domu wprowadza się nowy lokator: Powinnyśmy karmić go jeszcze przez jakiś czas tą samą karmą, którą podawał mu hodowca, aby zmianą kamy nie pogorszyć jeszcze już i tak bardzo stresującej atmosfery w związku z przeprowadzką.
Szczeniętom powinno się dzielić jedzenie na cztery porcje w ciągu dnia, dorosłym osobnikom wystarczą dwie odpowiedniej wielkości porcje pożywienia dziennie, po których zażywać powinny sprzyjającego trawieniu odpoczynku.
Ponieważ te wysportowane psy zużywają duże pokłady energii podczas biegania, dzienne zapotrzebowanie energetyczne zależy ściśle od dziennego poziomu aktywności fizycznej. Możesz wprawdzie bez obaw kierować się przy porcjowaniu posiłków zaleceniami producenta karmy, jednak z reguły afganom podawać można nieco większe porcje, ponieważ pożytkują one często dużo energii i nie mają skłonności do nadwagi. Kontroluj regularnie sylwetkę psa i zmniejsz racje pokarmu, jeśli zauważysz, że Twój pupil przybrał na wadze.
Przodkowie rasy chart afgański należeli do najstarszych psich rodów, które żyły z ludźmi. W ojczystym Afganistanie przez całe tysiąclecia służyły jako psy stróżujące i obronne, a przede wszystkim niezawodne psy myśliwskie. Niebywała szybkość pozwalała im odnosić sukcesy w pościgach za zającami czy żbikami. Jako towarzysze polowań byli cenieni tym bardziej, gdyż w surowym pustynnym klimacie ich zdobycze były kluczem do przetrwania.
Eksport chartów afgańskich był w ich ojczyźnie zakazany pod groźbą kary śmierci, jednak około roku 1890 nieznanemu z nazwiska brytyjskiemu oficerowi udało się przewieźć do Wielkiej Brytanii pierwsze egzemplarze. Na początku XX wieku miłośnicy chartów krzyżowali ze sobą ich różne rodzaje, zarówno pustynne, jak i górskie. Szczenięta pochodzące z takich krzyżówek dały początek współczesnej hodowli chartów afgańskich.
W innych krajach rasę tę poznano nieco później. Wraz z coraz większą jej popularnością, choćby na wystawach, nastąpiła również zmiana standardu rasy: Sierść miała zwiększyć objętość, co nie sprzyjało sukcesom na torze wyścigowym. Dziś istnieją różne linie hodowlane zorientowane na konkretne przeznaczenie zwierzęcia – do towarzystwa, na wystawy lub uprawiania sportu. Dopuszcza się odstępstwo od standardów w niewielkich detalach.
Ponieważ charty afgańskie są tak wymagające, nie ma zbyt wielu profesjonalnych hodowców zajmujących się tą rasą. Jeśli więc szukamy szczeniaczka afgana, rozpocznijmy poszukiwania profesjonalnego hodowcy odpowiednio wcześnie i uzbrójmy się w cierpliwość. Sprawdźmy rejestracje miotów rasy w narodowych organizacjach kynologicznych.
Zanim przygarniemy konkretnego pieska powinnyśmy zapoznać się z nim i jego rodzicami: Hodowca z pewnością nam to umożliwi, cierpliwie odpowie także na wszystkie nasze pytania odnośnie opieki zdrowotnej pieska oraz celów hodowlanych względem przeznaczenia i charakteru podopiecznych.
Naturalnie pierwszą rzeczą, jakiej powinniśmy dowiedzieć się o danym hodowcy jest to, czy specjalizuje się w psach typu sportowego czy wystawowego. Psy wystawowe cechuje sierść bardzo wymagająca w pielęgnacji, sportowym osobnikom natomiast przede wszystkim powinno się zapewniać ilość ruchu nawet większą niż „przeciętnym” afganom.
Zwróćmy uwagę, czy wszystkie pieski sprawiają wrażenie radosnych i rozluźnionych. Hodowca powinien także zadać nam pytania dotyczące naszego doświadczenia w wychowaniu psów oraz oczekiwań co do życia z czworonogiem – będzie starał się wybadać, czy oddaje pieska w dobre ręce. Przy przekazaniu odrobaczonego i zaszczepionego szczenięcia dostaniemy poza papierami rodowodowymi także książeczkę szczepień z identyfikatorem chip oraz kilka racji pożywienia, którym do tej pory szczenię było karmione.
© otsphoto / stock.adobe.com
W żadnym wypadku nie kupuj szczeniąt od hodowców, którzy nie należą do związku hodowlanego. Kupując, wspierasz nielegalny handel szczeniętami, a co za tym idzie często złe utrzymanie zwierząt. Poza tym wzrasta ryzyko zakupu obciążonego genetycznie i nieprawidłowo zsocjalizowanego psa.
Chart afgański kosztuje od 3500 do 6000 zł, w zależności od płci, wieku i stopnia renomy hodowli.
Jeśli szukasz starszego charta afgańskiego, możesz skierować swoje kroki do towarzystwa opieki nad zwierzętami czy schroniska, gdzie często przebywają zwierzęta z różnych względów pozostawione przez właścicieli.
Zawsze musimy jednak pamiętać, że charakter i zachowanie psa – w tym skutki ewentualnych błędów wychowawczych popełnionych przez poprzedniego opiekuna, będzie już na ogół ukształtowany, dlatego im większe mamy doświadczenie w wychowaniu psów, tym lepiej, aby móc przepracować pojawiające się trudności. Jednak życie z „psem z drugiej ręki” może być bardzo wzbogacającym i cennym doświadczeniem.
