© DoraZett / stock.adobe.com
Boerboel to południowoafrykański pies farmerski w typie mastifa. Jego spokojna i niezawodna natura, połączona z silnym instynktem ochronnym, sprawia, że ten duży pies o masywnej głowie jest doskonałym stróżem, nieustraszenie broniącym swojej rodziny przed dzikimi zwierzętami i intruzami. Boerboel nadaje się tylko w ograniczonym zakresie jako pies rodzinny.
Nazwa Boerboel (wymowa: „Burbul”) pochodzi z języka Afrikaans i oznacza w tłumaczeniu „psa rolniczego” lub „doga rolniczego”. Warto wspomnieć w tym miejscu, że Baerboel był już w XVII wieku popularnym psem wśród południowoafrykańskich farmerów. Jego głównym zadaniem była ochrona domu, gospodarstwa, rodziny i inwentarza przed złodziejami, intruzami i dzikimi zwierzętami. Niezbędne do tego cechy takie jak nieustraszoność, odwaga, pewność siebie i silny instynkt ochronny do dziś charakteryzują tego mastifa południowoafrykańskiego.
Gdy boerboel zdobędzie zaufanie do swojego pana i jego rodziny, z największym oddaniem podejmuje się pilnowania i ochrony. Nic nie umyka jego uważnemu spojrzeniu i doskonałemu zmysłowi węchu. Żaden człowiek ani zwierzę nie zbliży się niepostrzeżenie do rodziny. Ponadto ten pies stróżujący rozwija bardzo silną więź ze swoim panem, co pozwala mu szybko i prawidłowo oceniać sytuacje. Jeśli jego pan przyjmuje gościa jako przyjaciela, Boerboel również będzie spokojny i zrównoważony. Jeśli jednak wyczuje u swojego opiekuna niepewność lub strach, pies ten instynktownie przyjmie rolę obrońcy. Nieustraszenie i odważnie przeciwstawi się intruzowi i pokaże, że zrobi wszystko, co w jego mocy, aby bronić swojej rodziny.
Agresywne zachowanie jest jednak boerboelowi z reguły całkowicie obce. Ten pewny siebie i inteligentny pies nie musi pokazywać zębów bez realnego zagrożenia ze strony drugiej osoby. Dzięki swojej lojalnej naturze i bliskiemu przywiązaniu do rodziny, boerboel jest łatwy do kontrolowania i wyszkolenia. Jeśli jest traktowany sprawiedliwie przez swojego pana, to będzie starał się działać w interesie swojego pana i jego rodziny. Mimo wielkiej pewności siebie i niezależności boerboel wykazuje chce się więc trochę przypodobać swoim ludziom. Warunkiem koniecznym, żeby boerboel był posłuszny jest jednak zawsze konsekwentne i pełne miłości szkolenie przez znającego się na rzeczy opiekuna. Kluczem jest więc wychowanie oparte na zaufaniu i stawiające na nagrody zamiast kar.
Mimo dużej chęci do nauki i skłonności do współpracy, boerboel potrzebuje osoby, która jest równie pewna siebie jak on. Już sam jego rozmiar i siła sprawiają, że pies ten powinien trafić tylko do doświadczonych rąk. Chodzi tutaj niekoniecznie o autorytet, lecz raczej o wzajemne zaufanie i szacunek. Boerboel musi być w stanie polegać na szczerości i umiejętności ocenienia sytuacji przez swojego opiekuna. Chce on bowiem, aby jego potrzeby i chęć pracy i pilnowania była traktowane poważnie. Gdy taki fundament szczerości, zaufania i wzajemnego szacunku zostanie położony, Boerboel pokaże swoje liczne pozytywne cechy charakteru i okaże się posłusznym, stabilnym i niezwykle lojalnym partnerem.
Boerboel jest wierny, spokojny, czuły i chętny do nauki. Nie jest ani nerwowy, ani agresywny i rozwija intensywną więź ze wszystkimi członkami rodziny, zwłaszcza z dziećmi. Na pierwszy rzut oka spełnia więc idealne wymagania dla warunków utrzymania jako pies rodzinny. Należy jednak pamiętać, że mastiff południowoafrykański, jako pierwotny pies stróżujący, od urodzenia ma wyraźny instynkt ochronny i silne zachowania terytorialne. Są to cechy, które, zwłaszcza na terenach miejskich, niekoniecznie spotykają się z aprobatą sąsiadów i innych przechodniów. Życie w mieście lub jako pies tylko rodzinny, któremu pozwala się na regularne spacery, ale nie daje mu się własnego terenu do pilnowania, z pewnością nie zaspokoi potrzeb tego południowoafrykańskiego psa. Boerboel jest i będzie psem rolnika, który oprócz miłości do ludzi powinien mieć możliwość pilnowania swojego terytorium i ochrony swojego „stada”. Rodziny posiadające duże gospodarstwo na wsi, z dala od najbliższego sąsiada, z pewnością docenią te cechy.
© Canadeez / stock.adobe.com
Sytuacja, w której boerboel rzeczywiście musi bronić swojej rodziny przed intruzem, zdarzy się prawdopodobnie bardzo rzadko. Większość złodziei w obliczu tego masywnego i potężnego psa z wielką głową i głośnym szczekaniem ucieknie bowiem z własnej woli.
O wysokości w kłębie od 61 do 72 cm, masie ciała od 45 do 70 kg oraz muskularnym i symetrycznie zbudowanym ciele z mocną kością, boerboel jest bez wątpienia imponującym psem. Jego ruchy, ciało i postawa emanują siłą, pewnością siebie i odpornością, co czyni go doskonałym stróżem także pod względem wizualnym.
Podczas gdy samce powinny być tak duże i umięśnione jak to tylko możliwe, suki być „kobiece”, co w tym przypadku oznacza, że wizualnie są nieco mniejsze i „słabsze”. Jednak również samice rasy boerboel osiągają minimalną wielkość 55 cm i dzięki temu są nadal imponującymi czworonogami. Oba płcie mają krótką, gładką sierść, która jest bardzo gęsta i lśniąca. Pod względem kolorystycznym akceptowane są wszystkie odcienie czerwieni, brązu i żółci (fawn). Zgodnie ze standardem rasy dopuszczalne są również osobniki pręgowane (brindle). Inne kolory, wzory lub brązowe znaki są z kolei niepożądane. Ciemna maska jest dopuszczalna we wszystkich wariantach.
Historia tego południowoafrykańskiego psa rolniczego sięga 1652 roku, kiedy to pierwszy holenderski zarządca regionu wokół przylądka igielnego, Jan van Riebeecks, sprowadził ze sobą do afrykańskiego kraju tak zwanego „bullenbjitera”. W poszukiwaniu psa, który strzegłby ziemi i zwierząt gospodarskich, a jednocześnie chronił rodzinę przed najazdami i dzikimi zwierzętami, wielu holenderskich i brytyjskich osadników sprowadziło w kolejnych latach do regionu Cape psy ze swoich ojczyzn i skrzyżowało je z miejscowymi rasami. Skorzystali głównie z mastifa brytyjskiego i innych europejskich ras dogów i wyhodowali psa, który został stworzony specjalnie do pilnowania i ochrony i który był w stanie się obronić nawet przed dużymi afrykańskimi drapieżnikami.
Mimo doskonałych cech stróżujących i roboczych psów, dopiero w 1983 roku po raz pierwszy zdefiniowano południowoafrykańskiego boerboela jako odrębną rasę. Odpowiedzialnym za tę pierwszą definicję był Południowoafrykański Związek Hodowców Boerboel (South African Boerboel Breeders Association, SABT, dziś SABBS). Rasa ta jest dziś uznawana przez Związek Kynologiczny Południowej Afryki (Kennel Union of South Africa, KUSA) i zaliczana do grupy psów pracujących. FCI (Fédération Cynologique Internationale) nie uznała jednak boerboela za niezależną rasę. Pomimo tego, coraz więcej hodowców w Ameryce i Australii zajmuje się hodową tej imponującej rasy z Afryki Południowej. W ostatnich latach zwiększyła się również obecność boerboela w Europie i Azji, zwłaszcza w Rosji. W miarę rozpowszechniania się psów, hodowcy kładą nacisk nie tylko na zdolność do pracy i zdrowie psów, ale także na jednolity wygląd oraz stabilny i przyjemny temperament.
Mimo rosnącej popularności tego południowoafrykańskiego psa rasowego w ostatnich latach, boerboel nadal należy do raczej rzadkich ras psów. Jeśli więc myślisz o zakupie tego psa, raczej nie będziesz w stanie zrobić tego gdzieś w pobliżu, ale musisz liczyć się raczej z dłuższą drogą do hodowcy. Z uwagi na to, że rasa nie jest uznawana przez FCI, nie otrzymasz stosownych papierów, które świadczyłyby o tym, że dany hodowca jest poważny i zależy mu na zdrowiu swoich podopiecznych.
Wybierając hodowcę, zainteresowani muszą kierować się wyczuciem i zadać sobie następujące pytania: Czy hodowca jest zorganizowany w klubie? Jak bardzo hodowca jest zaznajomiony z tą rasą i jej szczególnymi cechami? Czy rodzice są wolni od dysplazji stawu łokciowego i biodrowego, czyli nie mają predyspozycji genetycznej do chorób stawów? Osobiste wrażenia należy również uwzględnić przy dokonywaniu wyboru: Czy hodowla sprawia porządne i czyste wrażenie? Czy psy dorastają w bezpośrednim sąsiedztwie rodziny hodowcy i są tam od samego początku odpowiednio socjalizowane? Jakie wrażenie robią psy? Czy ufasz hodowcy, a zwierzęta są w stosunku do Ciebie przyjazne i spokojne – nawet jeśli trzymają dystans? Czy hodowca zapytał Cię o Twoje warunki życia i jest zainteresowany tym, jak będą się u Ciebie żyć jego psy? Tylko wtedy, gdy spełnione są te kryteria, należy kontynuować negocjacje kupna z hodowcą.
Cena za zdrowe szczenię rasy Boerboela wynosi około 4000 do 5000 złotych. Szczenięta mogą być Ci przekazane przez hodowcę najwcześniej po 8–10 tygodniach i powinny już w tym czasie być po podstawowych szczepieniach przeciwko znanym chorobom psów.
Podobnie jak wszystkie duże rasy psów, boerboel stosunkowo często cierpi na choroby stawów, takie jak dysplazja stawów biodrowych lub łokciowych. Z uwagi na to, że wiele przypadków wystąpienie tych chorób można przypisać predyspozycjom genetycznym, kupujący powinni upewnić się, że rodzice zostali już przebadani pod tym kątem. Ponadto należy unikać przeciążeń, takich jak wchodzenie po schodach, zwłaszcza w okresie szczenięcym. Przedwczesnemu wzrostowi psa należy również przeciwdziałać poprzez podawanie specjalnej karmy dla szczeniąt. Oprócz wymienionych chorób stawów, boerboel jest uważany za wytrzymałego psa, który średnio osiąga wiek 10 do 12 lat.
© Mary Swift / stock.adobe.com
Warunkiem wstępnym zdrowego, długiego życia Twojego Boerboela jest z pewnością odpowiednie dla gatunku i zbilansowane żywienie. Ale która karma jest optymalna dla tej rasy?
Wielu właścicieli Boerboelów stawia na tzw. metodę BARF, czyli biologicznie odpowiednią surową dietę. Pies otrzymuje surowe świeże mięso, podroby, kości, przecierane warzywa i owoce. Metoda BARF oparta jest na naturalnej diecie wilków, czyli przodków psów, dlatego przez wielu uważana jest za najbardziej naturalny i najzdrowszy sposób żywienia psów. Jednakże BARF wymaga również dobrej wiedzy na temat różnych składników żywności i zapotrzebowania żywieniowego psa. Jednostronne karmienie surowe, które nie uwzględnia rzeczywistego zapotrzebowania na witaminy, mikroelementy i energię, może prowadzić do objawów niedoboru, a tym samym do poważnych chorób u czworonożnego przyjaciela.
W takim wypadku właściciele psów powinni lepiej sięgnąć po gotową karma sucha, która w najlepszym przypadku zawiera już wszystkie ważne składniki pokarmowe we właściwych proporcjach. Z uwagi na to, że zapotrzebowanie żywieniowe różni się w zależności od wieku, masy ciała, wielkości i aktywności psa, należy upewnić się, że pokarm jest dostosowany do indywidualnych wymagań Twojego psa. Szczególnie w wieku szczenięcym warto kupić psu specjalną karmę dla szczeniaków. Powinna ona mieć niską zawartość białka (mniej niż 24 procent), aby nie stymulować dodatkowo i tak już szybkiego wzrostu boerboela. Wagi trzeba także pilnować gdy boerboel już dorośnie. Nadwaga może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych i należy jej bezwzględnie unikać. Nie przeceniaj wymagań żywieniowych swojego boerboela. W stosunku do wielkości ciała, psy te radzą sobie z zaskakująco małą ilością pożywienia – pod warunkiem, że karma zawiera wszystkie ważne witaminy i składniki odżywcze. W każdym przypadku należy unikać wypełniaczy, takich jak zboża, które zwiększają zawartość karmy, nie będąc korzystnymi dla psa.
Dzięki krótkiej, gładkiej sierści pielęgnacja boerboela jest bardzo łatwa. Aby zachować połysk i strukturę pięknej sierści, sporadyczne szczotkowanie wystarczy całkowicie. Jeśli pies jest bardzo brudny, na przykład po długim spacerze po lesie w mokrej jesieni lub w inne deszczowe dni, można go oczywiście wykąpać. Należy jednak unikać nadmiernego stosowania szamponu dla psów. Oprócz pielęgnacji sierści ważne jest regularne sprawdzanie uszu, oczu, zębów i łap psa i w razie potrzeby oczyszczanie ich. Pazury psa również muszą być skracane w określonych odstępach czasu, aby uniknąć obrażeń.
Boerboel południowoafrykański jest nie tylko bardzo dużym, ale także dość wymagającym psem – nie zmieniają tego również stosunkowo niewielki wymogi w zakresie pielęgnacji. Początkujący miłośnicy psów, którzy szukają wiernego czworonożnego przyjaciela jako towarzysza, ale nie mogą mu zaoferować niczego poza małym ogrodem i codziennymi spacerami po miejskim parku, prawdopodobnie szybko zostaną przytłoczeni wymaganiami tej rasy. Chociaż boerboel jest psem bardzo zorientowanym na ludzi, który najlepiej czuje się w pobliżu swojej rodziny, jest również urodzonym psem stróżującym i ochronnym z instynktem łowieckim, którego nie można zlekceważyć. Potrzebuje więc dużej i wystarczająco zabezpieczonej wysokim ogrodzeniem posesji, na której będzie mógł zaspokoić swoją potrzebę pilnowania. W ciasnym osiedlu szeregowców ten pies uschnąłby psychicznie.
Boerboel, który nie jest trzymany zgodnie z jego podstawowymi potrzebami i nie może cieszyć się konsekwentnym i kochającym przywództwem ze strony swoich ludzi, może stać się poważnym problemem ze względu na swoją wielkość i wrodzony instynkt ochrony. W różnych krajach w przeszłości doprowadziło to do niebezpiecznych sytuacji związanych z boerbolem. W niektórych krajach europejskich, takich jak Dania, Francja i Szwajcaria, trzymanie tej rasy jest więc zabronione lub podlega ścisłym przepisom. Jeśli jesteś zainteresowany zakupem boerboela, musisz najpierw zapoznać się z obowiązującymi wymaganiami hodowlanymi dla rasy w Twoim kraju.
Zasadniczo, jak w przypadku wszystkich psów, obowiązuje następująca zasada: Żaden pies nie rodzi się psem bojowym, lecz staje się nim wskutek działań ludzi. Boerboel to niezwykle spokojny i zrównoważony czworonożny przyjaciel, który sam w sobie nie jest bardziej agresywny ani bardziej kłótliwy niż np. Golden Retriever. Dzięki konsekwentnemu wychowaniu, cierpliwości, miłości i zaufaniu oraz wystarczającemu wysiłkowi fizycznemu i psychicznemu zgodnemu z jego potrzebami, boerboel z pewnością stanie się wiernym i czułym towarzyszem. Prawdziwy Boerboel rozpoznaje – jak prawie żaden inny pies – nastroje swoich ludzi i zrobi wszystko, aby było im dobrze.
