© byrdyak / stock.adobe.com
Biały owczarek szwajcarski to odmiana owczarka niemieckiego. Świetnie wywiązuje się ze swojej roli jako pies pracujący. Dzięki swojej zrównoważonej i przyjaznej naturze, ten duży biały pies jest również doskonałym i wiernym towarzyszem rodziny dla ludzi aktywnych i uprawiających sport.
Wysportowany, inteligentny, ambitny, a przy tym empatyczny, lojalny i uważny. Biały owczarek szwajcarski lub Berger Blanc Suisse, jak się go oficjalnie nazywa, łączy w sobie wszystkie te cechy i w ten sposób idealnie wpisuje się w rolę „najlepszego przyjaciela człowieka”. Pomimo silnej woli pracy i temperamentu, ten szwajcarski pies rasowy jest niezwykle towarzyski i nawiązuje bardzo bliską więź ze swoimi opiekunami.
Berger Blanc Suisse jest bardzo podobny do swojego bliskiego krewnego, owczarka niemieckiego, z którym łączy go wspólna historia. Owczarek zawdzięcza swoją opinię najpopularniejszego psa pracującego i służbowego na świecie przede wszystkim temu, że zawsze był nie tylko niezwykle wytrzymały, ale także bardzo zorientowany na ludzi i potulny, co znacznie ułatwia jego szkolenie.
Nic dziwnego, że owczarek niemiecki stał się również niezwykle popularnym psem rodzinnym. Jego nieco mniej znany biały krewny w niczym nie ustępuje mu pod tym względem. Berger Blanc Suisse to pies niezwykle przyjazny i zrównoważony, który nigdy nie jest nerwowy, bojaźliwy czy agresywny i w każdej sytuacji wiernie wspiera swojego opiekuna. Dzięki swojemu spokojnemu, ale nienachalnemu charakterowi, biały owczarek szwajcarski jest również jak najbardziej odpowiednim towarzyszem dla rodzin z dziećmi. Ważne jest jednak, aby zawsze pozwolić mu pozostać „pracującym psem”. Oznacza to, że powinien móc urzeczywistniać swoją wolę pracy i mocno zakorzenione pragnienie aktywnego pomagania ludziom.
Samo pokrewieństwo z owczarkiem niemieckim zdradza, że ten pies pragnie czegoś więcej niż tylko być ładnym towarzyszem dla swoich opiekunów. Pierwotnie był psem pracującym i dlatego też owczarek szwajcarski chce być wykorzystywany do zadań, a nie tylko wylegiwać się leniwie na kanapie – choć z pewnością potrafi czerpać przyjemność z nic-nierobienia po skończonej pracy. Jeśli nie szkolisz go na psa stróżującego, służbowego lub ratowniczego, ale chcesz go trzymać wyłącznie jako psa rodzinnego, musisz zdecydowanie zaoferować mu alternatywne zajęcie, na przykład w postaci psich sportów. Owczarki są prawdziwymi mistrzami w agility, choć są entuzjastami również innych psich sportów. Ważne jest, aby ten duży Szwajcar miał stawiane przed sobą na co dzień wyzwania fizyczne i psychiczne – wtedy rozwinie swoją osobowość w pełni i stanie się dla swoich opiekunów „przyjacielem na całe życie”.
© Grigorita Ko / stock.adobe.com
Typową cechą białego owczarka szwajcarskiego jest jego czysto białe futro, które może być krótko- lub długowłose. Jego oczy w kolorach od brązowego do ciemnobrązowego, ciemne brzegi powiek i czarny nos pięknie kontrastują z niezwykłym umaszczeniem. Owczarea trójkątne, stojące uszy i długi, gęsto owłosiony ogon.
Oczywiście, szwajcarski pies pasterski jest nie tylko „piękny”, ale także wszechstronnie uzdolniony, czego dowodzi jego silna, muskularna budowa. W porównaniu z hodowlą owczarków niemieckich, gdzie widoczne są tendencje do silnie opadającej linii grzbietu i wyjątkowo skośnego zadu (szczególnie w hodowli nastawionej na piękny wygląd), w wariancie szwajcarskim kładzie się duży nacisk na naturalną i zdrową sylwetkę. Podobnie jak wilki, te psy rasowe powinny mieć prostą linię górną i skośną tylną część ciała.
Wymiary ciała białego szwajcarskiego psa pasterskiego prawie nie różnią się od tych, które cechują owczarka niemieckiego. Podobnie jak jego słynny krewny, przedstawiciel rasy szwajcarskiej ma wysokość 58–66 cm w kłębie u samców i 53–61 cm u samic, należy do ras psów średnich i dużych. Waga powinna pozostawać w odpowiednim stosunku do wielkości i wynosić maksymalnie 40 kg u samców i maksymalnie 35 kg u samic.
Historia owczarków sięga wiele lat wstecz. Już w VII wieku krótkowłosi przodkowie dzisiejszych psów tej rasy zajmowali się wypasem i zaganianiem stad owiec oraz ochroną dobytku pasterzy. Oficjalna hodowla rasy rozpoczęła się jednak dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy to pruski nadworny mistrz kawalerii Max von Stephanitz poświęcił się tym wszechstronnym psom. Z uwagi na to, że początkowo tylko zdolność do pracy determinowała wysiłki hodowlane w przypadku tej rasy, hodowcy nie rozróżniali między owczarkami krótkowłosymi, długowłosymi, brązowoczarnymi czy białymi.
Jednak na początku XX wieku białe psy coraz bardziej popadały w niesławę. Powodem tego były nowe odkrycia naukowe, które prawiły, że zbyt duża ilość bieli w sierści jest odpowiedzialna za zwiększone ryzyko głuchoty i innych chorób dziedziczonych genetycznie. Jak się okazuje, u wielu zwierząt istnieje związek genetyczny między wysokim odsetkiem rasy białej a pewnymi wadami dziedzicznymi. Dzisiejsze wyniki badań pokazują jednak, że biały owczarek ma inne predyspozycje genetyczne do koloru białego, tzn. nie występuje u niego większe ryzyko wad rozwojowych niż u owczarków o innych maściach.
Kiedy w 1933 roku hodowcy owczarków niemieckich podjęli decyzję o usunięciu białego koloru sierści ze wzorca rasy i sklasyfikowaniu go jako wady, nie byli oczywiście jeszcze świadomi najnowszych odkryć genetycznych. Na szczęście mieszkańcy Kanady i USA kontynuowali hodowlę białych owczarków – niezależnie od niemieckiego wzorca – choć z niewielkim powodzeniem, o czym świadczy historia rasy „American-Candadian White Shepherd“. W 1968 roku Amerykanie w końcu poddali się i zakazali hodowli owczarków z białym potomstwem.
To dzięki pewnej grupie szwajcarskich kynologów biały owczarek nie wyginął. Zmotywował ich zakaz obowiązujący w Niemczech oraz na kontynencie amerykańskim, w 1972 roku rozpoczęli hodowlę wyłącznie białych psów pasterskich. Przy pomocy odpowiednich zwierząt z Kanady i USA udało im się stworzyć zdrową linię hodowlaną. W 1991 roku „Berger Blanc Suisse“ został wpisany do Szwajcarskiej Księgi Stadnej jako nowa rasa psów. 4. lipca 2011 roku FCI, największa na świecie organizacja kynologiczna, oficjalnie uznała białe owczarki za odrębną rasę psów.
Dziś biały owczarek szwajcarski jest uważany za wytrzymałą i zdrową rasę psów. Niemniej, niektóre choroby dziedziczne występują u niego stosunkowo często, podobnie jak u owczarka niemieckiego. Należą do nich przede wszystkim dysplazja stawów biodrowych, choroby oczu, jak również MDR1, mielopatie zwyrodnieniowe (DM) czy hipertermia złośliwa. Jednak w poważnej hodowli wszystkie zwierzęta przed skrzyżowaniem są poddawane testom genetycznym, które dostarczają informacji o tym, jak wysokie jest ryzyko przeniesienia niektórych chorób dziedzicznych. Psy o silnych obciążeniach genetycznych zostają wyłączone z hodowli. Zagrożenie zdrowotne występujące u owczarków niemieckich związane z silnie pochyloną linią grzbietu i zadem pod zbyt dużym kątem nie występuje u odmiany szwajcarskiej, gdyż hodowcy tej rasy kładą duży nacisk na naturalną budowę wzorowaną na wilczej.
Jeśli chcesz rasowego i zdrowego białego owczarka szwajcarskiego, musisz koniecznie zwrócić się do poważnego hodowcy. Dowiedz się, czy wszystkie zalecane badania zostały przeprowadzone i poproś o przedstawienie wyników. Renomowany hodowca chętnie udzieli informacji i odpowie na Twoje pytania dotyczące zdrowia, żywienia, pielęgnacji i wychowania psów tej rasy. Koniecznie umów się na osobistą wizytę z hodowcą i zapoznaj się z nim, z hodowlą i oczywiście ze szczeniętami. Oczywiste jest, że zdrowego szczeniaka, który został zbadany pod kątem chorób dziedzicznych, który został zaszczepiony i odrobaczony, w którego socjalizację hodowca włożył wiele czasu, serca i duszy w pierwszych tygodniach życia, nie można kupić po okazyjnej cenie. Rasowe szczenię z poważnej hodowli zwykle kosztuje nie mniej niż 3000 złotych.
© Grigorita Ko / stock.adobe.com
Należy pamiętać, że żaden hodowca na świecie nie może zagwarantować, że mały szczeniak pozostanie zdrowy przez całe życie. Jako kupujący i przyszły opiekun możesz jednak zrobić wiele, aby Twój pies rósł zdrowo, długo zachował sprawność i witalność oraz przeszedł przez życie z jak najmniejszą liczbą dolegliwości zdrowotnych. Ryzyko wystąpienia problemów z biodrami i stawami można wyraźnie zmniejszyć poprzez odpowiednie odżywianie w fazie wzrostu, które zapobiega zbyt szybkiemu wzrostowi, oraz poprzez unikanie przeciążeń (na przykład poprzez unikanie wchodzenia po schodach). Upewnij się, że zawsze dostosowujesz dietę psa do jego potrzeb.
Niestety nie można ogólnie stwierdzić, czego potrzebuje owczarek szwajcarski, ponieważ wymagania żywieniowe psa zależą od bardzo indywidualnych czynników, takich jak wzrost, waga, wiek i poziom aktywności. Szczególne sytuacje, na przykład faza wzrostu szczeniaka, ciąża suki, ale także niektóre choroby lub szczególne obciążenia fizyczne, wymagają specjalnej diety. W razie wątpliwości poproś hodowcę lub weterynarza o poradę, która karma jest odpowiednia dla Twojego psa.
Zasadniczo obowiązuje zasada: Jako potomek wilka pies potrzebuje wystarczającej ilości mięsa. Służy ono jako najważniejsze źródło białka i energii i powinno stanowić około 70 procent jego diety. Jednak w diecie zaspokajającej potrzeby organizmu psa nie powinno zabraknąć także pewnych proporcji warzyw, owoców i tłuszczów. Wielu opiekunów owczarków szwajcarskich wybrało obecnie dietę BARF, ale można również zapewnić psu zdrową dietę, stosując wysokiej jakości gotową karmę, mokrą lub suchą, bez konieczności dodawania witamin i minerałów. Obecnie na rynku dostępne są różne karmy przygotowane specjalnie z myślą o szczeniętach, psach dorosłych i starszych, psach dużych i małych oraz aktywnych. Na rynku jest dostępna również karma, która jest szczególnie odpowiednia dla psów z jasnym futrem, takich jak biały owczarek szwajcarski. Ta karma zawiera mniej karotenu, miedzi i witaminy A i według producenta powinna zapobiegać żółknięciu sierści.
Bez względu na to, jaką karmę i sposób żywienia wybierzesz, ważne jest, aby odpowiadały one potrzebom Twojego psa, ale także Twoim osobistym wymaganiom w zakresie przygotowania, przechowywania i obsługi.
Owczarek szwajcarski okazuje się nieskomplikowany i łatwy w pielęgnacji dzięki swojej sztywnej sierści. Zaleca się jednak regularne czesanie, aby zachować zdrową strukturę sierści i jej piękny połysk. Równie ważne jest regularne odrobaczanie i szczepienia u weterynarza. Ponadto należy zwracać szczególną uwagę na uszy, oczy i pazury psa. Od czasu do czasu wymagają one również czyszczenia lub skracania i powinny być sprawdzane przez lekarza weterynarii w przypadku wystąpienia zmian.
Z kolei spacery i wybieg dla białego owczarka szwajcarskiego wymagają trochę więcej czasu. Jako aktywny pies pracujący uwielbia długie i wyczerpujące spacery z opiekunem, podczas których może ćwiczyć fizycznie, ale także umysłowo (np. ucząc się komend, sztuczek, zabaw). Ponadto warto zaoferować temu Szwajcarowi z dużym temperamentem pewne wyzwania, takie jak szkolenia na psa ratowniczego, terapeutycznego, służbowego lub psie sporty. Informacje i oferty można uzyskać w klubach lub szkołach psów.
Każdy, kto rozważa zakup psa, powinien zawczasu dokładnie przemyśleć, czy będzie miał dla niego wystarczająco dużo czasu. Dotyczy to w szczególności tak aktywnego psa, jakim jest biały owczarek szwajcarski. Osoby, które mają dużo obowiązków w pracy lub ci, którzy nie są zbyt sprawni fizycznie, raczej nie powinni decydować się na adopcję białego owczarka szwajcarskiego. Owczarek szwajcarski jest idealnym towarzyszem dla aktywnych osób i rodzin, które mają ochotę i czas na ćwiczenia z psem na świeżym powietrzu wśród natury lub na boisku. W środowisku wiejskim, które oferuje wiele możliwości różnorodnych wycieczek, ten wysportowany i energiczny pies czuje się najlepiej.
Dodatkową zaletą będzie z pewnością pewna wiedza w zakresie trzymania i szkolenia psów. Ci, którzy wiedzą, jak szkolić swojego psa z miłością, a jednocześnie z konsekwencją i dobrym zrozumieniem jego osobowości, z pewnością znajdą w owczarku szwajcarskim przyjaciela na całe życie.
