© eva / stock.adobe.com
Miłośnicy rasy Bearded Collie zgadzają się co do jednego: Kto nie zna tej rasy, musi ją poznać! Kto natomiast widział, jak Bearded Collie z rozwianym futrem hasa po ogrodzie, z jaką energią i radością to robi, i jak jednocześnie jest czujny i gotowy na komendy właściciela, z pewnością już zakochał się w tej oryginalnej, nie do pomylenia z żadną inną rasie o wyjątkowym uroku.
Bearded Collies to bardzo żywotne i aktywne psy, idące śmiało przez życie. Poza wrodzonym temperamentem nie przejawiają żadnych oznak agresywności czy nerwowości, a wręcz przeciwnie – uchodzą one za spokojne i ekstremalnie czujne. Dzięki ich wysokiej inteligencji i niezwykle rozwiniętemu zmysłowi obserwacji zdają się dokładnie wiedzieć, jakie zachowanie jest od nich wymagane w danym momencie. Bearded Collies zawsze dążą do tego, by przypodobać się swojemu właścicielowi. Nie jest to co prawda zarejestrowany przez FCI standard rasy, lecz Bearded Collies określić można jako psy bardzo łatwo przystosowujące się do nowego otoczenia i mocno zorientowane na człowieka. Zadania, przed którymi stawia je życie i ich właściciel, wypełniają z ogromnym zaangażowaniem, nie zaniedbując przy tym swojej naturalnej osobowości. Ich niezłomnie wesołe i pozytywne usposobienie odzwierciedla się nierzadko radosnym szczekaniem w trakcie zabaw.
Głośne, przenikliwe dźwięki to natomiast zmora Beardies, co wrażliwsze osobniki w trakcie gwałtownych burz chowają się w jak najdalszy kącik, byle z daleka od hałasu. Ta cecha sprawiła, że Bearded Collie zyskał miano „drżącego kłębka wełny”, choć nie do końca zasłużenie. To delikatny pies, ale w żadnym razie nie bojaźliwy czy zbyt miękki. Nawet jeśli wystraszy się głośnego dźwięku, nie znaczy to od razu, że wyprowadziło go to całkowicie z równowagi. Spośród potomków szkockich psów pasterskich Bearded Collie jest jedynym, którego pierwotnym zadaniem było równocześnie pilnowanie oraz pędzenie bydła. Do dziś psy tej rasy cechuje niezwykła czujność – Bearded Collies są przy tym także niezwykle spokojne i zrównoważone. Preferują łagodne wychowanie, nie lubią ostrych nakazów i przesadnej surowości. By osiągnąć pożądane cele, zdecydowanie bardziej skuteczne okażą się łagodny ton i prośba. Spokojne i przyjazne usposobienie Brearded Collies czyni je idealnymi towarzyszami dla rodzin z dziećmi oraz osób samotnych. Są to psy, które pozostają wierne swojemu człowiekowi, niezależnie od sytuacji życiowych, i niezawodnie stoją po jego stronie.
Bez wątpienia Bearded Collie wniesie wiele radości do Twojego domu – a przy tym niestety także troszkę buru z łapek. W jego długiej sierści pozostaje po spacerze często piach, kurz i liście, jednak nie utrzymuje się na niej specjalnie długo, gdyż włosie Beardie jest dość twarde i bardzo gładkie. Piach czy kurz wypada sam, a liście i gałązki łatwo można wyjąć z sierści ręką lub wyczesać grzebieniem. Pod sierścią, która według standardu rasy powinna być prosta lub ewentualnie z lekką falą, znajduje się miękki, aksamitny podszerstek. Pomimo tego, że futro Bearded Collie jest bardzo pokaźne i kosmate, nie wygląda niechlujnie. Według oficjalnych standardów nadanych tej rasie przez FCI (Międzynarodowa Federacja Kynologiczna) futro powinno być z jednej strony na tyle gęste i długie, by zapewniać ochronę, z drugiej strony nie powinno jednak przysłaniać naturalnego kształtu ciała psa. Jego wysportowane i muskularne ciało powinno być wyraźnie zarysowane pod warstwami włosia. Jako dawny pies pasterski Bearded Collie jest smukłym, aktywnym psem, który na pewno nie sprawia wrażenia przygrubego czy niezdarnego. Wysokość w kłębie wynosi u samców tej rasy od 53 do 56 cm, u suczek natomiast od 51 do 53 cm.
Sierści na grzbiecie nosa jest niewiele i jest krótka, natomiast zdecydowanie wydatniejsza jest ona nad czołem i nad wargami i tworzy charakterystyczną brodę. To w kocu właśnie ta cecha charakterystyczna przyniosła tej rasie nazwę: Bearded Collie – Collie z brodą, nazywany też w skrócie „Beardie”.
Umaszczeń Bearded Collie jest całkiem sporo. Zaraz po urodzeniu umaszczenia bazowe szczenięcia to czarno-białe, niebiesko-białe lub płowo-białe. Dorosłe osobniki wykazują umaszczenie niebiesko-szare, czerwonawe, bułane, czarne i niebieskie oraz wszystkie odcienie szarego, brązowego i piaskowego. Niekiedy Beardies mają białe oznaczenia w postaci tak zwanej łysinki – jest to plamka albo strzałka na czole. Białe oznaczenia mogą pojawiać się także na klatce piersiowej, nogach, łapach czy na końcówce ogona.
Niestety o pochodzeniu Beardiego niewiele wiadomo. Przypuszczalnie rasa ta pochodzi od kudłatych psów pasterskich z Europy Wschodniej i Azji, które do Anglii przetransportowane zostały w XV. wieku razem z zakupionymi na Wschodzie owcami i bydłem. W Szkocji psy te wykorzystywano do pilnowania i pędzenia trzody. W przeciwieństwie do większości innych psów pasterskich, Bearded Collies nadawały się także do odpędzania od trzody drapieżników oraz złodziei bydła, dlatego ówcześni pasterze mogli przekazać tym inteligentnym i zaufanym psom całą odpowiedzialność za swoje stado. Rzekomo psy te były tak godne zaufania i niezawodne, że wysyłano je same z rynku w Anglii z powrotem do domu w Szkocji, by zameldowały o dotarciu na miejsce.
Bardziej szczegółowe informacje na temat początków tej rasy nie są znane. Ma to być może związek z tym, że pierwszymi właścicielami Bearded Collies byli przede wszystkim pasterze, którzy ze względu na m.in. ubogie wykształcenie, nie sporządzali notatek o tej rasie, ani nie próbowali tworzyć jej szkiców. Z początkiem XX. wieku i w czasie zawirowań spowodowanych obiema Wojnami Światowymi zacierały się ślady występowania tej rasy. Dopiero w 1944 roku rasę odkryto ponownie, jak to często bywa – przez przypadek. Hodowca psów z Anglii, pani Willison, zamówiła wtedy szczeniaki owczarka szetlandzkiego, jednak w przyniesionej skrzyni poza Szetlandami było biało-brązowe szczenię, które pani Willison wzięła początkowo za mieszańca. Gdy ów szczeniak podrósł, rozpoznała w nim zaginioną rasę. Pani Willison zachwyciła się nią tak, że postanowiła przywrócić ją do życia. Wytrwale szukała pośród psów brytyjskich pasterzy osobnika, dzięki któremu mogłaby rozpocząć hodowlę. Jej poszukiwania zainspirowały innych hodowców, którzy także zainteresowali się rasą i jej hodowlą.
W międzyczasie powstało mnóstwo certyfikowanych hodowli rasy Bearded Collie. W całej Polsce można znaleźć hodowców, którzy całkowicie poświęcili się tej rasie i należycie dbają o zdrowie i wychowanie każdego osobnika od pierwszego dnia jego życia. Na szczęście istnieje wielu hodowców, którzy nie zgadzają się z „nowoczesnym” stylem chowu rasy – tak zwane „Show Beardies“ powstały wskutek rosnącej popularności psów tej rasy na wystawach psów. „Show Beardies“ noszą nienaturalnie długą sierść, przez co nieustannie cierpią pod jej ciężarem. Ponieważ cała uwaga hodowcy skupiona jest przy takim chowie na wyglądzie psa, brakuje w nim miejsca na troskę o naturalne cechy jego osobowości –wystawowe Beardies są często ponadprzeciętnie bojaźliwe lub agresywne.
Rozsądni hodowcy właśnie dlatego skłaniają się znów coraz częściej ku „staremu” stylowi hodowli, w którym nie chodzi o nagrody z konkursów piękności, ale o zachowanie pierwotnych cech charakteru Beardie – wytrzymałości, pewności siebie, inteligencji, spokoju i przyjacielskości.
Średniej długości sierść „starego typu”, przez którą przecież Beardie nie traci ani odrobiny ze swojego piękna, jest dużo łatwiejsza w pielęgnacji niż modne długie włosie Show Beardiego. Oczywiście oba typy mają sierść na tyle długą, że niezwykle łatwo osiada na niej brud. Beardies lenią się jednak dużo mniej intensywnie niż niektóre krótkowłose rasy. Dzięki gładkiej i mocnej strukturze włosa szczotkowanie futra co tydzień lub nawet dwa tygodnie w zupełności wystarcza.
Dużo bardziej czasochłonne i wymagające niż pielęgnacja sierści jest zapewnienie zajęcia tym aktywnym i lubiącym wyzwania psom. Beardies kochają długie spacery, podczas których mają także szansę się wybiegać i wyszaleć. Jeśli właściciel umie podejść do wychowania Beardiego odpowiednio, szybko nauczy go różnych sztuczek czy Dog Dancing’u. Wielką radość psom tej rasy sprawi także agility bądź treibball. Poza zajęciami fizycznymi psy te wymagają także wyzwań intelektualnych, np. gier i zabawek interaktywnych czy innych zadań na myślenie.
Beardies uchodzą za psy łatwe do ułożenia, nie potrzebują nad sobą bata, ale z pewnością wymagają konsekwencji w wychowaniu, jak wszystkie psy. Poświęcając się wychowaniu Beardiego, zyskasz wdzięcznego, przyjacielskiego i czarującego towarzysza. Ze względu na swoją delikatną naturę psy te doskonale dogadują się z innymi zwierzętami, jednak właściciel jest dla nich zawsze na pierwszym miejscu. Miłośnicy rasy Bearded Collie zgadzają się co do jednego: Kto nie zna tej rasy, musi ją poznać i przekonać się samemu, jak wspaniałe są to psy!
