© CharlitoCZ / stock.adobe.com
Ten olbrzym ma bardzo spokojną i opanowaną naturę. Jako pies stróżujący jest jednak przyzwyczajony do samodzielnego działania, co może szybko stać się problemem, jeśli nie ma odpowiednich warunków utrzymania. Anatolijski pies pasterski, w obrębie którego FCI wyróżnia cztery rasy, nadaje się więc tylko dla osoby, która ma doświadczenie z psami.
Ściśle rzecz biorąc, nie istnieje coś takiego jak czystej krwi anatolijski pies pasterski, ponieważ w standardzie FCI to cztery różne rasy psów pasterskich są zgrupowane razem pod nazwą „anatolijski pies pasterski” (po turecku: „Çoban Köpeği”): Akba, kangal, karaba i pies kars. W swoim kraju pochodzenia, Turcji, pies kars, akba i kangal są uważane za odrębne rasy.
Ujednolicenie w międzynarodowym standardzie FCI budzi kontrowersje wśród hodowców. Wielu z nich hoduje zgodnie z wytycznymi swojego kraju pochodzenia i koncentruje się tylko na jednej z czterech ras. Pomimo wielu podobieństw w ich naturze i wyglądzie, te cztery typy psów różnią się pod względem genetyki. Zdaniem wielu hodowców, prawdziwie czyste rasowo potomstwo może występować tylko wtedy, gdy rasy nie są ze sobą mieszane.
Pomimo opisanych różnic genetycznych dotyczących umaszczenia czy właściwości sierści, wszystkie cztery rasy mają dość podobne cechy, co pozwala na krótkie zbiorcze podsumowanie. Anatolijskie psy pasterskie są uważane za bardzo wytrwałe, odważne i czujne. Mimo imponujących rozmiarów i dostojnej budowy, potrafią niesamowicie szybko biegać na długich dystansach i zwinnie reagować.
Jako psy stróżujące, mają silny instynkt ochronny i wysoki poziom czujności, który wzrasta w ciemności.
Pasterskie psy anatolijskie chcą oczywiście kontrolować terytorium, ale w żadnym wypadku nie są agresywne. Wręcz przeciwnie: Anatolijski pies pasterski jest uważany za psa niezwykle spokojnego i opanowanego, który w razie niebezpieczeństwa odważnie walczy, ale nie musi tego okazywać poprzez warczenie czy szczerzenie zębów. Ten dumny i z natury nieufny pies woli więc trzymać się z daleka od obcych. Z drugiej strony, spotkania z przedstawicielami tej samej rasy mogą być bardziej problematyczne – zwłaszcza jeśli pies nie był wystarczająco socjalizowany i szkolony jako szczeniak. Dlatego tak ważne jest, aby poprzez kompleksową socjalizację i konsekwentne wychowanie wcześnie położyć kres jego zamiłowaniu do dominowania.
Owczarek anatolijski z pewnością nie jest psem, któremu wystarczy sobie trochę pobiegać, ale nie oznacza to, że nie da się go wyszkolić. W końcu ten dumny rasowy pies ma również wrażliwą stronę, która pragnie bliskości i wsparcia. Ci, którym uda się zdobyć zaufanie psa i przekonać go, że są przywódcami, dowiedzą się, że anatolijski pies pasterski, mimo swojego uporu, potrafi być psem na wskroś posłusznym i czułym, który bardzo lojalnie trwa przy swojej rodzinie.
© Alex Sorokunov / stock.adobe.com
Ten pewny siebie pies nie jest jednak w żadnym wypadku uległy i z pewnością od czasu do czasu zdarzą się sytuacje, w których wystawi swojego opiekuna na próbę. W końcu jako pies pasterski zawsze był przyzwyczajony do samodzielności i własnej inicjatywy. Dlatego trzymanie tego dużego i czasami dość upartego zwierzęcia powinno zawsze być pozostawione osobom, które mają doświadczenie z psami, ponieważ słabości lub błędy w wychowaniu są szybko wykrywane przez tego inteligentnego psa pracującego, który wie jak je wykorzystać je na swoją korzyść.
Już sama jego imponująca wielkość i siła pokazują, że ten rasowy anatolijski pies nie jest zwierzakiem dla początkujących ani słabych. Jego potężne ciało jest dobrze umięśnione, ale nigdy nie jest grube. Jest zaskakująco zwinny, szybki i wytrwały, co jest szczególnie widoczne, gdy spełnia rolę psa stróżującego. Imponującą posturę podkreśla duża i stosunkowo szeroka czaszka z gęstym futrzanym kołnierzem.
Zgodnie ze standardem, jego wysokość w kłębie wynosi maksymalnie 86 cm dla samców i co najmniej 71 cm dla samic. Niektórzy przedstawiciele rasy są jeszcze więksi i mierzą do 90 cm. Bez wątpienia czyni to z pasterskiego psa anatolijskiego jedną z największych ras psów na świecie. W zależności od wielkości ciała ten imponujący czworonożny przyjaciel waży od 44 do 64 kg. Samce o wzroście 90 cm ważą czasem nawet do 80 kg.
Lśniąca i przylegająca do ciała sierść zewnętrzna jest wzmocniona gęstym podszerstkiem i jest krótka lub półdługa. Długość sierści optymalnie dostosowuje się do panujących warunków klimatycznych, dlatego w mroźną zimę jest ona zazwyczaj dłuższa niż w gorące lato. Jest na ogół dłuższa i grubsza na szyi i ramionach, dzięki czemu tworzy typowy futrzany kołnierz. Według wzorca nie ma ograniczeń co do umaszczenia, dlatego anatolijski pies pasterski może występować w niemal wszystkich możliwych kolorach i kombinacjach. Najbardziej znani są chyba przedstawiciele rasy o płowym umaszczeniu z czarną maską i czarnymi uszami.
Ten pies rasowy zawdzięcza swoją gęstą i elastyczną sierść swojej historii jako pies stróżujący. Bez względu na pogodę anatolijski pies stróżujący mieszkał na dworze i pilnował powierzonego mu stada w dzień i w nocy. W swojej ojczyźnie, Turcji, te potężne olbrzymy wciąż pokonują niewiarygodne odległości na płaskowyżu anatolijskim – gdzie, w zależności od pory roku, może być wyjątkowo sucho i gorąco, ale także zimno i wietrznie.
Dokładne pochodzenie dużych psów stróżujących nie jest jednak jasne. Według teorii opartej na ilustracjach z różnych rzeźb, wywodzą się one od dużych psów myśliwskich z Mezopotamii, podobnych do dogów. Pierwszy wiarygodny opis psa określanego „czarnogłowym”, którego wygląd jest bardzo zbliżony do dzisiejszego anatolijskiego psa pasterskiego, znajduje się w sprawozdaniu z podróży z 1592 roku.
Od połowy XX wieku, kiedy w Turcji nie istniał jeszcze oficjalny związek kynologiczny ani księgi hodowlane, psy pochodzące z Turcji były coraz częściej importowane do Europy Zachodniej, zwłaszcza do Anglii, a w końcu także do USA, gdzie zakładano własne hodowle. W dniu 10 kwietnia 1980 r. związek FCI opublikował pierwszy wzorzec, w którym zgrupował różne psy pasterskie pochodzące z Turcji pod nazwą „anatolijski pies pasterski”. Szczególnie w Turcji, ale także przez hodowców zachodnich, ten wzorzec rasy, który powstał „daleko od domu”, jest oceniany krytycznie.
Aby uzyskać genetycznie psy „czystej rasy”, wielu hodowców – jak już wspomniano – często poświęca się hodowli tylko jednej z czterech ras anatolijskiego psa pasterskiego. Dlatego też każda osoba zainteresowana szczeniakiem powinna najpierw szczegółowo zapoznać się z różnymi typami psów i różnicami między nimi. Oprócz ważnego pytania, czy jesteśmy pewni, że będziemy w stanie trzymać psa tej rasy, powinniśmy również dowiedzieć się, jakie są wymagania dotyczące hodowli w danym kraju. Kangal, na przykład, znajduje się na liście niebezpiecznych ras psów w niektórych krajach europejskich i może być trzymany tylko pod pewnymi warunkami.
© CharlitoCZ / stock.adobe.com
Należy szczególnie uważać na reklamy z Internetu lub w gazetach, które oferują słodkie szczeniaki po „niskich cenach”. Często są to psy nielegalnie sprowadzone z Europy Wschodniej, które przyszły na świat w bardzo wątpliwych warunkach i nie przeszły ani testów zdrowotnych, a ponadto nie były hodowane i socjalizowane w sposób odpowiedni dla gatunku. Aby otrzymać zdrowe szczenię o ugruntowanym charakterze, należy poszukać godnego zaufania i renomowanego hodowcy, który prowadzi swoją hodowlę legalnie, chętnie pokaże Ci dom oraz hodowlę i przywiązuje wagę do tego, w jakie ręce oddaje swoje szczenięta. Nawiasem mówiąc, z uwagi na to, że wywóz kangala przez nie-Turków jest zabroniony, hodowlą tej rasy za granicą często zajmują się tureccy imigranci. Należy pamiętać, że cena za szczeniaka tej dużej rasy psów może wynosić od 800 do 1000 euro.
Jeśli kupisz psa z godnej zaufania hodowli, nie musisz się obawiać chorób typowych dla tej rasy. Anatolijskie psy pasterskie należą do najbardziej hardych ras na świecie. Niemniej niestety, od czasu do czasu zdarzają się u nich – jak u prawie wszystkich dużych psów – przypadki dysplazji stawów biodrowych. Oprócz dobrego „dziedzictwa genetycznego”, najlepszą ochroną przed chorobami stawów jest rozważna hodowla i żywienie, szczególnie w fazie wzrostu. Na przykład młode psy powinny być lepiej chronione przed nadmiernym wysiłkiem fizycznym, takim jak częste wchodzenie po schodach lub bieganie obok roweru. Należy również zadbać o to, aby młody pies był karmiony dietą niskobiałkową od około 6 tygodnia życia, aby zwierzęta nie rosły zbyt szybko.
Oprócz zdrowotnych zaleceń żywieniowych, mających na celu uniknięcie chorób stawów i otyłości, ten odporny pies pasterski nie ma specjalnych wymagań żywieniowych. Niezależnie od tego, czy jest to mięso i ryba, czy po prostu chleb i woda – jak karmili go pasterze w jego rodzinnej Turcji – anatolijski pies pasterski zjada wszystko, co znajdzie się w jego misce. Aby jednak optymalnie go karmić, należy zwracać uwagę na wiek, wagę i poziom aktywności psa. Szczególną cechą rasy jest z pewnością to, że bardzo dobrze radzi sobie nawet z małymi porcjami i potrzebuje stosunkowo mało mięsa. Niemniej jednak, od czasu do czasu należy poczęstować psa kawałkiem świeżego mięsa, aby dostarczyć mu niezbędną ilość białka zwierzęcego.
Ze względu na dużą liczbę możliwych metod karmienia, z pewnością korzystne jest wcześniejsze rozważenie, która metoda wydaje Ci się najbardziej odpowiednia. Opinie na temat tego, co jest najlepsze dla psa i czy lepiej jest karmić go suchą lub mokrą karmą, domowym lub surowym jedzeniem („BARF”) są bardzo różne i z pewnością wszystkie mają swoje plusy i minusy. Zapoznaj się z ich zaletami i wadami każdej z tych metod odżywiania i po konsultacji z weterynarzem zdecyduj, która karma wydaje się najbardziej odpowiednia dla Twojego psa i dla Twoich warunków. Gdy już znajdziesz karmę, którą Twój pies będzie lubił, która mu służy i sprawia, że wygląda zdrowo i którą łatwo włączyć do codziennej rutyny, zdecydowanie należy się jej trzymać. Psy nie potrzebują ciągłych zmian w swojej misce. Wręcz przeciwnie: Zbyt częsta zmiana diety może poważnie nadwerężyć układ pokarmowy psa i pogorszyć jego trawienie.
Jak w przypadku wszystkich psów, decydującą rolę dla zdrowia czworonożnego przyjaciela odgrywa właściwa pielęgnacja i odpowiednie do gatunku nastawienie. Jednak w porównaniu z innymi psami wysiłek wymagany do opieki, ćwiczeń i treningu u anatolijskiego psa pasterskiego jest dość wysoki. Gęstą sierść psa trzeba regularnie czesać – co z pewnością zajmuje trochę czasu, biorąc pod uwagę rozmiary tego ogromnego zwierzęcia. Pielęgnacja sierści jest szczególnie intensywna podczas jej zmiany, kiedy martwe włosy muszą być usuwane za pomocą szczotki.
Opiekunowie muszą jednak poświęcić jeszcze więcej czasu, aby ćwiczyć ze swoim psem pasterskim i się nim zajmować. Zwłaszcza w sytuacji, gdy nie może on pracować jako pies stróżujący, opiekunowie powinni zapewnić temu wytrwałemu i inteligentnemu psu wystarczającą ilość alternatywnych zajęć i odpowiednią ilość ruchu. Codziennie kilka godzin na świeżym powietrzu – zarówno w dużym, ogrodzonym ogrodzie, jak i podczas urozmaiconych i długich spacerów – to absolutna konieczność dla dobrego samopoczucia tego krzepkiego i dużego psa kochającego przyrodę. Nie trzeba dodawać, że ten pies nie jest psem rodzinnym do małego mieszkania w mieście. Dużo przestrzeni, bardzo dobra kondycja i obszerna wiedza na temat socjalizacji i szkolenia psów to podstawowe wymagania, aby utrzymać tego imponującego olbrzyma.
