© Steve / stock.adobe.com
Amerykański spaniel dowodny to wysportowany czworonóg z Środkowego Zachodu USA, jest dość rzadko spotykany nie tylko w Europie, ale także w swojej ojczyźnie. Dla myśliwych jest niezawodnym i wszechstronnym towarzyszem.
Jako typowy spaniel, amerykański spaniel dowodny ma klapnięte uszy, czujne spojrzenie i silną, ale w żadnym wypadku nie ciężką posturę. Jego budowa ciała jest raczej długa niż wysoka, a przy wysokości w kłębie do 46 cm waży około 20 kilogramów. Suki są nieco mniejsze i lżejsze. Sierść jest falowana i brązowa, przy czym odcienie brązu wahają się od wątrobowego do czekoladowego brązu. Dozwolone są małe białe plamki na łapach i klatce piersiowej. Podszerstek amerykańskiego spaniela dowodnego chroni go przed warunkami atmosferycznymi i podczas zajęć w wodzie. Warto zauważyć, że rasa od czasu jej powstania w XIX wieku nie zmieniła się wizualnie.
Korzenie tego Amerykanina są widoczne gołym okiem: Prawdopodobnie wywodzi się on od spanieli brytyjskich, takich jak irlandzki spaniel dowodny lub field spaniel. Wizualizacje psa były dostępne już w połowie XIX wieku, ale oficjalna hodowla rozpoczęła się w 1940 roku, kiedy to rasa została zarejestrowana jako niezależna. Wynika to głównie z wysiłków miłośnika psów, doktora Fred J. Pfeifera, który od lat 20. XX wieku hodował amerykańskiego spaniela dowodnego i opracował standard rasy. Od samego początku rasa była wykorzystywana jako towarzysz do polowań – zwłaszcza w polowaniach na kaczki lub inne ptactwo wodne. Łączy w sobie cechy spaniela i retrievera. Dzięki swojej średniej wielkości, amerykański spaniel dowodny swobodnie mieści się w łodzi, z której może aportować. Jednak wraz z coraz mniejszą liczbą kaczek, ludzie zaczęli polować na inne zwierzęta i zatem zaczęli korzystać z innych psów, co doprowadziło do tego, że amerykański spaniel dowodny jest dość rzadko spotykany. Chociaż nadaje się również do polowań na lądzie, natrafia tu na konkurencję mocno wyspecjalizowanych czworonożnych przyjaciół. Jako State Dog amerykańskiego stanu Wisconsin cieszy się tam nieco większą popularnością, niż sugerowałoby jego rozpowszechnienie. Poza Ameryką rasa ta prawie nie istnieje: Co prawda w latach 90-tych XX wieku kilka osobników przybyło do Europy, ale amerykański spaniel dowodny nie rozprzestrzenił się tu znacząco.
Amerykański spaniel dowodny jest przyjazny dla ludzi i jest zapalonym myśliwym, jednak pozostaje łatwy do kontrolowania, pod warunkiem, że został dobrze wyszkolony. Rasa doskonale nadaje się jako pies rodzinny i jest uważana za kochającą dzieci i figlarną. Nie musi mieszkać w domu myśliwego, o ile jego opiekunowie mogą zaoferować mu dużo czasu na dworze. Ten uważny pies lubi szczekać, a w stosunku do obcych jest raczej zdystansowany. Potrzebuje dużo aktywności i zajęć ze swoim dwunożnym stadem, aby być w pełni szczęśliwym. W przeciwnym razie ten pies myśliwski szybko się nudzi i będzie szukał rozrywki – co raczej nie spodoba się jego opiekunom. Wybiegany amerykański spaniel dowodny doceni również spokojne chwile w domu. Jeśli został do nich przyzwyczajony jako szczenię, dobrze będzie się dogadywał z innymi zwierzętami domowymi, takimi jak koty.
Jego wielka chęć zadowalania sprawia, że jest łatwy w prowadzeniu i chętny do nauki, co pozwala na bezproblemowe wychowanie – pod warunkiem, że opiekun jest konsekwentny i zna się na rzeczy. Drogą do sukcesu w przypadku amerykańskiego spaniela dowodnego jest urozmaicenie i wrażliwe prowadzenie bez surowości. Nie jest najszybszym uczniem, ale czego raz się nauczył, tego już nie zapomni. Zabawy dla szczeniąt i szkoła dla psów są dobrymi sposobami na zaprzyjaźnienie się spaniela z innymi przedstawicielami swojego gatunku, a także na naukę podstawowych komend pod fachową opieką. Oczywiście, ten pies myśliwski również dobrze się odnajdzie w szkoleniu dla psów myśliwskich – ma to z kolei pozytywny wpływ na przywoływanie w plenerze, a i tak jest to warunkiem wstępnym, jeśli chcesz brać swojego czworonożnego pupila na polowania. Kolejnym celem wychowania jest kontrolowanie szczekania, ponieważ w przeciwnym razie amerykański spaniel dowodny może mieć tendencję do nadmiernego ujadania.
Poważny hodowca kładzie nacisk na zdrowie psa. W tej rasie ważne jest również unikanie mimo wszystko chowu wsobnego, ponieważ nie ma zbyt wielu psów tej rasy. Istnieje genetyczna predyspozycja do chorób oczu, takich jak zaćma, jak również postępujący zanik siatkówki, który prawie zawsze prowadzi do ślepoty w wyniku śmierci siatkówki. Ponadto w niektórych liniach pojawiły się przypadki niedoczynności tarczycy, cukrzycy i padaczki. Dysplazja stawów biodrowych nie występuje zbyt często u amerykańskiego spaniela dowodnego, ale szczególnie ważne jest, aby w przypadku tej rasy, jak i wszystkich sportowych psów, zwracać uwagę na odpowiedni poziom aktywności tego zwierzęcia. Nie przeciążaj młodego psa i zawsze trzymaj się dostosowanego poziomu ruchu z dorosłym psem – w ten sposób Twój towarzysz pozostanie w dobrej kondycji do zaawansowanego wieku. Profilaktyka dysplazji stawów biodrowych obejmuje również zdrową wagę ciała. Amerykański spaniel dowodny ogólnie jest uważany za wytrzymałą rasę i przy dobrej pielęgnacji może osiągnąć wiek do 14 lat.
Jako pies aktywny, amerykański spaniel dowodny potrzebuje odpowiedniego żywienia z wysokim poziomem białek i, co za tym idzie, dużą ilością mięsa. Nasza wskazówka: Upewnij się, że mięso znajduje się na pierwszym miejscu w deklaracji składu danej karmy. Karma nie powinna zawierać pszenicy ani cukru. Dostosuj porcję do rzeczywistego zapotrzebowania energetycznego i regularnie waż dorosłego czworonożnego pupila, aby dostosować ilość kalorii w odpowiednim czasie, jeśli nabywa zbyt dużo tłuszczu na żebrach. Zadbaj też, aby Twój amerykański spaniel dowodny mógł odpocząć po posiłkach – powinno się unikać sportu lub szybkich wędrówek z pełnym żołądkiem. Nagroda również może być zdrowa: Suszone mięsne kąski dla psów lub przekąski do pielęgnacji zębów nie tylko sprawiają radość, ale także utrzymują zęby w czystości. Wielu opiekunów tej rasy donosi, że ich towarzysz lubi banany. Możesz sprawdzić, czy Twój pupil również lubi egzotyczne smaki i w razie potrzeby podaj mu pół banana jako smakołyk. Oczywiście, w przypadku wszystkich dodatkowych przekąsek obowiązuje następująca zasada: Nie przesadzaj, bo w przeciwnym razie Twój czworonożny przyjaciel będzie przybierał na wadze, a tylko karma główna zagwarantuje zbilansowane żywienie. Świeża woda pitna powinna być natomiast dostępna w nieograniczonym zakresie. Podczas podróży lub dłuższych wycieczek przenośna miska z wodą dla psa spełni doskonale swoje zadanie, jeśli nie masz pewności, czy Twój czworonożny przyjaciel podczas wypraw będzie miał możliwość zgaszenia swojego pragnienia w inny sposób.
Dwuwarstwową sierść średniej długości należy szczotkować dwa razy w tygodniu, aby zapobiec powstawaniu kłaczków. Amerykański spaniel dowodny uwielbia wodę, ale nadal należy ostrożnie i krok po kroku przyzwyczajać psa do kąpieli i prysznica. U dorosłego psa jest to konieczne tylko wtedy, gdy zabrudzenia nie da się już wyczesać, co nie powinno się zdarzać zbyt często. Do kąpieli używaj wyłącznie łagodnego szamponu dla psów. Regularnie sprawdzaj klapnięte uszy i w razie potrzeby wyczyść je specjalnym preparatem do czyszczenia psich uszu. Należy również zwracać uwagę na pazury – zwłaszcza u starszych psów lub tych, które chodzą głównie po miękkich podłożach. Skróć zbyt długie pazury za pomocą cążek do pazurów dla psów, zanim Twój towarzysz boleśnie się nimi o coś zaczepi. Niektórzy opiekunowie psów stosują codzienną pielęgnację zębów za pomocą szczoteczki i pasty do zębów dla psów. Jeśli zapoznasz szczeniaka z tym rytuałem, stworzysz dobry grunt dla książkowo zdrowych zębów psa aż do jego późnej starości.
Jak można się spodziewać po jego pochodzeniu, amerykański spaniel dowodny jest do dziś wszechstronnym towarzyszem polowań, wyróżniającym się w szczególności umiejętnością polowania w wodzie. Może to np. być aportowanie zdobyczy z łodzi lub kajaku, ale równie dobrze może też być entuzjastą zabaw w aportowanie na lądzie. Przy czym nie bryluje szybkością, a raczej wytrzymałością. Zasadniczo ceni sobie długie wycieczki i jest – jeśli jest odpowiednio wyszkolony – doskonałym towarzyszem podczas joggingu lub jazdy na rowerze. Jeśli szkolenie zostało dobrze przeprowadzone i nie masz u boku osobnika o ponadprzeciętnym instynkcie łowieckim, możesz utrzymać czworonożnego przyjaciela pod kontrolą podczas spacerów i innych wycieczek nawet bez smyczy. Ten sportowy towarzysz nadaje się również do agility lub innych psich sportów, takich jak flyball lub dog frisbee, a jako „pies dowodny” oczywiście cieszy się z możliwości pływania.
Chociaż rasa została pierwotnie wyhodowana do polowań, nadaje się nie tylko – ale także – dla myśliwych. Ten aktywny czworonożny przyjaciel będzie do Ciebie pasował, jeśli lubisz przebywać na świeżym powietrzu, a także możesz i chcesz zaoferować psu długie wędrówki. Odpowiednie są zarówno rodziny z dziećmi, jak i single, którzy mają wystarczająco dużo czasu na wspólną aktywność z pupilem. I przez to naprawdę mamy na myśli „aktywność”, bo ten pies nie jest psem kanapowym. Najlepiej żyje mu się w domu lub mieszkaniu w otoczeniu zieleni, gdzie może bez przeszkód wędrować i wąchać. Sąsiedzi nie powinni być zbyt wrażliwi na hałas lub najlepiej mieszkać nieco dalej, ponieważ amerykański spaniel dowodny jest dobrym psem stróżującym, który może mieć tendencję do szczekania. Tutaj, pomimo wychowania, zwykle nie można oczekiwać, że Twój współlokator będzie przez cały czas cicho. Oprócz nakładu pieniędzy i czasu, zaplanuj z wyprzedzeniem opiekę wakacyjną – lub po prostu zabierz swojego spaniela ze sobą – na przykład na wędrowne wakacje. Coraz więcej hoteli przyjmuje dobrze wychowanych czworonożnych gości.
Na całym świecie jest tylko około 3000 zarejestrowanych przedstawicieli tej rzadkiej rasy – znaleźć je można głównie w USA. Najwięcej amerykańskich spanieli dowodnych znajduje się na Środkowym Zachodzie, a dokładniej w Wisconsin, Michigan i Minnesocie. W Europie zdobycie amerykańskiego spaniela dowodnego będzie bardzo trudne, miejscami nawet niemożliwe. W Polsce nie ma hodowli tej rasy. Rasy europejskie spanieli oferują jednak kilka dobrych alternatyw, zwłaszcza dla miłośników polowań. Odpowiednie mogą być również francuskie rasy Epagneul, zwłaszcza że oprócz do myśliwskich celów nadają się równie dobrze na psy rodzinne. Jeśli szukasz czysto rodzinnego psa, możesz wybrać spośród wielu innych ras, które często są nawet bardziej odpowiednie niż rzadki amerykański spaniel dowodny. Oczywiście możesz również rozważyć sprowadzenie amerykańskiego spaniela dowodnego z USA, ale wiąże się to z dość sporym wysiłkiem. Ponadto, przed zakupem należy odwiedzić hodowcę w jego domu, aby zobaczyć, jak dorastają młode zwierzęta. Dlatego też adopcja z zagranicy powinna być zaplanowana na dłuższą metę i dobrze przygotowana. W Europie najprawdopodobniej nie znajdziesz też dorosłego amerykańskiego spaniela dowodnego szukającego nowego miejsca pobytu. Nasza wskazówka: Odwiedź lokalne schronisko dla zwierząt, gdzie możesz znaleźć podobne psy gotowe do adopcji, lub nawiąż kontakty z klubami spanieli, które również przekazują dorosłe zwierzęta do nowych opiekunów, jeśli stracą one swój dotychczasowy dom.
