© alco81 / stock.adobe.com
Układ trawienny świnki morskiej jest bardzo złożony, a wszelkie zaburzenia jego funkcjonowania są najczęściej spowodowane błędami w żywieniu. Transport pokarmu w układzie trawiennym świnek morskich następuje przez dalsze pobieranie pokarmu, dlatego gryzonie te jedzą niemal bez przerwy, bowiem przyjmowany pokarm przesuwa wcześniej zjedzone pożywienie do kolejnych części przewodu pokarmowego. Świnki morskie potrzebują przede wszystkim pokarmu bogatego w błonnik, takiego jak siano, który powinien być stale dostępny, podobnie jak świeża woda.
Siekacze u świnek morskich są bardzo ostre i służą do cięcia i odgryzania kawałków pokarmu. Rosną przez całe życie i muszą być stale ścierane. W naturalny sposób dzieje się to podczas zjadania dobrej jakości siana oraz twardego gotowego pokarmu.
Siekacze znajdują się w przedniej części jamy ustnej, po dwa w szczęce i żuchwie. Aby utrzymać je w dobrym stanie, bardzo ważne jest prawidłowe żywienie gryzoni. Przy doborze zwierząt hodowlanych zdrowe zęby to podstawa – osobniki z wadami zgryzu powinny być z niej eliminowane.
W dalszej części jamy ustnej znajdują się zęby trzonowe, które również odrastają. Po obu stronach na górze i na dole świnki morskie mają do dyspozycji jeden przedtrzonowiec i trzy trzonowce, a ich rolą jest rozdrabnianie i rozcieranie pokarmu na mniejsze cząstki.
Pomiędzy nimi pokarm zwilżany jest śliną produkowaną przez gruczoły ślinowe, dzięki czemu staje się śliski i łatwiejszy do przetransportowania do dalszej części układu trawiennego. Enzymy zawarte w ślinie, nazywane również fermentami, będące prawdziwymi biokatalizatorami, rozpoczynają proces wstępnego trawienia.
Rolą przełyku jest transport przeżutego w jamie ustnej pokarmu do żołądka. Papka (półpłynna masa) pokarmowa nazywana chymusem lub chymem, przechodząca z żołądka (przez odźwiernik) do dwunastnicy przekazywana jest do procesu trawienia właściwego. Gardło i przełyk transportują również wypitą przez świnkę morską wodę.
W żołądku rozpoczyna się przygotowanie do trawienia i następuje rozkład pierwszych składników pożywienia, które jest silnie zakwaszane kwasem solnym. W powstałym kwaśnym środowisku enzymy rozkładające białko rozpoczynają swoją pracę. Uwalniane są również hormony, będące wewnętrznymi substancjami przekaźnikowymi.
Znajdujące się wokół żołądka mięśnie gładkie dbają zarówno o dobre wymieszanie treści żołądkowej jak i jego opróżnienie, czyli przekazanie miazgi pokarmowej przez odźwiernik do dalszej części przewodu pokarmowego.
W przedniej część jelita cienkiego do miazgi pokarmowej dodawana jest duża ilość wody i enzymów, aby umożliwić kolejne etapy trawienia.
Kilka centymetrów dalej spotykają się przewody trzustkowe oraz drogi żółciowe. Wątroba może przez niedługi czas magazynować nadmiar cukru we krwi w postaci glikogenu, ale generalnie jest odpowiedzialna za centralną detoksykację organizmu. Produkuje również żółć, która wzmacnia soki trawienne i zmienia środowisko kwaśne na zasadowe.
Uwaga! U większości kręgowców powstaje tu niezbędna do życia witamina C. Metabolizm wątrobowy wytwarza ją z prekursorów przyjmowanych wraz z pożywieniem, ale niestety nie u świnek morskich. Dlatego należy zwrócić uwagę na podawany świnkom pokarm, ponieważ nie potrafią one (podobnie jak ludzie i małpy) samodzielnie syntetyzować witaminy C i są skazane na jej podaż z zewnątrz.
Trzustka reguluje poziom cukru we krwi i wydziela enzymy rozkładające tłuszcze i węglowodany.
Dalej znajduje się tylna część jelita cienkiego, gdzie ma miejsce główna część procesu trawienia – aktywne kosmki jelitowe transportują produkty rozkładu pożywienia do krwiobiegu, ale tylko te elementy pokarmu, które zostały rozłożone w najwyższym stopniu mogą przedostać się przez ścianę jelita i zostać udostępnione do wykorzystania przez inne docelowe narządy świnki morskiej.
Tylna część jelita cienkiego to miejsce, gdzie do organizmu przekazywane są wszystkie do tej pory przetrawione składniki odżywcze i substancje aktywne.
Pamiętajmy, że podawanie śwince morskiej niewłaściwego pokarmu jest źródłem wielu problemów trawiennych, zwłaszcza w jelicie cienkim. Dlatego tak ważne jest karmienie zwierząt wysokiej jakości, nowoczesną karmą.
Od tego momentu w miazdze pokarmowej znajdziemy prawie wyłącznie włókno surowe, czyli składniki ścian komórek roślinnych pochodzące z pożywienia.
Na wlocie jelita cienkiego do jelita grubego znajduje się jelito ślepe, które nazywane jest tak ponieważ nie posiada żadnego ujścia, przypominając ślepy zaułek. Jest to swoista komora fermentacyjna skolonizowana przez wyspecjalizowane bakterie.
Z bogatych w włókna surowe i błonnik pokarmowy części roślinnych pozyskiwana jest energia resztkowa oraz składniki budulcowe ścian komórkowych roślin (głównie glukoza z celulozy). Flora bakteryjna komory fermentacyjnej nie toleruje gwałtownych zmian substratu w jelicie ślepym, dlatego (ale również z powodu możliwych zaburzeń pracy jelita cienkiego), wszelkie zmiany w diecie tych gryzoni należy wprowadzać stopniowo. Tylko wtedy procesy fermentacyjne w jelicie ślepym mogą przebiegać w sposób niezawodny i bez nadmiernego tworzenia gazów.
U większości gryzoni, które zjadają swój kał, w tym także świnki morskiej, treść pokarmowa jest okazjonalnie wydalana z jelita ślepego do okrężnicy, formowana w grudki kałowe i zjadana. Świnki morskie wytwarzają dwa rodzaje kału – kał twardy i miękki (cekotrof), który zamykany jest w śluzowych cząsteczkach. Dzięki temu mogą być szybko przetransportowane bezpośrednio do odbytu, skąd świnki morskie ostrożnie je wybierają i połykają w całości. Tym samym cekotrof trafia z powrotem do żołądka w celu odzyskania cennych substancji odżywczych w nim zawartych. W ten sposób pozyskiwane są witaminy (głównie z grupy B) oraz wiele substancji produkowanych przez pożyteczne bakterie.
Pozostała część jelita grubego za odcinkiem przejściowym, obejmującym jelito cienkie/jelito ślepe ma za zadanie odzyskać wodę z już w dużej mierze strawionej, ale jeszcze nie dość wodnistej miazgi pokarmowej.
Jelito grube zamieszkują bakterie, które podobnie jak ich krewni w jelicie ślepym umożliwiają zajście procesów fermentacyjnych i przemiany materii. Zaopatrują one komórki ściany jelita w krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe z resztek pokarmowych, ale w tym miejscu nie mogą się już dostać do krwiobiegu. W tylnym odcinku jelita grubego formowany jest kał.
W odbytnicy powstają suche grudki kałowe i pobierana jest z nich możliwie największa ilość pozostałości płynnych, które mogą rówież być zjadane przez zwierzę. Biegunka lub zaparcia są oznaką tego, że gospodarka wodna jest zaburzona w wyniku nieprawidłowości w górnych odcinkach przewodu pokarmowego.
Odbyt stanowi ujście dla kału, zawierającego odpadowe produkty procesu trawienia, które nie mogą być wydalone przez nerki w postaci moczu oraz niestrawione resztki pokarmu lub, ewentualnie, czasowe nadwyżki składników odżywczych. Zwieracz odbytu stanowi zakończenie przewodu pokarmowego i tym samym procesu trawienia świnki morskiej.
Wszystkie produkty dla małych zwierząt oraz produkty specjalnie opracowane dla świnek morskich, takie jak pokarm dla świnek morskich czy klatki, znajdziesz w sklepie internetowym zooplus.
