© Sabrina Senk / stock.adobe.com
Zając czy królik?
Na pierwszy rzut oka zające i króliki wyglądają bardzo podobnie: Długie uszy, okrągłe paciorkowate oczy i mięciutkie futerko. Jednak pomimo wielu cech wspólnych, są to przedstawiciele dwóch różnych rodzajów. W poniższym artykule wyjaśnimy czym dokładnie różni się zając od królika.
Ze względu na podobny wygląd, zające i króliki można łatwo ze sobą pomylić, a terminy „zając” i „królik” bywają używane zamiennie. Istnieje nawet rasa królików, która nazywa się zajęczak.
Zarówno zające, jak i króliki należą do zajęczaków (Lagomorpha). Zajęczaki obejmują z kolei dwie rodziny: Zającowate (Leporidae) i szczekuszkowate (Ochotonidae).
Zające i króliki to przedstawiciele zającowatych, które występują w zasadzie na całym świecie, przy czym do Australii i Nowej Zelandii króliki trafiły za sprawą człowieka. W 1859 roku pewien imigrant przywiózł do Australii 24 króliki jako pamiątkę ze swojej ojczyzny. Tam zwierzęta rozmnażały się w takim tempie, że w końcu zostały uznane za swoistą plagę.
Szczekuszki żyją głównie na terenach górskich oraz w innych zimniejszych regionach i słyną z wydawanych przez siebie głosów przypominających gwizdanie.
Dzieląc rząd zajęczaków dalej, dotrzemy do rodzajów. Zające i króliki są przedstawicielami różnych rodzajów w ramach jednej rodziny. Jednak ich sposób życia pod wieloma względami się różni i rozmnażanie między nimi nie jest możliwe. Zające nie mogą więc łączyć się w pary z królikami.
Wszystkie zającowate żywią się wyłącznie roślinami. Ich cechą charakterystyczną są duże, stworzone do gryzienia i skubania siekacze. Za dwoma siekaczami znajduje się dodatkowa para zębów, tzw. podwójne siekacze, pomagające im kruczyć twarde pokarmy.
Kolejną cechą szczególną Leporidae jest „podwójne trawienie”. Oprócz normalnego, twardego kału, zające i króliki wydalają tak zwany cekotrof. Jest on stosunkowo miękki i zawiera wiele ważnych składników odżywczych.
Zwierzęta zjadają go i trawią ponownie. Dla nas jest to co najmniej nieapetyczne, dla zającowatych jest to natomiast zupełnie normalne, zdrowe zachowanie.
W artykule dotyczącym układu trawiennego królika w magazynie zooplus znajdziesz więcej informacji na temat ich procesu trawienia.
Warto wiedzieć: Przez długi czas zające i króliki uważano za gryzonie. Dziś zaliczane są do rodziny zającowatych. W przeciwieństwie do gryzoni, zającowate nie mają chwytnych przednich łap.
© Tatiana / stock.adobe.com
Najbardziej znanym gatunkiem zająca jest zając szarak (Lepus europaeus). Zamieszkuje pola, lasy i łąki, jednak ze względu na ekspansję miast i nowoczesne rolnictwo, jego siedliska stają się coraz bardziej zagrożone. Na niektórych obszarach szarak został wpisany na czerwoną listę gatunków zagrożonych wyginięciem.
Szaraki to dzikie zwierzęta i w przeciwieństwie do królików domowych nie mogą być trzymane w niewoli.
Charakterystyczną cechą zająca szaraka są jego długie uszy, zwane również słuchami, które są wyraźnie dłuższe niż uszy królika.
Królik domowy pochodzi od dzikiego królika (Oryctolagus cuniculus). Już około 4.000 lat temu ludzie zaczęli hodować króliki – były przede wszystkim źródłem mięsa w ich diecie.
W XIX wieku coraz więcej ludzi przeprowadzało się do miast, gdzie nie było wystarczająco dużo miejsca na hodowanie świń czy krów. W związku z tym zastąpiono je królikami.
Króliki są regularnie hodowane już od bardzo dawna i w wyniku starań hodowlanych powstało wiele różnych ras, takich jak olbrzym niemiecki, królik reks, królik lwi czy królik wiedeński niebieski. Dziś króliki należą do najpopularniejszych zwierząt domowych.
© Alonbou / stock.adobe.com
Różnice między tymi dwoma gatunkami są najbardziej widoczne, gdy porównamy szaraka z dzikim królikiem. Różnią się przede wszystkim budową ciała – podczas gdy szarak ma duży, smukły tułów, dziki królik jest mały i krępy a jego uszy są krótsze niż te u zająca.
Zając waży od czterech do sześciu kilogramów, a dziki królik zaledwie dwa kilogramy. Niemniej, niektóre rasy królików domowych, takie jak na przykład wiedeński niebieski, mogą być znacznie większe i cięższe.
Zające to tak zwane zagniazdowniki, co oznacza, że przychodzące na świat młode posiadają już sierść i nie są ślepe, tak jak ma to miejsce w przypadków królików – gniazdowników, które rodzą się nagie.
Zające i króliki różnią się od siebie także pod względem zachowania: Zające są samotnikami i spotykają się z innymi przedstawicielami gatunku tylko w okresie rozrodczym.
Króliki natomiast żyją w koloniach. Przy złej pogodzie lub w przypadku grożącego niebezpieczeństwa mogą skryć się w wykopanych przez siebie tunelach i norach.
W poniższej tabeli znajdziesz najważniejsze różnice między zającem i królikiem, przy czym informacje dotyczące wyglądu odnoszą się do dzikiego królika.
W przypadku oswojonych królików dane te mogą się dość znacznie różnić w zależności od rasy: Olbrzym niemiecki może na przykład dorastać do 72 centymetrów długości, a jego uszy mierzą co najmniej 17 centymetrów.
| Zając | Królik (dziki) | |
| Budowa ciała | duży i smukły | mały i okrągły |
| Długość ciała | 50 do 70 centymetrów | 25 do 40 centymetrów |
| Waga | 4 do 6 kilogramów | 1 do 3 kilogramów |
| Długość uszu | 10 do 14 centymetrów | około 7 centymetrów |
| Liczba chromosomów | 48 | 44 |
| Ciąża | około 40 dni | około 30 dni |
| Miot | 1 do 5 młodych | 2 do 7 młodych |
| Młode po urodzeniu | zagniazdowniki | gniazdowniki |
| Zachowania społeczne | samotnicy | w koloniach |
| Zwierzę domowe | nie | dziki królik: nie królik domowy: tak |
Zające i króliki różnią się od siebie pod wieloma względami. Towarzyskie króliki świetnie sprawdzają się w roli zwierząt domowych, pod warunkiem zapewnienia im odpowiednich warunków utrzymania. Zające natomiast to dzikie zwierzęta, które nie obejdą się bez swojego naturalnego środowiska.
