Zespół Cushinga u kotów
© satura_ / stock.adobe.com
U Twojego podopiecznego pojawił się nienaturalnie duży brzuch lub jego skóra jest bardzo wrażliwa na dotyk? Może to wskazywać na zespół Cushinga u kotów. Dowiedz się, dlaczego w takim przypadku konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii i jak towarzyszyć zwierzęciu w chorobie.
Spis treści
- Czym jest zespół Cushinga u kotów?
- Objawy: Jak objawia się zespół Cushinga u kotów?
- Diagnoza: Jak wykrywa się zespół Cushinga u kotów?
- Przyczyny: Jak rozwija się zespół Cushinga u kotów?
- Leczenie: Co można zrobić w przypadku wystąpienia zespołu Cushinga u kota?
- Rokowania: Czy zespół Cushinga jest uleczalny?
- Profilaktyka: Czy można zapobiec zespołowi Cushinga u kotów?
Czym jest zespół Cushinga u kotów?
W zespole Cushinga nadnercza zwierzęcia wytwarzają zbyt dużo kortyzolu – hormonu stresu, prowadząc do jego nadmiaru w organizmie.
Co się dzieje w przypadku niepodjęcia leczenia?
W przeciwieństwie do zespołu Cushinga u psów, spontaniczny zespół Cushinga (spontaniczny hiperadrenokortycyzm) występuje u kotów stosunkowo rzadko. Ponieważ jednak choroba Cushinga u kotów wykrywana jest zazwyczaj bardzo późno, u wielu dotkniętych nią mruczków jej przebieg jest ciężki i powikłany.
Nieleczony zespół Cushinga u kotów może prowadzić do śmierci, dlatego w przypadku jego podejrzenia należy jak najszybciej udać się ze zwierzakiem do lekarza weterynarii.
Objawy: Jak objawia się zespół Cushinga u kotów?
Ponieważ działanie kortyzolu obejmuje wiele obszarów organizmu, objawy zespołu Cushinga mogą być bardzo zróżnicowane. Do najczęstszych z nich należą:
- zły stan ogólny
- nadmierne pragnienie (polidypsja)
- wzmożone oddawanie moczu (poliuria)
- wzmożony apetyt i głód
- częstsza toaleta
- wrażliwa, krucha skóra, niegojące się rany
- wiotka i ciemniejsza skóra
- wypadanie sierści (zwłaszcza na grzbiecie i ogonie)
- zanik i osłabienie mięśni
- powiększający się obwód brzucha (wiszący brzuch)
- przyrost wagi
- rzadko roztocza (demodekoza)
Podwyższony poziom kortyzolu związany z zespołem Cushinga dodatkowo osłabia układ odpornościowy kota, w wyniku czego jest bardziej podatny na infekcje wirusowe i choroby zapalne, takie jak zapalenie trzustki. Ponadto, w trakcie choroby u 80 procent wszystkich cierpiących na nią zwierząt rozwija się cukrzyca.
Kiedy konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii?
U Twojego kota występują wyżej wymienione objawy? Wobec tego nie zwlekaj z wizytą u lekarza weterynarii, aby w porę wdrożyć odpowiednie leczenie.
Diagnoza: Jak wykrywa się zespół Cushinga u kotów?
Rozpoznanie tej dolegliwości z reguły nie jest łatwe. Aby ją potwierdzić, lekarz weterynarii najpierw przeprowadzi ogólne badanie kliniczne, a następnie badania specjalistyczne – ultrasonograficzne oraz hormonalne.
Badanie krwi
Badanie krwi przeprowadza się, ponieważ w zespole Cushinga zazwyczaj zmieniają się jej parametry. U 40 procent kotów podwyższony jest poziom fosfatazy alkalicznej (ALP) – enzymu wątrobowego. W wielu przypadkach stężenie cholesterolu jest również wyższe w porównaniu do zdrowych kotów.
Badanie ultrasonograficzne
Wykorzystując technikę obrazowania lekarz weterynarii ocenia strukturę nadnerczy. W ten sposób jest w stanie wykryć na przykład ewentualne guzy. Na zespół Cushinga może wskazywać również powiększenie jednej lub obu nadnerczy. Pod kątem nieprawidłowości badane są również wątroba i inne okoliczne narządy.
Badania hormonalne
Do rozpoznania zespołu Cushinga niezbędne jest wykonanie różnych badań hormonalnych.
- Stosunek kortyzolu do kreatyniny w moczu (UCC): Stężenie kortyzolu bada się w moczu kota. Jego podwyższona wartość wskazuje na zespół Cushinga, aczkolwiek może mieć na to wpływ również stres związany z wizytą w gabinecie weterynaryjnym.
- Test hamowania małymi dawkami deksametazonu (badanie LDDS): Lekarz weterynarii sprawdzi podstawowe stężenie kortyzolu we krwi kota, a następnie poda zwierzęciu deksametazon, który w przypadku zdrowych kotów prowadzi do ujemnego sprzężenia zwrotnego oraz zmniejszonego uwalniania ACTH i hormonu stresu. Podwyższone stężenie kortyzolu utrzymujące się przez dłuższy czas wskazuje na zespół Cushinga.
Przyczyny: Jak rozwija się zespół Cushinga u kotów?
Objawy zespołu Cushinga u kota pojawiają się w wyniku nadmiernej produkcji kortyzolu przez nadnercza, spowodowanej najczęściej przez:
- Wtórną nadczynność kory nadnerczy (hiperadrenokortycyzm przysadkowy): Za 80 procent przypadków choroby odpowiadają guzy przysadki z obustronnym powiększeniem kory nadnerczy. Zazwyczaj są to łagodne gruczolaki wytwarzające ACTH.
- Pierwotną nadczynność kory nadnerczy (hiperadrenokortycyzm nadnerczowy): W 20 procentach przypadków u kotów cierpiących na zespół Cushinga obecne są guzy w korze nadnerczy, z których połowa jest łagodna, a połowa złośliwa. Guzy te wytwarzają kortyzol.
- Jatrogenną nadczynność kory nadnerczy: Długotrwałe leczenie kota glikokortykosteroidami i progestagenami, na przykład preparatami kortyzonu, takimi jak prednizolon lub deksametazon, może prowadzić do rozwoju zespołu Cushinga.
Naturalna praca układu hormonalnego
Przysadka mózgowa w mózgu kota wytwarza hormony kontrolujące wiele procesów zachodzących w organizmie, w tym stymuluje produkcję kortyzolu w nadnerczach. Jeżeli przedni płat przysadki uwalnia hormon adrenokortykotropowy ACTH, stymuluje to produkcję kortyzolu w nadnerczach.
W momencie, gdy uwolniona ilość kortyzolu jest zbyt duża, następuje automatyczne ujemne sprzężenie zwrotne, sprawiające, że mózg ponownie zmniejsza produkcję ACTH. W ten sposób zdrowy kot reguluje poziom hormonu stresu we krwi.
Leczenie: Co można zrobić w przypadku wystąpienia zespołu Cushinga u kota?
Leczenie zespołu Cushinga u kotów zależy od przyczyny, która go wywołała:
Guz nadnerczy
W przypadku guza nadnerczy, lekarz weterynarii może operacyjnie usunąć nadnercze, pod warunkiem, że nie objął on innych narządów. Po usunięciu jednego nadnercza, drugie przejmie jego funkcje. Jeśli natomiast usunięte zostaną oba nadnercza, konieczne będzie dożywotnie podawanie zwierzęciu prednizolonu i fludrokortyzonu.
Jeśli operacja nie jest możliwa, pomocna może okazać się chemioterapia. Odpowiedni lek osłabi wytwarzanie kortyzolu w nadnerczach. Jest on co prawda dopuszczony do użytku tylko przez psy, ale sprawdza się również w przypadku kotów.
Guz przysadki
W przypadku zespołu Cushinga spowodowanego guzem przysadki, doświadczony chirurg może podjąć się jego usunięcia. Jeśli jest to niemożliwe, pozostaje chemioterapia trilostanem. Należy wówczas regularnie odwiedzać lekarza weterynarii, aby badać poziom kortyzolu we krwi kota i odpowiednio dostosować dawkę leku.
Powikłania w przypadku kruchej skóry
Jeśli u kota występują problemy skórne z otwieraniem się ran i zaburzonym procesem gojenia, terapia kortyzonem przed zabiegiem chirurgicznym zapewni prawidłowe zabliźnianie się ran.
Koszty: Ile kosztuje diagnostyka i leczenie?
Koszty leczenia zależą od niezbędnych do wykonania badań, zastosowanych leków oraz ewentualnych powikłań. Ze względu na złożoną diagnostykę i konieczność podawania kotu leków do końca jego życia, leczenie zespołu Cushinga nie należy do najtańszych. Całkowite koszty mogą więc wynieść kilkaset złotych i więcej.
Rokowania: Czy zespół Cushinga jest uleczalny?
Szanse na wyleczenie zespołu Cushinga u kota zależą od występujących objawów i stopnia zaawansowania choroby. Często dolegliwość ta jest diagnozowana zbyt późno. Koty zgłaszane do lekarza weterynarii są już w złym stanie ogólnym i w krótkim czasie umierają lub muszą zostać uśpione.
Jednak, jeśli zespół Cushinga u kota zostanie zdiagnozowany i leczony w porę, rokowania są na ogół dobre. Niemniej, zwierzę już do końca życia będzie musiało przechodzić regularne badania hormonalne i przyjmować leki, ale przy dobrej opiece może prowadzić szczęśliwe kocie życie.
Profilaktyka: Czy można zapobiec zespołowi Cushinga u kotów?
Niestety wiele chorób nowotworowych pojawia się spontanicznie i z reguły nie sposób im zapobiec. To samo dotyczy zespołu Cushinga. Żeby kot miał wystarczająco dużo siły na walkę z ewentualną chorobą, należy dbać o jego zdrowie – prawidłowe żywienie, regularne szczepienia, odrobaczanie, odpowiednią dawkę ruchu oraz unikać czynników ryzyka, takich jak otyłość.
Dlaczego koty mruczą i jak to robią?
Czy istnieje piękniejszy odgłos niż mruczenie kota? Dla jego oddanego opiekuna zapewne nie. Koty mruczą, kiedy czują się dobrze – i to uczucie przenoszą również na swojego człowieka. Jednak koty mruczą także z innych powodów, na przykład, kiedy coś je boli lub odczuwają stres. Dlaczego koty mruczą i w jaki sposób produkują ten ciągły, motoryczny dźwięk?