Zapalenie dziąseł u kotów 
© noppadon / stock.adobe.com
Zapalenie dziąseł u kotów charakteryzuje się zaczerwienieniem i obrzękiem błony śluzowej na krawędzi zębów. Ta zazwyczaj bolesna choroba dziąseł występuje bardzo często u kotów i może wynikać z oddziaływania różnych czynników. Dlatego niezwykle istotna jest szczegółowa diagnostyka, aby dolegliwość tę w porę wykryć i móc odpowiednio leczyć.
Spis treści
Jak powstaje zapalenie dziąseł u kotów?
Oprócz zapalenia dziąseł spowodowanego połknięciem ciał obcych (np. źdźbeł trawy), do najczęstszych przyczyn zapalenia dziąseł u kotów należą zapalenie przyzębia (parodontoza) i choroby innych narządów (np. niewydolność nerek).
W kręgach weterynaryjnych zapalenie dziąseł dzieli się na kilka rodzajów, które różnią się od siebie dość znacznie pod względem powstawania i objawów:
- Nieżytowe zapalenie dziąseł – oznacza stan zapalny błon śluzowych, któremu towarzyszy produkcja wodnistej wydzieliny. Objawia się zazwyczaj silnym zaczerwienieniem i obrzękiem dziąseł. Etiologia tego rodzaju zapalenia dziąseł jest z reguły niespecyficzna i pojawia się ono jako współistniejący objaw infekcji bakteryjnej spowodowanej chorobami zębów, takiej jak kamień nazębny lub parodontoza. W jego rozwoju u kotów dużą rolę odgrywa zakażenie wirusem niedoboru immunologicznego kotów (FIV).
- Przyczyną erozyjnego zapalenia dziąseł są uszkodzenia błony śluzowej w przebiegu chorób wirusowych, takich jak wirus panleukopenii kotów (FPV), kaliciwirus kotów (FCV) czy herpeswirus kotów (FHV-1).
- U kotów dość powszechne jest również eozynofilowe zapalenie dziąseł (granulocyty eozynofilowe = komórki odpornościowe), którego pierwotna przyczyna w większości przypadków pozostaje nieznana. Przypuszcza się jednak, że powstaje w wyniku reakcji nadwrażliwości w ramach zespołu eozynofilowego (ang. feline eosinophilic granuloma complex, EGC), rozpoznawanego z reguły w postaci guzków zapalnych, tak zwanych ziarniniaków.
- Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie dziąseł u kotów ma prawdopodobnie podłoże idiopatyczne. Dotychczas nie udało się poznać jego przyczyny. Również w jego przypadku podejrzewa się jednak, że ma związek z infekcjami wirusowymi, takimi jak FCV, wirus białaczki kotów (FeLV), FIV oraz infekcjami bakteryjnymi. Objawia się ono wyraźnym zaczerwienieniem dziąseł oraz obecnością narośli i owrzodzeń.
Objawy
Oprócz typowych objawów opisanych powyżej, zapalenie dziąseł u kotów może prowadzić do wystąpienia innych symptomów o różnym stopniu nasilenia:
- zazwyczaj silny ból: Wokalizowanie podczas jedzenia lub dotykania obszarów dotkniętych stanem zapalnym, pogorszenie samopoczucia, zmęczenie, niechęć do ruchu
- mniejszy apetyt i utrata wagi
- zwiększone wydzielanie śliny i nieświeży oddech
- krwawienia i przebarwienia zębów (np. z powodu obecności płytki nazębnej)
Jak diagnozuje się zapalenie dziąseł u kota?
Jeśli kot je mniej niż dotychczas lub pojawia się zaczerwienienie czy nawet krwawienie dziąseł, warto skonsultować się z lekarzem weterynarii. W ramach wywiadu z opiekunem i na podstawie statusu szczepień już na wstępnym etapie może on wykluczyć choroby zakaźne, powodujące zapalenie dziąseł u kota. W następnej kolejności przeprowadzi badanie ogólne zwierzęcia, a po nim dokładnie obejrzy jamę ustną, zęby i dziąsła.
W wielu przypadkach konieczne będzie podanie kotu znieczulenia, na przykład, gdy nie pozwala on na badanie jamy ustnej lub gdy podejrzewa się, że przyczyna dolegliwości znajduje się w jej tylnej części. Do dokładniejszego zbadania struktur kostnych, takich jak zęby czy szczęka, konieczne może być wykonanie badań obrazowych, np. zdjęcia rentgenowskiego.
Jeśli kot nie był szczepiony przeciwko określonym patogenom wirusowym (np. kocim kaliciwirusom), przeprowadza się stosowne testy (antygenowe lub na obecność przeciwciał).
Jakie metody leczenia są dostępne?
Zapalenie dziąseł u kotów należy leczyć dwutorowo – z jednej strony przyczynowo, z drugiej strony objawowo.
W zależności od przyczyny, leczenie może wyglądać następująco:
- ciała obce: Ewentualne chirurgiczne usunięcie
- nowotwory: Zabieg chirurgiczny, radioterapia lub chemioterapia
- infekcje wirusowe: Leki przeciwwirusowe
Dodatkowo można kotu pomóc, stosując poniższe środki wspomagające:
- ekstrakcja jednego lub kilku zębów
- leki, takie jak środki przeciwbólowe, przeciwzapalne (np. kortyzon) oraz wzmacniające układ odpornościowy lub antybiotyki, aby zapobiec wtórnym infekcjom bakteryjnym po uprzednim wykonaniu antybiogramu
- odpowiednia higiena ran poprzez płukanie jamy ustnej (np. roztworem chlorheksydyny)
- wspieranie naturalnej funkcji układu odpornościowego za sprawą zbilansowanej diety (w razie potrzeby podawanie mokrej lub płynnej karmy)
- profesjonalne czyszczenie zębów, aby zapobiec chorobom
Jakie są rokowania?
Nie każde zapalenie dziąseł musi koniecznie wiązać się z silnym bólem czy powikłaniami w postaci odsłoniętych korzeni zębów, wypadania zębów czy stanu zapalnego innych części błony śluzowej jamy ustnej. Niemniej, w każdym przypadku powinien je zobaczyć specjalista, aby nie rozwinął się przewlekły stan zapalny, a wcześniej nierozpoznane przyczyny takie jak infekcje wirusowe, nie poczyniły dalszych spustoszeń w organizmie zwierzęcia.
Czy można zapobiec zapaleniu dziąseł u kotów?
Połknięciu ciał obcych czy rozwojowi nowotworów ciężko jest zapobiec. Można jednak uchronić koty od zapalenia dziąseł wywoływanego infekcjami, odpowiednio dbając o higienę ich jamy ustnej i wykonując zalecane szczepienia. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi szczepień małych zwierząt koty można zaszczepić przeciwko następującym chorobom wirusowym:
- Szczepienia podstawowe przeciwko herpeswirusowi kotów typu 1 (FHV-1), kaliciwirusowi kotów (FCV), parwowirusowi kotów (FPV): W wieku 8, 12 i 16 miesięcy oraz po ukończeniu 15 miesiąca życia, a także szczepienia przypominające w odstępie 1–3 lat, w zależności od producenta szczepionki
- Szczepienia dodatkowe przeciwko wirusowi białaczki kotów (FeLV) np. u kotów wychodzących, po uzyskaniu negatywnego wyniku testu: Od 8 tygodnia życia w odstępie około miesiąca i ostatnie szczepienie po upływie roku
- Szczepionka przeciwko wirusowi niedoboru immunologicznego kotów (FIV) nie jest obecnie dostępna.
Może Cię również zainteresować
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
Jak obliczyć wiek kota?
Dlaczego koty mruczą i jak to robią?
Czy istnieje piękniejszy odgłos niż mruczenie kota? Dla jego oddanego opiekuna zapewne nie. Koty mruczą, kiedy czują się dobrze – i to uczucie przenoszą również na swojego człowieka. Jednak koty mruczą także z innych powodów, na przykład, kiedy coś je boli lub odczuwają stres. Dlaczego koty mruczą i w jaki sposób produkują ten ciągły, motoryczny dźwięk?