© mutarider15 / stock.adobe.com
Podczas rui kotki lubią tarzać się po podłodze.
Ruja u kotki jest jednym z najczęstszych problemów, z którymi spotykają się lekarze weterynarii. W niniejszym artykule podsumowaliśmy wszystko, co opiekunowie kotów powinni na ten temat wiedzieć.
Ruja to okres, w którym kotka jest gotowa do krycia. W wyniku kopulacji uwalniana jest komórka jajowa, co nazywamy owulacją prowokowaną.
Cykl płciowy u kota możemy podzielić na następujące pięć faz:
Ruja trwa od trzech do dziesięciu dni, ale jest to kwestia osobnicza i okres ten może się różnić w zależności od kota.
Pierwsza ruja pojawia się między czwartym a dwunastym miesiącem życia i wyznacza dojrzałość płciową. Moment jej wystąpienia zależy od trzech ważnych czynników: Wagi, rasy i długości dnia.
W chwili wkroczenia w dojrzałość płciową kotka powinna osiągnąć 80 procent swojej docelowej wagi. U przedstawicielek większych ras ruja pojawia się więc później niż u ich mniejszych odpowiedniczek.
Od teraz kotka będzie miała ruję dwa razy w roku – wiosną i jesienią. W tym okresie w wyniku krycia uwalniana jest komórka jajowa.
© Evrymmnt / stock.adobe.com
Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, cykl się powtarza – z reguły już po dziewięciu dniach, a zależność rui od długości dnia i jej występowanie dwa razy w roku nie ma już zastosowania.
Potencjalnie kotka może być teraz stale w rui.
U będącej w rui kotki możemy zaobserwować następujące typowe zachowania:
Wchodząc w ruję kotki stają się nieco agresywne. Kucają nad ziemią i wydają krzykliwe odgłosy, by zwabić partnera. To, jak bardzo jest to ewidentne często zależy od rasy i charakteru danego osobnika.
Spokojniejsze koty przechodzą przez okres rozrodczy mniej agresywnie. Temperamentne mruczki z kolei bardzo silnie wyrażają swoje potrzeby.
Często pojawia się uwarunkowana hormonalnie biaława wydzielina, u niektórych zdarza się niezachowywanie czystości. Takie znakowanie terenu ma na celu przyciągnięcie samca.
Jeśli dojdzie do kopulacji, następuje spontaniczne uwolnienie komórki jajowej.
© The Len / stock.adobe.com
Oprócz stresu, kotki w tym okresie mogą odczuwać silne bóle.
Terminem cichej rui (anafrodyzji) określamy stan, w którym kotka nie ma żadnych jej objawów. Co prawda gospodarka hormonalna jest już gotowa do rozmnażania, ale nie manifestuje się to na zewnątrz.
Zaburzenie to występuje szczególnie często w wyniku stresu psychicznego, na przykład, gdy kotka zajmuje pozycję podrzędną w grupie samic. Aby uniknąć tej nieprawidłowości, należy zadbać o prawidłowe warunki utrzymania zwierzęcia.
Ruja nie zawsze przebiega bez komplikacji. Dlatego bardzo ważna jest wnikliwa obserwacja kotki w tym czasie i wczesne zgłaszanie ewentualnych niepokojących zachowań lekarzowi weterynarii.
Na pierwszy plan wysuwają się następujące trzy problemy:
Ciągła ruja występuje zwłaszcza u kotów domowych, ponieważ ze względu na brak czynnika wyzwalającego (krycia) nie dochodzi do owulacji. Ponadto stosunkowo niewielki dostęp do naturalnego światła w mieszkaniu również ma wpływ na cykl u kotki.
Ciągła ruja oznacza dla kota przede wszystkim stres oraz zwiększone ryzyko wystąpienia torbieli jajników i chorób macicy. Oprócz tego kotki będące w stałej rui chudną, ponieważ nie chcą jeść, a ich lśniąca sierść traci swój blask.
W przypadku niepokrytych kotek wzrasta ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów, zwłaszcza w przypadku tych, które są w ciągłej rui.
Jeśli koty będą mogły rozmnażać się w sposób niekontrolowany, para kotów wyprodukuje tysiące młodych w ciągu zaledwie kilku lat (przynajmniej w teorii).
Niemożliwe będzie więc, by każde kocię z miotu znalazło kochający dom i odpowiednie warunki utrzymania. Dlatego mając na względzie dobrostan zwierząt należy ograniczyć ich niekontrolowane rozmnażanie.
Ruja jest stresującym czasem nie tylko dla opiekuna, ale przede wszystkim dla samego zwierzęcia. Dlatego bardzo ważne jest, by wspierać kotkę w rui i postarać się ograniczyć stres w jej życiu:
Według Niemieckiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii wolnożyjące koty powinny być kastrowane, aby zapobiec ich niekontrolowanemu rozrodowi. Lekarze weterynarii zalecają również kastrację kotów domowych, które nie są przeznaczone do hodowli, by uniknąć stresu i niechcianego potomstwa.
Pierwsza ruja występuje czasami już w wieku pięciu miesięcy. Kastrację można wówczas przeprowadzić około tydzień po jej zakończeniu.
Przeczytaj także: Czy powinnyśmy wykastrować naszą kotkę?
Jeśli chcemy poddać naszą podopieczną zabiegowi kastracji, warto zapytać lekarza weterynarii o wady i zalety takiego rozwiązania. Zaproponuje on także inne metody antykoncepcji, które w większości działają na poziomie hormonalnym, ale nie wszystkie z nich zapobiegają rui.
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
Czy istnieje piękniejszy odgłos niż mruczenie kota? Dla jego oddanego opiekuna zapewne nie. Koty mruczą, kiedy czują się dobrze – i to uczucie przenoszą również na swojego człowieka. Jednak koty mruczą także z innych powodów, na przykład, kiedy coś je boli lub odczuwają stres. Dlaczego koty mruczą i w jaki sposób produkują ten ciągły, motoryczny dźwięk?
