Niewydolność nerek u kotów This article is verified by a vet

Artykuł napisany przez Franziska G., Weterynarz
Kot podczas badania u lekarza weterynarii

Po zauważeniu pierwszych objawów niewydolności nerek u kota, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Ryzyko zachorowania na przewlekłą niewydolność nerek u kotów rośnie wraz z wiekiem. Polega ona długotrwałej utracie zdolności nerek do prawidłowego usuwania toksyn i nadmiaru płynów z organizmu. Choroba postępuje stopniowo i towarzyszą jej nieodwracalne uszkodzenia, prowadzące do wystąpienia objawów, takich jak wymioty, zmęczenie czy zagrażające życiu zaburzenia równowagi elektrolitowej.

Funkcja i budowa nerek

Nerki są centralnym narządem odpowiedzialnym za równowagę wodno-elektrolitową w organizmie oraz wydalanie toksycznych produktów przemiany materii wraz z moczem. Mają kształt fasoli i znajdują się w jamie brzusznej, w przestrzeni zaotrzewnowej. W przeciwieństwie do u psów, u kotów położone są mniej więcej na tej samej wysokości.

Te silnie ukrwione organy zbudowane są z rdzenia składającego się ze stożkowanych struktur zwanych piramidami oraz kory nerkowej. W obrębie tych struktur znajdują się liczne jednostki funkcjonalne (nefrony), obejmujące ciałka nerkowe (kłębuszki nerkowe) korę nerkową i kanaliki nerkowe rdzenia. W dolnej części nerek położona jest miedniczka nerkowa, która zbiera wytwarzany mocz i kieruje go do moczowodu, a za jego pośrednictwem do pęcherza moczowego.

Jak rozwija się niewydolność nerek u kotów?

Nerki kota mogą ulec uszkodzeniu na skutek różnych chorób i czynników, powodując ostrą lub częściej przewlekłą (chroniczną) niewydolność nerek:

  • dziedziczne i nabyte choroby nerek: Genetycznie uwarunkowane torbiele, guzy nerek lub okolicznych narządów (np. nadnerczy), choroby autoimmunologiczne, kamica nerkowa, zaburzenia krążenia (niedokrwienie)
  • czynniki zakaźne (np. zakaźne zapalenie otrzewnej)
  • substancje toksyczne (np. rośliny, leki, pestycydy, metale ciężkie)
  • niezbilansowana dieta z nadmierną ilością fosforu

Objawy: Jak diagnozuje się niewydolność nerek u kota?

Szczególnie podatne na choroby nerek są koty w starszym wieku. Wynika to z faktu, że nerki posiadają stosunkowo dobrą zdolność kompensacji – w przypadku uszkodzenia, działają bez większych ograniczeń do pewnego stopnia degradacji (około 75%). Gdy próg ten zostanie przekroczony i uszkodzonych zostanie zbyt wiele nefronów, pojawiają pierwsze objawy – zazwyczaj u kocich seniorów. Obserwuje się wówczas następujące nieprawidłowości:

  • osłabiony stan ogólny: Zmęczenie, niechęć do ruchu, utrata apetytu i wagi
  • zaniedbany wygląd z powodu pozbawionej blasku sierści
  • częstsze oddawanie moczu i odwodnienie
  • zaburzenia równowagi elektrolitowej (np. podwyższone stężenie potasu we krwi): Zaburzenia rytmu serca
  • zatrzymanie wody (obrzęki)
  • wysokie ciśnienie krwi i wynikająca z niego utrata wzroku
  • upośledzone wydalanie toksycznych produktów przemiany materii takich jak amoniak może prowadzić do objawów zatrucia – wymiotów, biegunki i nieświeżego oddechu
  • niewydolność nerek może być przyczyną śmierci kota

Jakie możliwości diagnostyczne istnieją?

Koty są szczególnie podatne na choroby nerek, dlatego bardzo ważne jest, aby w przypadku wystąpienia powyższych objawów jak najszybciej skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Informacje dotyczące momentu pojawienia się pierwszych objawów, statusu szczepień oraz ewentualnego spożycia substancji toksycznych ułatwią specjaliście postawienie diagnozy.

Jeśli podczas wizyty w gabinecie weterynaryjnym stan ogólny kota jest osłabiony lub pojawią się ostre, zagrażające jego życiu objawy w postaci zaburzeń rytmu serca, wskazana jest natychmiastowa interwencja.

W przypadku zaburzonej gospodarki wodno-elektrolitowej i niedoboru płynów zwierzę otrzymuje wlewy dożylne, a następnie przeprowadza się specjalistyczne badanie nerek, które rozpoczyna się badaniem palpacyjnym górnej części jamy brzusznej. Lekarz weterynarii jest w stanie na tym etapie wykryć tkliwość i zmiany strukturalne w nerkach, obejmujące na przykład ich nieprawidłową wielkość.

Dokładniej można je zbadać za pomocą badań obrazowych (np. RTG, USG). W przeciwieństwie do zmian strukturalnych, czynność nerek można ocenić jedynie na podstawie specjalistycznych badań krwi i moczu, których wyniki pozwolą określić, z jaką postacią – ostrą czy przewlekłą, niewydolności nerek u kota mamy do czynienia. Obejmują one w szczególności poniższe parametry:

  • badanie krwi: Kreatynina, mocznik, SDMA, elektrolity, np. potas, nadkwaśność (kwasica)
  • badanie moczu: Ciężar właściwy (odzwierciedlający zdolność nerek do zagęszczania moczu)

Jak wygląda leczenie niewydolności nerek u kotów?

Leczenie niewydolności nerek obejmuje stosowanie odpowiedniej diety i środki wspomagające:

Dieta

Jakość życia kotów cierpiących na choroby nerek można poprawić, stosując zbilansowaną, oszczędzającą nerki dietę. Jej celem jest zmniejszenie ilości toksycznych produktów przemiany materii w organizmie oraz wyrównanie niedoborów elektrolitów oraz witamin, i powinna ona charakteryzować się:

  • niską zawartością fosforu i, w razie potrzeby, dodatkiem środków wiążących fosforany
  • dużą ilością łatwo przyswajalnego białka
  • dużą ilością węglowodanów
  • obniżoną zawartością soli (aby zapobiegać wysokiemu ciśnieniu krwi)
  • dodatkiem witamin (np. D, B) oraz wysokiej jakości kwasów tłuszczowych (np. kwasów omega-3)

Ważne: W przypadku kotów chorych na niewydolność nerek konieczne jest regularne wykonywanie badań krwi. Dopóki ich wyniki nie poprawią się, kot powinien być na diecie. Należy wówczas unikać także przysmaków dla kotów, ponieważ często są bogate w fosfor i niskiej jakości białka.

Uwaga: Odpowiednia dietetyczna karma może wspierać naturalne funkcje obronne organizmu Twojego kota, ale nie wyleczy ani nie zapobiegnie powstaniu samej dolegliwości. Żywienie kota należy zawsze skonsultować z lekarzem weterynarii. Karmy specjalnego przeznaczenia znajdziesz w sklepie internetowym zooplus.

Środki wspomagające

Objawy towarzyszące niewydolności nerek u kota można złagodzić, stosując środki wspomagające:

  • wymioty: Środki osłonowe na żołądek
  • infekcje: W razie potrzeby antybiotyki lub leki przeciwwirusowe
  • dolegliwości bólowe: Leki przeciwbólowe

Jakie są rokowania?

Raz uszkodzone nerki nie zregenerują się. Niemniej, wczesna diagnoza i stosowanie diety mogą znacznie zmniejszyć skutki niewydolności nerek, wydłużyć życie kota oraz poprawić jego jakość.


Franziska G., Weterynarz
Profilbild von Tierärztin Franziska Gütgeman mit Hund

Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.


Najczęściej polecane
6 min

Dlaczego koty mruczą i jak to robią?

Czy istnieje piękniejszy odgłos niż mruczenie kota? Dla jego oddanego opiekuna zapewne nie. Koty mruczą, kiedy czują się dobrze – i to uczucie przenoszą również na swojego człowieka. Jednak koty mruczą także z innych powodów, na przykład, kiedy coś je boli lub odczuwają stres. Dlaczego koty mruczą i w jaki sposób produkują ten ciągły, motoryczny dźwięk?