Kamień nazębny u kota 

Z powodu kamienia nazębnego cierpią zwłaszcza starsze koty. Charakteryzuje się on obecnością brązowo-żółtego osadu na powierzchni zębów i powstaje w wyniku nagromadzenia się płytki nazębnej, która w przeciwieństwie do twardego kamienia nazębnego jest miękka. Jest to cienka warstwa nalotu składająca się z cząstek pokarmu, takich jak białka lub polisacharydy oraz drobnoustrojów (np. grzybów). Kamień nazębny u kota może powstać w wyniku stanów zapalnych w jamie ustnej, takich jak zapalenie dziąseł czy przyzębia, co na skutek rozwoju infekcji bakteryjnych może powodować dalsze stany zapalne.

Czym jest kamień nazębny i jak powstaje?

Kamień nazębny pojawia się głównie u dorosłych kotów. Charakteryzuje się żółtym lub brązowym osadem na powierzchni zębów. Z reguły najpierw rozwija się w obrębie tylnych zewnętrznych powierzchni zębów trzonowych i stopniowo zaczyna obejmować przednie zęby.

Zasadniczo kamień nazębny to nagromadzona płytka nazębna – lepki, bezbarwny film tworzący się na powierzchni zębów w wyniku akumulacji niewielkich cząstek pokarmu, bakterii i grzybów. Płytka nazębna ulega mineralizacji przez zawarte w ślinie sole wapnia, prowadząc do odkładania się kamienia nazębnego.

Przyczyną kamienia nazębnego u kota mogą być następujące choroby:

• paradontoza (bakteryjne zapalenie przyzębia)
• zapalenie dziąseł
• limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jamy ustnej, której przyczyna nie jest jeszcze znana. Jednak istotnymi czynnikami mającymi wpływ na jej powstawanie są stres, płytka nazębna i czynniki zakaźne, takie jak wirus niedoboru immunologicznego (FIV) czy wirus białaczki kotów (FeLV). Zapalenie jamy ustnej powoduje powstawanie zapalnych narośli na błonie śluzowej, a niektóre z nich charakteryzują się obecnością małych pęcherzyków na powierzchni.

Kamień nazębny u kota: Jakie objawy mogą się pojawić?

W wyniku rozkładu węglowodanów, czyli cukru, powstaje kwas mlekowy, który ostatecznie prowadzi do rozpadu dziąseł. Uszkodzeniu ulegają również inne struktury, takie jak szkliwo lub ozębna, która jest ważną częścią przyzębia, ponieważ otacza korzeń zęba. Może to powodować choroby przyzębia, np. paradontozę lub zapalenie dziąseł.

W związku z tym, oprócz brązowo-żółtych osadów, mogą pojawić się inne objawy, które obejmują:

• nieświeży oddech
• krwawienie i ubytki dziąseł
• uszkodzenia przyzębia i otaczających struktur: Rozchwianie zębów, utrata zębów, degradacja kości szczęki
• stany zapalne i dolegliwości bólowe w jamie ustnej
• upośledzona zdolność żucia oraz utrata wagi
• limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jamy ustnej: Obrzęk węzłów chłonnych i błony śluzowej w jamie ustnej ze stanem zapalnym i pęcherzami
• przedostawanie się bakterii do kieszonek w dziąsłach, możliwe stany zapalne i ropnie w innych narządach, na przykład w nerkach

© New Africa / stock.adobe.com

Jakie możliwości diagnostyczne istnieją?

Z reguły kamień nazębny u kota można z łatwością rozpoznać po żółto-brązowym osadzie na zębach. Nie jest to sytuacja nagła i nie wymaga natychmiastowego leczenia. Jeśli jednak będzie pojawiał się częściej i powodował stan zapalny, zaleca się wizytę u lekarza weterynarii.

Podczas badania jamy ustnej zazwyczaj będzie on w stanie ocenić stopień rozwoju kamienia nazębnego i inne dolegliwości na pierwszy rzut oka. Ponieważ rozległy kamień nazębny i stany zapalne w jamie ustnej (np. limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jamy ustnej) towarzyszą niektórym chorobom zakaźnym, w takim przypadku zaleca się wykonanie badania krwi. Dostarczy ono ważnych informacji na temat ewentualnych czynników zakaźnych, co umożliwi postawienie trafnej diagnozy i leczenie.

Aby wykluczyć uszkodzenie struktur kostnych, warto wykonać także badanie rentgenowskie. Dzięki niemu możliwe jest dokładne zbadanie szczęki i zębów pod kątem zmian strukturalnych i zapalnych.

Jak wygląda leczenie kamienia nazębnego u kota?

Profesjonalne usuwanie kamienia nazębnego w znieczuleniu ogólnym jest zalecane, gdy kamień nazębny jest już zaawansowany i nie jest możliwe usunięcie go ręcznie, i wygląda następująco:

• Jeśli podawana jest narkoza, kot musi być na czczo. Oznacza to, że zwierzę może zjeść ostatni posiłek nie później niż 6 godzin przed znieczuleniem.
• Wstępnie kamień można usunąć palcem lub kleszczami do usuwania kamienia nazębnego.
• Do dokładnego usuwania płytki nazębnej i kamienia nazębnego z zębów i szczelin międzyzębowych wykorzystywane są specjalistyczne urządzenia ultradźwiękowe (skalery). Podczas zabiegu zęby i dziąsła są płukane specjalnymi płynami, a powstały osad usuwany z jamy ustnej za pomocą wody i aspiratora.
• Po usunięciu kamienia nazębnego zęby są polerowane, aby zapobiec jego ponownemu tworzeniu się.
• W przypadku silnie uszkodzonych zębów konieczne jest ich usunięcie (ekstrakcja).
• Pomocne mogą być leki przeciwzapalne i przeciwbólowe.

Rokowania

Nie w każdym przypadku kamień nazębny będzie wymagał profesjonalnego czyszczenia zębów czy ich ekstrakcji. Jeśli jednak okaże się to konieczne, zazwyczaj nie będzie to miało większego wpływu na zdolność kota do jedzenia.

Jak można zapobiec kamieniowi nazębnemu u kota?

Kamień nazębny bardzo często pojawia się u starszych kotów i trudno jest mu zapobiec. Niemniej, istnieje kilka wskazówek, dzięki którym można spowolnić proces jego tworzenia się i wynikających z niego dolegliwości:

• Regularne kontrolowanie stanu uzębienia u lekarza weterynarii.
• Jeśli opiekun kota jest w stanie samodzielnie czyścić zęby kota, może to zrobić z wykorzystaniem specjalnej pasty i szczoteczki do zębów. Dzięki regularnemu czyszczeniu zębów możliwe jest zapobiegnięcie tworzeniu się płytki nazębnej i kamienia nazębnego.

Odkryj nasz asortyment produktów do pielęgnacji zębów dla kota!