© sonyachny / stock.adobe.com
Niektóre koty wolą być zostawione w spokoju po zabiegu kastracji.
Wykastrowane lub wysterylizowane koty uchodzą za bardziej ufne i mniej agresywne. Jednak, co wtedy, kiedy kot po kastracji zachowuje się zupełnie inaczej niż w teorii powinien? Co, jeśli zrobił się nagle agresywny wobec swojego człowieka? W tym artykule wyjaśniamy, jakie mogą być tego przyczyny i, jak pomóc kotu w takiej sytuacji.
Kastracja kotek i kocurów jest dziś praktyką bardzo spopularyzowaną i należy do codzienności lekarzy weterynarii. Kastracja bowiem przynosi wiele korzyści. Jednak co w wypadku, gdy straty są większe niż korzyści? Albo jeszcze gorzej – po operacji kot jest bardziej agresywny niż przed operacją?
Ryzyko, że zachowanie kota po kastracji stanie się bardziej agresywne jest niskie, ale jednak istnieje. Może zdarzyć się tak, że po zabiegu kot stanie się bardziej nerwowy, agresywny lub bardziej lękliwy. Weterynarze rzadko opisują takie przypadki, jednakże na forach internetowych zatroskani opiekunowie kotów dzielą się swoimi obawami w tym temacie niejednokrotnie.
Co zrobić, kiedy zachowanie kota po kastracji zmienia się… na gorsze? Ryzyko, że zachowanie kota po kastracji stanie się bardziej agresywne jest niskie, ale jednak istnieje. Weterynarze rzadko opisują takie przypadki, jednakże na forach internetowych zatroskani opiekunowie kotów dzielą się swoimi obawami w tym temacie niejednokrotnie. Skąd bierze się u kota takie zachowanie? I jak sprawić, by z powrotem stał się naszym ukochanym pupilem? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.
Aby zrozumieć możliwe przyczyny agresywnego zachowania, przyjrzymy się poszczególnym składowym całego procesu kastracji.
Pomimo iż kastracja jest dziś zabiegiem przeprowadzanym niemal w każdej placówce weterynaryjnej na porządku dziennym, nie można bagatelizować faktu, że jest to jednak zabieg chirurgiczny, będący ingerencją w ciało zwierzęcia – chirurg usunie jajniki, jajowody i macicę u kotki oraz jądra u kota.
Jak przy każdej ingerencji, także po kastracji może wystąpić u zwierzęcia ból oraz stres pooperacyjny. Zwłaszcza samice kota domowego mogą po usunięciu jajników odczuwać duży ból zaszytej rany czy blizny. W przeciwieństwie do zabiegu przeprowadzanego u kotów, u kotek trzeba otworzyć jamę brzuszną, jednak także i kocury mogą odczuwać ból w okolicach organów płciowych.
Zazwyczaj dolegliwości te znikają po upływie kilku dni, jednak zdezorientowany kot po operacji nie potrafi zaklasyfikować rodzaju bólu i może reagować na niego agresją. Koty mogą przypisać winę za ból innym mieszkającym w domu zwierzętom lub właśnie opiekunom, których będą drapać, gryźć, syczeć na nich, gdy tylko ludzie będą się do nich zbliżać.
Po kastracji kot musi nie tylko przepracować jakoś doznania po narkozie i ból gojącej się rany, ale również rozległe zmiany hormonalne. U niektórych kotów gospodarka hormonalna może uregulować się dopiero po upływie kilku czy nawet kilkunastu tygodni.
Z usunięciem gonad usunięte zostają miejsca produkcji hormonów płciowych, które wcześniej regulowały uwarunkowane hormonalnie zachowania. W szerszym spojrzeniu oznacza to, że kot stanie się bardziej spokojny, gdyż jego zachowanie nie będzie już warunkowane przez cykle związane z procesami płciowymi, jednak zanim tak się stanie, czasami musi upłynąć więcej czasu.
Nierzadko agresja po kastracji u kota objawia się w jego obejściu z innymi kotami. Niektóre wykastrowane kotki czy koty wobec ludzi są bardzo przyjazne i towarzyskie, natomiast w kierunku innych mieszkających z nimi zwierząt wyciągają pazurki. Eksperci wyjaśniają, że może mieć to związek ze zmienionym po operacji zapachem – placówki weterynaryjnej, środków do sterylizacji czy po części również zmieniony za sprawą rozchwianej gospodarki hormonalnej własny zapach ciała.
Ponieważ koty nie potrafią wyczuć – w sensie dosłownym – swojego partnera, nie rozpoznają jego zapachu, są zestresowane i zaniepokojone, przez co nierzadko reagują agresywnie.
Tak, agresja u kota może mieć również tak oczywistą przyczynę. By kot nie lizał się po ranie, zakłada mu się specjalny kołnierz. Podczas gdy niektóre koty ze stoickim spokojem znoszą obecność kryzy na swojej szyi, inne mogą być nią do reszty poirytowane. Zwłaszcza ograniczone pole widzenia może niepokoić i tak już zestresowanego kota.
Agresywne zachowanie najczęściej jest wynikiem właśnie niepewności i strachu. Zwierzęta często nie wiedzą, jak się zachować w stresującej sytuacji i ich jedynym odruchem jest wyciągnięcie pazurów – ich obroną staje się atak. Może uda Ci się uniknąć agresji wynikającej z obecności kołnierza, zakładając kotu zamiast niego ochronne body, które także zapobiegnie niepożądanemu lizaniu się kota po ranach pooperacyjnych.
© Pavlo / stock.adobe.com
Aby zaradzić agresywnemu zachowaniu kota po zabiegu kastracji, możemy go wspierać w rekonwalescencji.
Jeśli kot, który przed kastracją jest przyjacielski i lubi pieszczoty, po kastracji staje się wycofany lub agresywny, to naturalne jest, że opiekun chce jak najszybciej przywrócić u swojego pupila jego dawny charakter. Jednak z tej niecierpliwości często wynikają problemy, ponieważ poirytowany zachowaniem kota człowiek jeszcze bardziej będzie stresował zwierzę. Nasze zaniepokojenie również przenosi się na zachowanie i samopoczucie kota, co może dodatkowo wzmocnić jego agresywne zachowanie.
Najważniejsze po zabiegu kastracji jest więc, by zachować spokój i starać się nie niecierpliwić. Twój kot będzie potrzebował trochę czasu, by przetworzyć ból, dziwny zapach i zmiany hormonalne z nim związane. Pokaż swojemu kotu, że nie wydarzyło się nic, czym powinien być zaniepokojony. Im normalniej Ty się zachowujesz, tym szybciej Twój pupil odnajdzie się z powrotem w codzienności i zapomni o przykrościach związanych z zabiegiem.
Zwierzęta też potrzebują odpoczynku i spokoju po trudnych przeżyciach. Nawet jeśli już po kilku godzinach od zabiegu możesz zabrać pupila do domu, to nie bagatelizuj efektów następczych kastracji. Niektóre koty będą wolały zostać same, inne będą domagały się Twojej obecności i bliskości.
Nie zmuszaj na pewno kota do niczego, na co nie ma ochoty – jemu pozostaw inicjatywę. Jeśli kot chce wpełznąć pod łóżko, kanapę czy szafę, nie próbuj go stamtąd wywabiać. Uszanuj jego potrzebę spokoju i zaczekaj, aż kot sam zacznie znów być aktywny.
Szanowanie potrzeby samotności kota nie oznacza, że trzeba całkowicie ignorować zwierzę. Zadbaj o to, żeby kot miał bezpośredni dostęp do miski z wodą, jakiegoś przytulnego legowiska i bądź w gotowości, kiedy pupil zacznie domagać się Twojej uwagi, na przykład miaucząc. Możesz wtedy spróbować odwrócić uwagę pupila zabawką, ale nie dziw się i nie złość, jeśli nie będzie miał ochoty na zabawę, czy zacznie być właśnie agresywny.
Jeśli kot Cię zaatakuje, unikaj kontaktu wzrokowego i ewentualnie odeprzyj atak za pomocą poduszki lub koca. Ale najlepiej zrobisz ignorując jego zachowanie i odchodząc. Nie wpadaj w panikę, nie krzycz na kota, nie złość się – przy każdej takiej reakcji tylko wzmocnisz agresję zwierzęcia.
Przed zabiegiem kastracji możesz podjąć kilka kroków przygotowawczych, by okres rekonwalescencji przebiegał tak pomyślnie i bezstresowo, jak to tylko możliwe. W znanym kotu transporterze połóż ręcznik lub koc, tak aby podczas transportu było mu wygodnie. Jeśli właśnie kupiliśmy nowy transport, przed użyciem go po raz pierwszy, postawmy go na kilka dni w pokoju – niech kot ma okazję go powąchać i przyzwyczaić się do niego. Znajome pudełko nie będzie niepokoiło kota, pomoże mu pozostać rozluźnionym, dzięki czemu stwarza sprzyjające warunki do narkozy i minimalizuje ryzyko potencjalnych komplikacji.
Po trwającym około 30 minut zabiegu kot powinien mieć szansę, by spokojnie wybudzić się z narkozy i odpocząć. Jeśli Twój pupil bardzo lubi swój transporter, to w nim właśnie możesz go położyć, żeby usnął. Transporter umieść w ciepłym (narkoza wychładza organizm) i ciemnym miejscu, z dala od zgiełku. Od czasu do czasu pogłaszcz pupila, o ile oczywiście da Ci się pogłaskać, i próbuj dać mu do zrozumienia, że wszystko jest w porządku – nawet, jeśli po wybudzeniu się z narkozy jeszcze ledwo trzyma się na nogach i wygląda na otumanionego.
Ważne jest, by zorganizować sobie po kastracji kota wolny czas. Weź kilka dni urlopu i po prostu bądź przy swoim zwierzaku. Narkoza oraz zabieg dla każdego jest trudnym i męczącym doznaniem. W tym niepewnym i stresującym czasie Twój kot potrzebuje Ciebie, Twojego spokoju i opanowania, niezależnie od tego, czy jest wobec Ciebie nastawiony przyjaźnie, czy też niekoniecznie.
© chendongshan / stock.adobe.com
Jeśli nie pomaga Twój spokój, bliskość i głaskanie zwierzaka, a Twój kot po zabiegu jest mocno zaniepokojony, nerwowy czy agresywny, możesz spróbować zastosować dyfuzory (na przykład wkładane do kontaktu), zawierające syntetyczne odpowiedniki feromonów, które wspierają dobre samopoczucie kota. Dobrym przykładem są feromony matki działaniu, którym poddawane są kocięta podczas karmienia, przekazujące komunikat, że wszystko jest w porządku i można się odprężyć.
Także naturalne, roślinne środki uspokajające (np. esencje kwiatowe dr Bacha) mogą się sprawdzić, zwłaszcza, kiedy w Twoim domu mieszkają też inne zwierzęta lub dzieci.
Jeśli po kastracji zauważysz, że Twój kot zachowuje się agresywnie, koniecznie skonsultuj się z lekarzem weterynarii, aby wykluczyć ból jako przyczynę agresji.
Poza tym lekarz weterynarii może zalecić podawanie kotu ziołowych środków uspokajających. A jeżeli i one nie pomagają, warto skonsultować się z behawiorystą.
Większość kotów po zabiegu kastracji szybko powraca do całkowitej normalności, niektóre stają się nawet bardziej spokojne i przyjazne. Rezygnacja z zabiegu kastracji w obawie o zmianę zachowania kota na gorsze nie jest rozsądną decyzją. O swoich obawach pomów z weterynarzem, który wyjaśni Ci, na czym polega zabieg kastracji i, co robić, jeśli kot po zabiegu okaże się reagować przez jakiś czas agresywnie. Przede wszystkim nie niecierpliw się i nie denerwuj na kota – daj mu czas, a w ciągu kilku dni lub tygodni na pewno wróci do siebie!
