© EcoView / stock.adobe.com
Kot nubijski jest przodkiem wszystkich kotów domowych.
Kot nubijski, inaczej zwany żbikiem afrykańskim, uważany jest za przodka naszych kotów domowych. Pokrewieństwo to można zaobserwować nie tylko w jego wyglądzie, ale również w zachowaniu. Poznaj bliżej kota nubijskiego dzięki lekturze poniższego artykułu.
Będący przodkiem wszystkich kotów domowych kot nubijski wygląda bardzo podobnie do nich – na pierwszy rzut oka wydaje się być ich większą wersją.
Ma on jednak dłuższe nogi i przez to inne proporcje, a w ruchu przypomina bardziej geparda. Kolejną różnicą jest ogon – długi i cienki, zwężający się ku końcowi. Na jego końcówce znajdują się dwa do trzech ciemnych pierścieni.
Od głowy do ogona przedstawiciele tej rasy mierzą od około 40 do nawet 70 centymetrów, a ogon to dodatkowe 30 centymetrów.
Sztuka czy rzeczywistość? Z pewnością nie raz rzuciły Ci się w oczy starożytne egipskie obrazy kotów i ich nienaturalnie długie nogi. Nie wynika to z fantazji artystycznej, ale z faktycznego wyglądu ówczesnych kotów, które były bardzo podobne do żbików afrykańskich.
Umaszczenie kota nubijskiego jest raczej stonowane. Przeważają odcienie rudego, płowego, szarego i piaskowo-żółtego; dostrzegalne jest również pręgowanie. Charakterystyczne są dla nich rudo-pomarańczowe plamy na tylnej części uszu oraz na pyszczku, ciemna linia wzdłuż kręgosłupa i czarne poduszki łap. Pod oczami często znajdują się białe znaczenia.
Dzięki takim kolorom, kot ten z łatwością wtapia się w otoczenie stepów lub pustyni. Jego sierść jest krótka i ma ciemne końcówki, co nadaje mu lekko cętkowany wygląd.
Ze względu na jego elastyczność i zdolności adaptacyjne, żbika afrykańskiego można obecnie spotkać w wielu naturalnych siedliskach. Najlepiej czuje się na pustyni, półpustyni i sawannie, ale doskonale radzi sobie również w lasach, nawet na skalistych obszarach wysokogórskich, położonych na wysokości do 3000 metrów. Unika jedynie tropikalnych lasów deszczowych i terenów, gdzie zalega śnieg.
Jego główny obszar występowania to większość krajów afrykańskich, ale można go znaleźć także na Półwyspie Arabskim i w niektórych częściach Azji Południowo-Wschodniej oraz Chin. Widziano go również na Sycylii i Sardynii, która jest najbardziej na północ wysuniętym terenem, który zasiedla.
Zgodnie z dostępnymi dokumentami, kot został udomowiony około 7.500 r. p.n.e. Zakłada się jednak, że kot deptał człowiekowi po piętach od zawsze.
Pierwszymi kotami domowymi były prawdopodobnie częściowo udomowione koty nubijskie ze starożytnego Egiptu. Wyświadczały wówczas Egipcjanom przysługę w postaci polowania na uciążliwe myszy i były mile widzianymi gośćmi w ich domach.
Około 2.000 lat temu, wraz z Rzymianami żbik afrykański i jego udomowieni krewni dotarli do Europy i szybko się tutaj rozprzestrzenili. Prawdopodobne jest również jego skrzyżowanie ze żbikiem europejskim.
Przeczytaj także: Czy pierwotny kot to zwierzę pustynne?
Żbik afrykański jest najmniej zagrożonym gatunkiem dzikiego kota i występuje licznie na całym świecie. Niemniej, jest chroniony przez Konwencję o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem.
Dzięki dużej tolerancji w zakresie siedlisk i zdolnościom adaptacyjnym kot ten jest w stanie przetrwać niemal wszędzie. Dlatego też do tej pory dobrze radził sobie z niszczeniem jego naturalnych obszarów występowania.
Ze strony człowieka żbikom afrykańskim nie grozi znaczące niebezpieczeństwo. Niemniej, muszą uważać, aby nie zginąć w wyniku wypadku drogowego. Jednak ciągłe kojarzenie dzikich kotów z dachowcami sprawia, że ich populacje zmniejszają się, a przybywa kotów hybrydowych.
Koty domowe i koty nubijskie dobrze się rozumieją i bez problemu mogą łączyć się w pary. Niełatwo jest więc spotkać dziś pełnej krwi żbika afrykańskiego.
Zwierzę domowe? Kot nubijski jest dzikim zwierzęciem. Nie został udomowiony i nie może być trzymany jako zwierzę domowe.
Podobnie jak wiele innych dzikich kotów również żbik afrykański jest nieśmiały w stosunku do ludzi. Zazwyczaj trudno go zauważyć, ponieważ dzięki swoim wyostrzonym zmysłom, jest w stanie z daleka dostrzec człowieka i tym samym uniknąć spotkania.
Zasadniczo, ich nieśmiałość nie osiąga jednak tak ekstremalnego poziomu, jak ma to miejsce w przypadku ich europejskich krewnych. Jeśli zostanie do tego odpowiednio przyzwyczajony, zaakceptuje również bliskość człowieka. Zdecydowanie bardziej ufny jest w stosunku do innych kotów.
Dzikie koty nubijskie żyją samotnie. Podbijają swoje terytorium i w nocy przemierzają je w poszukiwaniu zdobyczy. Wielkość ich terytorium w dużej mierze zależy od danego obszaru.
Jeśli jest zasobne w pożywienie, nie musi być rozległe. W Kenii koty nubijskie zasiedlają tereny o powierzchni 1,6 kilometra kwadratowego, podczas gdy w Arabii Saudyjskiej zaobserwowano osobniki na obszarze około 50 kilometrów kwadratowych.
Dojrzałość płciową koty te osiągają w wieku roku i od tej chwili wydają na świat całkiem sporą liczbę potomstwa mniej więcej raz w roku. Ciąża u przedstawicieli tego gatunku trwa od 56 do 68 dni.
Po usamodzielnieniu się przez małe kotki, w wielu przypadkach zostają one przy matce, tworząc większe grupy. Czasami zdarza się więc, że kilka miotów żyje razem przez jakiś czas, zanim każdy kot pójdzie w swoją stronę.
Długie życie Długość życia kotów nubijskich wynosi około 16 lat.
© DirkR / stock.adobe.com
Żbik afrykański żywi się przede wszystkim niewielkimi gryzoniami, takimi jak myszy, zające, chomiki i małe króliki. W jego diecie znajdują się także ptaki, takie jak gołębie, wikłacze czy dzikie ptactwo, a także pająki, skorpiony i węże. Lubi również ryby. Dorosłe żbiki mogą atakować nawet małe antylopy lub jagnięta.
Dzikie koty są doskonałymi myśliwymi, którzy bezszelestnie podkradają się do swoich ofiar, by zabić je jednym błyskawicznym susem. Zazwyczaj polują z ziemi, ale potrafią się też doskonale wspinać. Jeśli podczas polowania szczęście im nie dopisze lub nadarzy się taka okazja, zjadają również padlinę.
Twój kot mało pije? Odziedziczył to po kocie nubijskim: Te pustynne zwierzęta mają utrudniony dostęp do wody i dlatego pokrywają swoje zapotrzebowanie na płyny prawie całkowicie z pożywienia. Mysz na przykład zawiera w sobie zaskakująco dużo wody.
Zdaniem ekspertów, to genetyczne dziedzictwo jest powodem, dla którego nie powinno się karmić kotów domowych wyłącznie suchą karmą. Nie zawiera ona praktycznie wody, a koty nie mają instynktownej potrzeby uzupełniania płynów z innych źródeł, aby ten brak zrekompensować, co sprawia, że są narażone na ryzyko odwodnienia.
Kot nubijski jest dzikim zwierzęciem o bardzo rozwiniętych zdolnościach adaptacyjnych i jest blisko spokrewniony z naszymi kotami domowymi, ale w przeciwieństwie do nich nie sprawdzi się w roli zwierzęcia domowego. W żyłach każdego domowego mruczka płynie więc krew żbików afrykańskich.
| Cechy szczególne: | Przodkowie współczesnych kotów domowych |
| Charakter: | płochliwi samotnicy |
| Wielkość: | długość od głowy do nasady ogona około 40–66,5 cm |
| Waga: | 2,4–6,4 kg |
| Kolor oczu: | zielono-żółty |
| Umaszczenie: | rude, płowe, szare i piaskowo-żółte |
| Sierść: | krótka |
| Długość życia: | 16 lat |
| Pochodzenie: | Afryka |
Już jako dziecko wolała przytulać się do swojego kota perskiego niż pluszowego misia. Jak nieco podrosła, tak długo prosiła rodziców o własnego konia, aż jej ulegli i pozwolili kupić swojego wierzchowca. Dzięki zwierzętom przeżyła wiele wspaniałych chwil i pomimo tego, że życie ze zwierzętami nie zawsze jest łatwe, nie wyobraża sobie nie mieć ich u swojego boku – jak twierdzi, dotykają takich obszarów jej duszy, do których nikt inny nie ma dostępu. Ten ich wspaniały czar odczuwa także, gdy o nich pisze i ma nadzieję, że choć trochę tej magii odczuwa się podczas czytania przygotowanych przez nią artykułów.
