© seregraff / stock.adobe.com
Kot bengalski to naprawdę wyjątkowa rasa. W końcu jest to prawdziwy „tygrys domowy”. Hodowcy tej rasy celowo decydują się na domieszkę krwi dzikiego kota. Rasy kotów takie jak bengal czy savannah są ostatnio modne w świecie hodowli! Czym charakteryzuje się taka rasa? Co należy wziąć pod uwagę, gdy trzymamy je w domu?
Jeszcze na początku XIX wieku hybrydy wielkich kotów można było spotkać w europejskich ogrodach zoologicznych. To, co okazało się niepraktyczne dla ogrodów zoologicznych, zostało jednak przeniesione do świata małych kotów. Dlatego też coraz częściej rasy kotów powstają z kojarzenia dzikich ras kotów z kotami domowymi. Prawdopodobnie najbardziej znanym przykładem jest kot bengalski. Powstał w wyniku skrzyżowania oswojonego czarnego kota domowego z dzikim azjatyckim kotem lamparcim. Wynik: Rasa kotów, która charakteryzuje się wydłużoną sylwetką i wyjątkowym kolorem sierści. W zależności od bliskości swoich dzikich krewnych, potrzebuje ona czasem doświadczonej ręki.
© Корнеевец-Выдренкова / stock.adobe.com
Pochodzenie rasy bengalskiej wywodzi się z USA: Tam genetyczka Jean Mill w 1963 r. po raz pierwszy próbowała skrzyżować azjatyckiego kota lamparciego z kotem domowym. Jej cel był jasny: Stworzenie oswojonego kota domowego o oryginalnym wyglądzie jego przodków.
Pomysł ten nie był jednak nowy. Już w 1889 roku brytyjski artysta i dziennikarz Harrison William Weir wspominał o krzyżówce azjatyckiego kota lamparciego z kotem domowym. Jednak największy wpływ na hodowlę bengali i oficjalnego założyciela rasy ma Jean Mill, znana wówczas jako Jean Sudgen. Tematem „Crossbreeding“ czyli po prostu „krzyżowaniem ras”, zajęła się w swojej pracy naukowej już w 1946 roku. Na początku lat 60-tych wykorzystała swoją wiedzę w praktyce. Skrzyżowała koty domowe z azjatyckimi kotami lamparcimi. Bezpośrednie krzyżówki kotów dzikich i domowych nazywane są zwierzętami „F1”. Po ponownym skrzyżowaniu zwierzęcia F1 z kotem domowym powstaje zwierzę „F2” i tak dalej. Koty F1 i F2 często wykazują zachowania dzikich kotów. Jean Mill ponownie skrzyżowała samice F1 z ojcem i w ten sposób uzyskała koty F2. Po kolejnych 2–3 pokoleniach, potomstwo i koty domowe wykazywały podobne zachowania.
Z powodu śmierci męża Jean Mill na krótko przerwała próby krzyżowania. Kontynuowała je jednak w latach 70-tych, kiedy to udało jej się pozyskać żeńskie hybrydy od naukowca Williama Centerwalla. Hodował on azjatyckie koty lamparcie z kotami domowymi, aby zbadać ich odporność na białaczkę kotów. Był to sygnał do rozpoczęcia nowoczesnej hodowli kota bengalskiego. Kot bengalski został oficjalnie uznany przez TICA (The International Cat Association) w 1983 roku. Na początku krzyżowano inne rasy, takie jak abisyńskie, egipskie mau i amerykańskie koty krótkowłose. Miało to na celu doprowadzenie do pożądanego wyglądu kota bengalskiego. Obecnie kot bengalski jest kotem rasowym. Jednak na wystawach mogą być prezentowane wyłącznie koty z czwartego pokolenia („F4“). Dopiero od tego pokolenia zwierzęta są uważane za „łagodne”. Wówczas mają charakter podobny do kota domowego. Kot bengalski znalazł w międzyczasie wielu przyjaciół. Obecnie rasa ta jest uznawana przez wiele organizacji patronackich, na przykład CFA (Cat Fanciers’ Association).
Te gibkie, a zarazem atletyczne zwierzęta ważą do 6 kg i osiągają wysokość do 30 cm. Często zakłada się, że kot bengalski jest duży. Zwierzęta te są jednak zauważalnie większe od kotów domowych. Ciało kota bengalskiego jest bardzo muskularne i ogólnie nieco dłuższe niż u kotów domowych.
Jego potężne ciało jest podparte na długich, muskularnych nogach. W związku z tym głowa kota bengalskiego jest raczej mała. Dominują w niej wysokie kości policzkowe i oczy w kształcie migdałów. Duże oczy kota bengalskie są często zielone lub niebieskie u zwierząt o kolorze „seal point“. Uszy są małe i zaokrąglone u góry, ale mają szeroką podstawę.
Uderzający jest „dziki“ wzór umaszczenia kota bengalskiego. Z poziomo rozmieszczonymi plamami, rozetami i jaśniejszym brzuchem przypomina swoich dzikich przodków. Nogi są nadal w paski u większości zwierząt, ale powinny mieć również plamki. Koty bengalskie występują w podstawowych kolorach: pomarańczowym, złotym, ciemnożółtym i piaskowym, często z „brokatem”.
Uznane są odmiany „marbled“ oraz „spotted“:
Broda, klatka piersiowa, brzuch i wewnętrzna strona nóg powinny mieć podstawowe kolory od kremowego do białego. Kontrastują one z ubarwieniem boków i grzbietu. Oczy, usta i nos idealnie obramowane są wąskimi, czarnymi liniami.
© krappweis / stock.adobe.com
Począwszy od piątego pokolenia, bengale są oficjalnie uznawane za koty domowe. Niemniej, ze względu na swoje dzikie dziedzictwo, są to aktywne zwierzęta o dużym temperamencie. Dlatego koty bengalskie powinny być trzymane jako zwierzęta domowe tylko od tego pokolenia! Zwierzęta hodowlane mogą być również prezentowane na wystawach dopiero od czwartego pokolenia. Zgodnie z wzorcem rasy bengale są ufne, czujne, ciekawskie i przyjacielskie.
Bengal jest kotem, który zdecydowanie sprawia frajdę! Jest uważany za mądrego i potulnego, dlatego też potrzebuje dużo uwagi. Miłośnicy kotów bengalskich często uważają, że samo przytulanie i zabawa, aby zapewnić im zajęcie, nie wystarcza. Szkolenie celowe i praca z klikerem są tak samo ważne jak środowisko, które nie pozwala na pojawienie się nudy. Koty bengalskie uwielbiają się wspinać i szczególnie lubią wodę. Zapewniona swoboda ruchu na zewnątrz gwarantuje, że kot bengalski nie będzie się nudził i będzie mógł spełniać swoją potrzebę ruchu. Idealny jest oczywiście duży, bezpieczny dla kota ogród. Dla spokojniejszych zwierząt odpowiedni jest jednak również zabezpieczony balkon z wieloma możliwościami wspinaczki.
Kot bengalski to pewny siebie, raczej dominujący i aktywny kot. Dlatego trzymanie ich ze spokojnymi, bardziej nieśmiałymi kotami może prowadzić do problemów. Jednak koty bengalskie nigdy nie powinny być trzymane w odosobnieniu. Zwierzęta o temperamencie podobnym do kota bengalskiego nadają się dla niego na towarzysza zabaw. Spokojniejsze koty, jak persy czy brytyjskie krótkowłose, nie są do tego odpowiednie.
W przypadku rasy hybrydowej szczególnie ważny jest chów poszczególnych zwierząt. Ponieważ „dzikie” dziedzictwo przeważa zwłaszcza u kotów, u których krew dzikiego kota nie sięga zbyt daleko w rodowodzie. Na przykład, Bengalczyki z pierwszych pokoleń wykazują wyraźne cechy dzikich zwierząt. Ponadto hodowla kota bengalskiego w pokoleniach 1–4 jest znacznie bardziej wymagająca, ponieważ jako dzikie koty, zwierzęta te podlegają w niektórych krajach prawom ochrony gatunkowej.
W związku z tym tylko zwierzęta od piątego pokolenia nadają się na koty do towarzystwa, gdyż od tego momentu koty bengalskie nie należą już do kotów hybrydowych. Dzięki temu nie podlegają już ustawie o ochronie gatunkowej i mogą być trzymane jako koty domowe bez żadnych specjalnych wymagań. Dla wszystkich kotów rasowych obowiązują następujące zasady: Kupuj kota tylko od renomowanego hodowcy, który przywiązuje dużą wagę do socjalizacji i wychowania swoich kociąt. Powinien on również pomagać Ci od początku, gdy zaczniesz mieszkać ze swoim bengalczykiem. Umów się na wizytę u hodowcy. W ten sposób możesz uzyskać obraz zwierząt i ich środowiska na miejscu. Zwierzęta rodzicielskie powinny być otwarte w stosunku do ludzi i ufne.
Jak już wspomniano, koty bengalskie w pokoleniach 1–4 podlegają w niektórych krajach ochronie gatunkowej, jednak nie dotyczy do Polski.
Od piątego pokolenia charakter bengalczyka przypomina charakter innych, bardziej aktywnych ras kotów bez domieszki krwi kotów dzikich. Wówczas hodowla również różni się tylko nieznacznie od hodowli innych kotów. Kot powinien mieć bezpieczny wybieg lub balkon. Nie powinno zabraknąć okazji do zabawy, wspinaczki, drapania i chowania się. Dzięki temu bengalczyk może spełniać swoje potrzeby dotyczące poziomu aktywności. Zmieniaj otoczenie i zawsze oferuj mu nowe bodźce.
Miska z wodą na balkonie? Mały staw na bezpiecznym wybiegu? Puść wodze fantazji! Po kilku tygodniach pracy z kotem bengalskim trening klikerowy nie będzie już dla Ciebie obcym słowem. Inteligentne zabawki i gry umysłowe są chętnie akceptowane przez bengalczyki. Z uwagi na to, że koty bengalskie uwielbiają wodę, można im zorganizować płytką, dużą miskę z wodą (latem na zewnątrz, zimą w łazience).
Utrzymanie kota bengalskiego może być wyzwaniem dla miłośników kotów, którzy są przyzwyczajeni do spokojniejszych ras. Jednak z uwagi na to, że bengalczyk jest inteligentnym, potulnym kotem, zdecydowanie fajnie się z nim pracuje.
© Kirill Vorobyev / stock.adobe.com
Bengalczyki mogą być dotknięte niektórymi chorobami typowymi dla tej rasy. Obejmują one postępujący zanik siatkówki (PRA-b). Ze względu na degenerację siatkówki oka, PRA-b może prowadzić do ślepoty zwierzęcia. Może to nastąpić już w pierwszych latach życia. Inną chorobą dziedziczną jest niedobór kinazy pirogronianowej (PK-Def). W tym przypadku czerwone krwinki są niszczone z powodu niedoboru enzymu, co prowadzi do anemii. Obie choroby można wykryć za pomocą testów genetycznych.
Ponadto, kot bengalski może cierpieć na kardiomiopatię przerostową (HCM). Jest to choroba serca, która powoduje zgrubienie mięśnia sercowego. HCM może być wykrywana przez coroczne USG serca. Renomowani hodowcy poddają swoje koty testom na obecność chorób dziedzicznych i wykluczają z hodowli zwierzęta dotknięte tymi dolegliwościami. Jest to kolejny powód, aby zwrócić się do renomowanych hodowców, którzy stawiają dobro zwierząt na pierwszym miejscu. Należy trzymać się z dala od podejrzanych hodowców, którzy sprzedają koty bez dokumentów, ponieważ bez dokumentów nie ma gwarancji, że zwierzęta są zdrowe.
Najlepszą profilaktyką u kotów bengalskich jest karma odpowiednia dla gatunku oraz coroczne kontrole u weterynarza. Wielu hodowców kotów z dzikimi przodkami karmi je surową karmą. Powodem tego jest fakt, że niektóre bengalczyki są wrażliwe na przemysłową karmę dla kotów i bakterie w diecie. Zasadniczo gotowa karma w puszce lub misce zapewnia jednak Twojemu bengalskiemu kotu wszystko, czego potrzebuje! Jeśli zdecydujesz się na surową karmę, kluczem jest dokładne zapoznanie się z nią. Stosując odpowiednie suplementy i naturalne odżywki, zapewnisz swojemu kotu zdrową dietę.
Renomowany hodowca da Ci pewność, że posiadanie kota bengalskiego będzie dla Ciebie odpowiednie! Jak najwcześniej nawiązuje kontakt między kociętami a ich przyszłą rodziną. Towarzyszy on również swoim młodym zwierzętom w ich nowym domu. Jako członek klubu hodowlanego nie tylko przywiązuje wagę do tego, aby jego koty odpowiadały pożądanemu wzorcowi rasy. Jest też bowiem odpowiedzialny za zdrowie swoich zwierząt. Obejmuje to również profilaktyczną opiekę zdrowotną nad zwierzętami rodzicielskimi, taką jak testy na choroby genetyczne. W czasie ciąży kotki konieczna jest również opieka weterynaryjna. Po narodzinach młodych zwierząt ogląda je weterynarz, są badane, szczepione, odrobaczane i karmione w sposób dostosowany do gatunku. Wszystko to oczywiście kosztuje – i znajduje odzwierciedlenie w cenie zakupu bengalczyka. Kot bengalski często kosztuje około 3,5 tysiąca złotych lub więcej. Zwierzęta przeznaczone do hodowli są znacznie droższe. Przy tej cenie hodowca pokrywa i tak tylko koszty, które poniósł.
Nawet jeśli cena zakupu kota rodowodowego jest boleśnie wysoka, nigdy nie należy zwracać się do pseudohodowców, którzy oferują „koty rasowe bez papierów”! U nich z reguły oszczędza się na doborze i zaopatrzeniu zwierząt macierzystych. Tylko w nielicznych przypadkach kocięta mają zapewnioną socjalizację i czas, aby rozwinąć się w zdrowe koty. Oczywiście zaufanie to dotyczy obu stron. Nie denerwuj się więc, jeśli hodowca ustanowi specjalne warunki przekazania swoich zwierząt. Może to być kastracja lub gwarancja bezpiecznego wychodzenia na dwór.
