© Anobis / stock.adobe.com
Kot abisyński jest jednym z najstarszych kotów rasowych w Europie. Zachwyca fascynującą historią i wyjątkową estetyką.
Duże oczy i uważnie nastawione do góry uszy kota abisyńskiego wiele zdradzają o jego charakterze. To koty ciekawskie oraz… oddane człowiekowi.
Nazwa rasy jest w tym przypadku myląca — nie pochodzi ona bowiem, jak wcześniej domniemywano, ze starej Abisynii (dzisiejsza Etiopia). Także teoria o tym, że są to koty, których przodkowie byli czczeni w starożytności przez Egipcjan, mija się z prawdą. Koty abisyńskie pochodzą z zupełnie innego obszaru, mianowicie południowoazjatyckich dżungli. Dowiedzione zostało to dzięki nowoczesnej technologii genetycznej. Mutacja genu odpowiadająca za wzór na sierści, występujący u tej rasy kota, nie występuje bowiem ani na terenie Egiptu, ani zachodniej Afryki. Natomiast dzikie koty żyjące na wybrzeżach Oceanu Indyjskiego między Singapurem a Sri Lanką wykazują tę rzucającą się w oczy mutację genu i wynikające z niej wzory. Inne świadczące o pochodzeniu tych kotów poszlaki pochodzą z XIX wieku. Są nimi ryciny z angielskiego czasopisma felinologicznego przedstawiające koty o wyglądzie bardzo zbliżonym do dzisiejszych abisynów, zaopatrzone opisem „koty azjatyckie”. Przypuszczalnie te nakrapiane koty trafiły z handlarzami z Azji do Afryki, a stamtąd z oddziałami brytyjskich żołnierzy dostały się na Wyspy Brytyjskie, gdy opuszczali oni Afrykę Zachodnią w 1868 roku.
Właśnie tam, w Anglii konkretnie, w XIX wieku rozpoczęto celową hodowlę tej rasy, która wzbudzała niemałe zainteresowanie ze względu na rzucające się w oczy umaszczenie „agouti”. „Kot abisyński” w roku 1871 znalazł się na wystawie kotów w Crystal Palace i 11 lat później został rasą oficjalnie uznaną. Standard rasy został ustanowiony przed Harrisona Faira, ówczesnego prezesa angielskiego klubu felinologicznego. Kota abisyńskiego klasyfikuje się jako jedną z najstarszych uznanych ras. Do Stanów Zjednoczonych rasa dotarła niedługo po uznaniu w Europie i tam w 1911 zatwierdzona została przez CFA (Cat Fanciers’ Association).
Wojny Światowe znacznie zredukowały liczbę kotów abisyńskich. W pomnożeniu ich liczby nie pomaga fakt, ze miot tych kotów liczy zwykle od 1 do maksymalnie 4 kociąt. Również epidemia kociej leukozy w latach 60’ przyczyniła się do zdziesiątkowania rasy. Dziś jej stan jest już stabilniejszy, jednak w związku z jej długimi problemami rasa nie jest aż tak popularna.
© absolutimages / stock.adobe.com
Koty abisyńskie określane są nierzadko mianem mini-panter. Nie bez powodu oczywiście — koty te są szczupłe, długonogie, atletyczne i żywotne niczym dzikie pumy. Abisyny należą ponadto raczej do lżejszych kocich ras: samice ważą do 4 kg, samce do 5 kg.
Otwarty, ciekawski charakter kotów abisyńskich wypisany jest na ich pyszczkach: Duże oczy w kształcie migdałów połyskują bursztynem, zielenią lub jasnym brązem. Najbardziej rzucające się w oczy jest jednak ich ciemna otoczka. Duże uszy zdradzają, że abisyny to dobrzy słuchacze, zainteresowani całym swoim otoczeniem i swoją ludzką rodziną. Są osadzone daleko od siebie i szerokie u podstawy oraz lekko zaokrąglone na wierchołku. Na ich tylnej części znajduje się charakterystyczne znakowanie na sierści nazywane „odciskiem kciuka Mahometa”. Głowa kota abisyńskiego jest klinowata, ma jednak delikatny kontur bez wyraźnie zarysowanego stopu i osadzona jest na szczupłej szyi. Długie nogi z owalnymi łapami oraz wąski (zwężający się ku górze) ogon dopełniają obrazu przywodzącego od razu na myśl aktywnego, zwinnego w ruchach kota. Sierść abisyna ze względu na niewielką ilość podszerstka jest niezwykle delikatna i miękka. Zwierzęta te posiadają jednak rozwiniętą kryzę na szyi, na barkach sierść jest nieco krótsza.
Koty abisyńkie charakteryzuje nadzwyczaj ciekawe umaszczenie, które nadaje kojarzy się z sierścią dzikich królików. Tak zwany efekt agouti powstaje poprzez nieregularne zabarwienie każdego pojedynczego włosa kota, przez co na każdym z nich powstaje od 2 do 4 charakterystycznych prążków — mówi się wtedy o umaszczeniu pręgowanym. Pręgowanie (ticking) nie występuje jednak równomiernie na całym ciele, pręgowane są głowa, plecy, ogon i zewnętrzna strona nóg. Brzuch, klatka piersiowa i wewnętrzna strona nóg są natomiast w jednej brawie podstawowej.
Ticking jest stałą cechą kotów abisyńskich, wymaganą w ich standardzie. Pokazuje się on od około 6 miesiąca życia kotka, jednak dopiero po około 2 latach wykształca się całkowicie. Same warianty barwne abisynów również są jedyne w swoim rodzaju. Według związków hodowców akceptowalne są jedynie te barwy, które bazują na pigmencie zwanym eumelaniną — dba ona o silną absorpcję światła i wspiera ciemną pigmentację. W hodowlach najczęściej występują kocięta o zabarwieniu podstawowym niebieskim, sorrel, beżowo-płowym (fawn) oraz dziko umaszczone (ruddy według CFA).
U kotów abisyńskich występują również inne umaszczenia, na przykład czekoladowe czy jego rozcieńczenie „lilac”, jednak nie są one uznawane przez większość hodowców.
Ponadto od lat 50’ w miotach pojawiają się również kocięta długowłose! Najwięcej takich egzemplarzy rodzi się w hodowlach brytyjskich. Te właśnie koty zostały protoplastami rasy somalijskiej, która jest tak naprawdę wariantem kota abisyńskiego o półdługiej sierści. Koty somalijskie oraz abisyńskie dzielą jeden standard hodowlany.
Abisyny to orientalne na wskroś koty. Są czuje, aktywne i chętne do harców. Z ciekawością podążają za człowiekiem krok w krok i obserwują każdy jego ruch. Koty abisyńskie uchodzą za wyjątkowo inteligentne. Treningi z klikerem, szukanie smakołyków a nawet cyrkowe sztuczki — koty abisyńskie chętnie się uczą i podejmują wyzwania! Szczególnie chętnie oddają się zabawom z człowiekiem. Koty abisyńskie to towarzyskie zwierzęta, które chcą być blisko ze swoją ludzką rodziną, szybko i mocno się przywiązują i nie lubią być zostawiane same. Zaleca się więc zapewnienie kotu abisyńskiego towarzysza na stałe, najlepiej drugiego kota. Ponieważ jednak koty abisyńskie bywają wobec innych zwierząt dominujące, ich socjalizacja z domowym kompanem powinna zostać przeprowadzona jak najwcześniej, by ich wspólne życie układało się jak najlepiej. Doskonałym towarzystwem dla abisyna będzie także jego brat lub siostra — podczas wizyty u hodowcy przemyśl, czy nie zabrać do domu od razu dwóch uroczych kociaków. Będą Ci za to wdzięczne. Aktywne koty abisyńskie do życia wyłącznie w mieszkaniu nadają się tylko wówczas, gdy przestrzeń spełnia określone warunki. Zabezpieczony balkon oferujący różnorodne możliwości wspinaczek i skoków jest w przypadku tej rasy nieodzowny.
W przeciwieństwie do większości orientalnych kotów abisyny posiadają stosunkowo spokojny, delikatny i dość cichy głos.
Niestety, mimo że kot abisyński jest rasą pierwotną, wykazuje tendencje do określonych chorób dziedzicznych. Stosunkowo często odnotowuje się na przykład postępujący zanik siatkówki u kotów tej rasy. Popularnym pierwszym symptomem tej choroby jest ślepota zmierzchowa. W przypadku choroby dziedziczonej recesywnie zwykle od drugiego roku życia kot wykazuje problemy z widzeniem. Początek poważnej choroby zauważalny jest zwykle do około szóstego roku życia zwierzęcia. Dla wszystkich rasowych kotów regularne wizyty u weterynarza są koniecznością, by w porę rozpoznawać i zapobiegać rozwijaniu się schorzeń.
U kotów abisyńskich stwierdzono ponadto niedobór kinazy pirogronianowej w czerwonych ciałkach krwi, co prowadzi do skrócenia się długości życia czerwonych ciałek, w konsekwencji czego może dojść do anemii. Życie kotka w takiej sytuacji uratować może transfuzja krwi, jednak niestety na sam niedobór kinazy pirogronianowej nie ma skutecznej terapii. Ponieważ jest to zjawisko dziedziczone recesywnie, zwierzęta rozrodowe same niekoniecznie chorują. Do niedoboru wspomnianego enzymu dojść może u kociąt dwóch osobników będących nosicielami genu.
Poza tym koty abisyńskie to nieskomplikowane w pielęgnacji zwierzęta. Ich krótka sierść nie wymaga żadnej ponadprzeciętnej pielęgnacji. Naturalnie koniecznie są coroczne wizyty kontrolne u weterynarza — częstsze, jeśli kot dużo przebywa poza domem. Nie można wówczas zapomnieć także o szczepieniu przeciw określonym infekcjom, zwłaszcza przenoszonym przez pasożyty.
Wysokiej jakości karma dla kota to najwyższa gwarancja dla długiego i zdrowego kociego życia. Jako zwierzęta mięsożerne nasz domowe koty powinny spożywać dużą ilość zdrowych zwierzęcych białek, których najlepszym źródłem jest świeże mięso. Węglowodany z warzyw i owoców powinny stanowić niewielką część diety kota.
Szukasz najlepszej karmy dla kota abisyńskiego? Odkryj naszą ofertę karmy suchej, karmy mokrej, bezzbożowej, BARF i dietetycznej dla kota!
Występowanie chorób dziedzicznych u zwierząt rasowych unaocznia, jak ważne jest profesjonalne, przemyślane podejście do hodowli. Pod żadnym pozorem nie kupuj kotów od szemranych pseudohodowców, który liczą wyłącznie na szybki zysk, oferujących kocięta „bez papierów”, za to w okazyjnych cenach. Korzystna cena ma zawsze haczyk, a w tym przypadku nie do zbagatelizowania — chodzi bowiem o zdrowie zwierzęcia. Nawet jeśli kroi Ci się serce na widok uroczych kociąt, nie kupuj! Kupując, wspierasz jego działalność i prowokujesz do jej rozwijania.
Profesjonalny, zaangażowany hodowca przykłada ogromną uwagę do profilaktyki zdrowotnej kociąt i ich rodziców. Jako członek związku hodowców podlegającego organizacji dachowej prowadzi on swoją hodowlę w sposób przemyślany tak, by wykluczyć możliwość wystąpienia chorób dziedzicznych, takich jak zanik siatkówki czy niedobór kinazy pirogronianowej. Dla swoich zwierząt pozostaje w dyspozycji 24 h na dobę. Prowadzenie hodowli to czasochłonne i bardzo kosztowne hobby, dlatego zakup kocięcia od porządnego hodowcy musi kosztować. Nie otrzymujesz bowiem tylko kocięcia oraz jego dokumentów, ale efekt ogromnej wiedzy, umiejętności i doświadczenia takiego hodowcy. Matka kocięcia po każdym porodzenie powinna zażywać dłuższego odpoczynku, kocięta oddawane do nowych domów mniej więcej od 14 tygodnia życia — po takim okresie przebywania z matką kocięta potrafią już wszystko, co istotne do życia bez niej.
W Polsce istnieje kilka renomowanych hodowli abisynów. Ich cena waha się od 4000 do mniej więcej 5000 zł. Alternatywą dla wizyty w hodowli jest wizyta w schronisku, gdzie mnóstwo ślicznych kotów czeka na kogoś, kto podaruje im nowy kochający dom — pośród nich również koty rasowe.
