© jurra8 / stock.adobe.com
Oczy w kształcie migdałów, duże uszy i głębokie bruzdy na twarzy to typowe cechy dońskiego sfinksa.
Doński sfinks to bezwłosy kot pochodzący z Rosji. Skórę niektórych przedstawicieli rasy porastają niewielkie kępki włosów lub delikatny puch, inne są zupełnie pozbawione sierści. Wielu obrońców praw zwierząt otwarcie krytykuje hodowanie bezwłosych ras kotów, ponieważ zwłaszcza brak wąsów może być źródłem wielu problemów.
Doński sfinks należy do nagich kotów. Ze względu na naturalną mutację genetyczną ma niewiele włosów lub nie ma ich wcale. Występuje w następujących odmianach:
Kocięta często rodzą się z krótką, kręconą sierścią, która zazwyczaj wypada im w ciągu pierwszych kilku lat życia. Elastyczna skóra dońskiego sfinksa jest pomarszczona i może przybierać wiele różnych kolorów i wzorów, jej powierzchnia jest przyjemnie ciepła i pokryta cienką warstwą sebum.
Przy wysokości w kłębie od 25 do 30 centymetrów i wadze od 3,5 do 7 kilogramów, doński sfinks zaliczany jest do średniej wielkości kotów. Jego budowa jest dość atletyczna, a kości mocne, ale ze względu na brak sierści wygląda delikatnie i krucho.
Typowa dla kotów tej rasy jest klinowata głowa z wydatnymi kośćmi policzkowymi, głębokimi zmarszczkami i mocnym podbródkiem. Lekko skośne oczy w kształcie migdałów mogą występować w wielu kolorach. Ich duże uszy są osadzone wysoko i lekko pochylone do przodu.
Ogon dońskiego sfinksa jest długi, prosty i może być lekko owłosiony. W oczy rzucają się również okrągłe łapy z długimi palcami, opisywane jako „małpie”.
Przepisy w tym zakresie w każdym kraju mogą być i są różne. Dlatego przed zakupem przedstawiciela bezwłosej rasy kotów należy dowiedzieć się, jakie regulacje panują w naszym miejscu zamieszkania. W Niemczech na przykład, zgodnie z paragrafem 11b (1) ustawy o ochronie zwierząt: „Zabrania się hodowania kręgowców […], jeżeli wiedza hodowlana […] pozwala przypuszczać, że […] będą one pozbawione części ciała lub narządów ze względów dziedzicznych lub ich budowa będzie zmieniona na tyle, że będzie uniemożliwiała im normalne funkcjonowanie, będzie powodowała ból, cierpienie lub uszkodzenia ciała”.
Na tej podstawie sąd w Berlinie orzekł w 2015 roku, że hodowla kotów pozbawionych wibrysów jest uznawana za noszącą znamiona znęcania się nad zwierzętami. Wąsy są bowiem narządem zmysłu, których koty bezwzględnie potrzebują. Oficjalnego zakazu hodowli lub trzymania nagich kotów jednak nie wprowadzono.
Doński sfinks jest przywiązanym do człowieka, czułym i przyjaznym kotem. Często szuka kontaktu fizycznego, co może wynikać z braku sierści i odczuwanego zimna.
Miłośnicy rasy twierdzą, że doński sfinks jest wierny jak pies i uparty jak kot. Jest otwarty i ufny nawet wobec obcych.
Ten towarzyski kot nie lubi być sam. Dzięki swojemu zrównoważonemu usposobieniu dobrze rozumie się z innymi kotami, psami, a także z dziećmi.
Niemniej, zaleca się zachowanie ostrożności podczas kontaktów z innym zwierzętami domowymi. Ze względu bowiem na brak sierści jest bardzo podatny na wszelkie urazy, a zwłaszcza ugryzienia.
Doński sfinks należy do wyjątkowo inteligentnych kotów. Ten przyjazny, aktywny mruczek uwielbia pieszczoty i zabawy z wykorzystaniem zabawek na inteligencję, zabawy węchowe i łowieckie i bardzo lubi być w centrum zainteresowania swojej ludzkiej rodziny.
Chociaż doński sfinks jest żywiołowym, ciekawskim i pełnym temperamentu kotem, powinien być trzymany w mieszkaniu. Na zewnątrz czyha na niego zbyt wiele niebezpieczeństw. Szybko marznie, przeziębia się i ulega bolesnym poparzeniom słonecznym. Może również doznać poważnych urazów podczas z pozoru niegroźnych sporów z innymi mruczkami.
Dlatego w przypadku tego rosyjskiego kota trzymanie w domu jest najlepszym wyborem. Urozmaiceniem może być oddanie mu do dyspozycji zabezpieczonego balkonu lub ewentualnie ogrodu. W takiej sytuacji jednak zawsze musi mieć możliwość schowania się w cieniu.
Dobrym miejscem do odpoczynku i obserwacji może być także legowisko przy oknie czy na parapecie.
Kot ten musi bezwzględnie unikać zimna i przeciągów. W mieszkaniu należy więc utrzymywać odpowiednia temperaturę. Przyszli opiekunowie dońskiego sfinksa powinni być przygotowani na pewną dozę chaosu: Za sprawą swoich długich palców, jest on doskonałym wspinaczem i bez problemu otwiera wszystkie szafy i szuflady.
Często słyszy się opinię, że bezwłose koty są polecane dla osób mających alergię na kocią sierść. Nie jest to jednak do końca prawda. Białka odpowiedzialne za wywoływanie reakcji alergicznych nie są bowiem uwalniane przez sierść, a przez ślinę, gruczoły łojowe i mocz zwierzęcia. Zatem to, czy alergik może trzymać dońskiego sfinksa jest sprawą bardzo indywidualną i musi zostać wcześniej sprawdzone. Co ciekawe, reakcje alergiczne w wyniku kontaktu z tym nagim kotem czasami występują u osób, które do tej pory nie były uczulone na kocią sierść.
Bezwłose koty takie jak sfinks wymagają szczególnej pielęgnacji. Co prawda szczotkowanie w ich przypadku nie jest konieczne, ale należy dbać o ich skórę. Ponieważ nie mają sierści, która wchłaniałaby produkowane przez nią sebum, jego nadmiar należy codzienne usuwać suchą szmatką.
Jeśli jego skóra jest bardzo tłusta, należy przetrzeć go wilgotną szmatką lub wykąpać z użyciem delikatnego szamponu dla kotów.
Zaleca się przeprowadzanie takiej kąpieli dwa razy w roku. Częstsze kąpanie mogłoby zniszczyć barierę ochronną skóry.
Szczególnej uwagi wymagają głębokie fałdy skórne, gdzie skóra bardzo łatwo ulega podrażnieniu, pojawia się egzema czy stan zapalny – zwłaszcza, jeśli kot jest stary lub chory i nie może samodzielnie zadbać o siebie.
Fałdy można także wyczyścić wilgotną szmatką. Regularnie sprawdzać i w razie potrzeby czyścić należy również łapy, w tym palce i opuszki oraz uszy.
Bezwłose koty, w tym doński sfinks, mają większe zapotrzebowanie energetyczne niż inne koty. Aby utrzymać odpowiednią temperaturę ciała, która jest zwykle nieco wyższa niż u ich owłosionych krewnych, zużywają więcej energii. W związku z tym należy podawać im około 20 procent więcej karmy niż normalnie owłosionym mruczkom. W ich przypadku zaleca się wysokiej jakości, pożywną karmę dla kota o dużej zawartości białka.
Abstrahując od jego wrażliwości na zimno, promieniowanie słoneczne i przeciągi, ten rosyjski kot jest zaskakująco wytrzymały.
Nie jest szczególnie podatny na choroby zakaźne, co ma najprawdopodobniej związek z jego podwyższoną temperaturą ciała. Rzadko pojawiają się w jego przypadku również pasożyty.
Nie są także znane praktycznie żadne choroby typowe dla rasy. Ze względu jednak na niewielką pulę genów, podejrzewa się u niego częstsze występowanie kardiomiopatii przerostowej.
Średnia długość życia dońskiego sfinksa, przy zapewnieniu mu odpowiedniej pielęgnacji, wynosi około 14 lat, a niektóre osobniki dożywają nawet dwudziestego roku życia.
W trakcie swojego życia zwierzęta te mogą nieco zmieniać swój wygląd. Zwłaszcza te w odmianie „velur” po około dwóch latach tracą swój puch i stają się wówczas zupełnie nagie, ale również skąpe owłosienie pozostałych przedstawicieli rasy staje się z czasem rzadsze i delikatniejsze.
Matka tej bezwłosej rasy pochodzi z południoworosyjskiego miasta Rostów nad Donem, gdzie w 1986 roku Elena Kovaleva odkryła skąpo owłosione bezdomne kocię, które było dręczone przez dzieci ze względu na swój nietypowy wygląd.
Rosjanka zabrała tę, jak się później okazało, małą kotkę ze sobą i nazwała ją Varvara. Mimo, że była leczona przez lekarza weterynarii, straciła resztki swojego futerka. Nie można było wykluczyć inwazji pasożytów ani niedoborów żywieniowych.
Po skojarzeniu Varvary z owłosionym kotem z sąsiedztwa, wśród urodzonych kociąt znajdowały się zarówno owłosione, jak i nagie osobniki. W ten sposób położono kamień węgielny pod nową rasę kotów, którą nazwano na cześć rzeki Don.
Później odkryto, że za brak, względnie wypadanie sierści, odpowiedzialna jest rzadka mutacja genetyczna. Jedną ze spekulacji było założenie, że jest ona związana z awarią reaktora w Czarnobylu, ma ono jednak niewiele wspólnego z rzeczywistością.
Pomimo podobieństwa pod względem nazwy i wyglądu, doński sfinks nie jest bliżej spokrewniony z również bezwłosym, znacznie popularniejszym sfinksem z Kanady.
Obie rasy rozwijały się niezależnie od siebie. Podczas gdy w przypadku kanadyjskiego sfinksa za brak sierści odpowiada gen recesywny, u rosyjskiego sfinksa jest to gen dominujący.
© yolya_ilyasova / stock.adobe.com
Przede wszystkim trzeba pamiętać, że w wielu krajach hodowla nagich kotów uważana jest za noszącą znamiona znęcania się nad zwierzętami. Nie została ona jednak oficjalnie zakazana.
Jeśli zatem ta niezwykła rasa kotów skradła Twoje serce, skontaktuj się z profesjonalnym hodowcą. Rozejrzyj się po hodowli, przyjrzyj się rodzicom kociąt i poproś o przedstawienie ich dokumentacji medycznej.
Aby zwiększyć szanse na zakup zdrowego kotka, jego rodzice powinni mieć długie, nienaruszone wibrysy. Ceny rasowego dońskiego sfinksa wahają się od 1.000 do 1.500 euro.
Od czasu do czasu nagie koty trafiają również do schronisk dla zwierząt. Jeśli więc marzysz o bezwłosym kocie, ale nie chcesz wspierać ich kontrowersyjnej hodowli, swojego przyszłego podopiecznego możesz poszukać również tam.
Egzotyczna piękność czy dziwaczne stworzenie? Opinie na temat zasadności hodowli nagich kotów takich jak doński sfinks są podzielone. Ich niecodzienny wygląd może wzbudzać emocje, niemniej, ich przyjazna natura sprawia, że ludzkie serca topnieją.
| Cechy szczególne: | Doński sfinks jest przedstawicielem rasy bezwłosych kotów i ze względu na dobrostan zwierząt musi być postrzegany krytycznie. Jest przyjazny, milusiński i inteligentny. |
| Charakter: | przywiązany do człowieka, wrażliwy, ciekawski, inteligentny |
| Wysokość w kłębie: | 25–30 cm |
| Waga: | 3,5–7 kg |
| Kolor oczu: | wszystkie kolory dopuszczalne |
| Umaszczenie: | wszystkie maści i odmiany dopuszczalne |
| Sierść: | brak |
| Pielęgnacja: | niezbędna staranna pielęgnacja skóry |
| Długość życia: | ok. 14 lat |
| Typowe choroby: | kardiomiopatia przerostowa, podatny na zranienia, stany zapalne skóry i egzemę |
| Cena: | od około 1.000 euro |
| Pochodzenie: | Rosja |
„Życie bez mopsa jest możliwe, ale bezcelowe” – powiedział kiedyś komik i pisarz Loriot. Autorka zgadza się z tym bez zastrzeżeń i dodaje: „Życie bez konia, kota i królika również!”. Jej serce bije dla wszystkich zwierząt dużych i małych, i cieszy się niezmiernie, że może pisać o swojej pasji jako niezależny autor. Poprzez swoje artykuły chciałaby podnieść świadomość na temat dobrostanu zwierząt i udzielić przydatnych wskazówek ich miłośnikom.
