© Lela Kieler / stock.adobe.com
Lampart na domowej kanapie? Zainteresowanie dzikimi zwierzętami hodowanymi jako zwierzęta domowe jest wciąż coraz większe. Coraz popularniejsze są więc siłą rzeczy także hybrydowe rasy kotów, które powstają na drodze krzyżowania kotów domowych z dzikimi kotami. Jednak hodowla i utrzymanie dzikich pupili w domu bywają problematyczne. Dlaczego tak jest i czego jeszcze można dowiedzieć się o rasach hybrydowych, przeczytasz poniżej.
Za koty hybrydowe uchodzą wszystkie te koty, które przyszły na świat jako potomstwo kota domowego i kota dzikiego. Krzyżowanie odbywa się najczęściej z udziałem samca dzikiego i samiczki kota domowego. Efektem parowania są kocięta o wyjątkowych wzorach na sierści, dużych oczach, wyraźnych kościach policzkowych i często postawnej budowie ciała.
Marzenie o posiadaniu w domu dzikich zwierząt nie jest wcale zjawiskiem współczesnym, jak można byłoby sądzić po wzroście popytu na rasy hybrydowe, jaki odnotowuje się w ostatnich latach. Już w latach 60’ i 70’ w Stanach Zjednoczonych krzyżowano azjatyckie i afrykańskie dzikie koty z kotami domowymi. Początkowo Amerykanie nie zamierzali rozpoczynać komercyjnych hodowli, a jedynie chcieli wynieść ze swoich eksperymentów nowe naukowe doświadczenia. Niedługo uległo to jednak zmianie, gdy na świat przyszli potomkowie azjatyckiego dzikiego kota bengalskiego i amerykańskiego kota domowego w ramach projektu mającego na celu stworzenie szczepionki przeciw leukemii — po badaniach naukowcy przekazali kocięta osobom prywatnym. Połączenie egzotycznego wyglądu dzikiego kota z ujarzmionym charakterem kota domowego zafascynowało miłośników kotów i wzbudziło ogromne zainteresowanie, które napędziło popyt, wobec czego podjęto krzyżowanie na nowo.
Dziś istnieje cały wachlarz uznanych ras hybrydowych. Najbardziej znaną i popularną wśród opiekunów rasą jest kot bengalski, jednak kolejne cztery również robią wśród kocich ras równie duże wrażenie. Poniżej przedstawiamy pięć najpopularniejszych hybrydowych ras kotów.
Bengale to mieszanka azjatyckich dzikich kotów z kotami domowymi, dziś należące to najpopularniejszej rasy hybrydowej. Tak uwielbianymi czyni te koty dziki wygląd oraz różnorodność umaszczeń i wzorów, która sprawia, że przypominają małe lamparty.
Chausie jest hybrydą egipskiego kota błotnego oraz kota domowego, jest popularny zwłaszcza w miejscu swojego powstania i prowadzenia głównej hodowli — Stanach Zjednoczonych. Chausie nie posiada wprawdzie rzucającego się w oczy umaszczenia, jednak jego charakterystyczne uszy, przypominające uszy rysia, oraz wysokie kości policzkowe i atletyczna budowa ciała, nadają mu egzotycznego wyglądu.
Koty rasy Savannah to krzyżówka afrykańskiego serwala z kotem domowym. Savannah to nie tylko największa hybrydowa rasa kota, ale i największa w ogóle pośród wszystkich uznanych kocich ras. Koty te posiadają wzór podobny do cętek geparda, osiągają do pół metra wysokości w kłębie, a od nosa do końca ogona mierzą nawet do 1,2 m.
Pierwsze parowanie samicy dzikiego karakala i zdziczałego kota domowego miało miejsce w roku 1998 w moskiewskim zoo. Niecałe dziesięć lat później hodowcy w Stanach Zjednoczonych rozpoczęli podobne starania, jednak z pomocą samca karakala oraz samicy kota abisyńskiego.
Koty bristol powstały na drodze skrzyżowania żyjącego dziko w Ameryce Środkowej i Południowej margaja z kotem domowym. Posiadały one typowe znakowanie rozetowe tego dzikiego kota. Budowa ciała i kształt głowy bristola przypominały natomiast te u kota domowego. Niestety, ze względu na liczne problemy pojawiające się w procesie hodowli, zwłaszcza bezpłodność kociąt, rasa uchodzi za wymarłą. Kilka płodnych egzemplarzy kotek rasy bristol wykorzystano do rozwoju starań hodowlanych rasy bengalskiej.
Wciąż podejmowane są nowe starania krzyżowania ras domowych z dzikimi gatunkami. Najnowsze, niepopularne jeszcze rasy hybrydowe to m.in. Kanaani, Tilaran, Vivveral czy Safari.
Krzyżowanie kotów domowych z dziko żyjącymi jest kwestią kontrowersyjną. Wielu działaczy na rzecz praw zwierząt propaguje pogląd, że jest to proces krzywdzący zwierzęta, gdyż są one od siebie znacząco różne, a ich parowanie ze względów etycznych, genetycznych i medycznych nie powinno być dopuszczalne. Troska ta nie jest nieuzasadniona, ponieważ faktycznie zdarzają się, zwłaszcza u kociąt pierwszej generacji, liczne poronienia i wady wrodzone. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest najprawdopodobniej fakt, że czas trwania ciąży u kotów domowych i dzikich jest bardzo zróżnicowany. U kotów domowych ciąża trwa z reguły od 63 do 65 dni, natomiast u kotów dzikich od 76 do 78. Nie tylko sama ciąża jest jednak niebezpieczna, ale również parowanie zwierząt. Niekiedy w trakcie parowania z większymi karakalami czy serwalami samice odnoszą poważne obrażania ciała.
Hodowla hybrydowych ras kotów podlega surowym przepisom praw zwierząt, podobnie jak ich późniejsze utrzymanie. W wielu krajach osoba, która pod swój dach chce przyjąć kocię z pierwszej do czwartej generacji musi przestrzegać określonych przepisów i zapewnić wymagającemu kotu optymalne warunki utrzymania. Od generacji piątej, gdy odsetek dzikich genów wynosi już u kotka jedynie 1,6%, uważa się go za rasę udomowioną, która może być traktowana jak każda inna rasa kota domowego.
© Ксения Коломенская / stock.adobe.com
Mimo wspomnianych przeszkód zainteresowanie dzikimi pięknościami systematycznie rośnie i profesjonalni hodowcy nie dają rady pokryć powstałego zapotrzebowania, przez co w wielu krajach rozwija się handel nielegalnie parowanymi hybrydami. Wielu opiekunów zajmuje się kotami o niewiadomych pochodzeniu, nieznanej generacji, które wykazują jeszcze wiele cech i sposobów zachowania dzikich zwierząt, przez co są problematyczne we współżyciu i wychowaniu. Mogą być one bardzo strachliwe i niechętne do kontaktów z ludźmi, są zwykle aktywne nocą i pokazują chętnie pazurki. Odczuwają to wówczas często nie tylko domownicy i inne domowe zwierzęta, lecz cierpią również meble, ściany i parkiety. Poza agresywnym zachowaniem rasy hybrydowe wykazują także zdecydowanie silniejszą tendencję do znakowania terytorium moczem, co dla wielu opiekunów staje się takim przeciążeniem, że podopieczni lądują w schroniskach.
Profesjonalni hodowcy hybrydowych kocich ras są świadomi potencjalnych problemów w ich utrzymaniu i wszystkim chętnym nabywcom skrupulatnie tłumaczą, z czym wiąże się ich posiadanie. W rozmowie z potencjalnymi nabywcami hodowca próbuje się dowiedzieć, czy sprostają oni wymaganiom na wpół dzikiego zwierzęcia i czy dadzą mu dobry dom. Jeśli interesujesz się zakupem rasy hybrydowej, unikaj ogłoszeń oferujących kocięta w atrakcyjnych cenach, bez konieczności wcześniaczego spotkania i konsultacji z hodowcą. Nieodzowne są oczywiście odpowiednie papiery, na przykład akt rodowodowy, z którego wynika jasno, do której generacji potomstwa dzikiego zwierzęcia kocię należy. Ze względu na restrykcyjne reguły hodowlane i rzadkość rasowych hybryd, za kocięta takie zapłacić trzeba niemałą cenę. W zależności od generacji młody kot rasy hybrydowej kosztuje od 2 do 20 tys. dolarów.
U kotów hybrydowych da się precyzyjnie zdefiniować udział dzikich genów na podstawie generacji. Zwierzę z pierwszej generacji F1, którego matka jest kotem domowym a ojciec dzikim, posiada 50% krwi dzikiej, jest więc dzikie w połowie. Kolejna generacja kotków F2 ma naturalnie mniejszy udział krwi dzikiej — 25%. Udział krwi dzikiej u kociąt generacji piątej F5 wynosi 1,6%.
Już sam odsetek krwi dzikiego zwierzęcia w rasie hybrydowej mówi co nieco o zachowaniu kota. Koty z generacji późniejszych (F5, F6 i dalszych) są najczęściej równie ufne i skore do pieszczot co koty domowe. Niemniej jednak utrzymanie rasy hybrydowej — niezależnie od ilości dzikich genów — jest zadaniem wymagającym. Również w późniejszych generacjach koty hybrydowe posiadają silną potrzebę samodzielnego wychodzenia, nie powinny być więc trzymane jako typowe koty kanapowe. Koty te są wybornymi wspinaczami, utalentowanymi skoczkami wzwyż i szybkimi biegaczami i chciałyby mieć możliwość odpowiedniego wyżycia się na wszystkie te sposoby. Trzymanie kota hybrydowego w miejskim otoczeniu, gdzie wypuszczanie kota na samodzielne wycieczki wiązałoby się z dużym niebezpieczeństwem, wymaga od właściciela zapewnienia kotu dużego kojca zewnętrznego wyposażonego w meble do wspinania się oraz basen do kąpieli.
Do prawidłowej pielęgnacji i utrzymania kota hybrydowego należy również prawidłowe odżywianie. Także ta kwestia u kotów hybrydowych, których bezpośrednimi przodkami są dzikie zwierzęta, stawia nieco wyższe wymagania wobec właściciela niż w przypadku żywienia kotów domowych. Wielu opiekunów kotów rasy hybrydowej mówi o tym, że ich podopieczni nie trawią dostępnych na rynku gotowych karm dla kotów, dlatego decydują się na podawanie im surowego mięsa (BARF). Dieta typu BARF wymaga od właściciela fachowej wiedzy o składnikach odżywczych, jakie powinny zostać kotu dostarczone wraz z pożywieniem. Jeśli jest to zbyt duże obciążenie, można sięgnąć po wysokiej jakości karmy mokre o dużej zawartości mięsa (bogate w białka zwierzęce), zawierające również warzywa, owoce i naturalne oleje. Udział zbóż w karmie powinien być jak najniższy ze względu na tendencje kotów do niestrawności — najlepiej zrezygnować ze zbóż zupełnie. Wychodzące hybrydy często samodzielnie uzupełniają swoje dziennie menu, spożywając upolowane przez siebie myszy i małe ptaki.
Bez dwóch zdań, hybrydowe koty to zdecydowanie przepiękne stworzenia — nie kupuj jednak takiego kota wyłącznie przez walory wizualne! Przez zakupem koniecznie dowiedz się wszystkiego o charakterze i potrzebach egzotycznego kocięcia i upewnij się, że będziesz w stanie spełnić wszystkie te wymagania. Jeśli zwierzę może się poruszać w dostatecznej ilości, masz wystarczająco dużo czasu na wspólną zabawę, posiadasz odpowiednią wiedzę w kwestiach pielęgnacji i pożywienia wymagającego kota i przemyślałeś dobrze kwestię jego żmudnego wychowania, to już niezły początek. Im będziesz lepiej przygotowany, tym oczywiście lepiej, i tym mniej skomplikowana będzie Wasza wspólna codzienność.
