© alexionas / stock.adobe.com
Headshaking, czyli potrząsanie głową, może być objawem odczuwania bólu przez konia.
Nagłe potrząsanie głową u koni nie zawsze jest próbą pozbycia się much czy innych owadów. Dlaczego nie należy ignorować zespołu potrząsania głową u koni dowiesz się w przygotowanym przez nas artykule.
W zależności od stopnia nasilenia i choroby podstawowej, koń cierpiący na zespół headshaking nerwowo potrząsa głową w różnych sytuacjach. Podczas gdy niektóre konie potrząsają głową tylko podczas treningu, inne nie potrafią się uspokoić nawet przebywając na pastwisku.
Takiemu gwałtownemu pionowemu i poziomemu szarpaniu głową często towarzyszą inne objawy, takie jak parskanie, wydzielina z nosa czy rozszerzone nozdrza. Ponadto, niektóre konie pocierają głową o przedmioty, takie jak słupy czy własne przednie nogi.
Objawy mogą nasilać się podczas słonecznej pogody i wyższych wartości temperatury. Dlatego cierpiące na zespół headshaking wierzchowce unikają miejsc z dużą ilością światła i wiatru, szczególnie latem.
W miarę postępu dolegliwości, pojawiają się zaburzenia behawioralne i niemożność użytkowania zwierzęcia pod siodłem. W ciężkich przypadkach koń może stanowić zagrożenie dla właściciela, innych jeźdźców oraz koni.
© Michaela / stock.adobe.com
Typowe potrząsanie głową jest zazwyczaj dla lekarzy weterynarii jednoznaczną oznaką zespołu headshaking. Na podstawie objawów klinicznych można stosować ich stopniowanie, co ułatwia opis i kontrolę leczenia:
| Stopień | Objawy |
| 1 | Sporadyczne objawy, jazda konna jest możliwa. |
| 2 | Możliwość jazdy częściowo ograniczona, potrząsanie głową występuje w określonych sytuacjach. |
| 3 | Kontrola nad koniem podczas jazdy jest znacznie utrudniona. |
| 4 | Kontrola nad koniem jest niemożliwa. |
| 5 | Jazda konna staje się niemożliwa i niebezpieczna. |
W celu wykrycia przyczyny zespołu headshaking, lekarz weterynarii przeprowadzi dokładny wywiad z właścicielem konia, w ramach którego będzie chciał się dowiedzieć w jakich warunkach trzymany jest koń, jak jest żywiony i jaka jest jego historia chorobowa.
Dodatkowo, lekarz weterynarii przeprowadzi badanie ogólne zwierzęcia, mające na celu ocenę zdrowia konia oraz badanie neurologiczne, podczas którego sprawdzi między innymi funkcje czynnościowe nerwów czaszkowych. Jeśli zebrane w ten sposób informacje nie będą wystarczające, przeprowadza się dalsze działania diagnostyczne, obejmujące na przykład badania obrazowe, takie jak rentgen czy badania laboratoryjne.
Leczenie zespołu headshaking u koni obejmuje:
Leczenie celowane: Leczenie choroby podstawowej – w zależności od dolegliwości, można rozważyć różne możliwości leczenia, takie jak zabieg chirurgiczny czy podawanie leków.
Leczenie objawowe: Głównym jego celem jest leczenie neuralgii nerwu trójdzielnego. Na początku terapii trudno będzie określić, czy i jak długo koń będzie wymagał podawania środków farmakologicznych ze względu na niewystarczające badania w tym zakresie.
Oprócz leków istnieje także możliwość założenia koniowi siatki okrywającej nos lub maski na głowę, które pomagają zabezpieczyć go przed czynnikami wyzwalającymi objawy zespołu, takimi jak wiatr, owady czy wrażliwość na światło.
Homeopaci dla zwierząt oferują również specjalne leki homeopatyczne zawierające rozmaite zioła.
© Margaret Burlingham / stock.adobe.com
Zespół headshaking może mieć wiele przyczyn, których wspólnym mianownikiem są bóle w obrębie części twarzowej i pozostałych obszarach głowy – podobnie jak w przypadku neuralgii nerwu trójdzielnego u ludzi.
Nerw trójdzielny (Nervus trigeminus) jest piątym nerwem czaszkowym, którego trzy gałęzie przewodzą bodźce czuciowe z głowy, takie jak dotyk czy ciepło.
U ludzi neuralgia nerwu trójdzielnego wywołuje ekstremalny ból, który pojawia się w postaci nagłych ataków. Bóle te mogą występować wielokrotnie w ciągu dnia i często osiągają najwyższy poziom w skali oceny bólu od 1 do 10.
Możliwe przyczyny mogą obejmować:
Niestety, pomimo wykonywania dokładnych badań, lekarzom weterynarii nie zawsze udaje się znaleźć źródło bólu. W takim przypadku mówimy o idiopatycznym potrząsaniu głową, które jest najczęściej występującą postacią zespołu headshaking.
Ze względu na złożoność zespołu potrząsania głową u koni oraz brak możliwości terapeutycznych, przypadki całkowitego wyleczenia tej dolegliwości należą do rzadkości. Zwłaszcza w przypadku idiopatycznego zespołu headshaking nie jest łatwo złagodzić jego objawy w dłuższej perspektywie.
Dlatego tym bardziej ważne jest, aby zapewnić koniowi niezbędną pomoc i chronić go chociażby przed zbyt dużym nasłonecznieniem oraz podawać mu środki przeciwbólowe.
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
