© Nadine Haase / Nadine Haase
Kuce szczególnie często zapadają na chorobę Cushinga.
Kortyzol jest bardzo ważnym hormonem, który pełni wiele istotnych funkcji w organizmie konia. Ale co się dzieje, gdy organizm zaczyna produkować go w nadmiernej ilości, w niekontrolowany sposób? Dowiedz się więcej na temat zespołu Cushinga u konia z lektury poniższego artykułu.
Co do zasady każdy koń może zapaść na tę dolegliwość, ale badania wykazały, że podatne na zachorowanie są przede wszystkim kuce oraz konie w wieku powyżej 15 lat.
Ponieważ zespół Cushinga u koni jest tak zwaną chorobą dobrobytu, wielu pacjentów to również zwierzęta z nadwagą.
Nadmiar kortyzolu w organizmie powoduje trwałe osłabienie układu odpornościowego konia. Zwierzęta, u których zdiagnozowano zespół Cushinga, przejawiają następujące objawy:
Rozwija się w wyniku łagodnych nowotworów, które jednocześnie prowadzą do objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego, takich jak ślepota czy kulawizna.
© Grubärin / stock.adobe.com
Zespół Cushinga jest bardzo dobrze znaną chorobą koni. Lekarze weterynarii zazwyczaj szybko go diagnozują na podstawie typowych objawów.
Aby potwierdzić przypuszczenia wykonuje się badanie krwi, mające na celu przeanalizowanie stężenia ACTH (hormonu adrenokortykotropowego). W tym celu pobierana jest próbka krwi zwierzęcia, które powinno być na czczo.
Jeśli wynik będzie niejednoznaczny, można przeprowadzić również test hamowania deksametazonem. Po wstępnym oznaczeniu ACTH, koniowi podaje się deksametazon, a 20 godzin później ponownie mierzy poziom ACTH we krwi, który u zdrowych zwierząt powinien się obniżyć. Jeśli poziom ACTH pozostanie podwyższony, będzie to wskazywało na zespół Cushinga.
© charlymorlock / stock.adobe.com
Dożywotnie i codzienne podawanie składnika aktywnego – pergolidu, przeciwdziała zaburzeniom hormonalnym. Jest to antagonista dopaminy, który naśladuje jej działanie i powoduje uwalnianie ACTH.
Regularne kontrole poziomu ACTH we krwi są konieczne do utrzymania równowagi hormonalnej.
Oprócz leczenia przyczynowego, istotne jest również leczenie objawowe oraz zoptymalizowanie diety konia – zmniejszenie paszy treściwej i zastąpienie jej wysokiej jakości sianem. Stan zdrowia koni ciepiących na zespół Cushinga poprawić mogą także oleje roślinne, suplementy witaminowe i mineralne.
© thongsee / stock.adobe.com
Zespół Cushinga u koni to zaburzenie hormonalne spowodowane dwoma zjawiskami w obrębie tak zwanej pars intermedia – środkowej części przysadki mózgowej:
Z tego powodu zespół Cushinga u koni jest określany mianem dysfunkcji części pośredniej przysadki mózgowej (PPID – Pituitary pars intermedia dysfunction).
Aby zrozumieć mechanizm powstawania ECS (Equine Cushing’s Syndrome), należy bliżej przyjrzeć się gospodarce hormonalnej u koni. U zdrowych zwierząt znajdująca się w mózgu przysadka mózgowa działa samodzielnie, produkując różne hormony, takie jak LH czy TSH, które z kolei stymulują inne narządy – tarczycę czy gruczoły płciowe do produkcji kolejnych hormonów. Przysadka mózgowa jest więc centralnym organem, kontrolującym równowagę hormonalną w organizmie.
Również hormon ACTH (adrenokortykotropowy) wydzielany jest przez przysadkę mózgową (płat przedni). Jeśli dostanie się do krwiobiegu, stymuluje wydzielanie kortyzolu przez korę nadnerczy.
Jeśli natomiast jego zbyt duża ilość dostanie się do układu krążenia, nadmiar ten hamuje uwalnianie ACTH w mózgu – specjaliści określają ten mechanizm ujemnym sprzężeniem zwrotnym.
Oprócz kortyzolu, działanie hamujące uwalnianie ACTH wykazuje również substancja przekaźnikowa dopamina, wytwarzana w międzymózgowiu.
Jeśli koń cierpi na zespół Cushinga, procesy te ulegają zakłóceniu. W wyniku braku dopaminy w pośrednim płacie przysadki mózgowej rozwija się łagodny guz (gruczolak), który stale produkuje ACTH, co powoduje uwalnianie kortyzolu w sposób niekontrolowany, wywołując typowe objawy.
Zespół Cushinga to nieuleczalna choroba. Niemniej, za pomocą leków można poprawić jakość życia cierpiących na nią koni i wydłużyć ich życie.
Pomocne jest również konsekwentne pilnowanie diety konia i regularne kontrole weterynaryjne.
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
