© virgonira / stock.adobe.com
Jeśli koń tarza się i wydaje się bardzo niespokojny, może to wskazywać na wrzody żołądka.
Po przyjeździe do stajni zastaliśmy niespokojnego konia leżącego na grzbiecie? Wobec tego należy skontaktować się z lekarzem weterynarii. Może to bowiem wskazywać na chorobę wrzodową żołądka u konia – dowiedz się, jakie są jej pozostałe objawy i jak należy ją leczyć z lektury poniższego artykułu.
Zasadniczo każdy koń, niezależnie od sposobu jego użytkowania i rasy, może zachorować na chorobę wrzodową żołądka. Niemniej, lekarze weterynarii częściej obserwują tę bolesną dolegliwość u koni ujeżdżeniowych i wyścigowych niż u koni rekreacyjnych.
Koń, który ma wrzody żołądka wykazuje typowe objawy charakterystyczne dla kolki. W zależności od nasilenia bólu, zaliczamy do nich:
U źrebiąt występuje ponadto nadmierna produkcja śliny, a żołądek staje się rozdęty. Jeśli źrebię nie chce pić mleka, jego rozwój zostanie zaburzony i będzie tracił na wadze, a sierść zmatowieje i straci połysk.
Jeśli koń wydaje się cierpieć z powodu problemów żołądkowych, należy jak najszybciej poinformować o tym lekarza weterynarii, który zastosuje różne środki diagnostyczne, aby zidentyfikować przyczynę dolegliwości. W tym celu zazwyczaj podaje koniowi zastrzyk uspokajający, aby uchronić siebie, personel medyczny i samo zwierzę przed ewentualnymi urazami.
Aby móc zbadać błonę śluzową żołądka od wewnątrz, konieczne jest wykonanie gastroskopii, polegającej na wprowadzeniu rurki (gastroskopu) przez przełyk do żołądka. Za pomocą innej rurki z wbudowaną kamerą (endoskopu) można zbadać wewnętrzną ścianę żołądka i początkową część jelita cienkiego.
W zależności od stopnia uszkodzenia wyściółki żołądka, chorobę wrzodową żołądka specjaliści dzielą według pięciostopniowej skali:
| Stopień | Stan błony śluzowej |
| 0 | bez zmian, brak zaczerwienienia czy pogrubienia |
| 1 | bez zmian, z zaczerwienieniem i/lub pogrubieniem |
| 2 | niewielkie uszkodzenia |
| 3 | większe uszkodzenia |
| 4 | rozległe zmiany |
Lekarze weterynarii standardowo leczą wrzody żołądka u koni farmakologicznie omeprazolem. Jest to dostępny w postaci pasty inhibitor pompy protonowej, który hamuje wytwarzanie kwasu żołądkowego. Aby zwalczyć również przyczynę choroby, należy dodatkowo zoptymalizować warunki utrzymania i sposób żywienia konia w porozumieniu z lekarzem weterynarii.
Konie stale produkują sok żołądkowy. Ponieważ ze względu na niską wartość pH jest kwaśny, błona śluzowa chroni żołądek przed jego działaniem za pomocą warstwy ochronnej lub poprzez wytwarzanie substancji barierowych.
Jeśli te mechanizmy ochronne zostaną zaburzone, kwas żołądkowy uszkadza ścianę żołądka i może ją dosłownie przeżreć, czego wynikiem są wrzody.
W najgorszym wypadku dochodzi do przebicia ściany żołądka, mogącego prowadzić do poważnego krwawienia wewnętrznego, zapalenia otrzewnej i zagrażającego życiu wstrząsu.
Różne badania wykazały, że rozwojowi choroby wrzodowej żołądka u koni sprzyjają następujące czynniki:
Powszechnie wiadomo, że konie mają wrażliwe żołądki. Naukowcom udało się jednak ustalić związek między wrzodami żołądka u koni i zbyt małą ilością paszy objętościowej (siana) oraz zbyt dużą ilością dostarczanej wraz z pożywieniem energii (pasza treściwa).
Ruch jest jak najbardziej wskazany, jednak powoduje również wzrost ciśnienia w żołądku. W ten sposób sok żołądkowy częściej dociera do wyściółki żołądka. Należy więc uważać, aby nie przeforsować naszych podopiecznych pracą. W trakcie treningu pamiętajmy o odpowiednim odpoczynku, podczas którego koń będzie mógł zregenerować siły.
Istnieje wiele stresogennych czynników. Mogą to być niewłaściwe warunki utrzymania, takie jak brak towarzystwa czy zbyt długi transport na dalszych odcinkach. Poziom stresu wzrasta również wtedy, gdy koń trzymany jest wyłącznie w stajni, co z kolei sprzyja rozwojowi wrzodów.
Odbyte w przeszłości operacje i choroby podstawowe zwiększają ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej żołądka, podobnie jak niektóre leki, np. niesteroidowe leki przeciwbólowe (NLPZ, np. fenylobutazon) czy glikokortykoidy (np. kortyzon).
Wrzody żołądka u koni mogą być bardzo bolesne i nieprzyjemne. Na szczęście lekarze weterynarii zazwyczaj szybko je rozpoznają i z powodzeniem leczą. Sukces terapeutyczny zależy jednak od różnych czynników, a przede wszystkim od stopnia rozległości i umiejscowienia zmian.
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
