© anakondasp / stock.adobe.com
Jeśli chcesz prawidłowo wyszkolić konia, musisz nadać treningowi jasny kierunek.
Konie to zwierzęta stadne, przyzwyczajone do życia zgodnie z określoną hierarchią. Dotyczy to nie tylko innych zwierząt, ale również ludzi. Wychowanie konia oznacza zatem wyznaczenie jasnego kierunku postępowania. Jest to opłacalne w każdym przypadku – codzienne funkcjonowanie z dobrze wychowanym koniem jest dużo łatwiejsze, przyjemniejsze, ale również bezpieczniejsze.
W swoim naturalnym środowisku konie tworzą stado. Aby zrozumieć, jak powinno wyglądać ich szkolenie, warto więc przyjrzeć się ich strukturze społecznej.
W stadzie koni panuje ścisła hierarchia. Istnieją zwierzęta alfa, beta i gamma, a ich prawa w ramach grupy znacznie się różnią. Pozycje te są nieustannie kwestionowane i definiowane ponownie podczas przepychanek, gróźb czy podgryzań.
O tym, który ogier będzie w przyszłości zwierzęciem alfa nierzadko decydują zacięte walki. Jednak również mniej poważne sprzeczki w życiu codziennym pomagają na nowo określić miejsce danego zwierzęcia w hierarchii. Konie będące w niej wyżej mają pierwszeństwo w dostępie do chociażby jedzenia czy picia.
Przetrwanie zwierząt stadnych w naturze zależy w dużej mierze od silnego przywódcy. Niższe rangą zwierzęta podporządkowują mu się, ponieważ wierzą jego kompetencjom. Zwierzę alfa jest na tyle doświadczone, aby potrafić rozpoznać zagrożenia i szanse dla całej grupy i podejmować właściwe decyzje, ale również ono podlega krytycznej ocenie stada w każdej takiej sytuacji. Jeśli podejmie kilka błędnych decyzji, zostanie usunięte ze swojej pozycji, a inne, zajmujące niższe miejsca w hierarchii konie rzucą mu wyzwanie.
Ma to sens, ponieważ przetrwanie stada może zapewnić tylko kompetentne zwierzę alfa. Niepewny przywódca powoduje u członków swojego stada stres i niepokój – muszą oni bowiem tak naprawdę samodzielnie dbać o swoje bezpieczeństwo.
Trening i wychowanie konia nie mogą odbywać się wbrew jego woli. Aby były dla konia przyjemne i pozbawione stresu, muszą być prowadzone przez pewnego siebie szkoleniowca.
Z wyjątkiem ogierów o wyjątkowo dominującym charakterze, każdy koń chce, aby to człowiek przejął inicjatywę. I właśnie to należy zrobić, chcąc konia prawidłowo wychować.
Zgodnie z hierarchią w stadzie, koń również ludzi przyporządkowuje do „wysokich” lub „niskich” rangą. Aby ocenić swoją pozycję względem człowieka, koń zwraca uwagę na naszą mowę ciała, która dostarcza zwierzęciu ważnych informacji: Jesteś niebezpiecznym drapieżnikiem, przed którym powinien uciekać? Dominującym osobnikiem alfa, któremu można zaufać? A może jesteś niżej w hierarchii i może z Tobą robić, co mu się podoba?
Należy mieć świadomość hierarchii podczas każdego kontaktu z koniem. Twoja postawa i nastawienie muszą jednoznacznie wskazywać na to, że to Ty jesteś szefem.
Nie chodzi tutaj bynajmniej o negatywne zachowania, okrucieństwo czy agresję – wręcz przeciwnie. Wystarczą pewne ruchy, spokój i stanowczy głos.
Zwróć uwagę na mowę ciała. Zaprezentuj się z najlepszej strony, demonstrując, że jesteś w dobrej kondycji fizycznej, psychicznej i emocjonalnej. Tylko w ten sposób przekonasz zwierzę, że jesteś godnym zaufania przywódcą, jakiego potrzebuje.
Aby odnieść sukces w szkoleniu koni, musisz zadać sobie dwa ważne pytania: Jaki jest Twój cel i jak chcesz go osiągnąć? Chodzi więc o jasne zamiary i wytrwałość w ich realizacji. Po udzieleniu odpowiedzi na te pytania, podejście do konia z nieudawaną swobodą będzie dużo łatwiejsze.
Na początkowym etapie może to być nieco uciążliwe i wymagać dużo skupienia oraz uwagi. Z czasem jednak przyzwyczaisz się do tego i pełnienie funkcji przełożonego konia będzie dla Ciebie zupełnie naturalne i oczywiste.
© shutterup / stock.adobe.com
Twój koń wie, że jesteś osobnikiem alfa? To wspaniale! Teraz tylko należy potwierdzić swoją wyższą pozycję w stadzie i egzekwować pożądane zachowania.
Dla Ciebie jako właściciela oznacza to, że zawsze dokładnie wiesz, co robisz i czego chcesz. Pamiętaj, że To ty jesteś w siodle i ponosisz odpowiedzialność. Pomoże Ci to między innymi w poniższych sytuacjach.
W życiu codziennym jest wiele okazji do ćwiczenia posłuszeństwa i uzyskiwania pożądanych zachowań u konia.
Podstawą udanego szkolenia jest konsekwencja. Istnieją dwie metody treningu: Wzmocnienie negatywne poprzez karanie oraz wzmocnienie pozytywne poprzez nagradzanie.
Jeśli Twój podopieczny zachowa się nie tak, jak powinien, natychmiast połącz takie zachowanie z czymś nieprzyjemnym. Może to być na przykład stanowcze i surowe „Nie!”, lekkie uderzenie batem lub podniesienie ręki.
Absolutnie nie chodzi o to, by zadać koniowi ból, a o to, by mową ciała zasygnalizować mu, że przekroczył dozwoloną granicę i takie zachowanie nie będzie tolerowane.
W ten sposób zwierzę skojarzy niepożądane zachowanie z negatywnymi konsekwencjami i będzie unikać go w przyszłości. Nie zawsze zadziała to za pierwszym razem. Jeśli jednak zachowasz spokój i konsekwencję, z czasem koń nauczy się prawidłowego postępowania.
Właściwe zachowanie należy zawsze pozytywnie wzmacniać. W tym celu warto wykorzystać system nagród.
Kiedy koń pokaże nowe, pożądane zachowanie, należy dać mu smakołyk lub pochwalić go słownie, mówiąc w przyjemny, pełen miłości sposób i głaszcząc go w jego ulubionych miejscach.
Podobnie jak w przypadku zachowań niepożądanych i negatywnych skojarzeń, tak i tutaj koń szybko wypracuje sobie pozytywne skojarzenia i chętnie je powtórzy, aby otrzymać smakołyk lub pieszczoty.
Dzięki takiemu postępowaniu sprawiasz, że kary będą stawały się coraz bardziej zbędne. Szkolenie koni z użyciem metody tak zwanej marchewki, a nie kija jest przyjemniejsze i skuteczniejsze nie tylko dla koni, ale również dla ich opiekunów.
Twój koń kopie, nie pozwala się prowadzić albo rzuca się na zieloną trawę podczas każdego treningu? Bardzo możliwe, że nie jesteś już na najwyższej pozycji w hierarchii.
Taka zmiana może nastąpić bardzo szybko: Na chwilę stracisz czujność lub przymkniesz na coś oko i gotowe. Konie nieustannie sprawdzają swoją aktualną pozycję i jak tylko przestaniesz być konsekwentnym przywódcą, natychmiast to wykorzystują. Powodem jest utrata poczucia bezpieczeństwa. Aby zabezpieczyć własną egzystencję muszą znaleźć odpowiedniego lidera, a w razie jakichkolwiek wątpliwość same przejmują dowodzenie.
Jednak nie martw się, hierarchia jest elastyczna – możesz więc w każdej chwili odzyskać swoją pozycję. Aby to zrobić, wykaż się konsekwencją, jasnymi poleceniami oraz zdecydowaniem i delikatnie, ale stanowczo wskaż zwierzęciu drogę, którą ma podążać.
Konie występują we wszystkich rozmiarach, maściach i kształtach. Podobnie jak wszystkie żywe stworzenia są indywidualnościami. Dlatego należy upewnić się, że sprzęt Twojego konia jest do niego dobrze dopasowany. Podkowy, siodło, derka i maski przeciw muchom powinny być dobrane do zwierzęcia tak, aby czuło się w nich komfortowo.
Już jako dziecko wolała przytulać się do swojego kota perskiego niż pluszowego misia. Jak nieco podrosła, tak długo prosiła rodziców o własnego konia, aż jej ulegli i pozwolili kupić swojego wierzchowca. Dzięki zwierzętom przeżyła wiele wspaniałych chwil i pomimo tego, że życie ze zwierzętami nie zawsze jest łatwe, nie wyobraża sobie nie mieć ich u swojego boku – jak twierdzi, dotykają takich obszarów jej duszy, do których nikt inny nie ma dostępu. Ten ich wspaniały czar odczuwa także, gdy o nich pisze i ma nadzieję, że choć trochę tej magii odczuwa się podczas czytania przygotowanych przez nią artykułów.
