© Aleksey Stemmer / stock.adobe.com
Kraby w akwarium naprawdę przyciągają wzrok. Najbardziej znanymi gatunkami krabów, które dobrze nadają się do trzymania w akwarium (a dokładniej w akwaterrarium) są kraby wampiry (Geosesarma) i kraby Uca. Kraby wampiry należą do krabów słodkowodnych i ze względu na swoje niewielkie rozmiary idealnie nadają się do trzymania w akwaterrarium.
Naturalnym środowiskiem kraba wampira jest południowo-wschodnia Azja (zwłaszcza Sulawesi) w pobliżu rzek i jezior, podczas gdy krab Uca występuje w prawie wszystkich tropikalnych obszarach wybrzeży Atlantyku i Pacyfiku, a zatem potrzebuje wody morskiej. To sprawia, że trzymanie kraba Uca jest nieco bardziej wymagające, ale dopóki dostępna jest niezbędna słona woda, może również żyć w akwarium.
Oba rodzaje krabów przebywają głównie na lądzie, dlatego potrzebują w swoim akwarium dużej powierzchni lądowej. Nie należy jednak rezygnować z urządzenia obszaru wodnego.
To, co jest szczególnie atrakcyjne w hodowli krabów w akwarium, to ich zachowania społeczne i komunikacyjne. Ponadto są one w dużej mierze niezbadane, a więc dają wiele powodów do obserwacji i odkrywania.
Oba gatunki krabów należą do rzędu dziesięcionogów i dlatego posiadają pięć par odnóży – pierwsza z nich wyposażona jest w nożyce i służy jako narzędzie do walki, komunikacji czy żerowania. Pozostałe cztery służą do poruszania się.
© mgkuijpers / stock.adobe.com
Charakterystyczną cechą kraba wampira jest jego jaskrawo fioletowy lub pomarańczowo-czerwony kolor. Dorosłe osobniki są stosunkowo małe, o średniej wielkości od 10 do 30 mm, ale obie płcie mogą osiągnąć wielkość do 50 mm. Pancerz na przedniej części ciała, karapaks, ma szorstką powierzchnię i wydaje się prawie kwadratowy, gdy patrzy się na niego z góry. Oczy Geosesarma są długie, a ich łodygi sięgają prawie pancerza. Samce można odróżnić od samic po znacznie węższym płacie brzusznym.
Krab Uca jest dostępny w różnych kolorach i również ma niewielki rozmiar od ok. 8 do 35 mm. Na uwagę zasługują duże nożyce samca, które czasami mogą stanowić nawet 50% masy ciała. Druga para nożyc i nożyce u samicy są małe.
© emeraldphoto / stock.adobe.com
Do 2009 roku znane były 43 gatunki krabów Geosesarma. Kiedyś należały do rodziny krabów Grapsidae, dziś należą do Sesarminae.
Szczególnie dobrze znany jest krab mandarynkowy (Geosesarma notophorum), który jest jednym z najbardziej dostępnych w handlu gatunków w Europie.
Obecnie znane są 92 gatunki krabów Uca, a należą one do rodziny Ocypodidae.
Oba gatunki należą do podrzędu krabów (Brachyura), rzędu dziesięcionogów (Dekapoda), klasy wyższej skorupiaków (Malacostraca).
Krab Geosesarma występuje głównie w Azji Południowo-Wschodniej, gdzie na wielu wyspach spotkać można gatunki endemiczne. Wynika to głównie z faktu, że rozwój larwalny tego gatunku nie odbywa się już w wodzie, a nurt nie może go w ten sposób rozprzestrzenić.
Krab Uca występuje na wybrzeżach mórz ciepłych i tropikalnych, gdzie lubi przebywać w lasach namorzynowych lub na płyciznach błotnych i piaszczystych. Podobnie jak krab wampir, krab Uca jest aktywny nocą lub w okolicach zmierzchu.
Oba gatunki tworzą kolonie w swoim naturalnym środowisku, ale czasami podczas godów toczą zaciekłe walki terytorialne.
Zasadniczo kraby są wszystkożerne, ale kraby wampiry wydają się preferować mięsny pokarm, na który również same polują. Kraby w akwarium często otrzymują pokarm roślinny, ale kraby Geosesarma go akurat nie akceptują. W akwarium można je dobrze karmić mrożoną karmą, warzywami, karmą w granulkach i tabletkach oraz krewetkami brązowymi. Od czasu do czasu ucieszą się też z dżdżownic lub ślimaków, czyli z żywego pokarmu.
Z kolei krab Uca przyjmuje zarówno pokarm roślinny, jak i mięsny, który znajduje i na który poluje w swoim naturalnym środowisku (zwłaszcza na suchych obszarach bagiennych).
Specjalne pokarmy dla krabów w akwarium można znaleźć w sklepach akwarystycznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na pokarm zawierający wapno, taki jak kość mątwia, ponieważ kraby regularnie zrzucają pancerz.
Podczas trzymania krabów w akwarium należy pamiętać o kilku zasadach. Przede wszystkim należy zauważyć, że zarówno krab wampir, jak i krab Uca są zwierzętami pół-lądowymi, czyli żyją w pobliżu wody, ale głównie przebywają na lądzie. Z tego powodu ważne jest, aby ich akwaria posiadały zarówno słodką wodę, jak i wystarczającą powierzchnię lądową (stąd nazwa akwaterrarium). Z uwagi na to, że kraby nie potrafią pływać, powinny mieć zawsze możliwość wspinania się przy brzegu wody, a akwen powinien być płytki (maks. 2–3 cm głębokości wody). Tutaj również należy zwrócić uwagę na płytkie wyjście z wody, w przeciwnym razie istnieje ryzyko, że utopią się w wodzie – oprócz jam skrzelowych kraby mają również układ oddechowy przypominający płuca.
Odpowiednie kryjówki są szczególnie ważne w hodowli krabów w akwarium. Stanowią one podstawę zachowań terytorialnych i umożliwiają rozmnażanie, ponieważ służą samicy jako jama lęgowa. Ponadto dają schronienie słabszym zwierzętom lub krabom w okresie krótko po wylince, gdy są bez pancerza. Jako kryjówki nadają się liście, mchy i małe jaskinie, takie jak gliniane dzbany lub tunele. Sztuczne rośliny, które teraz wyglądają łudząco realistycznie, nadają się lepiej niż prawdziwe, gdyż te są zjadane przez kraby w akwarium.
Z uwagi na to, że kraby lubią także grzebać w ziemi, optymalne jest podłoże z torfu, piasku lub ściółki z kory.
Aby zapewnić odpowiednie dla gatunku trzymanie krabów w akwarium, powinno ono mieć około 100 litrów pojemności, a wszelkie drogi ucieczki muszą być zabezpieczone – małe kraby są wprawnymi wspinaczami i łatwo mogą wobec tego uciec. Jeśli krab kiedykolwiek ucieknie, najlepiej postawić gdzieś płytką miskę wody. Jeśli będzie dla niego zbyt sucho, z pewnością znajdzie do niej drogę i można go będzie wtedy złapać.
Trzymając kraby w akwarium, należy również wziąć pod uwagę, że oba rodzaje krabów czują się najbardziej komfortowo, kiedy są w grupie. Oznacza to, że należy je trzymać z przedstawicielami ich gatunku (są pokojowo nastawione do siebie), ale nie z innymi gatunkami. Ponieważ są bardzo komunikatywne, nigdy nie powinny być trzymane same, ale w grupach. Charakteryzują się zróżnicowanymi zachowaniami społecznymi i sposobami komunikacji, które szybko zanikają, jeśli żyją w odosobnieniu.
Trzymanie ich razem z rybami może z kolei prowadzić do upolowania ryb przez kraby. Nie jest również wskazane trzymanie ich razem z płazami, gdyż one również najczęściej padają ofiarą krabów. Ogólnie socjalizacja jest trudna i niewskazana.
Ponieważ zwierzęta te mają skłonności do kanibalizmu, szczególnie w newralgicznym okresie po zmianie pancerza, konieczna jest duża liczba kryjówek. Zwierzęta po wylince mogą się tam schronić do czasu, aż ich pancerz będzie w pełni rozwinięty.
Dla krabów Geosesarma temperatura w akwarium powinna wynosić od 22 do 26 stopni, pH od 6,5 do 8, a twardość ogólna od 10 do 20°dGH.
Krab Uca lubi wodę morską lub słonawą o temperaturze od 18 do 23°C i wartości pH około 7,2 lub więcej, a twardość wody powinna być wysoka. Nie może żyć na stałe w czystej słodkiej wodzie. Być może uda Ci się opracować specjalne symulacje przypływów i odpływów dla kraba Uca, ponieważ jest on przyzwyczajony do pływów i lubi kopać w czasie odpływu.
Temperatura wody powinna odpowiadać temperaturze powietrza, dlatego ważne jest (nie tylko ze względu na niebezpieczeństwo ucieczki krabów) zakrycie akwarium. Nie można też zapominać o wysokiej wilgotności powietrza! Kraby wampiry i Uca, podobnie jak większość gatunków krabów, pochodzą z klimatów tropikalnych, a ich skrzelowy układ oddechowy wymaga wysokiego poziomu wilgotności, gdyż w przeciwnym razie wyschnie.
Średnia długość życia kraba wampira wynosi około 4 lat. Jest łatwy do utrzymania, jeśli przestrzegasz kilku podstawowych zasad. Krab Uca żyje około 2–3 lat i jest odpowiedni również dla początkujących. W przypadku obu rodzajów krabów ważne jest, aby regularnie zaopatrywać je w wapno, ponieważ zrzucają pancerz.
Jeżeli przestrzegane są wyżej wymienione warunki, a w szczególności zapewniona jest wystarczająca ilość kryjówek, to rozmnażanie krabów w akwarium jest całkiem możliwe.
Wymaga to jednak pewnej liczby samców (a tym samym odpowiednio dużego akwarium), ponieważ samice są bardzo wybredne w stosunku do partnerów.
Samica kraba wampira składa stosunkowo duże jaja, o średnicy około 1 mm, w porównaniu z innymi gatunkami krabów i znika na jakiś czas w swojej jaskini, aby opiekować się potomstwem. Rozwój larwalny u krabów wampirów jest skrócony, dlatego w pełni rozwinięte, maleńkie (zaledwie kilkumilimetrowe) kraby wykluwają się w brązowym ubarwieniu.
Podczas zachowań godowych samiec macha przerośniętymi nożycami, aby przyciągnąć samicę. Po zapłodnieniu samica składa jaja w postaci kuli jajowej, którą przytwierdza do spodniej strony pancerza. Pozostaje w swojej kryjówce na lądzie przez około dwa tygodnie, dopóki nie wyda jaj gotowych do wyklucia się do wody. Tam wylęgają się larwy, które pozostają w wodzie przez kolejne dwa tygodnie. Po zakończeniu stadium larwalnego w wodzie młode kraby wracają na ląd.
Kraby można kupić w każdym dobrze zaopatrzonym sklepie akwarystycznym. Chociaż sprzedawcy internetowi oferują obecnie również ekspresową wysyłkę krabów, lepiej jest kupować je bezpośrednio w specjalistycznym sklepie. Cena wynosi około 25–90 zł za zwierzę.
